Yapay zeka kanser tanı ve tedavisinin kaderini değiştirebilir mi?

Yapay zeka uygulamalarının kanser tanı ve tedavisindeki rolü her geçen gün artıyor. Son bir yılda bu alanda pek çok önemli araştırma yayımlandı. ChatGPT ve benzeri yeni Yapay zeka (YZ) modellerinin kullanıma girmesi ile başta kanser olmak üzere pek çok hastalığın tanı ve tedavisi önemli oranda değişebilir. Yapay zekanın görüntüleme ve erken teşhisteki başarısı artık tartışılmıyor. Giderek artan görüntüleme veri setleri bu uygulamaların kesinlik derecesini arttırıyor. Bu alandaki araştırmaların odaklanma alanı da bir hayli genişlemiş durumda; YZ ile yeni ilaç araştırmaları, YZ ile tarama ve teşhis, YZ ile tedavi planlaması ve hastalık takibi… Tüm bu alanlarda yapılan araştırmalardan heyecan verici sonuçlar alınıyor. Bu teknoloji, daha hızlı, daha hassas ve daha kişiselleştirilmiş bir yaklaşım sunarak kanserle mücadelede önemli bir etki yaratabilir.

Bu yazıda iki araştırmanın bulgularını paylaşmak istiyorum. İlki akciğer kanseri teşhisinde yapay zekâ kullanımının başarılı sonuçlarını irdeliyor. Diğeri meme kanseri hastalarında uygulanan radyoterapinin yan etkilerinin nasıl azaltılabileceğine odaklanmış bir çalışma; her iki araştırmadan da oldukça ilginç sonuçlar elde edilmiş.

ChatGPT, doktorları geride bıraktı: Daha bilgilendirici, detaylı ve empatik yanıtlar verdi

Yapay zekâ akciğer kanserini %90’a yakın doğrulukta saptayabiliyor

Royal Marsden NHS Vakfı ve Londra Kraliyet Kanser Araştırmaları Enstitüsü uzmanları tarafından geliştirilen yapay zekâ uygulaması, bilgisayarlı tomografi (BT) taramalarında bulunan anormal büyümelerin kanserli olup olmadığını belirleyebiliyor. Sonuçları Lancet eBioMedicine Dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, bu uygulama teşhisi zor akciğer kanseri olgularını %90’a yakın doğrulukta saptayabiliyor.

Araştırmada yaklaşık 500 akciğer kanseri hastasının BT tarama verilerini kullandıklarını belirten çalışmanın yazarlarından Royal Marsden NHS Vakfı Onkoloji Uzmanı Dr. Benjamin Hunter, bu veriler ile geliştirdikleri YZ uygulamasının oldukça etkileyici sonuçlara ulaştığını vurguluyor: “Bu uygulama, insan gözü tarafından kolayca fark edilemeyen tıbbi görüntülerden kesin tanıya ulaşabiliyor. Sonuçlar, yapay zekâ modelinin her bir nodülün kanser riskini %87 AUC değeriyle doğru bir şekilde belirleyebildiğini gösteriyor. Bu gelişmenin özellikle yüksek riskli hastalarının tespiti ve erken evre tedavisi için önemli eşik olmasını umuyoruz. Bu YZ modeli ayrıca, orta riskli kabul edilen hastalar hakkında da doktorların daha hızlı kararlar vermesine yardımcı olabilir.”

Radyoterapinin başarısını arttırmak ve yan etkilerini azaltmak mümkün

Yapay zekâ, meme kanseri tedavisinde radyasyonun yan etkilerine karşı riski yüksek olan hastaları belirleme konusunda önemli bir rol oynayabilir. Leicester Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, 7.4 milyon Euro’luk bir projenin parçası olarak doktorlara ve hastalara radyasyon tedavi seçeneklerinde yardımcı olacak yeni bir YZ uygulama geliştirdiler.

Yapay zeka alanındaki yeni gelişmeler tıpta devrim yaratabilir

Araştırmacılar geliştirdikleri YZ uygulaması ile hastaların aldıkları tedavi türüne göre, hangi yan etkiler yaşayabileceğini tahmin etmeye çalıştılar. Çalışmanın yazarlarından Leicester Üniversitesi Genetik Bölümü’nden Dr. Christopher Talbot, şu bilgileri paylaşıyor:

“Yapay zeka radyoterapi tetkikleri ile ilgili karmaşık bilgileri bir araya getirme ve analiz etme yeteneğine sahiptir. Bu, kanser tedavisinin başarısını arttırabilir ve tedavi sonrası yaşam kalitesini yükselterek bilinçli seçimler yapılmasına olanak tanır. Radyoterapi, tümörleri tedavi etmede oldukça etkilidir, ancak bazı hastalarda ciddi yan etkilerine neden olabilir. Yapay zekâ, hastanın genetik özelliklerine göre yan etkileri tahmin ederek karar verme sürecine yardımcı olur ve bireyin yaşam kalitesini artırabilir.”

Kanser tanı ve tedavisinde yeni bir dönem başlıyor

Yeni YZ uygulamaları, kanser teşhis ve tedavisinde çok önemli bir eşik olarak görülüyor.
Teşhis aşamasında, YZ algoritmaları, büyük veri kümelerinden önemli desenleri ve ilişkileri tanımlama yeteneği sayesinde kanser tanısında daha hızlı ve daha hassas sonuçlar elde etmeye yardımcı olabiliyor. Gelişmiş görüntüleme teknikleri ve genetik analizlerle birleştirilen YZ, kanserli hücrelerin erken tespitinde çok önemli bir yere gelmiş durumda. Örneğin, mamografi görüntülerini analiz eden YZ sistemleri, meme kanserini erken aşamalarda tespit etmek ve tedavi sürecini daha etkili hale getirmek için kullanılıyor. Benzer şekilde, YZ, patolojik analizlerdeki hücre görüntülerini değerlendirerek kanserli hücreleri tespit etme ve sınıflandırma konusunda önemli bir rol oynayabilir.

Yapay zeka, en iyi merkezlerden 15 doktoru tümör teşhisinde 2-0 yendi

Tedavi sürecinde, YZ, hastanın bireysel özellikleri ve genetik profili gibi faktörleri dikkate alarak tedavi planlamasında daha kişiselleştirilmiş yaklaşımlar sunabiliyor. Örneğin, kanser tedavisinde kullanılan ilaçların etkinliğini tahmin etmek veya radyasyon tedavisinin yan etkilerini önceden belirlemek için YZ modelleri kullanılabilir. Bu, hastaların daha iyi sonuçlar elde etmelerini ve tedaviye daha iyi yanıt vermelerini sağlayabilir.

Ayrıca, yapay zeka, klinik araştırmalar ve yeni ilaç geliştirme süreçlerinde de önemli bir rol oynayabilir. Büyük veri analizi ve derin öğrenme yöntemleri kullanılarak, ilaç adaylarının etkinliği ve güvenilirliği hızla değerlendirilebilir. Bu da, yeni tedavi yöntemlerinin daha hızlı bir şekilde geliştirilmesini ve kanserle mücadeleyi kolaylaştırabilir. Ancak, yapay zekanın kanser teşhis ve tedavisinde daha yaygın olarak kullanılabilmesi için bazı zorluklar ve endişeler de yok değil. Veri güvenliği, etik sorunlar ve YZ sistemlerinin insan uzmanlarla etkileşimi gibi konular dikkate alınmalı; YZ algoritmalarının güvenilirliği ve doğruluğu sürekli olarak kontrol edilmelidir.

Tıpta bir eşik daha aşıldı: Beyin implantı uygulanan felçli kişi yürüme yetisi kazandı!

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör