Yapay organların insan ömrünü 20 yıl uzatması bekleniyor

62 Paylaşım

Geçtiğimiz haftalarda hayatını kaybeden boks şampiyonu Sinan Şamil Sam’ın amcası Talat Sam’ın 3 boyutlu yazıcılarla organ üretmeye çalışması dikkatleri bu alana çekti. Dünyada birçok şirketin çalışmalara başladığı bu alan insan ömrünü en az 20 yıl uzatacak. Yeni endüstri devrimi 3 boyutlu (3D) yazıcılarla beraber geldi. Üretim anlayışını tamamen değiştirecek bu yeni teknoloji herkesin evlerinde küçük birer fabrikaya sahip olması anlamına geliyor. Herhangi bir hammaddeyi iç içe örme mantığıyla çalışan bu yeni üretim teknolojisi aslında buz dağının görünen yüzü. 3D yazıcı teknolojisinin kullanılacağı en önemli alan ise şimdiden sağlık oldu.

İnsan derisinden organlarına kadar yaşamını sürdürmesi için gereken tüm uzuvlarını üretebilmesini sağlayan biyoyazıcılar (bioprinter) artık Türkiye’de bile üretiliyor. Geçtiğimiz haftalarda karaciğer yetmezliği nedeniyle hayatını kaybeden Dünya Kıtalararası Ağır Siklet Boks Şampiyonu Sinan Şamil Sam’ın amcası Talat Sam’ın açıklamaları bunun en iyi kanıtı oldu. Yeğenine yapay organ üretilmek için çalıştıklarını söyleyen Sam’ın yaptığı açıklama sonra biyoyazıcılar gündeme geldi.

3D biyoyazıcıda basılmış yapay doku satışı başladı, sırada organ var!

Biyoyazıcılar, tıpkı 3D yazıların mantığıyla çalışıyor. Ancak bu teknolojideki hammadde ise kök hücrelerden elde ediliyor. Bilim insanlarının biyopsi adı verilen yöntemle kök hücre ve üretilecek organın yapısına göre diğer özel hücreler alınıyor. Kök hücreler kendilerini birçok kez yeniden üretebiliyor, özel işlevli hücrelere dönüşebiliyor. Bu hücreler gerekli miktarda çoğaltıldıktan sonra biyoyazıcıların kartuşlarına yerleştiriliyor.

Dolayısıyla biyoyazıcının kartuşlarında geleneksel mürekkep ya da plastik malzeme yerine, binlerce canlı hücreden oluşan bir biyomürekkep bulunuyor. Üretilecek organın yapısına uygun olarak yapılan işlem sonrası biyomürekkebin parçaları doğal olarak birleşiyor ve canlı doku oluşuyor.

İnsan ömrüne 20 yıl daha eklenecek

Biyoyazıcılar, özellikle insan ömrünü uzatmak önemli bir basamak olarak görülüyor. Yapılan istatistiklere göre bir insanın ortalama yaşı 70 civarında yer alıyor. Biyoyazıcılardan sonra bu rakamın en az 20 yıl daha artması 90’a çıkması bekleniyor. Bunun sebebi de özellikle kanser ve diğer hastalıklar nedeniyle ölümlerin azalması olacak. Hastalanan insanlar biyoyazıcı merkezlerine giderek kendi kök hücre ve dokularına uygun organlar ürettirecek. Bu organlar ise ameliyatla beraber insanlara vücuduna yerleştirilecek.

Şu ana kadar birçok kez yapay organ üretimi gerçekleştirildi. Ancak yapılan deneylerin tümü hayvanlar üzerinde denendi. Bu örneklerin için de en çok dikkat çekenlerden biri ise yapay damar üretimi oldu. 2010 yılında Organovo adındaki şirket, tek bir kişiden alınan hücrelerle işler durumda kan damarları yazdırmayı başardı. Bunun haricinde geçtiğimiz yıllarda ise insan kalbi işlevine en yakın bir prototip biyoyazıcılarla üretildi.

İnsan kalbi gibi attırılması sağlanan bu kalp henüz bir canlıda kullanılmış durumda değil. Ancak biyomühendislerin paylaştığı bilgilere göre kalp biyoyazılcılarla üretilecek ne kolay organların başında geliyor. Bu da önümüzdeki kısa bir dönem içinde kalbin biyoyazıcılarla üretileceğini gösteriyor.

Biyoyazıcı sektörünün liderleri ne yapıyor?

Organovo: Biyoyazıcı sektörünün en bilinen şirketlerinden. Karaciğer, mide ve damarlar üreten Organovo, aynı zamanda L’Oréal gibi sağlık alanında dev şirketlerden yatırım almış durumda.
Cyfuse Biomedical: Robotik 3D hücre üzerine yoğunlaşan, dokuların küreye benzer bir şekilde inşa eden bir teknoloji geliştirdi. Bu da insan dokusuna en yakın kalitenin elde edilmesini sağlıyor.
BioBots: Doku üretimi için uygun fiyatlı yazıcılar geliştiriyor. Daha ufak çaplı dokular için kullanılabilecek bu yazıcıların fiyatları ise 25 bin dolardan başlayacak.
Aspect Biosystems: Biyoyazıcılarla yapılacak dokuların oluşması için kök hücreler gerekiyor. Kök hücreleri yazıcı kartuşu şeklinde geliştiren şirket, bu kartuşları biyoyazıcı sahiplerine ulaştırıyor.
3D Bioprinting Solutions: Biyoyazıcılarla birkaç farklı insan organı geliştirmek için çalışmalarını sürdürüyor. Şu ana kadar fareler için mide geliştiren şirket, hayvanlar üzerindeki denemelerine devam ediyor.