Xanax nedir? Ne işe yarar? Kullanımı, dozu ve yan etkileri

27 Aralık 2019   |    2 Eylül 2024    |   Kategori: İlaçlar Print

Xanax (alprazolam) sakinleştirici olarak kullanılan psikiyatrik bir ilaçtır. Beyindeki kimyasallara etki ederek şiddetli korku ve endişe nöbetlerini hafifletir. Bağımlılık yapma riski taşıdığından kısa süreli kullanılır. Doktorun bilgisi dışında aniden bırakılırsa şiddetli kaygı, zihin karışıklığı, uykusuzluk gibi yoksunluk belirtilerine yol açabilir. Bu nedenle tedavi sona erdiğinde ilaç aşamalı olarak ve doktor kontrolünde bırakılır. Xanax, kesinlikle alkol ile birlikte alınmamalıdır. Ayrıca uyuşturucu etkiye sahip ilaçlar ile aynı anda kullanımı ölümcül olabilir. En yaygın yan etkileri depresyon, uyuşukluk, unutkanlık, denge ve konuşma bozukluklarıdır. İlaç doktorun talimatlarına birebir uyularak alınmalı, kötü amaçlı kullanılmamalıdır.

Xanax (alprazolam) nedir?

Xanax, anksiyete (kaygı-endişe) ve panik bozukluklarının tedavisinde kullanılan yeşil reçeteli psikiyatrik bir ilaçtır. Oval, bir yüzü düz, diğer yüzü çentikli bölünebilir tabletlerden oluşur. Etkin maddesi alprazolam, benzeodiazepin ilaç grubuna ait hızlı sonuç veren bir sakinleştiricidir. İlaç kısa süreli tedavi amaçlı kullanılır. Bağımlılık yapma riski nedeniyle doktor kontrolünde alınmalıdır. Talimatlara uygun alınırsa güvenli bir ilaçtır.

İlaç Bilgi Kartı
Etken MaddesiAlprazolam
GrubuBenzeodiazepin
Kullanım AlanıAnksiyete, Panik bozukluk
Muadili (Eşdeğeri)Stabina
FormlarıTablet
Reçete TürüYeşil reçete / Prospektüsünü gör>>>

 

Anksiyete nedir? Kaygı neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Xanax niçin kullanılır?

Xanax özellikle;

  • Yaygın anksiyete (kaygı) bozukluğu belirtilerini
  • Panik bozukluklarını (panik atakları)
  • Ve depresyona eşlik edebilen şiddetli endişe nöbetlerini tedavi etmek için kullanılır.

İlacın etkin maddesi alprazolam beyindeki kimyasal aktiviteyi etkileyerek kaygıyı azaltma özelliğine sahiptir. Hızla kana karışan bir ilaç olsa da etki süresi yaş, kilo ve o anki zihinsel durum gibi faktörlere bağlı olarak kişiden kişiye değişebilir. En erken 5 dakikada, en geç 1 saatte etkisini göstermeye başlar ve 2-4 saat devam eder.

Xanax nasıl kullanılır?

  • Tabletleri çiğnemeden ve bütün olarak 1 bardak suyla yutun.
  • Aç ya da tok karnına içebilirsiniz. Ancak mide bulantısı ihtimalini önlemek için tokken veya bir şeyler atıştırarak için.
  • Unutulan dozu eğer diğer dozun vakti yaklaşmadıysa alabilirsiniz. Atlanan dozu dengelemek için kesinlikle çift doz almayın.
  • İlacın etkisini zayıf bulursanız kendi başınıza kesinlikle dozunu artırmayın. Doz aşımı tehlikeli sonuçlara yol açabilir.
  • İlacın etkisini güçlü bulursanız dozu azaltmayın veya kullanımını aniden kesmeyin. İlaç bağımlılık yapabildiğinden şiddetli kaygı, huzursuzluk, zihin karışıklığı, baş ağrısı, uykusuzluk ve kusma gibi yoksunluk belirtileri yaşayabilirsiniz.
  • İlaçla ilgili herhangi bir sıkıntı yaşadığınızda mutlaka doktorunuzu bilgilendirin.
  • Xanax size özel reçete edilmiştir. Kimseyle paylaşmayın ve kötü amaçlı kullanım olasılıklarını önlemek için güvenli bir yerde saklayın.

Bu ilacı doktorunuzun talimatlarına uyarak kullanmanız son derece önemlidir. Çünkü bilinçsiz kullanımı hastalığınızı tedavi etmeyeceği gibi, sağlınıza da zarar verir.

Panik atak nedir? Nedenleri, belirtileri, testi ve tedavisi

 

Xanax dozları ve doz hesabı

Xanax’a küçük dozlarla başlanır ve hasta üzerindeki etkisine göre miktarı aşamalı olarak artırılır. Başlangıç dozu genelde günde 3 kez 1’er adet 0,25 mg veya 0.5 mg’dır. Bölünmüş dozlar halinde günde toplam 3 mg’a kadar çıkılabilir. Hasta bu süreçte kontrol altındadır ve herhangi bir yan etki durumunda doz azaltılabilir. Yaşlılarda veya böbrek ya da karaciğer sorunları olanlarda günde 2-3 kez 0, 25 mg’lık bir dozla başlanır. Herhangi bir yan etki yaşanmazsa gerektiğinde bu doz doktor tarafından kademeli olarak küçük miktarlarda artırılabilir.

Xanax ne yoğunlukta ve süreyle kullanılmalıdır?

Bu ilaç kısa süreli tedavi için kullanılır. Genelde 4 haftadan fazlası için reçete edilmez ve hasta bu süre zarfında doktor tarafından düzenli olarak kontrol edilir. Toplam tedavi süresi dozun kademeli olarak düşürüldüğü süre de dahil olmak üzere 8-12 haftayı geçmez.

Xanax doz aşımı

Doz aşımı uyuşukluk, zihin karışıklığı, üşüme hissi, konuşma bozukluğu, tansiyon düşüklüğü ve nefes darlığı gibi yan etkilere yol açabilir. Eğer yanlışlıkla çok fazla tablet kullanılırsa derhal tıbbi yardım alınmalıdır.

Depresyon ve anksiyete tedavisinde Xanax

Xanax beyindeki gamma-aminobutirik asit (GABA) seviyesini artırarak çalışır. GABA zihinsel fonksiyonları kontrol eden önemli bir kimyasaldır. Böylece;

  • Endişe-kaygı azalır.
  • Zihin sakinleşir.
  • Vücut gevşer.
  • Uyumak kolaylaşır.
  • İlk doz alındıktan sonra normal hissedilmeye başlanır.

Ritalin (metilfenidat) nedir? Niçin kullanılır? Yan etkileri nelerdir?

Depresyon tedavisinde eğer kaygı nöbetleri de yaşanıyorsa sadece yardımcı ilaç olarak kullanılır. Depresyonu tek başına tedavi etmez. Aksine;

  • Sakinleştirici özelliği nedeniyle bazı kişileri depresyona sokabilir.
  • Depresif kişilerin depresyonunu daha da kötüleştirebilir.
  • İntihar düşüncesini tetikleyebilir.

Depresyon nedeniyle tedavi gören hastalar ilacı kullanmaya başlamadan önce bu konuda doktoru muhakkak uyarmalıdır.

Xanax kullananlar nelere dikkat etmelidir?

  • İlaç uykulu veya sersem hissetmeye, konsantrasyon kaybına ve kas fonksiyonu bozukluğuna neden olabilir. İlacın etkilerinden emin olmadan araç ve makine kullanımından kaçınmalıdır.
  • Diş tedavisi veya bir ameliyat söz konusu olduğunda sağlık görevlileri bu ilacın kullanıldığına dair bilgilendirilmelidir.
  • Yaşlı kişiler bu ilacın özellikle koordinasyon ve uyuşukluk kaybına daha duyarlı oldukları için düşme riskine karşı günlük aktivitelerinde daha dikkatli olmalıdır.

Cipralex nedir? Ne için kullanılır? Yan etkileri nelerdir?

Xanax hangi ilaçlarla kullanılmamalıdır?

Birçok ilaç Xanax’ın etkisini güçlendirebilir. Vücuttan atılımını engelleyerek aşırı doz etkisi yaratabilir. Solunum depresyonu (etkisiz ve yavaş solunum), derin sedasyon (uyku hali) ve koma gibi ciddi yan etkilere hatta ölüme yol açabilir. Bu ilaçlardan en önemlileri şunlardır:

  • Uyku ilaçları: Zolpidem (ambien) vb.
  • Opoid ağrı veya öksürük gidericiler: Kodein, hidrokodon vb.
  • Antianksiyete veya antidepresan ilaçlar: Örneğin fluvoksamin, nefazodon, sertralin (lustral), fluoksetin (Prozac)
  • Antipisikotik ilaçlar: Şizofreni gibi zihinsel hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar
  • Antiepileptik ilaçlar: Epilepsiyi (sara hastalığını) tedavi eden ilaçlar
  • Antihistaminikler: Alerji gidericiler
  • Antifungal ilaçlar: Mantar enfeksiyonlarını tedavi eden ketokonazol, itrakonazol gibi ilaçlar
  • Makrolid grubu antibiyotikler: Eritromisin, troleandomisin vb.
  • Simetidin: Mide ülserinin tedavisinde kullanılan bir ilaç
  • Diltiazem: Angina (göğüs ağrısı) ve yüksek tansiyon ilacı
  • Digoksin: Çeşitli kalp rahatsızlıklarında kullanılan bir ilaç
  • HIV/AIDS ilaçları: Ritonavir vb.
  • Doğum kontrol hapları
  • Kas gevşeticiler

Lustral nedir? Ne işe yarar? Kullanımı, dozu ve yan etkileri

Reçetesiz ilaçlar dahil doktorunuza kullandığınız tüm ilaçlar hakkında muhakkak bilgilendirin. Eğer Xanax ile birlikte bu ilaçlardan birini mutlaka kullanmanız gerekirse doktorunuz buna uygun doz ayarlamaları yapabilir.

Xanax kullananlar ne yememelidir?

İlacın vücuttan atılımını engelleyebildikleri için greyfurt ve üzüm yemekten ve sularını içmekten kaçınmalıdır. Ayrıca sakinleştirici etkisini artırabilecek sarı kantaron, melisa ve kediotu gibi şifalı bitkiler takviye olarak kullanılmamalıdır.

Xanax alkol ile kullanılır mı?

Bu ilacı alırken kesinlikle alkollü içecekler, yiyecekler ve başka ürünler kullanmayın. İlacın etkisini artırabilir ve vücuttan atılmasını geciktirebilir. Aşırı uyuşukluk ve uzun süreli hafıza kaybı dahil ciddi hatta ölümcül yan etkilere neden olabilir.

Xanax formları ve türleri

  • Xanax 0,5 mg 30 tablet
  • Xanax 1 mg 50 tablet

Xanax muadili ilaçlar

  • Ansiox 0,5 mg 30 tablet ya da 1 mg 50 tablet
  • As-Alpralam 1 mg 50 tablet
  • Stabina 0,25 mg, 0,5 mg ya da 1 mg.’lık 30 tablet

Paroksetin (Paxera, Paxil) nedir? Nasıl kullanılır? Yan etkileri

Xanax yerine hangi ilaç kullanılabilir?

Eğer sadece anksiyete bozukluğu tedavisinde kullanılacaksa Xanax yerine etkisi kısa sürede hissedilen ve daha uzun süren Valium kullanılabilir. Valium’un etkin maddesi diazepamdır ve Xanax ile aynı ilaç (benzeodiazepin) grubundandır. Bu nedenle etki hızı ve süresi dışında pek çok özellikleri benzerdir. Hangi ilacın daha etkili olacağına hastanın anksiyete belirtilerine ve tıbbi geçmişine bakarak doktor karar verir.

Kimler Xanax kullanmamalıdır?

  • İlacın ana etkin maddesi alprazolam veya yardımcı maddelerinden herhangi birine (örneğin laktoza) alerjisi olanlar,
  • Miyastenia Gravis (sinir-kas) hastaları,
  • Kronik bronşit veya amfizem gibi şiddetli göğüs sorunları veya nefes alma güçlüğü yaşayanlar,
  • Şiddetli karaciğer sorunları olanlar
  • Uyku apnesi olanlar ve 18 yaşından küçükler Xanax kullanmamalıdır.

Myastenia gravis nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Bunun dışında;

  • İntihar etmeyi düşünecek kadar kendini bunalımda hissedenler
  • Hastanede tedavi gerektirecek bir zihinsel rahatsızlık geçirenler
  • Geçmişte alkolizm, uyuşturucu veya ilaç bağımlılığı tedavisi alanlar
  • Akciğer, böbrek veya karaciğerle ilgili sorunları olanlar ilacı kullanmaya başlamadan önce doktorlarını bilgilendirmelidir.

Emzirme ve hamilelik döneminde Xanax kullanımı

Xanax gelişmekte olan bebeğe zarar verebilir. Bu nedenle hamile kalınırsa ilacın alımı kesilmeli ve doktor derhal bilgilendirilmelidir. İlacın kullanımı esnasında hamile kalmayı engellemek için hastaya uygun bir doğum kontrol yöntemi önerilebilir. Emzirme döneminde ilaç reçete edilmez.

Xanax yan etkileri

Bu ilacın en yaygın yan etkileri şunlardır:

  • Depresyon veya huzursuzluk
  • Uyuşukluk, sersemlik veya yorgunluk
  • Unutkanlık, hafıza sorunları
  • Odaklanma güçlüğü
  • Dil veya konuşma bozuklukları
  • Denge bozukluğu (vertigo)
  • Baş dönmesi veya baş ağrısı
  • Ağız kuruluğu
  • Kabızlık
  • Cinsel istekte artma veya azalma; ereksiyon sorunları

Bu etkilerden herhangi birini sizi rahatsız edecek şiddette yaşarsanız doktorunuzu hemen bilgilendirin. Yan etkilerin görülme olasılığı ve etki süresi kişiden kişiye farklılık gösterebilir.

Vertigo nedir? Neden olur? Vertigonun belirtileri ve tedavisi

İlacın nadiren görülen ve acil müdahale gerektiren ciddi yan etkileri:

  • Saldırganlık
  • Şiddetli öfke patlamaları
  • Garip davranışlar
  • Halüsinasyon görme
  • Kas seğirmesi
  • Daha az idrara çıkma ya da hiç yapmama
  • Gözün veya cildin sararması (sarılık)
  • Hafıza kaybı (amnezi)
  • Döküntü, nefes darlığı, yüz, dil veya boğaz şişkinliği gibi alerjik reaksiyonlar

Xanax nasıl bırakılır?

Xanax bağımlılık yapma potansiyeline sahip bir ilaç olduğundan kısa süreli reçete edilir. Tedavi süresi bitince yoksunluk belirtilerini hafifletmek için alınan doz miktarı kademeli olarak azaltılır. Ve duruma göre aynı ilaç grubundan başka bir ilaçla tedaviye devam edilir. Genel sağlığı yerinde olan kişilerde ilaç ortalama 4 günde vücuttan tamamen atılır. İlacın kötü amaçlı kullanımı ile gelişen fiziksel bağımlılıktan kurtulmak isteyen kişiler muhakkak tıbbi gözetim altında tedavi görmelidir. İlaç aşamalı azaltılır, ikame ilaçlar kullanılır ve bilişsel terapi uygulanır. Toplam tedavi süreci ortalama 3 aydır.

Xanax reçetesi ve prospektüsü

Xanax ile ilgili daha kapsamlı bilgiye ulaşmak için Xanax Reçetesine şu linke tıklayarak ulaşabilirsiniz: >>>

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Araç çubuğuna atla