Vertebroplasti nedir? Omurga kırıklarını kemik çimentosu ile güçlendirilebilir

Kategori: Cerrahi, Ortopedi, Sağlık Sözlüğü Print

Paylaş

Tweetle

Paylaş

206 Paylaşım

Vücudumuzdaki kemikler kimi zaman menopoz kimi zaman D vitamini eksikliği kimi zaman ise kullanılan ilaçlar nedeniyle mineral dengesini kaybederek kemik erimesine yol açar. Zayıflayan omurga kemikleri ise en ufak bir darbede veya harekette kırılarak çökebilir ve kişi yürüme, oturduğu yerden doğrulma, yatarken kendini hareket ettirme gibi basit gündelik ihtiyaçlarını bile karşılarken zorlanabilir ve şiddetli ağrılar çekebilir. Omurga kırıklarında uygulanan yeni bir yöntem Vertebroplasti ile zayıflayan kemiklere kemik çimentosu ile güçlendirme ameliyatı yapılarak bu kemiklerin daha fazla çöküp müdahale edilemeyecek noktaya gelmesi engellenebilir. Vertebroplasti uygulanabilmesi için omur yüksekliğinin üçte birden daha fazla çökmemiş olması gerekir.

İçindekiler

Vertebroplasti nedir?

Vertebroplasti işlemi ile zayıflayan kemiklere kemik çimentosu takviyesi yapılarak daha fazla çökmesi önlenir. Cerrahi bir işlem ile uygulanan vertebroplasti ile omurga kırıkları ve kanser metastazları nedeniyle oluşan sorunun çözümü için omurun içerisine özel bir madde olan polimetilmetakrilat enjeksiyonu yapılır. Polimetilmetakrilat bir toz ve sıvı karışımından oluşur, bu karışım hızlıca kemik kadar sertleşir. Sertleşme işlemi sırasında çok fazla ısı ortaya çıkar. Bu ısı omur içerisindeki sinirleri tahrip ederek ağrının dinmesine yol açar. Kırık bölgeyi de yapıştırarak tamir eder. Vertebroplasti işlemi ayrıca Multipl Miyelom tedavisinde de uygulanabilir.

Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Erkan Gürgen; özellikle ileri yaş kadınlarda görülen omurga kırıkları ve vertebroplasti ameliyatı ile ilgili şu bilgileri verdi:

Yıllar içerisinde bir takım fizyolojik gelişmeler ile birlikte vücudumuzda oluşan kemik erimesi görülür. Oluşan kemik erimesi, bazı sebeplerden zarar görerek omurgalarda çökme kırıklarına sebep olur. Kemik erimesine bağlı olarak oluşan omurga kırıklarında yapılan vertebroplasti yani kapalı çimentolu omurga ameliyatı yapılır.
Vertebroplasti, omurga kırıklarında uygulanan yeni ve güvenli bir ameliyat şeklidir. Bu ameliyat ile sadece kırılan bölge tedavi edilir. Böylece hastanın zayıflayan kemikleri özel kemik çimentoları ile güçlendirilerek hem bu kemiklerden kaynaklanan ağrılar engellenmiş olur, hem de zayıflayan kemiklerin zamanla daha fazla çökmesinin ve yeni kırıkların oluşmasının önüne geçilmiş olur.

İleri yaş kadınlarda daha sık görülüyor

Hastada oluşan kırıklara bağlı daha büyük ve ciddi ameliyatlar olmasına ihtiyaç bırakmadan, kırılan kemiğini özel kemik çimentosu ile güçlendirmeye yarar. Genelde ileri yaşlarda ki kadın hastalarda görülen bu rahatsızlığı, büyük omurga ameliyatları yapmadan, sadece lokal anestezi ile yapılan bir müdahale ile tedavi etmiş olur.

Ameliyat lokal anestezi ile yapılıyor

Vertebroplasti ameliyatı, kapalı olarak sadece 3-4 milimetrelik bir veya iki delikten cilt üzerinden girilerek yapılan ve ameliyat esnasında hastaların tamamen uyutulmadığı bir ameliyat çeşididir. Hasta ameliyat edilirken sadece ameliyat edileceği bölgeye lokal anestezik ilaçlar uygulanır ve hastalar genel anestezinin risklerinden tamamen korunmuş olurlar.

Hasta hayatına hızla dönebiliyor

Ortalama 30 dakika süren işlemin ardından hasta tekrar yatağında dinlenmeye alınır ve işlemden 2 saat sonra ayağa kaldırılabilir. Bu işlemin uygulanmasından sonra hastalar ertesi gün evlerine dönüp gündelik işlerine devam edebilirler. Yapılan ameliyatın çok kısa sürede tamamlanmış olması, herhangi bir kanama ve kan kaybının olmaması hastanın ameliyattan sonra hemen gündelik hayatına dönmesine izin verir.

Aşırı ilaç kullanımı kemikleri zayıflatır

Hastalarda kemik erimesine yol açan çeşitli sebepler vardır. Menopoz, kortizonlu ilaç kullanımı, metabolik eksiklikler, kanser gibi hastalıklar ve travmalar kemik erimesine neden olabilir.

Menopoz: Menopoza bağlı kemik erimeleri ve buna bağlı gelişen omurga kırıkları ileri yaşlarına gelmiş kadınlarda görülen bir durumdur. Aslında menopoz bir rahatsızlıktan çok, kadınların belirli yaşlarından sonra görülen hormonal dengelerinin değişmesi durumudur. Bu durum belli hormonal değişikliklerin sonucunda, kemik içerisinde bulunan kalsiyum gibi belirli minerallerin azalması ve kemik içerindeki dokunun boşalarak kemiği zayıflatması sonucu görülür. Hastaların tüm kemiklerinde olduğu gibi omurga kemiklerinde de kemik dokusunun azalması, güçsüzlük, bu güçsüzlüğe bağlı olarak gelişen kemik kırıkları ve şiddetli ağrılar olarak kendini gösterir.
İlaç kullanımı: Bazı hastalıklarda hastalar sürekli olarak kortizonlu ilaçlar kullanmak durumunda kalmaktadırlar. Bunun gibi ilaçların uzun süreli kullanımı, hastalardaki bazı mineral dengelerini bozarak kemik erimesine yol açar. Bu kemik erimesinin sonucunda omurga kemikleri de zayıflar ve en ufak bir darbede veya harekette kırılarak çökebilirler. Bu durumda hastalar şiddetli bel ve sırt ağrıları çekerler. Yürüme, oturduğu yerden doğrulma, yatarken kendini hareket ettirme gibi basit gündelik ihtiyaçlarını bile karşılarken zorlanabilirler ve şiddetli ağrılar çekerler. Bu ağrıların sebebi içleri boşalmış ve zayıflamış bel kemiklerinin üzerlerine yük bindiği esnada, bu kemiklerin içerisinde oluşan mikro kırıklar ve bunlara bağlı kemik içerisinde oluşan hareketlerdir. Zayıflayan kemiklere müdahale edip kemik çimentosu ile güçlendirme ameliyatı yapılarak bu kemiklerin daha fazla çöküp müdahale edilemeyecek noktaya gelmesi engellenebilir.
Metabolik eksiklikler: Bazı özel durumlarda hastalar güneş ışığından yeteri kadar faydalanamazlar ise vücudun güneş ışığı ile aktive ettiği kalsiyum ve D vitamini metabolizması kesintiye uğrar ve kemiklerin zaman içerisinde güçsüzleşerek erimesine yol açar. Bu durum vücudumuzun yükünü taşıyan omurgamızda aşırı yüklenme ve stres sonucunda kırıklara yol açabilir.
Kanser: Bazı kanser hastalıklarında, kanser hücreleri omurga kemiklerine yayılıp, omurga kemiklerini zayıflatıp eriterek kırılmasına yol açar. Bu hastalar çok ciddi ağrılar çekerler. Özellikle birden fazla omurgada tutulum ve kırık olmaktadır.

Travmalar ayrı değerlendirilmeli

Yüksekten düşme, araç içi veya dışı trafik kazaları, sırta veya bele alınan darbeler sonrasında omurga kemiklerinde bu tarz bir kırık oluştuğunda kırılan kemik parçaları dağılarak omurilik kanalında baskı oluşturabilecek tarzda tehlike oluşturabilirler. Eğer böyle bir tehlike yoksa ve kırığın şekli kapalı ameliyata olanak veriyorsa, hastaya kapalı çimentolu omurga ameliyatı yapılabilir.
Travmalara bağlı olarak gelişen omurga kırıklarında omurilik kanalında kırığa bağlı kemik parçaları bulunuyorsa bu durum ayrı bir şekilde değerlendirilmelidir. Bu tarz hastalarda felç olma riski olacağından çimentolu kapalı omurga ameliyatları (Vertebroplasti) uygulanmaz.

Günde 3 fincandan fazla kahve kemiği eritiyor

Kemik erimesine karşı alınacak önlemler:

Hastaların kendilerini kemik erimesinden koruyabilmesi için dikkat etmesi gereken bazı durumlar vardır. Bunları kısaca şöyle özetleyebiliriz;
Menopoz dönemine girmiş kadınların mutlaka bir endokrinoloji kliniğinde uzman bir doktordan yardım almaları ve kendilerine önerilen hormon ve ilaç tedavilerini düzenli bir şekilde uygulamaları gerekir.
Kemik erimesi riski olan hastaların yapabiliyorlarsa güneşli havalarda günlük hafif egzersizler yapıyor olmaları (kısa yürüyüşler gibi) gerekir.
Kalsiyum ve D vitamininden zengin gıdalara (süt ve süt ürünleri) yer verilmesi gerekir.
Aşırı miktarlarda kahve tüketimi, vücuttan kalsiyum atılmasını artırır. Günlük 4 fincan kahve kemik miktarında azalmaya neden olmaktadır.
Sigara kullanımı da kemikler üzerinde zehir etkisi yapar. Sigara içenlerde vücutta daha hızlı kemik kaybı olduğu çalışmalarda gösterilmiştir. Alkol tüketimi de kırık riskini artırır. Aşırı alkol tüketimi ile vücuttan kalsiyum emilimi azalır, kalsiyum atılımı ise artar.

Alacakaranlığa Dikkat!

Osteoporozda kırıkların oluşumuna yol açan en belli başlı neden düşmelerdir. Bu nedenle osteoporozu olan kişilerin yaşama alanında düşmeleri önleyecek düzenlemeler yapılmalıdır:

Ev ortamında küçük kilim ve paspaslar, kaygan cila, kordonlar ve kalabalık eşyalara dikkat edilmeli.
Merdiven basamakları sağlam olmalı ve tırabzan bulunmalı.
Ortam ışıklandırması iyi olmalı; düşmeler en fazla alacakaranlıkta ortaya çıkar.
Görme kusurları için uygun gözlük kullanılmalı.
Ev içinde terlik yerine ayağı saran ve kaymayan ev ayakkabılar giyilmeli.
Yürüme ve denge güçlüğü olan kişiler için ev içinde tutunmalarını sağlayacak aparatların yerleştirilmeli
Alışverişlerde ve sokak yürüyüşlerinde mümkünse kalabalık olmayan saatlerin seçilmeli, zemini düzgün mekanların tercih edilmesi de düşmeyi azaltacaktır.