Vajinal mantar enfeksiyonu nedir? Belirtileri, nedenleri ve tedavisi

Yazan Dr. Fatma Karaman
30 Mayıs 2017   |    21 Haziran 2021    |   Kategori: Cinsel Sağlık, Enfeksiyonlar, Kadın Hastalıkları Print

Vajinal mantar enfeksiyonu, kadınlarda çok yaygın görülen bir enfeksiyon türüdür. Vajinada bölgesel yanma, kaşınma, alışılmadık yoğun beyaz bir akıntı, sık idrara çıkma ve cinsel ilişki sırasında ağrı gibi belirtileri ile ortaya çıkar. Bu soruna yol açan mikropların en sık görüleni Candida albicans’dır. Vakaların %90’ından fazlasına bu mantarın neden olduğu saptanmıştır. Sağlıklı bir vajinada bazı bakteri ve maya hücreleri olabilir. Ancak, bakteri ve mantar dengesi değiştiğinde, maya hücreleri çoğalabilir ve enfeksiyona neden olur. Stres, gebelik, bağışıklık sistemini etkileyen hastalıklar, antibiyotik kullanımı, yanlış hijyenik ürün ve iç çamaşırı kullanımı Candida maya hücrelerinin artmasına neden olabilir.

Vajinal mantar nedir?

Vajinal mantar enfeksiyonuna özellikle Candida albicans adılı maya hücresi nedeniyle gelişen bir enfeksiyondur. Ancak vajinal mantar cinsel yolla bulaşan hastalıklar değildir. Cinsel olarak aktif olmayan kadınlar da bu problemi yaşayabilir. Bu hastalık bir kadın hastalığı olarak bilinse de erkeklerde de görülebilir ve kadınlarda olduğu gibi ilaçla tedavi edilebilir. Hastalığa yakalanmış bir erkek, cinsel partnerine bu mantarı bulaştırabilir. 

Vajinal mantar enfeksiyonunun tedavisi kolaydır, ilaçlar ile etkili bir şekilde tedavi edilebilir. Tedavi sonucunda birkaç gün içinde rahatlama sağlanır ama bazı ağır vakalarda bu süre biraz daha uzayabilir. Tekrarlayan mantar enfeksiyonlarınız varsa – bir yıl içinde dört veya daha fazla – daha uzun bir tedavi kürüne ve bir bakım planına ihtiyacınız olabilir. Vajinal enfeksiyonunuz olduğunu düşünüyorsanız doğru teşhis ve tedavi için uzman bir doktorla görüşmeniz gerekir.

İdrar yolu enfeksiyonu neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Çünkü vajinal mantar enfeksiyonunun belirtileri diğer vajinal enfeksiyonlara ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara benzer. Bir mantar enfeksiyonu değil daha ciddi bir enfeksiyonunuz varsa, bu durum önemli sağlık sorunlarına yol açabilir.

Vajinal Mantar Enfeksiyonu belirtileri

  • Vajinal kaşıntı
  • Vajina çevresinde şişme
  • İdrara çıkarken ya da cinsel ilişki sırasında ağrı veya yanma
  • Kırmızılık
  • Vajinal döküntü
  • Vajinal ağrı
  • Beyazımsı gri ve yoğun vajinal akıntı
  • Bazı kadınlarda vajinal akıntı peynir gibi görününebilir

Enfeksiyon nedir? Neden olur? Belirtileri, türleri ve tedavisi

Bu belirtilerin adet döneminden önceki hafta olma olasılığı daha yüksektir. Genellikle maya enfeksiyonu tedavi edilmediği zaman belirtiler şiddetlenebilir

Komplike vajinal mantar enfeksiyonu belirtileri

Aşağıdaki durumlarda ağır ve komplike bir mantar enfeksiyonunuz olabilir ve en kısa zamanda uzman bir doktora görünmeniz gerekir:

  • Kızarıklık, şişme ve kaşıntı semptomlarınız çok yoğun ve rahatsızlık veriyorsa
  • Çatlak ve yaralar oluşmuşsa
  • Yılda dört veya daha fazla sayıda mantar enfeksiyonu geçiriyorsanız
  • Enfeksiyon Candida albicans mantarından başka bir mantardan kaynaklanıyorsa
  • Hamileyseniz
  • Kontrolsüz şeker hastalığınız varsa
  • Bağışıklık sisteminiz zayıfsa, HIV enfeksiyonu, kullandığınız bazı ilaçlar veya koşullar nedeniyle zayıflamışsa

Vajinal akıntı neden olur? Belirtileri, tedavisi ve korunma yöntemleri

Vajinal enfeksiyon nedeniyle ne zaman doktora gitmeliyim?

  • Mantar enfeksiyonu belirtilerini ilk defa gördüğünüzde
  • Bir mantar enfeksiyonu geçirip geçirmediğinizden emin değilseniz
  • Semptomlarınız, reçetesiz antifungal vajinal krem veya fitillerle tedavi edildikten sonra kaybolmamışsa
  • Yukarıda bahsedilen komplike mantar enfeksiyonu belirtilerini gözlemliyorsanız
    veya diğer semptomlar görülüyorsa

Ayak mantarı neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Erkekler mantar enfeksiyonları geçirir mi?

Erkeklerde mantar enfeksiyonları belirtileri

Kadınlarda vajinal mantar enfeksiyonuna neden olan Candida albicans maya hücresi, erkeklerde de penis başında benzer bir enfeksiyona sebep olabilir. Şeker hastalığı olan, uzun süre antibiyotik kullanan veya sünnet edilmemiş erkekler bu enfeksiyona daha yatkındır. Sünnet edilmeyen erkeklerin sünnet derisinin altını düzgün bir şekilde temizlemeleri gerekir. Sünnet derisinin sıcak, nemli kıvrımları mantarın gelişmesi için mükemmel bir ortamdır. Alanı temiz ve kuru tutmak, bir enfeksiyonu önlemeye yardımcı olabilir, ancak belirtiler ortaya çıkarsa bir uzman doktorun gidilmesi gerekir.

Vajina hakkında bilinmesi gereken 7 şey ve vajina sağlığı için yapılması gerekenler

Mantar enfeksiyonu olan bir erkeğin herhangi bir belirtisi olmayabilir fakat bazen aşağıdaki belirtiler görülebilir:

  • Penisin ucunda kırmızılık veya kaşıntı
  • Hafif akıntı
  • İdrar yaparken ağrı

Vajinal mantar enfeksiyonu nedenleri

Vajinal mantara sebep olan candida albicans mantarı, vajinal bölgede doğal olarak bulunan bir mikroorganizmadır. Laktobasil (süt basilleri) bakterileri bu mantarların çoğalmasını kontrol altında tutar. Fakat sisteminizde bir dengesizlik varsa, bu yararlı bakteri etkili bir şekilde çalışmaz. Bu, candida albicans mantarlarının aşırı çoğalmasına neden olur. Sisteminizde oluşan bu dengesizliğe sebep olabilen faktörler şunlardır:

  • Vajinanızdaki laktobasil bakterileri azaltan antibiyotik kullanımı
  • Gebelik
  • Kontrolsüz şeker hastalığı
  • Spiral kullanımı
  • Zayıf bağışıklık sistemi
  • Östrojen düzeyini arttıran doğum kontrol hapı veya hormon tedavisi
  • Kemoterapi
  • Kortizon tedavisi
  • Şekerli gıda tüketmek ve kötü beslenme alışkanlıkları
  • Obezite
  • Adet döngünüze yakın hormonal dengesizlik
  • Stres
  • Uyku eksikliği
  • Parfümlü vajinal hijyen spreyleri ya da benzer ürünler kullanmak
  • Vajinanın hava almasına engel olabilecek iç çamaşırları ya da bazı pedler

Vajinal mantar enfeksiyonu bazı cinsel aktiviteler, özellikle de oral-genital cinsel ilişki sonrasında ortaya çıkabilir. Bununla birlikte bu hastalık cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon değildir. Cinsel olarak aktif olmayan kadınlar bile maya enfeksiyonları geliştirebilir.

Vajinal mantar tedavisiyle hangi uzmanlık alanı ilgilenir?

Aile hekimliği doktorları, dahiliyeciler ve çocuk doktorları da dahil olmak üzere birincil bakım uygulayıcıları, hepsi mantar enfeksiyonlarını tedavi edebilir. Fakat vajinal mantar enfeksiyonuna yakalandıysanız bir kadın doğum doktoruna (Jinekolog) görünebilirsiniz. Geçmişte de bir mantar enfeksiyonu tedavisi aldıysanız ve aynı doktora gidecekseniz doktorunuz sizi yeniden görmeden tedaviyi telefonla da tekrarlayabilir.

HPV virüsü nasıl bulaşır? Rahim ağzı kanserinin tanı ve tedavisi

Doktora gitmeden önce yapılması faydalı işlemler

  • Gözlemlediğiniz belirtilerin bir listesini yapın ve ne kadar süredir bu sıkıntıları yaşadığınızı not alın
  • Gördüğünüz farklı tedaviler ve kullandığınız ilaçlar, vitaminler veya takviyeler varsa isimlerini ve önemli olduğunu düşündüğünüz tıbbi bilgileri not edin
  • Tampon kullanmayın. Böylece doktorunuz vajinal akıntınızı değerlendirebilir
  • Doktorunuzun vaktinin kısıtlı olmasın durumunu göz önünde bulundurun ve sormak istediğiniz soruların en önemlilerini seçin ve bir liste yapın

Doktorunuza neler sorabilirsiniz?

  • Mantar enfeksiyonlarını nasıl önleyebilirim?
  • Hangi belirtilere dikkat etmeliyim?
  • İlaç kullanmam gerekiyor mu?
  • Eşim ya da cinsel partnerim de teşhis ve tedavi sürecine dahil edilmeli mi?
  • Hastalığımı tedavi edecek reçetesiz ürünler var mı?
  • Tedaviden sonra belirtilerim geri dönerse ne yapabilirim?

Vajinal mantar enfeksiyonu nasıl teşhis edilir?

Mantar enfeksiyonlarının teşhisi basittir. Doktorunuz hastalığınızı doğru teşhis etmek ve etkili tedavi uygulayabilmek adına size bazı sorular soracaktır. Bir sonraki adım pelvik muayenedir. Doktorunuz dış genital bölgenizi muayene eder ve enfeksiyon belirtilerini gözlemler. Daha sonra, vajina ve serviks bölgesini inceleyebilmek için vajinanıza, vajinal duvarları açık tutmaya yarayan bir alet (spekulum) yerleştirir. Ayrıca bulaşma olup olmadığını anlamak için vajina çevresindeki bölgeye de bakacaktır.

Doktorunuz fiziksel muayenede gördüklerine bağlı olarak, vajinanızdan bazı örnekler alıp laboratuvara gönderebilir. Laboratuvar testleri genellikle düzenli enfeksiyon geçiren ya da tedaviye yanıt vermemiş enfeksiyonu olan hastalarda tercih edilir. Bu tip hastalarda mantar tipinin belirlenmesi etkili tedavi için önemlidir.

HPV nedir? Nasıl bulaşır? Belirtileri, tedavisi ve aşıları

Vajinal mantar enfeksiyonu tedavisi

Vajinal mantar tedavisinde, ağızdan alınan tabletler, vajinal bölgeye uygulanan süpozituvar (fitil) ilaçlar ve dış genital bölgeye sürülen antifungal kremler kullanılır.  Aşağıdaki durumlarda doktorunuzun teşhisi ve tavsiyesi olmadan sadece reçetesiz ürünlerle kendiniz tedavi uygulayabilirsiniz:

  • Belirtileriniz hafifse ve ağrınız yoksa
  • Hamile değilseniz
  • Belirtilerinizin bir vajinal mantar enfeksiyonundan kaynaklandığından eminseniz
  • Eğer size daha önce hiç vajinal mantar enfeksiyonu teşhisi konmamışsa doktorunuza danışın.
  • Cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyona (CYBE) maruz kalmadıysanız
  • Birden fazla tekrarlayan enfeksiyona sahip değilsiniz

Adet nedir? Regl sancısı ve kanaması nasıl azaltılır?

Kendi kendine tedavi, zaman zaman riskli olabilir. Çünkü vajinal mantar enfeksiyonu belirtileri, cinsel yolla bulaşan diğer hastalıkların belirtileriyle benzerlik gösterebilir ve böyle bir durumda farklı bir tedavi uygulanması gerekecektir. Bu nedenle her durumda doktora gitmek çok daha faydalı olacaktır. Her mantar enfeksiyonu farklıdır, bu nedenle doktorunuz sizin için en iyi tedaviyi önerecektir.

Basit mantar enfeksiyonları

Basit mantar enfeksiyonları için, doktorunuz genellikle antifungal bir krem, merhem, tablet veya süpozituvarın 1-3 günlük bir reçetesini yazacaktır. Bu ilaçlar reçeteli veya reçetesiz olabilir. Genelde uygulanan tedavi yöntemleri şöyledir:

  • Kısa süreli vajinal terapi: Antifungal ilaçlar krem, merhem, tablet ve süpozituvar olarak sayılabilir. Bir, üç veya yedi gün süren bir antifungal tedavi kürü genellikle bir mantar enfeksiyonunu temizler. Butokonazol (Gnazol-1), klotrimazol (Gyne-Lotrimin), mikonazol (Monistat 3) ve terkonazol (Terazol 3) de dahil olmak üzere bir takım ilaçların tedavide etkili olduğu gözlenmiştir. Bunların bazıları reçeteli, bazıları da reçetesiz ilaçlardır.
  • Tek doz oral ilaç: Doktorunuz, tek doz oral olarak kullanılacak antifungal bir ilaç reçete edebilir. Veya, şiddetli semptomları gidermek için üç ayrı aralıklarla iki tek doz kullanmanızı önerebilir.

DİKKAT! Oral antifungal ilaçlar hamile kadınlar tarafından kullanılmamalıdır. Ayrıca ağız yoluyla alınan ilaçların mide bulantısı, baş ağrısı ya da karın ağrısı gibi yan etkileri olabilir.

  • Krem ya da fitille tedavi: Reçetesiz antifungal vajinal fitiller ve kremler birçok kadın için etkilidir ve bunlar gebelik sırasında güvenli bir seçimdir. Tedavi genellikle üç ila yedi gün arasında sürer.

Tedavi sürecinde ilaçların hafif yanma ya da tahriş gibi yan etkileri olabilir. Fitiller ve kremler yağ bazlı olduğundan, lateks prezervatiflerini ve diyaframları potansiyel olarak zayıflatabilirler. Bu yüzden doktorunuz size alternatif bir doğum kontrol yöntemi önerebilir.

Basit mantar enfeksiyonu olan hastalar, tedavi sürecini doktorları ile takip etmelidir. Belirtileriniz iki ay içinde geri dönüyorsa, takip etmek gerekecektir.

Sistit nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Şiddetli vajinal mantar enfeksiyonları

Eğer belirtileriniz şiddetliyse doktorunuz size özel farklı bir tedavi yöntemini tercih edecektir. Şiddetli mantar enfeksiyonlarında takip edilen olası tedaviler şunlardır:
Uzun süreli vajinal tedavi: Yedi ila 14 gün boyunca azol ilacı içeren bir tedavi kürü, bir mantar enfeksiyonunu başarıyla temizleyebilir.

  • 14 günlük krem, merhem, tablet veya süpozituvar vajinal tedavi
  • İki veya üç doz flukonazol (Diflucan)
  • Flukonazolün (Diflucan) haftanın altı günü altı hafta boyunca uzun süreli kullanımı
  • Topikal antifungal ilaçların uzun süreli kullanımı
  • Enfeksiyonunuz 2 aylık tedaviden sonra ya da 1 yıl içinde 4 kere tekrar ediyorsa: 6 aydan 1 yıla kadar sürebilecek uzun bir tedavi uygulanabilir
  • Cinsel partnerinizde mantar enfeksiyonu olup olmadığını test etmek gerekebilir
  • Şüphelendiğiniz bir durum varsa cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanın

Vajinal mantar enfeksiyonunda bitkisel tedavisi

Hangi doğal ve alternatif tedaviler mevcuttur? Vajinal mantar enfeksiyonunda eğer reçeteli ilaç kullanmayı tercih etmezseniz doktorunuzun da onayıyla doğal ilaçlarla tedaviyi deneyebilirsiniz. Doktorunuzun da onaylaması önemlidir çünkü bazı şifalı otlar, alabileceğiniz ilaçlarla etkileşime girebilir veya istenmeyen yan etkilere neden olabilir.

Vajinal mantar enfeksiyonu tedavisi için doğal ürünler

  • Yoğurt: Yoğurtta, vajinayı sağlıklı tutan probiyotik laktobasillerden bol miktarda bulunur. Ancak çalışmalar günlük olarak bir fincan yediğinizde vajinal mantar enfeksiyonu tedavisi için herhangi bir fayda sağladığını etkili bir şekilde ispatlayamamıştır. Ancak yakın tarihli bir İtalyan araştırmasında, probiyotik tablet doğrudan vajinaya yerleştirildiğinde (7 gece boyunca günde bir defa, sonra her 3 gecede bir 3 hafta boyunca ve sonra haftada bir kez) mantar enfeksiyonunu % 87 oranında tedavi ettiği gözlemlendi.

Yoğurdun faydaları nelerdir? Yoğurt kürü ve mayası nasıl yapılır?

Yoğurt fitilinin hazırlanması: Plastik bir eldivenin parmaklarına yoğurdu koyun ve dondurun. Her gece yatmadan önce fitil olarak uygulayın

  • Hindistancevizi yağı: Hindistan cevizi yağı, yüzyıllar boyunca Hindistan’da topikal olarak kullanılan doğal bir antibakteriyel maddedir. Yağı vajinanın içine uygulayabilmek için steril bir tamponu yağa batırıp vajinaya sokup çıkarın. Bunu her gece 4-5 kez uygulayabilirsiniz. Ayrıca yemeklerinizde doğal hindistancevizi yağını kullanın.
  • Çay ağacı yağı: Günümüzde İtalya’da mantar enfeksiyonu tedavisinde onaylanmış bir yöntemdir. Pelvis alanını ıslatmak için bir 1 kova suya 10 damla eklenebilir. Alternatif olarak hindistancevizi yağında olduğu gibi tamponla uygulanabilir. Çay ağacı yağını alırken yağın alkolle seyreltilmediğinden emin olun
  • Borik asit vajinal fitiller: Bazı uzmanlar vajinal borik asit kapsüllerini, özellikle reçeteli veya reçetesiz antifungal mantar enfeksiyonu ilaçları ile tedavi edilemeyen enfeksiyonlarda bir tedavi seçeneği olarak önerebilir. Borik asit, antifungal ve antiviral özelliklere sahip beyaz, kristalin bir kimyasal maddedir. Çeşitli ilaç ürünlerinde kullanılır ve reçetesiz olarak da bulunur.
  • Sarımsak: Yukarıdaki önerilerin hiçbiri sorunu çözmezse, daha ciddi bir müdahalede bulunmak zorunda kalabilirsiniz. Yatmadan önce soyulmuş bir diş çiğ sarımsak alın, tüm yüzeyini çatalla zedeleyin ve fitil olarak vajinaya uygulayın.

Vajinal mantar enfeksiyonlarından korunma yolları

  • Meyve, sebze, kepekli tahıllar ve yağsız süt ürünleri ile dengeli bir diyetle beslenin
  • Kan şekerinizi kontrol altında tutun
  • Gereksiz antibiyotik kullanımından kaçının
  • Yoğurt yiyin veya probiyotik takviye kullanın
  • Pamuk, keten veya ipek gibi doğal kumaşlar giyin
  • İç çamaşırı sıcak suyla yıkayın

Kan şekeri nedir? Nasıl ölçülür? Yüksekliği ve düşüklüğü neden olur?

  • Sıkı pantolon, külotlu çorap, tayt gibi sizi havasız bırakan kıyafetlerden kaçının
  • Kadınsı deodorant veya kokulu tamponlar veya pedler kullanmayın
  • Sıcak suyla dolu küvet içinde oturmak veya sık sık sıcak duş almaktan kaçının
  • Vajinal bölgenizi temiz tutun. Temizlik için hafif, kokusuz sabun ve su kullanın
  • Tuvaleti sonra, makattan vajinaya veya idrar yoluna mantar veya bakteri yaymaktan kaçınmak için önden arkaya silin
  • Vajinal bölgenizi kuru tutmaya yardımcı olan ve sıcaklık ve nem tutmayan pamuklu iç çamaşırı giyin. İç çamaşırı olmadan uyumayı deneyin.
  • Islak mayonuzu hemen değiştirin
  • Pedleri veya tamponları sık sık değiştirin
  • Vajinal deodorant sprey veya toz kullanmayın. Bu maddeler vajinanızdaki organizmaların normal dengesini değiştirebilir. Bknz:>>> Vaginal yeast infection

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Araç çubuğuna atla