Uzm. Dr. Meral Sözen: İnflamatuvar bağırsak hastalığı kanser riskini arttırabilir

Yazan Hatice Pala Kaya

8 Aralık 2020 | 9 Aralık 2020 | Kategori: Güncel / Literatür, İç Hastalıklar, Mide Hastalıkları Print

Paylaş

Tweetle

Paylaş

12 Paylaşım

Nadir hastalıklar arasında sayılan İnflamatuvar Bağırsak Hastalıklarının (İBH) bazı kanserler açısından risk unsuru olduğunu söyleyen Gastroenteroloji ve İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Meral Sözen, bu kanserler arasında rahim, meme, prostat ve kolon kanserinin sayılabileceğini vurguladı. Nadir hastalık grubuna dahil İBH’ların dünya çapında her yüz bin kişinin 84-85’inde görüldüğünü ancak yıllar içinde görülme sıklığında artış olduğunu; en sık 15-35 yaş grubunda rastlanıldığını bildiren Uzm. Dr. Sözen, İBH’lar içinde ülseratif kolit ve crohn hastalığının en fazla rastlanan hastalıklar olduğunu anlattı.

İBH’ların, altta yatan mikrobik bir durum olmaksızın bağırsak duvarı tutulumu ile seyreden, bağırsakta iltihaba yol açan bir hastalık olduğunu kaydeden Uzm. Dr. Sözen, “Hastalık alt gruplarına ve hastalık yaygınlığına göre bulgular değişmekle birlikte en sık belirtileri ishal, rektal kanama, karın ağrısı, ateş gibi sindirim sitemi belirtileri yanısıra eklem, karaciğer, göz ve deri tutulumu ile ilgili belirtiler de bulunmaktadır. Hastalık ataklar şeklinde seyretmektedir ve genellikle ataklar arasında şikayetler bulunmaz” dedi.

İrritabl Bağırsak Sendromu (İBS) nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Kolon kanseri riski onuncu yıldan sonra artıyor

Uzm. Dr. Meral Sözen, İBH grubu hastalıkların önemli unsurlarından birinin de kanser ile ilişkisi olduğunu belirtti. “Hastalık, atakların sıklığı bağırsakta hücresel değişim riskini artırmaktadır. Bu yüzden hastalarımızda aralıklı kolonoskopik incelemelerle ayrıntılı değerlendirmeler yapılmalıdır” diyen Uzm. Dr. Sözen şu bilgiyi verdi: “İnflamatuvar bağırsak hastalığı tespit edilen hasta grubunda bazı kanserlerde artış görülmektedir. Bu yüzden hastalarımızda daha erken dönemde kanser taramaları yapılmalıdır. Bu kanserler arasında rahim kanseri, meme kanseri, prostat kanseri sayılabilir.

Kolon kanseri riski yapılan çalışmalarda 10. yıldan sonra artmaktadır. Bu yüzden hastalık tespit edildikten 10 yıl sonra hastalar kolonoskopik incelemeler ve biyopsiler ile kanser riski açısından değerlendirilmektedir. Geçmişte kolon kanseri taramaları için yapılan kolonoskopiler ve çok sayıda biyopsi alma gereksinimi varken günümüz teknolojisindeki cihazlarımızın da gelişmesi ile tarama kolonoskopileri daha da kolaylaşmıştır. Çünkü farklı ışık boyları ile bağırsaktaki değişikliğe uğramış hücreler tespit edilmekte ve bu sayede kolon kanseri açısından riskli alanlar daha kolay tespit edilmektedir.”

Uzm. Dr. Meral Sözen, uzamış ishal, makattan kanama, karın ağrısı yakınmaları olan hasta grubunda inflamatuvar bağırsak hastalığının araştırılması gerektiğini, toplumda az görülmesine rağmen yaşam kalitesi kaybı ve diğer riskler açısından hastalığın erken tespiti ve düzenli tedavisinin büyük önem taşıdığını kaydetti.

Kolonoskopi nedir? Nasıl yapılır? Kolonoskopinin riskleri nelerdir?

Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı

İBH grubu içinde en fazla rastlanan hastalıklardan Ülseratif Kolit Hastalığının, bağırsağın alt kısmından başlayarak yukarı doğru yayılım gösterdiğini, bağırsağın sadece çıkışa yakın kısmı tutulduğunda hemoroid hastalığı ile karıştırılıp yanlış tedavi edilebildiğini vurgulayan Uzm. Dr. Meral Sözen, bağırsakta yaygın tutulumda ise tablonun daha şiddetli olduğunu belirtti. Uzm. Dr. Sözen, “Hastaların tuvalete çıkma sıklığı arttığı için bu hastalar, hastalığın aktif olduğu dönemde sosyal yönden ciddi sıkıntılar çekmekte evden çıkamama, iş gücü kaybı gibi sorunlarla uğraşmaktadır” bilgisini verdi.

Uzm. Dr. Sözen, Crohn hastalığına ilişkin olarak da “Crohn hastalığında ise hastalık sıklıkla atlayıcı tarzda tutulum yapmakta, en sık ince bağırsak ile kalın bağırsak arasındaki bölgede tutulum yaptığı için vitamin ve mineral emilim bozuklukları, ishal, karın ağrısı bulguları ön plandadır. Hastalık bağırsak duvarının tüm katlarını etkilediği için bağırsak duvarında incelme, karın duvarına, makat çevresine, idrar torbası ile bağırsak arasında anormal yollar oluşabilmekte ya da bağırsak duvarında daralmalar ve tıkanmalarla giden tablolara yol açabilmektedir” diye konuştu.

Tedavide kullanılan ilaçların yan etki takibi doktor kontrolünde olmalı

Hastalığın tedavisinde farklı ilaç gruplarının kullanıldığını, hastalığın aktivitesini azaltan ve iyileşmesini sağlayan ilaçlar bulunduğunu kaydeden Uzm. Dr. Sözen, ilaçların bazılarının bağışıklık sistemi üzerinde etkisi olması nedeniyle doktor kontrolünde kullanımının önemine işaret ederek, “İlaç kullanımının bazı hastalıkların riskini artırdığı bilinmektedir.

Ülseratif Kolit nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Bu yüzden aşı ile korunabilir hastalıklar için aşılama yapılmalı, bağırsak dışı tutulumlar açısından düzenli takipler yapılmalıdır. Bu hasta grubunda sık tekrarlayan ataklar, yaşam kalitesinde düşme gibi durumlar hastalarda depresyon gibi psikiyatrik sorunlar oluşturabilir. Bu yüzden hastalarımız psikiyatrik açıdan da kontrol altında olmalıdır” uyarısında bulundu.

Tedavide beslenme büyük yer tutuyor

Hastalığın tedavisindeki en önemli etkilerden birinin beslenme olduğunu belirten Uzm. Dr. Sözen, koruyucu ve katkı maddesi içeren yiyeceklerin, işlenmiş ürünlerle beslenmenin hastalık aktivitesini artırdığını, buna karşılık Akdeniz tipi beslenmenin hastalık üzerinde koruyucu nitelikte olduğunun bilindiğini kaydetti.

COVİD-19 enfeksiyonu ve İBH hastaları

Kullandıkları bazı ilaçların bağışıklık sistemini baskılaması nedeniyle COVİD-19 bulaşma riski yönünden İBH hastalarının endişeye kapıldığına da değinen Uzm. Dr. Meral Sözen, yapılan çalışmalarda bulaşma riski açısından diğer kişilerle bir farkın gözlenmediğini ancak daha önemli olarak İBH hastalarının kullandığı bazı ilaçların COVİD-19 enfeksiyonu olmuş kişilerde ilave sorunlara yol açtığını bildirdi.

Crohn Hastalığı nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Uzm. Dr. Sözen, “Kullanılan bazı ilaçlar COVİD-19 enfeksiyonunun şiddetli geçmesine neden olmaktadır. İltihabi bağırsak hastalığı aktif dönemde olan ve eş zamanlı COVİD-19 enfeksiyonu olan hasta grubunda ilaç kullanım seçenekleri değişmektedir. İnflamatuvar bağırsak hastalığı olan hasta grubunun doktorunun bilgisi olmadan COVİD-19 endişesiyle ilaçlarını kesmesi kesinlikle yanlış bir yaklaşımdır” uyarısında bulundu.