Site etkinliği

İlaç faturasının 14 milyar TL’sini devlet ödüyor
Güngör Uras’ın Milliyet’teki önemli yazısı
Sosyal güvenlik sistemi kapsamında devlet 2012 yılında halkın ilaç faturasının 14 milyar TL’lik bölümünü ödedi. Türkiye’de ilaç pazarının büyüklüğü 9-10 milyar dolar. (2012 yılında 16-17 milyar TL.) Açık anlatımıyla ilaç sektöründe devlet büyük, çok büyük alıcı. Para devletten çıksın halkın cebinden çıksın, satın alan ucuz olsun istiyor. Ama satanın, satanın arkasında üretenin de bir maliyet hesabı var.
İşte bu nedenle “ilaçta fiyat tartışması” gündemden bir türlü çıkmıyor. Son günlerde gene gündemin başına oturdu. İlaçta maliyeti belirlemek çok zor. Çünkü ilaç fiyatını sadece girdi ve işçilik maliyeti oluşturmuyor. Bir ilaç yüksek araştırma geliştirme harcamaları ile 10-15 yıllık süre sonunda piyasaya sürülebiliyor. İşte bu nedenle ilaç fiyatının nerede ise yüzde 90’ı araştırma geliştirme döneminin yükü. Dünyada toplam araştırma geliştirme harcamalarında ilaç ve biyoteknoloji sektörünün payı yüzde 15. Uzay araştırmalarının payı yüzde 4. En fazla araştırma geliştirme harcamasını bu sektör yapıyor.
5 milyar dolarlık ithalat var
Biz yılda 4.5-5.0 milyar dolarlık ilaç ve ilaç hammaddesi ithalatı yapıyoruz. İthalatın yüzde 65’ini hazır, tüketiciye sunulabilecek ilaçlar oluşturuyor. Türkiye’de 15’i yabancı sermayeli firmalara ait 68 ilaç üretim tesisi var. Bu tesislerde 3.100 çeşit ilaç üretiliyor. Bizde araştırma geliştirme faaliyetleri daha yeni başladı. Beş büyük ilaç firmasının araştırma geliştirme harcamaları net satışlarının sadece yüzde 4’ü oranında.
Yerli üretim jenerik diye adlandırılan “eşdeğer” ilaç üretimi şeklinde. Türkiye’de ilaç pazarının büyüklüğü 9.1 milyar dolar dolayında. Pazar büyüklüğü bakımından Türkiye Avrupa’da 6’ncı, dünyada 16’ncı pazar. İç pazarda kutu olarak satışların yüzde 75’i, değer olarak ise yüzde 25’i yerli üretilen ilaçlar. Yerli üretilen ilaçlarda kullanılan girdilerin yüzde 80’i ithal girdi.
Kişi başı yılda 23 kutu ilaç
Bizde toplam ilaç tüketiminde en büyük pay yüzde 12 ile antibiyotiklerin. Daha sonra yüzde 10’ar pay ile romatizma ve kalp ilaçları, yüzde 7’şer pay ile kalp ve onkoloji ilaçları, yüzde 5 pay ile sinir ilaçları geliyor. Kişi başına yılık ilaç tüketimi 23 kutu dolayında. Yıllık kişi başı ilaç harcaması 106 dolar dolayında.
İlaç fiyatlarında devlet kontrolü var. Ürünün Fransa, İtalya, İspanya, Portekiz ve Yunanistan olmak üzere, her yıl bakanlıkça belirlenen AB’ye üye beş ülkedeki fabrika satış fiyatlarından en ucuzunun fiyatı esas alınarak (referans fiyat) ilacın fabrika satış fiyatı belirleniyor. Fabrika satış fiyatına depocu ve eczacı kâr oranları ile %8 KDV eklenerek perakende satış fiyatları ilan ediliyor. İlacın kutu fiyatına göre depocu kârı yüzde 9 ila yüzde 2 arasında. Eczane kârı yüzde 25 ila yüzde 12 arasında..