Unutkanlık tedavi edilebilir mi? İşte bunamadan koruyan öneriler

50 Paylaşım

Unutkanlık tedavisi hakkında bilgi veren Nöroloji Uzm. Dr. Melek Kandemir; mevcut ilaç tedavileri ile unutkanlığın ilerlemesinin geciktirilebildiğini ancak ilaç tedavilerine ek olarak uygulanan bilişsel aktivite programlarının olumlu etkilerinin unutkanlıkla mücadelede çok önemli olduğunu vurguluyor.

“Demans” halk arasında basit tanımıyla “bunama” başlayan bir kişide mesleki performans, hobiler, ev işleri, sokakta ve mali işlerde bağımsızlık, sıradan aygıtların kullanımı, kendine bakım gibi günlük yaşam aktivitelerinde kayda değer bir bozulma görülüyor. Bellekte belli belirsiz problemlerle başlayıp bilişsel kayıpların zamanla artması ile hasta günlük işlevlerinde bile yardıma gereksinim duyar hale gelebiliyor. Alzheimer’ın ileri aşamalarında bireyler günlük yaşamlarında bakıma muhtaç hale gelebiliyorlar.

Mevcut ilaç tedavileri ile unutkanlığın ilerlemesi geciktirilebiliyor ve kısmen bellek ile diğer yetilerde düzelme sağlanabiliyor. Ancak son yıllarda Alzheimer hastalığı başta olmak üzere, demansın en önemli belirtisi olan unutkanlık süreçlerinin yavaşlatılması ve yaşam kalitesinin korunması amacıyla medikal tedaviye ek olarak, hastanın becerilerini ve belleğini korumak, fonksiyonelliğini artırmak ve günlük yaşam aktivitelerini sürdürebilmesini sağlamak amacıyla çeşitli bilişsel aktiviteleri içeren bilişsel aktivite içerikli rehabilitasyon programları uygulanıyor.

Unutkanlık tedavisi için; Bilişsel Aktivite Programı

Bayındır Hastanesi bünyesinde uygulanan bilişsel aktivite programları nörolog, psikiyatrist ve psikologdan oluşan bir ekip ile uygulanıyor. Bu programda unutkanlık şikayeti ile başvuran kişi nörolog tarafından değerlendiriliyor, gerekli tetkikler yapıldıktan sonra, kişi uygun ise Bilişsel Aktivite Programı için yönlendiriliyor. Rehabilitasyon programlarında kişinin hastalığın gidişatı boyunca henüz etkilenmemiş bölgelerinin korunması ve bu bölgelerin işlevlerinin hasarlı bölgelerin işlevlerinin telafisi için kullanılması amaçlanıyor. Böylece kişinin mümkün olan en iyi işlev düzeyi korunmuş oluyor. Yıkımın yavaşlaması, kişinin var olan becerilerinin geliştirilerek daha uzun süre bağımsız işlev görür durumda kalması, ev veya dış mekanda olabilecek kaza ve kaybolmaların azaltılması, kişinin sosyal aktivitesinin artırılması sağlanarak içe kapanma ve izolasyon gibi ruhsal çöküntülerden hastanın korunması, bakım veren kişilere bağımlılığının geciktirilmesi, bakımevine geçişin geciktirilmesi sağlanmış oluyor.

Ayrıca, hastaların bir yandan bilişsel aktivitelerindeki kayıplarının acısını yaşarken bu tür bir yöntem ile hala bir şeyler yapabileceklerini görmelerinin, hayata tutunmaları açısından güçlü bir motivasyon sağlaması bekleniyor. Bu amaçlar doğrultusunda; Bilişsel Aktivite Programlarında bireysel ve grup psikoterapi görüşmeleri ve aile destek grupları düzenleniyor.

Unutkanlık tedavisinde; Kişiye Özel Uygulama

Bilişsel Aktivite Programı’nda her hastaya özel bir uygulama yöntemi izleniyor. Öncelikle hasta ve yakınları ile görüşülerek hastanın ne durumda olduğu, geçmiş yaşantısı ve ilgi alanları öğreniliyor ve bunların yardımıyla o kişi için uygun egzersizler hazırlanıyor. Her bir seans 45-60 dakika sürüyor, hastanın durumuna göre haftada 1-2 seans yapılıyor. Sekiz haftalık bir programın ardından değerlendirme yapılıyor ve hastanın fayda gördüğü düşünülürse devam ediliyor.

Hedefler doğrultusunda bireysel ve grup terapileri düzenleniyor. Özellikle grup terapileri paylaşım, karşılıklı destek, kaygı ve üzüntülerin dışa vurulması, hastalık ve etkileri ile başa çıkmanın geliştirilmesine imkan sağlıyor. Bu terapilerde hastalar sadece uzman yardımı değil, aynı sorunu yaşayan grup üyelerinin de desteğini alıyor.

Grup psikoterapisi seansları 7-10 kişilik gruplardan oluşuyor ve belli aralıklarla toplanılıyor. Programlar sırasında hastanın ailesi ile de terapiler düzenleniyor ve aile tarafından optimum bakım sağlanması için davranış biçimleri konusunda aile bireyleri ya da bakımdan sorumlu kişiler bilgilendiriliyor.