Tüp bebek nedir? Tedavisi nasıl yapılır? Aşamaları ve fiyatı

Tüp bebek, kısırlık sorunu yaşayanlar için etkili bir tedavi seçeneğidir ve hamilelik şansını artırır. Yardımcı üreme teknolojilerinin en etkili yöntemidir ve genellikle diğer tedaviler işe yaramadığında tercih edilir. Ancak her çift bu tedavi için uygun olmayabilir. Bu nedenle aday çiftler öncelikle bir sağlık taramasından geçirilir. Doktor tüp bebek seçeneğini onaylarsa çifti birçok aşamadan oluşan zorlu bir tedavi süreci bekler. Tedavinin içeriğini yumurtalıklardan toplanan olgun yumurtaların laboratuvar ortamında spermle döllenmesi oluşturur. Sonra döllenen yumurta (embriyo) rahme aktarılır. Tedavi yaklaşık bir ay sürer ama bazen aşamalar farklı parçalara ayrılır ve işlem daha uzun sürebilir. Zorlu ve pahalı bir süreçtir ve başarı olasılığı yaş ve kısırlığın nedeni gibi birçok faktöre bağlıdır.

Tüp bebek nedir?

Bu işlemde kadının hamile kalmasına yardımcı olmak için özel tıbbi teknikler kullanılır. Karmaşık bir prosedürdür ve süreç boyunca sağlıklı bir psikoloji gerektirir. (1)

Embriyo nedir? Transferi nasıl yapılır? Aşamaları ve riskleri

Tüp bebek neden yapılır?

Tüp bebek yöntemi bir kadının hamile kalmasına yardımcı olmak için uygulanır. Ayrıca;

• Genetik bir hastalıkları olan anne-babaların bu bozukluğu bebeklerine geçirme riskiyle karşı karşıya kalan ebeveynler için faydalı bir seçenektir
• Doğurganlığına zarar verebilecek radyoterapi veya kemoterapi gibi kanser tedavisi alacak kadınlar için bir seçenek olabilir.

Tüp bebek nasıl yapılır?

Tüp bebek (IVF) yöntemi, spermin yumurtayı dölleme işleminin laboratuvar ortamında teknolojik imkânlarla gerçekleştirildiği bir prosedürdür. Döllenen yumurta ilaç ve cerrahi işlemler yardımıyla rahme geri yerleştirilir. (2)

Tüp bebek tedavisi görenlerin dikkat etmesi gereken önemli konular!

Tüp bebek süreç genellikle şöyle işler: 

• Yumurtaları olgunlaştıran ilaç tedavisi ve sürecin takibi
• Yumurtaların küçük bir cerrahi işlemle toplanması
• Yumurtaların spermle birleştirilmesi ve döllenme
• Embriyo transferi

Tüp bebek türleri

• Klasik tüp bebek (IVF): Laboratuvar ortamındaki döllenme işleminde spermle yumurtalar karıştırılarak doğal yoldan döllenmeleri beklenir.
• Mikroenjeksiyon (ICSI) tüp bebek: Bir sperm ince bir iğneyle alınıp doğrudan yumurtalardan birine enjekte edilir.

Uzman doktor, en yüksek başarı olasılığını yakalamak için çiftlerin özelliklerine göre iki tüp bebek tedavisi türünden birini seçer.

Tüp bebek tedavisi

Tüp bebek tedavisinde hasta seçimi

IVF yani tüp bebek aşağıdaki sağlık koşullarına sahip kadınlara önerilir:

• 35 yaş ve üstü: Yaşa bağlı doğurganlık olasılığı azalınca
• Cerrahi müdahaleyle düzeltilemeyen tıkalı veya hasar görmüş fallop tüpleri: Pelvik enflamatuar -üst üreme organlarının iltihaplanması- hastalığı veya önceki üreme ameliyatı neden olabilir.
• Azalmış yumurtalık fonksiyonu: Seyrek veya eksik yumurtlama
• Endometriozis (çikolata kisti): Tıbbi ve cerrahi tedaviye rağmen hamile kalınamıyorsa
• Rahim fibroidleri: Miyom-iyi huylu kist
• Doğal gebeliğe engel rahim şekli bozuklukları
• Diğer tedaviler başarısız olduktan sonra her iki tarafta açıklanamayan kısırlık

Tüp bebek tedavisinde başarı şansını artıran yeni yöntemler geliştiriliyor

Tüp bebek karar süreci

• Çiftler çocuk sahibi olmakta sorun yaşıyorsa öncelikle bir jinekoloğa gidilir.
• Çiftlerin fiziki muayenesi esnasında tıbbi ve doğurganlık geçmişi sorgulanır.
• Kadınlara hormon seviyelerini ve yumurtalıklarının ne kadar iyi çalıştığını görmek için testler uygulanabilir. Ayrıca herhangi bir tıkanıklık veya yapısal sorun olup olmadığını görmek için ultrason taraması veya röntgen de alınabilir.
• Erkeklerden sperm kalitesini test etmek için semen (meni) örneği istenebilir.
• Öncelikle daha ucuz ve kolay üreme teknolojileri denenir. Ayrıca doğurganlığa yardımcı bazı yaşam tarzı değişiklikleri önerilebilir. Tüp bebek yöntemi seçeneksiz kalındığında düşünülebilir.

Tüp bebek hazırlık süreci

• Çiftlere HIV, hepatit B ve hepatit C için kan testleri yapılır.
• Kadın hastanın servikal (rahim ağzı) tarama (smear) testi güncellenir.
• Çiftlerin genetik kökeni yatkınsa orak hücreli anemi ve talasemi (Akdeniz anemisi) için kan testi yapılabilir.
• Doktor yumurtalıkların IVF tedavisine nasıl cevap vereceğini tahmin etmek için yumurtalık rezervini araştırır. Kandaki anti-müllerian hormon seviyesi veya vajinal ultrason taraması kullanılarak antral folikül sayısı ölçülür. Sonuç doktora hastanın yumurtalarının büyüklüğü ve kalitesi hakkında bilgi verir.
• Doktor ultrasonla rahmi de inceler. Böylece rahim sağlığını araştırarak embriyoları oraya yerleştirmenin en iyi yolunu belirleyebilir.
• Semen testi sonucuna göre erkeklerin spermleri zayıf veya hasarlıysa mikroenjeksiyon (ICSI) uygulanabilir. ICSI, IVF işleminin bir parçası olabilir.

Smear testi nedir? Neden ve nasıl yapılır? HPV ve Pap simir

Tüp bebek tedavi aşamaları

Her tedavi planı bireyseldir ve hastadan hastaya değişir ancak genellikle aşağıdaki aşamalardan oluşur. (3)

1. Aşama: Doğal adet döngüsünü baskılamak

Bunun için yaklaşık 2 hafta boyunca günlük enjeksiyonla hormon ilaçları alınır. Burun spreyi olarak da alınabilir. Amaç, bir sonraki aşamada kullanılacak ilaçların etkisini artırmaktır.

2. Aşama: Yumurta tedarikini artırmak

Doğal adet döngüsü bastırılınca 10-12 gün boyunca enjeksiyonla folikül uyarıcı hormon (FSH) yani doğurganlık hormonu alınır. FSH, yumurtalıkların ürettiği yumurta sayısını artırır. Bu, daha fazla yumurta toplanıp döllenebileceği anlamına gelir.

3. Aşama: İlerlemeyi kontrol etme

Yumurtalıkları ve bazı durumlarda kan testlerini izlemek için vajinal ultrason taraması yapılır. Yumurtaların toplanmasından yaklaşık 34-38 saat önce, yumurtalarınızın olgunlaşmasına yardımcı olan son bir hormon enjeksiyonunu uygulanır.

Tüp bebek tedavisinde başarı neye bağlı? Öneriler ve uyarılar

4. Aşama: Yumurtaları toplamak

Olgunlaşan yumurtalar anestezi altında foliküler aspirasyon olarak bilinen küçük bir cerrahi işlemle toplanır. Hastanın vajinasından yumurtalığına ultrason rehberliğinde çok ince bir iğne sokulur ve emme cihazına bağlı iğne yumurtaları emer.

Bu işlem her yumurtalık için ayrı ayrı tekrarlanır. Yaklaşık 15-20 dakika sürer ve hasta aynı gün evine dönebilir. Bazı kadınlar bu işlemden sonra kramp veya az miktarda vajinal kanama yaşayabilirler.

5. Aşama: Yumurtaları döllemek

Bu aşamada erkekten bir semen örneği istenir. Toplanan spermler laboratuvar ortamında yumurtalarla karıştırılır. 16-20 saat sonra döllenip döllenmedikleri kontrol edilir.

Bazı durumlarda ICSI kullanmaya karar verilerek tek bir spermi her bir yumurtaya ayrı ayrı enjekte etmek gerekebilir. Döllenmiş yumurtalar (embriyolar) rahme alınmadan önce laboratuvarda 6 gün kadar büyümeye devam eder. Doktor bu sürede döllenmiş yumurtaları ayrılmalarını ve gelişmelerini sağlamak için izler.

Gerekirse embriyolar genetik koşullar için testlerden geçirilebilir. Nakilde en iyi embriyolardan biri veya ikisi seçilir. Daha sonra rahim zarının embriyo almasına yardımcı olmak için progesteron veya insan koryonik gonadotrofin (hCG) verilir. Genellikle vajina içine enjekte edilir veya jel olarak alınır.

Erkeklerde kısırlık nedenleri ve kısırlığın en önemli belirtileri

6. Aşama: Embriyo transferi

• 37 yaş altı kadınlar ilk IVF döngüsünde sadece tek bir embriyo transferine sahip olmalıdır. İkinci döngülerinde bir veya daha fazla en iyi kalite embriyo varsa tek bir embriyo transferi yapılmalıdır. Sadece en kaliteli embriyolar mevcut değilse 2 embriyo kullanılabilir. Üçüncü döngüde 2’den fazla embriyo aktarılmamalıdır. (5)
• 37-39 yaş arası kadınlar birinci ve ikinci IVF döngülerinde 1 veya daha fazla birinci kalite embriyo varsa tek embriyo transferine sahip olmalıdır ve çift embriyo transferi sadece en iyi kalitede embriyo yoksa dikkate alınmalıdır. Üçüncü döngüde 2’den fazla embriyo aktarılmamalıdır.
• 40-42 yaş arasındaki kadınlar çift embriyo transferine sahip olabilirler.

Embriyo rahim zarına yapışırsa sağlıklı embriyo büyümesi ve hamilelik süreci başlayabilir. Gebelik testleri embriyo transferinden yaklaşık 2 hafta sonra yapılır. Hamilelik belirlenince fetüsün kalp atışı belgelenene kadar takip süreci devam eder. İlk hafta boyunca her 2-3 günde bir kan gebelik testi, ardından kalp atışı saptanana kadar haftalık ultrasonlar yapılır.

Gebelik testi, ne zaman, nasıl yapılır? Hamilelik belirtileri nelerdir?

Tüp bebek tedavisi kaç gün sürer?

IVF’nin birçok adımı vardır ve tüm süreci tamamlamak birkaç ay sürer. Bazen ilk denemede başarılı olunur ancak birçok kişi hamile kalmak için 1 turdan fazla IVF’ye ihtiyaç duyar.

Tüp bebek tedavisinde başarı oranı nedir?

• 35 yaş altı kadınlar: % 41 – % 43
• 35-37 yaş arası kadınlar: % 33 – % 36
• 38-40 yaş arası kadınlar: % 23 – % 27
• 41 yaş ve üstü kadınlar: % 13 – % 18

Tüp bebek başarısı tedavi gören kadının yaşına ve kısırlığın nedenine (biliniyorsa) bağlıdır. Genç kadınların başarılı bir hamilelik geçirme olasılıkları daha yüksektir. Tüp bebek genellikle 42 yaşın üstündeki kadınlara önerilmez çünkü başarılı hamilelik şansının çok düşük olduğu düşünülür.

Tüp bebek tedavisi kaç kez uygulanabilir?

• 40 yaş altı kadınlara 3 döngü
• 40-42 yaş arası kadınlara ise 1 döngü IVF tedavisi önerilir.

Tüp Bebek Kaç Kez Denenir?

Tüp bebek tedavisi riskleri

• Doğurganlık ilaçları şişkinlik, karın ağrısı, ruh hali değişimleri, baş ağrısı gibi yan etkilere yol açabilir.
• Çoğu IVF ilacı genellikle enjeksiyonla günde birkaç kez alınır. Tekrarlanan enjeksiyonlar morluklara neden olabilir.
• Doğurganlık ilaçları nadiren yumurtalık hiperstimülasyon sendromuna (OHSS) neden olabilir. Bu, karın ve göğüste sıvı birikmesidir. Başlıca belirtileri; karın ağrısı, şişkinlik, hızlı kilo alımı (3-5 günde 5-10 kilo), bol miktarda sıvı içilmesine rağmen idrara az çıkma, bulantı, kusma ve nefes darlığıdır. Hafif vakalar yatak istirahatıyla tedavi edilebilir. Daha ciddi vakalarda sıvının bir iğneyle boşaltılması ve hastanede kalınması gerekebilir.
• Yumurta alma aşamasında anestezi reaksiyonu, kanama, enfeksiyon ve bağırsak, mesane dahil yumurtalıkların etrafındaki yapılara zarar verme riski nadiren vardır.
• Rahme birden fazla embriyo yerleştirildiğinde çoğul gebelik gelişebilir. Bir seferde birden fazla bebek taşımak, erken doğum ve düşük doğum ağırlığı riskini arttırabilir
• Düşük (gebelik kaybı)
• Embriyo rahim yerine fallop tüplerine yerleştirilirse ektopik gebelik (dış gebelik) gelişebilir. Belirtileri karın ağrısı ve ardından vajinal kanama veya koyu vajinal akıntıdır.
• Tüp bebek tedavisi büyük miktarda fiziksel-duygusal enerji, zaman ve para içerir. Tedavi sürecinde birçok çift stres ve depresyon geçirebilir.

Vajinal akıntı neden olur? Belirtileri, tedavisi ve korunma yöntemleri

Tüp bebek fiyatları

Tüp bebek tedavisi fiyatları tedavinin uygulanacağı merkeze, çiftlerin sağlık durumuna ve işlemin kapsamına göre değişir. Tek bir IVF döngüsünün ücretleri genellikle ilaç, cerrahi, anestezi, ultrasonlar, kan testleri, yumurta ve spermlerin işlenmesi, embriyo depolaması ve transferi maliyetlerini içerir.

ICSI, embriyo dondurma, genetik inceleme gibi işlemler yapıldığında maliyet de artar. 2019 yılı fiyatları ortalama 5.000-15.000 TL arasıdır.

Düşük (hamilelik kaybı) nedir? Nedenleri, belirtileri ve çözümü

• Son 3 yıldır diğer tedavi yöntemlerinden sonuç alınmadığının SGK ile sözleşmeli sağlık kurumları tarafından belgelenmesi
• Sadece tüp bebek yöntemiyle çocuk sahibi olunabileceğine ve kadının gebeliğini engelleyen bir rahatsızlığının bulunmadığına dair sağlık kurulu raporu
• Uygulamanın yapıldığı merkezin SGK ile sözleşmeli olması
• En az 5 yıldır genel sağlık sigortalısı ve 900 gün genel sağlık sigortası prim gün sayısının olması (kadınlar eşlerinin sigortasından yararlanabilir)
• Kadının 23 yaşını doldurmuş ve 39 yaşından küçük olması

SGK, tüp bebek tedavisinde 1. denemede %30, 2. denemede %25, 3. denemede %20 oranında katkı payı alır ve bu bedel hasta tarafından sağlık hizmeti veren kuruma ödenir.

Dış gebelik nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Tüp bebek tedavisinde neye dikkat edilmeli?

• Tüp bebek tedavisi pahalı bir uygulamadır ancak tüp bebek merkezini seçerken önceliğiniz fiyatından çok başarı oranları olmalıdır. Aksi takdirde hem maddi hem manevi zorluklar yaşama ve tedavinin olumsuz sonuçlanma olasılığı artabilir.
• Tüp bebek merkeziyle mutlaka bir ön görüşme yapılmalı, tedavi sürecindeki uygulamalar, riskler, yan etkiler ve fiyatlar hakkında detaylı bilgiler alınmalıdır.
• Tüp bebek her zaman hamilelikle sonuçlanmaz ve hem fiziksel hem de duygusal olarak zorlayıcı olabilir. Bu süreçte size yardımcı olması için danışmanlık hizmeti almalısınız. Ayrıca bu süreci yaşayan kişilerden oluşan manevi destek gruplarıyla iletişime geçebilirsiniz.
• Tedavi sürecinde sağlıklı kiloyu korumak, alkol, sigara ve kafeinden kaçınmak IVF ile bebek sahibi olma şansını artırabilir.
• Embriyo transferinden sonra hasta günün geri kalanında dinlenmelidir. OHSS riski yüksek olmadıkça tam yatak istirahati gerekmez. Çoğu kadın ertesi gün günlük rutinine dönebilir.
• Embriyo transferinden sonra progesteron hormonu reçete edilen dozda düzenli olarak alınmalıdır. Çünkü hamileliğin ilk haftalarında progesteron düşüklüğü, gebelik kaybına (düşük) neden olabilir.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör