TÜRKÖK Projesi’nde kök hücre bağışçı sayısının 500 bine ulaşması hedefleniyor

Yazan Hatice Pala Kaya

Kategori: Sağlık Gündemi, Üye Yazıları Print

Paylaş

Tweetle

Paylaş

459 Paylaşım

Türkiye’de nakillerde kullanılacak kök hücre bağışçı veri tabanının oluşturulduğu TÜRKÖK projesinde ilk hedef olan 250 bin kişiye 2017 sonu itibariyle ulaşılacağı belirtildi. Proje kapsamında 2020 yılı için bu hedefin konulduğu, erken ulaşılması nedeniyle 250 bin kişilik yeni bir hedef belirlenerek ihale açılacağı kaydedildi. Böylece 500 bin kişilik bir bağışçı havuzu oluşturulacak. Kan ve Kemik İliği Nakli Derneği tarafından KKTC’nin Girne kentinde düzenlenen 2. Ulusal Kan ve Kemik İliği Nakli Kongresi’nde bir basın toplantısı düzenleyen Kan ve Kemik İliği Nakli Derneği Başkanı Prof. Dr. Hakan Göker, Genel Sekreter Prof. Dr. Mehmet Ali Erkurt ve Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Emre Tekgündüz TÜRKÖK projesi ve kök hücre bağışına yönelik halkın bilinçlendirilmesinin önemine değindi.

Basın toplantısında konuşan Kan ve Kemik İliği Nakli Derneği Başkanı Prof. Dr. Hakan Göker, Türkiye’nin kemik iliği naklinde Avrupa’da ilk 3-4 ülke arasına girdiğini, Dünya ölçeğinde de başarılı ülkeler arasında bulunduğunu vurguladı. TÜRKÖK’ün başarıya etkisi bulunduğunu kaydeden Göker, yerli vericilerden yapılan nakillerin TÜRKÖK sayesinde arttığını kaydetti.

Prof. Dr. Erkurt’tan kök hücre bağışı için çağrı: “Hayattayken Hayat Kurtarın”

TÜRKÖK kök hücre bağışçı veri bankasında yeni hedef 500 bin kişi

Kan ve Kemik İliği Nakli Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Emre Tekgündüz ise, TÜRKKÖK’ün 1 Nisan 2015’te faaliyete geçtiğini, 2020 için konulan 250 bin kişi hedefine bu yıl sonu itibariyle ulaşılmasının beklendiğini vurguladı. Tekgündüz şunları kaydetti: “Bu projede amaç, 2020’de gönüllü havuzunu 250 bin kişiye getirmekti ama son verilere göre bu sayı daha şimdiden 200 bin oldu. Bunların 150 bininin doku tiplemesi yapıldı. Yıl sonuna kadar gönüllü bağışçı sayısının 250 bin olacağı öngörülüyor.

Hedefimizi 2,5 yılda yerine getirmiş olacağız. Bu nedenle sayı 500 bin olarak revize edildi. Yeni bir ihaleye çıkılacak. Havuz ne kadar geniş olursa verici bulma şansı da o kadar artar. Hastaların yüzde 30-40’ına kendi havuzumuzdan verici bulabiliyoruz. 500 bin hedefimiz tutarsa bu oran yüzde 70’e çıkacak. Hemen hemen her hastaya ülke içinde kök hücre bulabileceğiz.”

“TÜRKKÖK ile 1-2 günde sonuçlar elimize ulaşıyor”

Hastaların tedavisine erişebilmesi için zamanın çok önemli olduğunu belirten Doç. Dr. Tekgündüz, yabancı bir veri tabanından uygun hastanın bulunmasının ve tedaviye başlamasının aylar aldığını ancak TÜRKÖK’te ise bu sürenin 1-2 güne kadar kısaldığını kaydetti. TÜRKÖK’ün uygun ilik bulunması açısından süreçleri kısalttığını, bağışçıların uyumunu test etmeyi kolaylaştıracak şekilde daha yüksek çözünürlüklü olarak tasarlandığını kaydeden Doç. Dr. Tekgündüz, “Dünyadaki kök hücre bankalarından istek yaptığınızda önce kaba bir değerlendirme yapılır. Çünkü bunlar verici adayıdır.

Kan var, tüp var, fakat hastanın kendisi yok o sırada ve verici de yok. Sadece üç tüp kan veriyor. Bu düşük çözünürlüklü metodoloji ile az sayıda bölgeye bakılır. Eğer orada bir uyum çıkarsa, ilerlenir. Çünkü bunların hepsi masraftır, detaylı analiz yapılır. Fakat TÜRKÖK çok farklı bir felsefe ile planlandı. Yurtdışında üç bölgeye bakılırken düşük çözünürlükle, TÜRKÖK 5 bölgeye ve yüksek çözünürlük ile baktı.

Yani siz TÜRKÖK’te bulduğunuz zaman o anda gerçekten bulmuş oluyorsunuz. Çok önemli bir avantajdır bu ve bir iki gün içerisinde size haber geliyor. Avrupa ya da Amerika’da bunun olması mümkün değil. Sadece kaba bir sonuç gelir. Bu kaba sonucun mutlaka ileri testlerle doğrulanması gerekir” diye konuştu.

Yerli kök hücre nakli, yurt dışındaki bir aramanın 7’de biri maliyette

Ülke içinden donör bulunması halinde hem hastanın daha kısa sürede nakil olabildiğini hem de bunun ülke ekonomisine katkı sağladığını belirten Doç. Dr. Tekgündüz, “Türkiye 2016 yılı itibariyle yaklaşık 500 akraba dışı nakil gerçekleştirdi. Çok sevindirici olan ise, bunun yüzde 40’ını kendi ülkemizin insanından temin ettik yani TÜRKÖK kaynaklıdır.

Bunun iki anlamı var. Birincisi, kendi ülke kaynaklarımızı kullanmanın tabii ki maddi avantajı var. Eğer bir nakil yurtdışındaki, örneğin; Amerika’daki veya Almanya’daki bir bankadan gerçekleştirilecekse, taramanın başlamasından naklin başladığı süreye kadar ki dönemde harcamalar yaklaşık 35 bin Euro tutuyor. Bu daha nakli gerçekleştirmeden önceki harcamanız. TÜRKÖK ile bu 5 bin Euro’ya iniyor. Yani her bir nakli ülkemizden yaptığımız zaman 30 bin Euro ülkenin kendi kasasında kalıyor, bu çok önemli” dedi.

Bilinçli donör olmak önemli

Kök hücre bağışçısı olmak için Kızılay’a başvurulmasının yeterli olduğunu ve sağlık açısından hiçbir riski olmadığını da vurgulayan Doç. Dr. Tekgündüz, gönüllülerin genellikle düzenli kan bağışlayanlardan seçildiğine işaret ederek şu bilgileri verdi: “Gönüllülerin yüzde 82’si uyum tespit edilince bağışçı oluyor. Bu da iyi bir oran. Donörlük için bilinçli olunmalı, son anda vazgeçmek büyük bir yanlışlık olur. Çünkü biz hastaya artık kemik iliğini yok edecek ilaçları veriyoruz, son dakikada, o gün ‘ben vazgeçiyorum’ dediği zaman sonuçları hayatidir ama bunları TÜRKÖK uzmanları, orada çalışan arkadaşlar o donörlere çok iyi anlatıyorlar”

“Kök hücre bağışçısı olmaktan korkmayın”

Kan ve Kemik İliği Nakli Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. Mehmet Ali Erkurt da, 18-50 yaş arasındaki, kan verebilen herkesin kök hücre bağışçısı olabileceğini dile getirdi. Hayat kurtarmak isteyenleri kök hücre vericisi olmaya davet eden Erkurt, “Halkımız kök hücre bağışçısı olmaktan korkmasın, çok kolay bir yöntem. Bir kimseye bir hayat, bir umut bağışlayabilmek için TÜRKÖK’e başvurarak gönüllü verici olabilirsiniz.

Bunun için Kızılay’ın bölge kan merkezlerine başvurmanız ve isteğinizi belirtmeniz yeterli. Sizden yalnızca 3 tüp kan alınacak ve bağışçı olup olamayacağınıza ilişkin sağlık testleriniz yapılıp tarafınıza bildirilecek. Böylece bağışçı listesine girmiş olacaksınız. Kök hücre umut, kök hücre gelecektir. Kök hücre bağışçıları hayattayken hayat kurtarma şansı yakalıyor” dedi.