Tiroid kanseri neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Tiroid kanseri, tiroid bezi dokularında kanserli hücrelerin oluşması sonucunda gelişen ve birçok türü olan ciddi bir hastalıktır. Kesin nedeni bilinmese de bazı türleri genetik mutasyonlar nedeniyle olabilmektedir. Ayrıca beslenmede yetersiz iyot alımı ve yüksek radyasyona maruz kalmak ta bu hastalığı tetikleyebilir. Başlıca belirtisi ön boyunda şişkinlik, ses kısıklığı gibi ses değişiklikleri ve yutma problemidir. Genelde tedavi edilebilir ve hastalar uzun süre yaşayabilir ancak tekrarlanma olasılığı yüksektir. Bu nedenle tiroid kanserini atlatanlar ömür boyu doktor takibinde olmalıdır.

Tiroid kanseri nedir?

Tiroid nedir?

Tiroid bezi, boynun ön kısmında tiroid kıkırdağının (Adem elması) altındadır ve ince bir doku parçasıyla birbirine bağlanan sağ ve sol lobun bulunduğu bir kelebek şeklindedir. Temel görevi iyot kullanarak kalp atış hızını, kan basıncını, vücut ısısını ve kiloyu düzenleyen hormonlar üretmektir.

Guatr nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Tiroid kanseri nedenleri

• 25-65 yaşları arasında olmak
• Kadın olmak
• Yüksek düzeyde radyasyona maruz kalmak
• Guatr (genişlemiş tiroid) geçmişi olmak
• Ailede tiroid hastalığı ya da kanseri olması
• Ailesel medüller tiroid kanseri ve multipl endokrin neoplazı gibi genetik sendromlar

Tiroid kanseri belirtileri

• Boynunda hızla büyüyen bir yumru (nodül)
• Ön boyunda ağrısız bir şişlik
• Ön boyunda bazen kulaklara kadar giden kalıcı bir ağrı
• Kalıcı ses kısıklığı ya da diğer ses değişiklikleri
• Yutma problemi, bazen ağrılı
• Solunum problemi
• Soğukalgınlığına bağlı olmayan sürekli öksürük

Tiroid bozukluğunun en önemli 13 belirtisi: Hipotiroidizm ve Hipertiroidizm

Hastalığın ileri evresinde semptomlar görülmeye başlar. Ayrıca bu belirtiler başka hastalıklardan ya da boyun bölgesindeki diğer bir kanserden kaynaklanabilir. Yine de bu belirtilerden herhangi birine sahipseniz, hemen doktora görünmelisiniz.

Tiroid kanseri teşhisi

Bir kişi tiroid kanseri belirtileri nedeniyle doktora gittiğinde öncelikle fiziksel muayene edilerek aile öyküsü ve radyasyona aşırı maruz kalma gibi risk faktörleri öğrenilmeye çalışılır. Eğer kanserden şüphe duyulursa aşağıdaki testler yapılır:

Kan testleri

Tiroid fonksiyon testi olarak bilinen bir kan testi kullanılarak tiroid bezinin normal çalışıp çalışmadığı araştırılır.

Biyopsi nedir, nasıl yapılır? Biyopsinin riski var mıdır?

Biyopsi

• Aspirasyon (ince iğne) biyopsisi: İnce bir iğne kullanarak tiroid dokusu çıkarılır. İğne deriden tiroid içine sokulur. Tiroidin farklı bölgelerinden çeşitli doku örnekleri alınır. İğnenin doğru yere gitmesini sağlamak için ultrason taraması aynı zamanda gerçekleştirilebilir. İşlem lokal anesteziyle gerçekleştirilir.

Tiroid kanserinin erken teşhisi için şişlikler dikkate alınmalı

• Cerrahi biyopsi: Eğer iğne biyopsisinden sonra sonuç net değil ve doktor şüphesinde ısrarlıysa açık cerrahi biyopsi ya da lobektomi (tiroid bezinin yarısının çıkarılması) kullanılarak bir çekirdek biyopsisi isteyebilir. Bu işlemler genel anestezi altında yapılır.

Görüntüleme testleri

Kanser olabilecek şüpheli bölgelerin bulunmasına yardımcı olmak, kanserin ne kadar yayıldığını öğrenmek ve tedavinin işe yarayıp yaramadığını belirlemek için bir dizi görüntüleme testleri yapılabilir. Görüntüleme testleri bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları, pozitron emisyon tomografisi (PET) ya da ultrason içerebilir.

Tiroid belirtileri nelerdir? Tiroit hastası olduğunuzu nasıl anlarsınız?

Genetik test: Kanser riskini artıran genleri aramak için genetik test yapılabilir.

Laringoskopi

Tiroid tümörleri bazen ses tellerini etkileyebilir. Bu nedenle cerrahi müdahalede bulunulmadan önce ses tellerinin normal hareket edip etmediklerini incelemek için laringoskopi işlemi uygulanır. Bu işlemde, ucunda kamera bulunan ince, ışıklı bir tüp boğazdan sokulurken özel bir ayna veya laringoskop ile ses telleri görüntülenir.

Tiroid kanseri türleri

Papiller tiroid kanseri

Tiroid kanserinin en yaygın şekli olan papiller tiroid kanseri, tiroid hormonları üreten ve depolayan foliküler hücrelerden kaynaklanır. Çok yavaş ve genellikle tiroid bezinin sadece bir lobunda gelişir ve boyundaki lenf düğümlerine yayılabilir. Birkaç alt türü vardır ve tedavileri mümkündür. Nadiren ölümcüldür.

Foliküler tiroid kanseri

Foliküler tiroid kanseri de tiroidin foliküler hücrelerinden kaynaklanır ve sık görülür. Beslenmelerinde yeterince iyot tüketmeyen ülkelerde daha yaygındır. Genellikle lenf düğümlerine yayılmazlar ancak akciğerler veya kemikler gibi vücudun diğer bölgelerine yayılabilirler. Tedavisinden olumlu sonuç alınsa da tehlikeli olabilir. Hurthle hücre kanseri, daha agresif ve nadir bir foliküler tiroid kanseri türüdür.

Medüller tiroid kanseri

Medüller tiroid kanseri tiroid bezinin C hücrelerinden gelişir. C hücreleri kandaki kalsiyum miktarını kontrol etmeye yardım eden kalsitonin hormonunu üretir. Kandaki kalsitonin düzeylerinin yükselmesi medüller tiroid kanserini çok erken bir aşamada gösterebilir. Ancak bazen tiroid nodülü oluşmadan önce bile lenf düğümlerine, akciğerlere veya karaciğere yayılabilir. Bazı genetik sendromlar, medüller tiroit kanseri riskini artırabilir.

Hipotiroidi nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Anaplastik tiroid kanseri

Anaplastik tiroid kanseri, tedavisi zor olan nadir ve hızlı büyüyen bir kanserdir. Çoğunlukla 60 yaş ve üstü yetişkinlerde görülür.

Tiroid lenfoması

Tiroid lenfoması tiroiddeki bağışıklık sistemi hücrelerinde başlayan ve çok hızlı büyüyen tiroid kanserinin nadir görülen bir şeklidir. Tiroid lenfoma genellikle erişkinlerde görülür.

Tiroid kanseri evreleri

• T (tümör): Tümör boyutuna bağlı olarak 1-4 arasında derecelendirilir. Tümör en küçük seviyede 1, en büyük seviyede ise 4’tür.
• N (lenf nodu): Kanserin yakındaki lenf bezlerine yayılıp yayılmadığına göre 0-1 arasında derecelendirilir.
• M (metastaz): Kanserin vücudun başka bir bölümüne yayılıp yayılmadığına bağlı olarak 0-1 arasında derecelendirilir. Vücudun her yerine sıçrayabilir ama özellikle meme, prostat, böbrek ve böbrek üstü bezlerine yayılma riski yüksektir.

Metastaz nedir, neden olur? Metastatik kanser belirtileri ve tedavisi

Tiroid kanseri tedavisi

Tiroid kanseri ameliyatı

• Tiroidektomi: Bu cerrahi işlemde kanserin durumuna göre tiroidin tamamı ya da çoğu alınır. Ameliyatta gerek görülürse boyundaki lenf bezleri de alınıp patolojiye gönderilir.
• Tiroid lobektomi: Küçük ve tiroid bezinin ötesinde yayılma belirtisi göstermeyen papiller veya foliküler tiroid kanserlerini tedavi etmek için kullanılır. Bazen aspirasyon biyopsi sonucu açık bir tanı sağlamazsa tiroid kanserini teşhis etmek için de kullanılır.

Tiroid kanseri ameliyatı riskleri

Bu ameliyatlar, kanama ve enfeksiyon riski taşır. Ameliyat esnasında kalsiyum seviyelerini düzenlemeye yardımcı olan paratiroid bezlerine de zarar verebilir. Ayrıca ses tellerine bağlı sinirlere zarar verme riski de vardır. Bu da vokal kord paralizi, ses kısıklığı, yumuşak ses veya solunum zorluğuna neden olabilir.

Tiroid hormon tedavisi

Tiroidektomi sonrası vücut ihtiyaç duyduğu tiroid hormonunu artık üretemediğinden doğal hormon kaybını yerine koymak için yaşam boyu tiroid hormon (levotiroksin) hapları alınır. Bu ilaçlar bazı tiroid kanserlerinin geri dönmesini de engelleyebilir. Uygun doz bulunana kadar birkaç ayda bir tiroid hormon seviyesini kontrol eden kan testleri yapılır. Bu testler her yıl tekrarlanabilir.

Radyoaktif iyot tedavisi

Bu tedavide radyoaktif iyot, tiroidektomiden sonra kalan tüm kanserli hücreleri yok etmek ve kanserin geri dönme riskini azaltmak için kullanılır. İyot bakımından zengin bir beslenme tarzı bu tedavinin etkinliğini azaltabileceğinden tedaviye başlamadan önce bir-iki hafta boyunca tüm deniz ürünleri, yumurta, süt ve süt ürünleri ve soya içeren gıdalardan kaçınmak gerekir.

Ağız yoluyla kapsül ya da sıvı olarak alınan radyoaktif iyot sindirim sisteminden emilerek tiroid bezi hücrelerinde toplanır ve yaydığı radyasyon tiroid hücrelerinin büyümesini durdurur. Vücuttaki diğer hücrelere zarar verme riski düşüktür.

Graves hastalığı nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Örneğin geçici bir süre diğer insanlarla özellikle çocuk ve hamile kadınlarla yakın temastan kaçınmak gerekebilir. Bu tedaviden sonra kadınlar en az altı ay hamile kalmaktan ve erkekler ise en az dört ay baba olmaktan kaçınmalıdır. Emziren anneler tedavi esnasında ve sonrasında bebeklerini emzirmemelidir.

Radyasyon tedavisi

Radyasyon tedavisi, (radyoterapi) kanserli hücreleri yok etmek veya büyümelerini yavaşlatmak için yüksek enerjili ışınlar kullanır. Dikkatle odaklanmış ışınlar bir makineden hastanın kanserli tiroid bölgesine verilir. Genelde yaklaşık beş hafta boyunca haftada beş gün bir seferde birkaç dakika uygulanır. Bu tedavi, cerrahi müdahale yapılamadığında ve radyoaktif iyot tedavisi sonrası kanser büyümeye devam ederse bir seçenek olabilir.

Çocukluklarda radyoterapi tedavisi tiroid kanseri riskini 53 kat artıyor

Ayrıca kanserin tekrarlanma olasılığı yüksekse ameliyattan sonra da önerilebilir. Başlıca yan etkileri kırmızı ve kuru cilt, yutma güçlüğü, ağız kuruluğu, ses kısıklığı ve yorgunluktur.

Kemoterapi

Kemoterapide kanserli hücreleri öldürmek için ilaçlar kullanır. Kemoterapi ilaçları koldaki bir damardan ya da ağız yoluyla verilebilir. Bu işlem, tiroid kanserinin tedavisinde pek kullanılmaz ancak diğer tedavilere yanıt vermeyen bazı hastalarda faydalı olabilir. Genellikle ameliyatla tedavi edilemeyen anaplastik tiroid kanserinde radyasyon tedavisiyle birlikte uygulanabilir. Başlıca yan etkileri saç dökülmesi, halsizlik, bulantı ve kusmadır.

Alkol ablasyonu

Bu tedavi, ameliyatla kolay erişilemeyen bölgelerde meydana gelen kanseri tedavi etmek için kullanılır. Özellikle boyundaki küçük bölgelerle sınırlı, tekrarlayan tiroid kanserlerinde uygulanır. İşlem esnasında enjeksiyonu hassas şekilde yerleştirmek için ultrason ya da tomografi kullanılarak nodüllere saf alkol enjekte edilir. Hücrelere giren alkol proteinlerin yapısını bozarak kanserli dokuları öldürür.

Hedefli ilaç tedavisi

Hedefli ilaç tedavisi, kanserli hücrelerdeki anormalliklere odaklanır. Bu anormallikleri bloke ederek kanserli hücreleri öldürebilir. Tiroid kanserini tedavi etmek için kullanılan hedefli ilaçlar Cabozantinib, Sorafenib ve Vandetanib’tir. Çoğunlukla son evrelerdeki tiroid kanserlerinde kullanılırlar.

Palyatif bakım

Palyatif bakım, ciddi bir hastalığın ağrı ve diğer belirtilerinden kurtulmaya odaklanan özel tıbbi bakımdır. Cerrahi, kemoterapi veya radyasyon terapisi gibi diğer tedavilerle birlikte kullanılabilir. Tüm diğer uygun tedavilerle birlikte palyatif bakım kullanıldığında kanser olan kişiler daha iyi hissedebilir ve daha uzun yaşayabilir.

Tiroid kanserinde yaşam süresi

Tiroid kanseri tedavi edilebilir bir kanser türüdür ve hastalar uzun süre yaşayabilir. Ancak hastalığın türü, evresi ve hastanın yaş, genel sağlık gibi kişisel durumu yaşam süresini belirleyen faktörlerdir. Bu nedenle kesin bir yaşam süresi belirlemek zordur.

Tiroid kanserine iyi gelen şifalı bitkiler

Zerdeçalın faydaları nelerdir? Zerdeçal çayı neye iyi gelir?

Dereotu kürü: Üç ay boyunca sabah, öğle ve akşam aç karnına yemeklerden 15 dakika önce 1 yemek kaşığı dolusu dereotunu biraz çiğnedikten sonra iki üç yudum su ile yutun.

Tiroid kanseri hastaları nasıl beslenmelidir?

• Lifli gıdalar: Yulaf, brokoli, elma, armut, mısır, fasulye, mercimek ve avokadoda lif bakımından zengindir.

Lifli besinlerin sağlığa faydaları ve en çok lif içeren gıdalar

• Yağsız et: Tavuk, hindi ve dana etini tercih edin.
• Vitamin bakımından zengin gıdalar: A, C, E, B2, B3 ve B6 vitaminlerini içeren gıdaları bolca tüketmelisiniz.
• Çinko içeren gıdalar: Fındık, kuzu eti, kepek, bezelye çinko bakımından zengindir.

Tiroid kanserinden korunma yolları

• Radyasyona maruz kalmayın: Bu, özellikle çocuklukta tiroid kanserine yakalanma olasılığını artırabilir. Bu yüzden artık doktorlar daha az ciddi hastalıkları tedavi etmek için radyasyon kullanmamaktadır. X-ışınları ve BT taramaları gibi görüntüleme testleri de çocukları radyasyona maruz bırakır ama çok daha düşük dozlarda. Yine de çocuklar çok gerekmedikçe bu testlere tabi tutulmamalıdır.
• Gen testi yaptırın: Ailesel medüller tiroid kanserinde bulunan gen mutasyonlarını araştırmak için kan iyot testleri yapılabilir.
• Yeterli miktarda iyot içeren besinler alın: İyotlu sofra tuzu başlıca iyot kaynağıdır. Diğerleri ise yumurta, balkabağı, susam tohumu, mantar, pazı yaprağı, kabuklu deniz ürünleri, somon ve tonbalığıdır.

Tiroid kanseri hastalarına öneriler

• Tedaviniz hakkında karar vermek için tiroid kanseri hakkında bilgi edinin.
• Diğer tiroid kanseri hastalarıyla bağlantı kurun
• Yakınlarınızın size destek olmasına izin verin
• Sigarayı bırakın ve alkolü sınırlayın
• Kilonuzu dengede tutun, şişmansanız zayıflayın
• Uyku düzeninize dikkat edin
• Düzenli egzersiz yapın. En azından her gün yaklaşık 40 dk. yürüyün.
• Stres düzeyinizi kontrol edin. Bknz:>>> Thyroid Cancer

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör