Tiroid bezi, ürettiği hormonlar sayesinde vücudunuzdaki metabolik süreçlerin neredeyse tamamını etkiler. Tiroid hastalıkları, hayatı tehdit eden kanserden, tedavi gerektirmeyen küçük, zararsız bir guatr rahatsızlığına kadar çeşitlilik gösterir. En sık görülen tiroid problemleri tiroid hormonlarının normalin üzerinde ya da normalin altında üretilmesi sebebiyle oluşur. Çok fazla tiroid hormonu üretimi, hipertiroidizm olarak bilinen bir duruma neden olur. Yetersiz hormon üretimi ise hipotiroidizme yol açar. Bir insanın sağlıklı olabilmesi için tiroid hormonlarının devamlı ve yeterli miktarda salgılanması gerekmektedir.
Az miktarda salgılanması vücut fonksiyonlarının yavaşlamasına, fazla miktarda salgılanması ise vücut fonksiyonlarının hızlanmasına neden olmaktadır. Hastalığın belirtileri rahatsızlık verici olmakla birlikte, eğer doğru takip edilirse erken teşhis ve tedaviyle hastalığın iyi yönetilmesi sağlanabilir.
İçindekiler
Hipotiroidi yada diğer adıyla Hipotiroidizm tiroid bezi tarafından üretilen tiroid hormonunun eksikliğidir, başlıca belirtileri şunlardır:
Hipotiroidi nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri
Hipotiroidi, kadınlarda daha fazla görülür, belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Başka hastalıklar ile karıştırılan hipotiroidi olan kadınlarda gebelik zor gerçekleşmektedir. Gebe kalındığı durumlarda düşük ihtimali artmaktadır.
Tiroid hormonu eksikliği anne karnındaki bebeğin zeka ve fiziki gelişimini de olumsuz etkilemektedir. Bebekte görülen hipotiroidizm ise büyüme, gelişme ve zeka geriliğine sebep olabilmektedir.
Hipertiroidizm veya aşırı aktif tiroid, Graves hastalığı, tiroid iltihaplanması veya tiroit hormonu salgılayan tümörler nedeniyle olabilir. Hipertirodi belirtileri şunlardır:
Tiroid bozukluğunun en önemli 13 belirtisi: Hipotiroidizm ve Hipertiroidizm
Tiroid bezinin az çalışması kadar fazla çalışması da sorunlara neden olmaktadır. Hipertiroidi yani tiroid bezinin fazla çalışması sinirlilik, aşırı heyecan ve duygusallık, kilo kaybı, sıcağa tahammülsüzlük ve aşırı terleme, titreme, çarpıntı, cilt ve tırnaklarda değişiklik, kuvvet azalması göz kapağının yukarı doğru çekilmesi ile gözlerin öne doğru fırlaması gibi çeşitli belirtilerle kendini gösterir.
Guatr, tiroid bezinin normalin üstünde şişmesi sonucunda boynun ön kısmında bir yumru oluşması ile gerçekleşen bir sorundur. Hasta yutkunduğu zaman bu yumru, aşağı ve yukarı doğru hareket eder ve ciddi bir rahatsızlık yaratır.
Guatr, genellikle ağrısızdır ve ileri aşamalara kadar belirti göstermez. Guatr içerisinde büyüyen yumrular “nodül” olarak adlandırılır. Guatrın başlıca belirtileri; boyunda şişlik, bası hissi, dar ve kısa boyunlu kişilerde horlama ve nefes darlığı olarak sıralanabilir.
Guatr hastalığının, farklı pek çok sebepleri olabilir, vücudunda iyot eksikliği olanların hastalığa yakalanma riski yüksektir. Guatr tedavi edilebilen bir hastalıktır. Tedavi sürecinde doktorun yönlendirmesine göre ilaçla tedavi, ameliyatla tiroid bezinin alınması, radyoaktif iyot alımı gibi farklı yöntemlerden yararlanılabilir.
İyot nedir, ne işe yarar? İyot eksikliği belirtileri ve tedavisi
Tiroidin az çalışması durumu ‘’hipotiroidi’’ olarak adlandırılmaktadır. Hipotiroidinin belirtileri; halsizlik, yorgunluk, konsantrasyon güçlüğü, kabızlık, ciltte kuruluk, kabalaşma, turuncuya yaklaşan renk değişiklikleri, artan saç dökülmesi, çabuk üşüme ve soğuğa tahammülsüzlüktür. Tiroidin az çalışması durumunda verilen ilaçlar tablet şeklinde kullanılmaktadır. Bu tabletler mutlaka doktor kontrolünde alınmalıdır.
Haşimato hastalığı nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri
Sabah aç karnına, kahvaltıdan en az 30 dakika önce ve tek başına içilmelidir. Bu ilaçların; demir ilaçları, mide ilaçları, kalsiyum tabletleri ile birlikte veya yemekle alınması sonucu bağırsaklardan emilimi bozulur ve etki gösteremezler.
Tiroid ilaçlarının çoğu gebelikte de kullanılabilmektedir. Gebelik öncesi bu ilaçların dozlarının ayarlaması ve bazı durumlarda ilaç değişikliği yapılması gerekir. Tiroid hastası anne adaylarının bu dönemde hem gebelik ihtimalinin daha yüksek olması hem de gebeliğin doğuma kadar sağlıklı devam etmesi için endokrinoloji uzmanına başvurmaları gerekir.
Bebeğin sağlıklı vücut ve zeka gelişimi için gerekli ideal tiroid hormon değerleri gebelerde farklıdır. Bu nedenle gebelik boyuncatiroid ilaçlarının doz ayarının yapılması önemlidir.
Tiroidin normalden fazla çalışması ve kanda fazla tiroid hormonu bulunması durumu ise halk arasında “zehirli guatr” olarak bilinen ‘’hipertiroidi’’ye neden olmaktadır. Hipertiroidinin belirtileri; aşırı terleme, sıcağa tahammülsüzlük, çarpıntı, kilo kaybı, ellerde titreme, ishal olarak sıralanabilir. Hipertiroidi hastalığında tiroid bezi içinde fazla tiroid hormonu üreten bölgeyi değerlendirmek veya guatrda bulunan nodüllerin çalışmasını görmek amaçlarıyla tiroid sintigrafisi istenebilmektedir.
Hipertiroidi (zehirli guatr) nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Sintigrafi, çok düşük doz radyoaktif iyot verilerek yapılmaktadır. Tiroid sintigrafisinde fazla iyot tutan nodüller “sıcak nodül”, az iyot tutan nodüller “soğuk nodül” olarak değerlendirilmektedir. Sıcak nodüllerin kötü huylu hücre içerme ihtimalleri daha düşüktür.
Tiroid bezinden kaynaklanan rahatsızlıkların doğru teşhisi için aile öyküsünün yanı sıra hastanın şikayetlerinin belirlenmesi çok önemlidir Tiroid bezinin yol açtığı bazı rahatsızlarda ilaç ve radyoaktif iyot tedavisi uygulanmaktadır. Tiroid bezinin yetersiz çalışmasının tedavisinde vücutta eksik olan tiroksin (T4) hormonu hastaya ağızdan verilerek yapılır. Bu tedavinin sürekli ve düzenli kullanılması gerektiği unutulmamalıdır.
Fazla çalışması durumlarında da ağızdan alınan ilaçlarla fazla salgılanan tiroid hormonlarının etkilerinin yok edilmesi sağlanmaktadır. Bunun yanı sıra Radyoaktif iyot (atom) tedavisi ile fazla çalışan tiroid dokusunun harap edilmesi ve salgılanan hormon miktarında azalma oluşturulabilmektedir. Tiroidin iyi ve kötü huylu hastalıkları cerrahi olarak da tedavi edilmektedir.
Sintigrafi nedir, ne işe yarar? Nasıl çekilir, zararları nelerdir?
Tiroid nodüllerinin bir kısmında tiroid kanseri gelişme riski vardır. Bu nedenle özellikle ülkemiz gibi tiroid hastalıklarının yaygın olduğu bölgelerde tiroid muayene ve taramaların yapılması hayati önem taşımaktadır. Bu nodüllerin varlığı durumunda vakit kaybetmeden bir endokrinoloji uzmanına başvurulmalıdır. Muayenede detaylı hasta öyküsünün dinlenmesinin ardından riskli bulunan nodüllerden biyopsi istenmektedir.
Kanser riskini belirlemede ultrason eşliğinde kullanılan ‘tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi’ yöntemi, hastalığın tanısının konulmasını ve ameliyata gerek kalmadan nodül hakkında bilgi edinilmesini sağlamaktadır. Anestezi gerektirmeyen bu yöntemde; kan almada kullanılan enjektörle nodülün içerisinden çok az miktarda sıvı alınır ve alınan örnekteki hücreler mikroskop altında incelenir. Biyopsi öncesi aç kalmaya gerek yoktur.
Biyopsiden hemen sonra kişi iş ve sosyal hayatına dönebilir. Tiroid kanserleri, erken dönemde yakalandıklarında kemoterapi ve radyoterapiye gerek kalmadan tedavi edilebilen hastalıklar oldukları için erken tanı büyük önem taşımaktadır.
Özellikle birinci derece yakınlarında tiroid kanseri öyküsü olan kişilerin mutlaka tiroid testlerini ve muayenesini düzenli aralıklarla yaptırmaları gerekmektedir. Bu kişiler ayrıca tiroid nodülleri varsa bunların takibini de aksatmamalıdır. Tiroid hastalıklarında ailevi yatkınlık sık görülmektedir. Ailesinde tiroid kanseri öyküsü olanlarda, tiroid kanseri yatkınlığı olan genetik hastalıklarda, radyasyona maruz kalmış kişilerde ve ayrıca nodülün büyük olduğu veya şüpheli özellikler gösterdiği durumlarda nodüllerin kanser hücreleri içerip içermediği mutlaka araştırılmalıdır.
YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?
Merhaba troit bezlerinin çok çalıştığıniögrendim kilo kaybımda var birde hep herşeye mutsuz bakmaya başladım sinirli olmaya başladım doktor ilaç tedavisi verdi 3ay sonra kontrole gdecem acaba gecermi
merhaba
Ben hipertroid hastalığı sonucu troid bezlerini aldırdım ve bende hareketsiz bir yaşam başladı bu yorgunluk hali ve cinsel isteksizlik yapmaktadır çözüm olarak ne öneriyorsunuz.Erkekler için.