Tırnak mantarı nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Tırnak mantarları, çok yaygın görülen bulaşıcı bir enfeksiyondur; yaşam kalitesini ciddi şekilde bozabilir. Daha çok el veya ayak tırnaklarında oluşur ve tedavisi oldukça uzun sürebilir. Tedavide çok güçlü ilaçların kullanılmasını gerekebilir. Bunların bazıları tırnaklara sürülürken diğerlerinin hap olarak içilmesi gerekir. Hekime danışmadan tırnak mantarı tedavisine başlamak çok tehlikeli olabilmektedir. Çünkü kullanılan bazı ilaçlar ciddi yan etkileri vardır; bu nedenle doktor kontrolünde doğru şekilde kullanılması gerekmektedir.

Tırnak mantarı nedir? 

Tırnak mantarları, tırnak uçlarının altında beyaz veya sarı noktalar olarak başlayan yaygın bir enfeksiyon hastalığıdır. Mantar enfeksiyonu derinleştikçe tırnağın renginin değişmesine, kalınlaşmasına ve kırılmasına neden olabilir. Tırnak mantarınız ağrılıysa ve kalınlaşmış tırnaklara sebep oluyorsa hekim kontrolünde ilaç tedavisi almanız gerekebilir.  Onikomikoz olarak da bilinen tırnak mantarı nadiren el, çoğunlukla da ayak tırnaklarını etkileyen son derece bulaşıcı bir mantar enfeksiyonudur.

Ayak mantarı neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Tırnak ucunda ya da altında beyaz ya da sarı bir nokta görünümüyle başlar ve enfeksiyon ilerledikçe tırnağın renginin değişmesine, kalınlaşmasına ve hatta parçalanmasına sebep olabilir. Birkaç tırnak ya da tırnakların tamamını etkileyebilir. Tedavi edilmediği sürece enfeksiyon diğer ayağa ya da vücudun farklı bölgelerine yayılabilir. Hastalık yaygınlığı genel toplumun %10’u civarındadır ancak bu oran 60 yaş üzeri kişilerde iki kat fazladır.

Tırnaklarınızın olduğundan farklı görünmesinin pek çok başka sebebi olabilir. Mantar enfeksiyonu olduğundan emin olabilmeniz için uzman bir doktora danışmanız gerekebilir. Durumunuz hafifse ve sizi rahatsız etmiyorsa yoğun bir tedaviye ihtiyacınız olmayabilir. Fakat ağrınız varsa, tırnaklarınızdan koku geliyorsa ya da kalınlaşmışlarsa ciddi bir bakım ve ilaç tedavisine ihtiyacınız olabilir.
Tırnak mantarı resimleri için tıklayın: Resim 1, Resim 2, Resim 3

Tırnak mantarının belirtileri

• Tırnağınız, kalınlaşmış, kurumuş ya da parçalanmışsa (Resim 4)
• Tırnak şekli bozulmuşsa (Resim 5)
• Tırnakta beyaz veya sarı çizgiler varsa
• Tırnağınız kolay kırılıyorsa
• Parlaklığını yitirmiş, matlaşmışsa
• Rengi koyulaşmışsa  (Resim 6)
• Mantarlı tırnaklardan koku geliyorsa

Yukarıdaki belirtiler bir veya daha fazla tırnağınızda varsa mutlaka dermatoloji uzmanına başvurun. Enfeksiyon kapmış tırnaklar tırnak yatağından ayrılabilir. Bunun sonucunda ağrı hissedebilir ve kötü bir koku tespit edebilirsiniz. Kendi kendinize uyguladığınız bakım, probleminizi çözmediyse bir doktora görünmeniz gerekebilir. Diyabetiniz varsa ve tırnak mantarı geliştirdiğinizi düşünüyorsanız, mutlaka bir uzmandan yardım almalısınız.

Cilt mantarı nedir, neden olur? Türleri, belirtileri ve tedavisi

Tırnak mantarının nedenleri

Mantarlar hayatta kalmak için güneş ışığına ihtiyaç duymayan mikroskopik organizmalardır. Tırnak mantar enfeksiyonlarına genellikle dermatofit mantar neden olur. Bu mantarlar çoğunlukla zararsız bir şekilde cildinizde yaşarlar, ancak bazen çoğalabilirler ve enfeksiyonlara neden olabilirler. Mantarlar; yüzme havuzları ve duşlar da dahil olmak üzere ılık, nemli ortamlarda yaşarlar. Cildinizi kesikler yoluyla işgal edebilirler. Tırnaklarınız sıklıkla ılık ve nemli koşullara maruz kalıyorsa tırnak mantarı olma riskiniz yüksektir. Tırnak mantarları ayak tırnaklarında daha sık görülür. Çünkü;

• Ayak tırnaklarının çoğu, karanlık, sıcak ve nemli bir ortamda – ayakkabılarınızın içinde – mantarların gelişebildiği yerlerde bulunur.
• Ayak parmaklarında el parmaklarında olduğundan daha az kan akışı vardır. Bu da vücudunuzun bağışıklık sisteminin enfeksiyonu bulmasını zorlaştırır.

• Sporcuysanız
• Sigara içiyorsanız
• Suyun içinde veya nemli ortamlarda çok fazla zaman geçiriyorsanız
• Ayaklarınızı temiz ve kuru tutmuyorsanız
• Ayakları terleten ayakkabılar giyiyorsanız
• Ortak kullanılan duşlar, soyunma odaları ve spor salonları gibi fungal enfeksiyonların kolayca yayılabileceği yerlerde çıplak ayakla dolaşıyorsanız
• Tırnakların herhangi bir sebepten zarar görmüşse
• Bağışıklık sisteminiz zayıflamışsa
• Diyabet, sedef hastalığı veya periferik arter hastalığı gibi diğer bazı sağlık koşullarına sahipseniz tırnak mantarına yakalanma riskiniz yüksektir.

Enfeksiyon nedir? Neden olur? Belirtileri, türleri ve tedavisi

Tırnak mantarı riskini arttıran faktörler

• Yaşlılık nedeniyle kan akışının azalması, uzun yıllar mantara maruz kalmak ve tırnakların daha yavaş uzaması
• Ağır nefes almak
• Erkek olmak, özellikle ailenizde tırnak mantar enfeksiyonu geçmişi varsa
• Nemli bir ortamda çalışmak veya barmenlik ya da oda temizliği gibi ellerinizin sık sık ıslak olduğu bir işte çalışmak
• Ayakları havasız bırakan ya da terleten çoraplar ve ayakkabılar giymek
• Tırnak mantarına sahip biriyle yaşamak
• Yüzme havuzları, spor salonu gibi nemli ortak alanlarda yalın ayak yürümek
• Küçük deri veya tırnak hasarına veya sedef gibi bir cilt hastalığına sahip olmak
• Diyabet, dolaşım sorunları, zayıflamış bir bağışıklık sistemine sahip olmak veya Down sendromu olan çocuklar

Doktora gitmeden önce

Doktorunuzla buluşmadan önce hazırlık yapmak teşhis ve tedavi sürecini kolaylaştırabilir. Yakın geçmişteki yaşam değişiklikleri ve hastalıklarınız da dahil olmak üzere kişisel bilgilerinizi listeleyin. Aldığınız tüm ilaçları, vitaminleri ve takviyeleri listeleyin.

Tırnak mantarı ile ilgili neler sorabilirsiniz?

Doktorunuza aklınıza takılan soruları sormaktan çekinmeyin. Tedavinizi doğru yönetebilmek için sorabileceğiniz sorulardan bazıları:

• Tırnak mantarı bende neden oluşmuş olabilir?
• Kullanacağım ilaçlar tehlikeli mi? Hangi testlere ihtiyacım var?
• Tedavi için başka ne tür alternatif yaklaşımlar var?
• Başka sağlık sorunlarım var. Bunları en iyi nasıl birlikte yönetebilirim?

Tırnak mantarı teşhisi

Öncelikle bir ayak uzmanı (bir podyakrist) veya bir cilt uzmanını(bir dermatolog) görmeniz gerekebilir. Ayak tırnak mantarı, sedef hastalığı da dahil olmak üzere başka rahatsızlıklara benzeyebileceği için, uzman bir doktor tarafından ayak tırnağınızın kontrol edilmesi gerekir. Fiziksel muayene tek başına yeterli değildir. Çalışmalar, anormal tırnak görünüşü vakalarının sadece % 50-60’ının mantar nedeniyle oluştuğunu göstermiştir.

Tırnak batması neden olur, ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi

Doktorunuz tırnağınızı inceler ve tırnak altından bazı kalıntıları sıyırarak enfeksiyona neden olan mantar tipini belirlemek için bir laboratuvara gönderebilir. Enfeksiyonunuzun sebebini bilmek, tedavinin en iyi yolunu belirlemeye yardımcı olur. Tırnak mantarını tedavi etmek için kullanılan ilaçların çoğunun yan etkileri vardır, bu nedenle hastalığın doğru teşhis edilmesi ve tedavinin sadece uzman doktor tarafından yönetilmesi çok önemlidir

Tırnak mantarı tedavisi

Evde bakım: Eğer tırnak mantarınız çok ileri düzeyde değilse evde uygulayacağınız basit tedavi yöntemleriyle başarı sağlayabilirsiniz:

• Ayaklarınızı temiz ve kuru tutun
• Enfekte olmuş tırnaklarınızı kesmek için ayrı tırnak makası kullanın
• Tırnağınızın görünümü sizi rahatsız ettiyse ya da acı hissediyorsanız eczacınıza danışabilirsiniz. Size aşağıdaki tedavi ürünlerini önerebilir:
• 1- Antifungal tırnak kremi: Enfeksiyonun iyileşmesi 12 aya kadar sürebilir ve her zaman sonuç alamayabilirsiniz.
• 2- Tırnak yumuşatma kremi: Tırnağı yumuşatmak için 2 hafta boyunca kullanılır, böylece enfeksiyon kazınabilir

Tırnak mantarı ilaçları

Kendi kendine bakım stratejileri ve reçetesiz ürünler yardımcı olmadıysa, doktorunuz reçeteyle satılan ilaçların kombinasyonunu ve diğer yaklaşımları önerebilir. Önerilen tedavi kombinasyonu genelde aşağıdaki gibidir:

• Doğrudan tırnağın üzerine uygulanacak topikal bir krem
• Topikal bir tırnak cilası: Tırnak önce törpülenerek temizlenir ve cila uygulanır
• Tırnağın veya cildin hasar görmüş alanının düzenli olarak temizlenmesi: Tırnakların düzeltilmesi ve temizlenmesi tırnaklardaki mantar miktarını azaltmaya yardımcı olabilir ve şiddetle tavsiye edilir. Bu aynı zamanda ağrıyı azaltır.
• Antifungal reçeteli hap: Bu ilaçlar yeni bir tırnağın enfekte olmasına engel olur ve enfekte kısımları yavaş yavaş yeniler. Genellikle 6 ila 12 hafta boyunca bu ilaçları kullanırsınız. Fakat tırnak tamamen büyüp yenilenene kadar tedavinin sonuçlarını göremezsiniz. Bir enfeksiyonun ortadan kalkması dört ay veya daha uzun sürebilir. İlaç tedavisinin daha etkili olabilmesi için topikal ürünlerle birlikte kullanılması gerekmektedir. Tabletlerin yan etkileri olabilir.

Kaşıntı neden olur? Ne iyi gelir? Türleri ve tedavi yöntemleri

Bu tür ilaçların vücudunuzdaki etkisini kontrol etmek için ara sıra kan testi yaptırmanız gerekebilir. Doktorlar hamileler, karaciğer hastalığı veya konjestif kalp yetmezliği olan veya bazı ilaçları kullananlar için bu ilaçları tavsiye etmeyebilir. Baş ağrısı, kaşıntı ve ishal gibi yan etkiler de görülebilir. Uygulanan tedavi aşağıdaki gibidir:

Terbinafin ve Itrakonazol: Tırnağın mantar enfeksiyonlarında etkili ilaçlardır. El tırnakları için % 80–90, ayak tırnakları için % 70–80 tedavi başarıları vardır. El tırnakları için 6 hafta boyunca, ayak tırnakları için 12 hafta boyunca günde bir tane tok karnına alınır. Itrakonazol genellikle her ay bir hafta olacak şekilde kürler halinde verilir. El tırnakları için 2 kere, ayak tırnakları için ise 3 kere 7 gün ilaçlı 21 gün ilaçsız dönem şeklindeki tedavi genellikle yeterli olmaktadır. Ancak yeni çıkan normal tırnak oldukça yavaş uzadığı için tedaviden sonra tırnakların tekrar normal görünümüne kavuşması 6 ayı bulabilir.

Enfeksiyona neden olan mantar türüne ve enfeksiyonun derecesine bağlı olarak, bu ilaçları birkaç ay kullanmanız gerekebilir. Eğer enfeksiyon şiddetliyse topikal çözümler genellikle tek başlarına tırnak mantarının iyileştirilmesinde etkili değildir. Bunun nedeni dış uygulamaların tırnağın içine nüfuz etmesinin çok zor olmasıdır. Çok yavaş ve uzun sürede iyileşme sağlar. Fakat topikal tedavinin en önemli avantajlarından biri ilaç tedavisi gibi ciddi yan etkilerinin olmamasıdır. Ayrıca tırnak mantarında tedavi sonrası tekrarlama riski her zaman vardır. Bu yüzden tedavi sonrası korunmak da çok önemlidir.

Tırnak mantarı ameliyatı

Tırnak enfeksiyonunuz ileri düzeyde ve çok ağrılıysa tırnağı tamamen çıkarmak için cerrahi bir müdahale gerekebilir. Lokal anestezi altında yapılan basit bir işlemdir. Yerinde yeni bir tırnak büyür. Fakat bu süreç bir yıl kadar sürebilir.

Lazer teknolojisi ile tırnak mantarı tedavisi

Tırnak mantarının lazer ile tedavisi

Mantarları yok etmek için yüksek enerjili lazer tedavisi de bir seçenektir. Ancak bu yalnızca özel durumlarda uygulanan pahalı bir tedavidir. Bu tedavi şekliyle ilgili yeterince çalışma yoktur. Yapılan bir çalışmada antifungal tırnak kremi ile birlikte karbondioksit lazer tedavisi test edilmiş ve kısmen etkili olduğu ileri sürülmüştür.

Tırnak mantarının bitkisel tedavisi

Bazı insanlar tırnak mantarlarının tedavisinde alternatif yaklaşımlar ile başarılı sonuçlar aldığını belirtse de bu konuda kabul görmüş bilimsel bir araştırma yoktur. Özellikle ileri evredeki tırnak mantarı vakalarında bitkisel yöntemlerin etkili olaması pek mümkün olmayacaktır. Buna rağmen bazı kaynakların önerdiği bazı bitkisel tedaviler aşağıdadır.

• Snakeroot özü: Bu ürün, ayçiçeği ailesinin bitkilerinden gelmektedir. 110 kişinin katıldığı bir çalışmada, siklopiroks kadar etkili olduğu ileri sürülmüştür. Tedavi ilk ay için 3 günde bir, ikinci ay için haftada iki, üçüncü ay için haftada bir defa olacak şekilde uygulanmıştır.
• Çay ağacı yağı: Günde iki defa uygulanan bu ürünün tırnak mantarlarının tedavisinde etkili olduğu söylenmektedir ancak daha fazla çalışma gereklidir.

Tırnak mantarı ve diyabet

Diyabet yani şeker hastalığı tırnak mantarı için bir risk faktörüdür. Ayrıca diyabet hastalarında tedavi süreci daha uzun ve zor olabilir. Kullandığınız ilaçlar, diyabet veya diğer koşullardan dolayı bastırılmış bir bağışıklık sisteminiz varsa, ayaklarınızın ötesine geçen farklı ve ciddi enfeksiyonlara neden olabilir. Şeker hastalığınız varsa, ayaklarınızdaki kan dolaşımı ve sinir iletimi azalmış olabilir. Bakteriyel deri enfeksiyonu (selülit) riski de daha yüksektir. Bu nedenle, tırnak mantarı enfeksiyonu da dahil olmak üzere, ayaklarınızdaki nispeten küçük yaralanmalar konusunda dikkatli olmalısınız.

Dermatoloji (cildiye) nedir? Dermatolog ne iş yapar? Önemli cilt hastalıkları

Tırnak mantarından nasıl korunursunuz?

• Ellerinizi ve ayaklarınızı düzenli olarak yıkayın ve tırnaklarınızı kısa ve kuru tutun.
• Ellerinizi ve ayaklarınızı sabun ve su ile yıkayın, durulayın ve ayak parmaklarınızın arası da dahil olmak üzere iyice kurulayın. Tırnakları törpüyle düzleştirin
• Terletmeyen çoraplar giyin. Özellikle ayaklarınız çok terliyorsa, çoraplarınızı sık sık değiştirin.
• Nem oranını düşüren ayakkabılar seçin.
• Eski ayakkabıları atın. Mümkünse, mantarları barındıran ve enfeksiyona neden olmuş eski ayakkabı giymekten kaçının.
• Antifungal bir sprey veya toz kullanın. Ayaklarınıza ve ayakkabılarınızın iç kısımlarına püskürtün veya serpin.
• Kauçuk eldiven giyin. Kullanımlar arasında eldivenleri kuruması için ters çevirin.
• Tırnaklarınızın çevresindeki cilde zarar vermeyin. Bu, mikropların cildinize ve tırnaklarına erişmesine neden olabilir.
• Kamuya açık yerlerde çıplak ayakla dolaşmayın. Havuzlar, duşlar ve soyunma odalarında sandalet veya ayakkabı giyin.
• Manikür veya pedikür için gittiğiniz yerin aletlerini sterilize ettiğinden emin olun. Daha iyisi, kendiniz getirin ve kullanımdan sonra onları dezenfekte edin.
• Tırnak cilalarını bırakın. Tırnak mantar enfeksiyonlarını güzel pembe cilanın altına gizlemek cazip olmasına rağmen, tırnağı nemli tutabilir ve enfeksiyonu kötüleştirebilir.
• Enfekte bir tırnağa dokunduktan sonra ellerinizi yıkayın. Tırnak mantarı son derece bulaşıcıdır.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör