60 yaşından önce Tip 2 Diyabet olanlarda demans riski 3 kat artıyor

Yazan Hüseyin Kandemir
19 Haziran 2023   |    28 Ağustos 2023    |   Kategori: Güncel / Literatür Print

Diabetologia tıp dergisinde yeni yayımlanan bir araştırmaya göre, erken yaşlarda tip 2 diyabet olan kişilerde demans riski üç kat artıyor. Çalışmanın yazarları prediyabet vakalarının önlenmesi veya etkin şekilde tedavi edilmesi durumunda demans gelişme riskinin önemli oranda azaltılabileceğini savunuyor. Son yıllarda tip 2 diyabet görülme sıklığının özellikle gençlerde ciddi şekilde artmakta olduğu uyarısı yapan araştırmalar, buna karşı ciddi önlemler alınmaması durumunda demans ve diyabetle ilişkili diğer hastalıklarda da artış yaşanmasının kaçınılmaz odluğunu belirtiyorlar.

Diyabet ve demans arasındaki ilişki ile ilgili daha önce pek çok çalışma yayımlandığını hatırlatan araştırmacılar ancak bir kişinin tip 2 diyabet tanısı aldığı yaşın bu riski nasıl etkilediğinin ilk kez saptandığını vurguluyorlar.

Çalışmanın baş yazarı ve Johns Hopkins Bloomberg Halk Sağlığı Okulu öğretim üyesi Prof. Dr. Elizabeth Selvin, “Daha önceki ARIC çalışmamızda, kan şekeri kontrolünün yaşlılıkta demansı önlemeye yardımcı olabileceğini öne sürmüştük. Pek çok çalışma yüksek A1c seviyeleri ve orta yaşta diyabetin, bilişsel düşüş oranlarını artırdığını göstermektedir. Artık, orta yaşta diyabet ve kan basıncına odaklanmanın, yaşlılıkta demansı önlemeye yardımcı olabileceğine dair çok fazla bilimsel kanıt birikti. Bu yeni araştırma, prediyabet ve demans arasındaki ilişkide diyabetin etkisini ve diyabet başlangıç yaşı ile sonraki demans arasındaki ilişkiyi inceleyen ilk çalışma niteliğinde. Artık diyabetin neden olduğu sağlık riskleri ile birlikte başlangıç yaşını da önemsemeliyiz ve pre-diyabetli kişileri saptayıp mutlaka erken evrede tedavi etmeliyiz” diyor.

Demans nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Prediyabet aşaması demans için çok önemli bir eşik

Çalışmanın yazarlarından Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi PhD öğrencisi Dr. Jiaqi Hu, elde ettikleri sonuçlarla ilgili şu saptamayı yapıyor: “Bulgularımız, pre-diyabetin demans gelişimi için çok önemli bir eşik olduğunu gösteriyor. Tip 2 diyabet sıklığı son yıllarda gençler arasında çok artmış durumda, bu onları ileriki yaşlarında demans için risk grubuna sokuyor. Özellikle genç bireylerde, demans yükünü azaltmanın en önemli yolu onları diyabete karşı korumak olduğunu düşünüyoruz.”

Sonuçlar, genç yaşta tip 2 diyabet teşhisi konan katılımcıların daha genç yaşta demans olduğunu göstermiştir. Diyabet ve koroner kalp hastalığı, kalp yetmezliği veya inme gibi kardiyovasküler hastalıkları olan katılımcılarda daha yüksek demans riski saptandı. Araştırmacılar, tip 2 diyabetli insanlarda, insülin direnci, hipertansiyon ve kan şekeri seviyelerinde şiddetli dalgalanmaların beyinde kan akışı ve metabolizma problemlerine neden olabileceğine dair çok miktarda kanıt olduğunu belirtiyor.

Diyabetin erken teşhisi çok önemli

Çalışma bulguları, diyabet tanı yaşının demans riski için çok önemli bir faktör olduğunu gösteriyor. Yaşam tarzı, demografik ve klinik faktörler için yapılan düzeltmelerle, 60 yaşından önce diyabet teşhisi konanlarda, hiç diyabet geliştirmeyenlere kıyasla neredeyse üç kat daha fazla demans riski saptandı. (HR, 2.92; P < .001).

Tip 2 diyabet nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Birlikte ele alındığında, verilerin, hiperglisemiye uzun süre maruz kalmanın demans gelişiminde önemli bir rolü olduğunu gösterdiğini belirten Dr. Jiaqi Hu, “Varsayılan mekanizmalar arasında akut ve kronik hiperglisemi, glikoz toksisitesi, insülin direnci ve merkezi sinir sisteminin mikrovasküler işlev bozukluğu yer alır… Glikoz toksisitesi ve mikrovasküler işlev bozukluğu, artan enflamatuar ve oksidatif stres ile ilişkilidir ve bu da kan-beyin geçirgenliğinin artmasına yol açar” diyor.


Prediabetes, intervening diabetes and subsequent risk of dementia: the Atherosclerosis Risk in Communities (ARIC) study

Abstract
Aims/hypothesis: The aim of this work was to evaluate whether the association of prediabetes with dementia is explained by the intervening onset of diabetes.

Methods: Among participants of the Atherosclerosis Risk in Communities (ARIC) study we defined baseline prediabetes as HbA1c 39–46 mmol/mol (5.7–6.4%) and subsequent incident diabetes as a self-reported physician diagnosis or use of diabetes medication. Incident dementia was ascertained via active surveillance and adjudicated. We quantified the association of prediabetes with dementia risk before and after accounting for the subsequent development of diabetes among ARIC participants without diabetes at baseline (1990–1992; participants aged 46–70 years). We also evaluated whether age at diabetes diagnosis modified the risk of dementia.

Diyabet demans ilişkisi

Diyabet ve demans ilişkisi

Results: Among 11,656 participants without diabetes at baseline, 2330 (20.0%) had prediabetes. Before accounting for incident diabetes, prediabetes was significantly associated with the risk of dementia (HR 1.12 [95% CI 1.01, 1.24]). After accounting for incident diabetes, the association was attenuated and non-significant (HR 1.05 [95% CI 0.94, 1.16]). Earlier age of onset of diabetes had the strongest association with dementia: HR 2.92 (95% CI 2.06, 4.14) for onset before 60 years; HR 1.73 (95% CI 1.47, 2.04) for onset at 60–69 years; and HR 1.23 (95% CI 1.08, 1.40) for onset at 70–79 years.

Tip 2 Diyabete karşı pratik önlemler ve tedavideki yeni gelişmeler

Conclusions/interpretation: Prediabetes is associated with dementia risk but this risk is explained by the subsequent development of diabetes. Earlier age of onset of diabetes substantially increases dementia risk. Preventing or delaying progression of prediabetes to diabetes will reduce dementia burden.

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Araç çubuğuna atla