Kulak çınlaması (tinnitus) kimlerde görülür, belirtileri nedir?

193 Paylaşım

Kulak çınlaması, (tinnitus) kişinin bir ya da her iki kulağında birden ortaya çıkabilen sürekli yada zaman zaman, cırcır böceği, kuş, ıslık sesi, metale vurulma sesi ya da zil sesi gibi farklı ses türleri duyma sanrısı yaşamasıdır. Duyulan ses bazen dışarıdan gelme hissi verir ancak gerçekte öyle bir ses yoktur. Her yaştan insanda görülebilir ancak erişkinlerde daha sıktır. Uzun süre fazla gürültüye maruz kalan çocuklarda görülme ihtimali vardır. Tinnitus, tek başına bir hastalık ismi değil, işitme sistemindeki bozukluğu tanımlar. Kulak çınlaması hayat boyunca herkeste görülebilen bir sorun olarak seyredebilir. Beyindeki tümörlerden, kas ve sinir hastalıklarına, denge sorunlarından damarsal sorunlara kadar değişkenlik gösteren pek çok hastalık kulak çınlamasına neden olabiliyor. Bazen depresyonun gibi sorunlar bile bile kulak çınlamasına yol açabilir.

Kulak çınlaması, nadiren ciddi bir sorunun işaretidir, genellikle kısa süre içinde kendiliğinden geçer. Ancak, bazen sürekli olabilir ve günlük hayatı çok olumsuz etkileyebilir. Şiddetli vakalar çok yıkıcı olabilir, yoğunlaşmayı etkiler ve uyku güçlüğü (uykusuzluk) ve depresyon gibi sorunlara neden olabilir. Çoğu vakada, kulak çınlaması zamanla kademeli olarak iyileşir. Ancak, altta yatan bir nedeni bulup bulamayacağınızı görmek ve sorunun üstesinden gelmenin yollarını bulmanıza yardımcı olmak için mutlaka doktora gitmek gerekir.

Kulak çınlaması (tinnitus) nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Kulaklarınızda uğultu, zil veya uğultu gibi sesleri sürekli veya düzenli olarak duyarsanız, doktora görmelisiniz. Herhangi bir işitme kaybınız olup olmadığının tespiti için bazı basit testler gerekebilir.

Kulak çınlaması nasıl bir hastalıktır?

Tinnitus hastalığı, harici bir uyaran olmaksızın ses algılanması şeklinde tanımlanabilir. Bu sesler ise şöyledir:
–    Hastalıkta tek bir ton algılaması yoktur.
–    İnce veya kalın tonlu tek düze sesler vardır.
–    Nabız atışı ile eş zamanlı gürültü şeklinde, pat-pat veya çıtırtı şeklinde sesler olur.
–    Saatteki saniye tıklamalarına benzeyen veya daha hızlı olan sesler ortaya çıkabilir. Hastadan alınan öykü ile algılanmakta olan sesin tanımlaması detaylandırılabilir.

Tinnitus kimlerde daha çok görülür?

Erkek kadın oranları arasında belirgin fark yok. Yaş ilerledikçe görülme sıklığı artıyor. Silahlı kuvvetler, dokuma fabrikası, kazan işçiliği, tersane işçiliği gibi yüksek gürültüye maruz kalınan mesleklerde görülme sıklığı artıyor, görülme yaşı daha genç popülasyonu etkiliyor. Yaşlı topluluğun yüzde 33’ünü etkilerken, 55 yaşın üzerindekilerin %30’unda hafif, %10’unda ise şiddetli tinnitus olduğu belirtiliyor. Potansiyel olarak tüm bireyler tinnitusa adaydır.

Tinnitusun nedenleri nelerdir?

Tinnitusu iki ana sınıfa ayırabiliriz: Birinci gruptakiler, kulak çevresi yapılardan oluşan çınlamalar. İkinci grupta ise sensörinöral (Salyangoz içinde işitmenin ilk algılayıcısı saçlı hücreleri, işitme siniri lifleri, sinir çekirdekleri, beyin sapı ve beyin korteksindeki merkezlerden kaynaklanan) çınlamalardır.

Kulak çınlamasının en yaygın nedenleri

Kulak çevresi oluşumlarından kaynaklanan iki tip kulak çınlaması vardır:
Vasküler nedenli olanlar: Arteriel-venöz malformasyonlar, damar ve çevresi sinir doku kaynaklı tümörler, anevrizmalar, hipertansiyon.
Sinir-kas anomalileri: Kulak içindeki kasların spazmları, çene eklemi fonksiyon bozuklukları, östaki tübünün olması gerekenden daha açık olması veya fonksiyon yitimi şeklinde sıralanabilir.

Tinitus, zamanla yavaş yavaş gelişebilir veya aniden ortaya çıkabilir. Niçin gerçekleştiği tam olarak net değildir, ancak çoğunlukla işitme kaybıyla birlikte görülür. Tinnitus ve işitme kaybı sıklıkla aşağıdakilerle ilişkilidir:

Anevrizma nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

yaşa bağlı işitme kaybı
yüksek sese maruz kalma nedenli iç kulak hasarı
bir kulak tıkacı oluşumu
orta kulak iltihabı
Ménière hastalığı da işitme kaybına ve baş dönmesine neden olabilir
otoskleroz – orta kulaktaki anormal bir kemik büyümesinin işitme kaybına neden olabilir.

Duysal-sinirsel (sensörinöral) nedenleri

1- Kulağa bağlı nedenler: Salyangoza ait nedenler; yaşlılığa bağlı işitme kaybı, iç kulak iltihaplanmaları, otoskleroz ( salyangoza özgün bir hastalık), Meniere hastalığı. Kulak çınlaması orta kulakta sıvı birikmesi, , kemikcik sistemindeki çeşitli bozukluklar, orta kulak tümörlerinden de kaynaklanabiliyor. Bunların dışında dış kulak yolunda oluşan ve kulağı tıkayan her türlü sorun nedeniyle de çınlama oluşabiliyor.
2- Nörolojik nedenler: Kafa travmaları başta olmak üzere her tür kafa içi nedenli hastalıklardan dolayı çınlama oluşma potansiyeli vardır. Multiple skleroz ve menenjit sonrasında da çınlama sorunu sık görülür.
3- Diş ve çene kaynaklı sorunlar: Çene ekleminin bozuklukları da tinitusa yol açabiliyor.
4- Metabolik kaynaklı sorunlar: Hipertiroidi, hipotiroidi, hiperlipidemi, şeker hastalığı, çinko, bakır, demir eksikliği, Vitamin B12 eksikliği.
5- İlaçlara bağlı nedenler: Aspirin, Non steroid antienflamatuvar ilaçlar (romatizma, genel ağrı tedavisinde kullanılırlar), bazı antibiyotik ajanlar.
6- Psikolojik nedenler: Depresyon ve anksiyete.

Demir içeren besinler ve demirin sağlık için faydaları

Kulak çınlaması tamamıyla tedavi edilebiliyor mu?

Tinnitus hastalığının pek çok nedeni vardır ve bazı belirsizlikler içerir. Bu nedenle hastalığa ilişkin çok sayıda tedavi yöntemi önerilebilir ve denenmektedir. Henüz fikir birliğine varılmış en etkin tedavi yöntemi diyebileceğimiz bir yöntem bulunmuyor. Kulak çınlamasının altta yatan bir nedeni bulunabiliyorsa, etkin bir şekilde tedavi etmek mümkün olabilmektedir. Belirli bir neden bulunamazsa, tedavi, günlük hayatınıza yardımcı olmaya odaklanacaktır.

Amerikan İlaç Kurumu’nun (FDA) onayladığı bir ilaç da yoktur. Ancak şunu da söylemek gerekirse hasta hekim uyumu doğrultusunda kararlı bir tedavi ile önemli gelişme sağlanabilir. Ancak kısa sürede tedavide büyük başarılar elde edilmesinin beklenmemesi gerekiyor. Özellikle de televizyon ya da basında bu hastalığa kesin çözüm önerdiklerini iddia edenlere itibar edilmemesini öneriyoruz.

Türkiye’de 5 milyon kişi kulak çınlamasından şikayetçi!

Tinnitusa iyi gelen terapileri ve tedaviler nelerdir?

Ses terapisi: Kulak çınlaması sesini rahatsız etmek için nötr sesler dinleme
Danışma: Sizi tinnitusta eğitmeyi ve daha etkili bir şekilde baş etmeyi öğrenmenizi amaçlayan terapi
Bilişsel davranış terapisi: Kulak çınlamasıyla ilgili düşüncenin değişmesine yardımcı olan bir terapi
Tinnitus retraining therapy: Beyninizin kulak çınarına tepki vermesine yardımcı olan ve böylece sesi ayarlamaya ve daha az farkına varmaya başlamayı amaçlayan terapi
Gevşeme teknikleri veya uyku hijyeni: önlemleri gibi kendi kendine yardım önlemlerini de bulabilirsiniz.

Çınlamanın çok şiddetli olduğu durumlar var mı?

Olabilir, bunu değerlendirmek için kullandığımız tinnitus değerlendirme formları var. Rahatsızlık kişiye bağlı olduğundan, bunu kendi algımızda bir teraziye, kısmen de olsa bir standardizasyona oturtmamız lazım.

Kulak çınlaması olan kişiler gürültüye karşı hassas mıdır?

İç kulağın koklea (salyangoz) bölgesinden kaynaklanan çınlamalarda kişi sese karşı hassastır. Az işitebilir ancak buna karşın işitmekte olduğu sesten rahatsızlık duyabilir. Örneğin Meniere hastalığında bu çok tipik bulgudur.

Ameliyat, kaza ve uçak yolculuğu çınlamaya neden olabilir mi?

Beyin ve kulak ameliyatları sonrasında görülebilir. Ancak belden verilen anestezi ile yapılan sezaryen ameliyatını takip eden erken dönemde tinnitus, işitme kaybı, vertigo yaşayan hastalar da olabiliyor.

Hiperlipidemi nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Çınlama sorunu olan kişiler gürültülü ortamlardan uzak durmalı

Evet uzak durmalıdırlar. Sağlıklı ve çınlaması olmayan kişiler de, gün içinde çok uzun süreli kulaklık kullanmak, yüksek sesle kulaklıkla müzik dinlemek sonucunda, çınlamayla karşı karşıya kalabilir. Bu uygulamanın devam süresinin uzaması doğrultusunda da tinnitus kalıcı hale gelebilir. Bu nedenle uzun süreli kulaklıkla yüksek sesli müzik dinlemekten kaçınılmalıdır.

Referanslar:  1 - Tinnitus Treatment  2 - What is Tinnitus

YAZIYI PAYLAŞ

Paylaş

Tweetle