TEB Başkanı Çolak: Eczane ekonomileri bozuldu; 144 ilaç piyasada yok

Yazan Hatice Pala Kaya

Kategori: Eczacılık, Sağlık Gündemi Print

Paylaş

Tweetle

Paylaş

2K Paylaşım

Eczane ekonomilerinin bozulduğunu ve acil olarak çeşitli teşviklerle desteklenmesi gerektiğini söyleyen Türk Eczacıları Birliği Başkanı Erdoğan Çolak, eczanelerin ve ilaç sektörünün bir dizi sorunla karşı karşıya olduğunu ve ilaç fiyat belirleme süreci yaşandığı bugünlerde 144 ilaca erişimde sıkıntı gözlendiğini belirtti. Eczacılık ve ilaç alanında yaşanan sorunlar ile ilgili düzenlenen basın toplantısında konuşan Çolak, 30’u Dünya Sağlık Örgütü tarafından temel ilaç olarak nitelenen bazı ilaçlarında içinde olduğu 144 ilaca erişim sorunu yaşandığını söyledi.

TEB Başkanı Erdoğan Çolak, “Son dönemde bizlerle piyasadaki ilaçların durumuyla ilgili olarak çok sık iletişime geçtiniz. Pek çok ilaç kaleminde sıkıntılar yaşandı. İlaç firmaları, pek çok ilacı piyasaya kısıtlı bir şekilde veriyor. Bu da hastanın ilaca erişimini zorlaştırıyor. Ve en çok sıkıntı ithal ilaçlarda yaşanıyor. Sahadan aldığımız verilere göre 144 ilaç piyasada bulunmuyor. Ve üzülerek ifade etmeliyim ki, bildirimler her gün gelmeye devam ediyor” dedi.

Erişim sorunu yaşanan 30 temel ilaçtan sadece 5’inin yerli üretim muadili bulunduğunu açıklayan Çolak, sürece müdahale edilmesi gerektiğini kaydetti. Ocak ayı içinde ilaç bedellerinin belirlenmesinde kullanılacak Avro kur değerinin belirlendiğini ve Şubat ayının ikinci yarısında yürürlüğe girdiğini hatırlatan TEB Başkanı Erdoğan Çolak, yılbaşından itibaren geçen bu 40 günlük süreçte, ilaç üreticisi ve tedarikçileri ile depocuların tavırlarından dolayı da ilaç sıkıntısı doğabildiğinin altını çizdi.

Eczane ekonomileri zor durumda

Eczanelerin geçmişte yüzde 34 olan brüt kar oranlarının, iskonto uygulamaları, ilaç fiyat ayarlamaları, ilave maliyet artırıcı düzenlemeler, global bütçe uygulamaları ile yüzde 18’lere kadar gerilediğini belirten Erdoğan Çolak, “Eczacılarımız yıllardır ekonomik daralmayla, ilaç fiyatlarındaki düşüş ve kur farkından kaynaklanan sıkıntılarla karşı karşıya. Topluma kesintisiz ilaç ve sağlık hizmeti veren biz eczacılar, ülkemizin değişen koşullarında var olma savaşı veriyoruz. Hastalarımız için umut olmaya çalışırken; mesleğimiz için, eczanelerimiz için, çalışanlarımız için aynı umudu yaşatmakta artık zorlanıyoruz. Mesleğimizi sürdürmek için, bizim de ülkemizdeki pek çok kesim gibi, ekonomik rahatlamaya ihtiyacımız var” diye konuştu.

Çolak, ilaç fiyatları ile eczane karlılığının doğrudan ilintili olduğunun altını çizerek, ilaç fiyatlarının enflasyonun çok altında artmasına karşılık, personel, kira vb. cari giderlerin çok daha yüksek oranlarla arttığını vurguladı. Çolak, eczane ekonomilerinin düzelmesi için kamudan taleplerini şöyle sıraladı:

Eczacı kâr oranları yükseltilmelidir
İlaç fiyatları hakkında tebliğ yeniden düzenlenmelidir
Eczacıların kutu başına bir danışmanlık ücreti alması sağlanmalıdır
İkinci ve yardımcı eczacı çalıştıran eczanelere nitelikli personel istihdamı yaptığı noktada maddi destek sağlanmalıdır.
Sıcaklık ve nem takibi gibi mekânsal düzenlemeler kaldırılmalıdır.
Euro kuru ilaçların yokluğuna neden olmayacak şekilde belirlenmelidir.
Yeni eczacılık fakülteleri açılmamalı ve açılan fakülteler iş gücü planlaması yapılarak yeniden düzenlenmelidir.
Avrupa ülkelerindeki pek çok örnekte olduğu gibi eczacıya tansiyon, şeker ölçümü, sigara bıraktırma gibi eczane temelli ekstra hizmetler ve bu hizmetler doğrultusunda sunduğu danışmanlık hizmeti için sabit bir ücret ödenmelidir.
Eczane dışına çıkarılan ürünler eczanelere geri dönmeli ve eczacı danışmanlığında halka sunulmalıdır.

Erdoğan Çolak, kamuda çalışan eczacıların özlük haklarının düzeltilmesi ve sözleşmelilerin kadroya alınması talebinin de sürdüğünü anlattı.

Yerli ilaç üretimini destekliyoruz

İlacın çok önemli, vazgeçilmez ve stratejik bir ürün olduğunu, öncelikli sayılarak yerli üretiminin artırılması gerektiğini belirten Çolak, TEB olarak bu yöndeki çabaları desteklediklerini hatırlatarak, ilaç fiyatlarının da yerli üretimi destekleyecek şekilde oluşturulması gerektiğini savundu.

Her şeyden önce güçlü ve etkin bir ulusal ilaç sanayisine sahip olmak gerektiğini dile getiren Çolak, şunları söyledi: ”Bu yüzden de ilaçta yerelleşme ve tüm paydaşların katılımıyla, halk sağlığının gelişimini olumlu yönde etkileyecek ulusal ilaç politikalarının bir an evvel hayata geçirilmesi önemli. Ar-Ge çalışmalarına kaynak aktarılmalı, üniversite – sanayi iş birlikleri hayata geçirilmeli ve bu politikalar stratejik öncelik olarak belirlenmeli. Bu konuda Türk Eczacıları Birliği olarak elimizi taşın altına her zaman koyduk ve koymaya da devam edeceğiz. Tüm bunların hayata geçmemesi için hiçbir engel yok önümüzde. Aksine bilim insanlarımız, üniversitelerimiz, sanayimiz ve ülkemizin florası, zengin bitki çeşitliliği buna çok uygun.”

Bazı eczacılık fakülteleri kapatılıp AR-GE merkezine dönüştürülmeli

Erdoğan Çolak, 2018’de sayıları 42’ye ulaşan eczacılık fakültelerinin, Türkiye’nin eczacı ihtiyacının çok üzerinde mezun verdiğini belirterek, bu alanda bir insan gücü planlamasına ihtiyaç olduğunu kaydetti. Çolak, eczacılık fakültelerinin önemli bir kısmına yönelik kalite ve altyapıdan dolayı endişe duyduklarını kaydederek, “TİTCK tarafından uygulanan Eczacı Yerleştirme Sistemi verilerine göre ise eczane açılabilecek yer sayısı toplam 1843. Ve öte yandan her yıl yaklaşık 2000 öğrencimiz mezun oluyor.

Bu verilere bakarak önlem alınmadığı takdirde mesleğimizin, meslektaşlarımızın zarar göreceğini söylemek durumundayız. Bizler yıllardır bu konuyu gündeme getiriyoruz ve gündemde kalması için de ne yapılması gerekirse yapacağız. Yeni fakültelerin açılmaması gerektiğini ve eczacılık fakültelerine girişte bir an evvel taban puan uygulaması getirilmesini savunuyoruz. Öğretim elemanı yetersiz olan fakültelerin kapatılması, sanayi ve üniversite iş birliğiyle Ar-Ge merkezlerine dönüştürülmesi gerektiğine inanıyoruz” dedi.

Yardımcı eczacılık: Çözüm üreten konumda olacağız

TEB’in de desteklediği yardımcı eczacılık uygulaması konusunda rehber niteliğindeki usul ve esasların Aralık 2018’de yayımlandığını hatırlatan Erdoğan Çolak, “Kılavuz’un bu denli geç yayınlanması pek çok mağduriyete yol açtı. Bu mağduriyetin giderilmesi ve istihdam teşviklerinin sağlanması adına sağlık otoritesinden adımlar beklediğimizi ifade etmekte yarar var. Öte yandan yardımcı eczacılığın en iyi, en doğru şekilde sürdürülmesi için Türk Eczacıları Birliği ve 54 Bölge Eczacı Odamızla birlikte çalışacağımızı, yaşanabilecek sorunlarda çözüm üreten konumda olacağımızı ifade ediyoruz” diye konuştu.

Saydan: Yardımcı eczacılık uygulaması yeni mezunlara haksızlık

Isı ve nem kontrolü sadece eczanelere bırakılmış

Eczanelerin ısı ve nem kontrolü (iklimlendirme) sağlayan cihazlarla donatılması uygulamasında mali olarak destek verilmesi gerektiğini kaydeden TEB Başkanı Çolak, soğuk zincirin üretimden-hastaya verilmesine kadarki bütün aşamalarda zorunlu olmasına karşılık, iklimlendirmenin sadece eczanelerde zorunlu tutulduğunu, üretim ve dağıtım zincirinde zorunlu olmadığını belirterek, bu durumu anlamakta zorlandıklarını söyledi.

Eczanelerin mali olarak desteklenmesi gerektiğini, tek maliyetin cihazların alınıp kurulması olmadığının altını çizen Çolak, “Bu masraflara ek olarak aylık düzeyde masrafları artıran kalemler de dahildir. Avrupa’daki örneklere baktığımızda bu tarz radikal değişikliklerde sağlık merkezlerinin bu maliyetine sağlık otoritelerinin de ortak olduğunu görüyoruz. Bizler için ise bu geçiş süreci ciddi bir sıkıntı ve mali külfet anlamına geliyor.

Öte yandan Yönetmelik, ilacın eczaneye gelme sürecinde mesuliyetin kimde olduğu konusunu değerlendirme dışı bırakıyor. Bu haliyle yönetmelik; ilacın üretiminden tedarikçiye gelmesi, daha sonra tedarikçiden eczaneye ulaşması sürecinde yapılan/yapılamayan sıcaklık nem takibinin ilaçlar eczaneye girdiğinde yapılmasını istiyor. Sıcaklık nem takibi yapılmadan eczaneye gelen ürünün, takibinin eczanede yapılmaya başlanmasının istenmesi akla, mantığa ve bilime sığmayan bir uygulamadır” dedi. Çolak, düzenleme taslağının yeniden ele alınmasını talep etti.

SGK ile protokol

TEB Başkanı Erdoğan Çolak, SGK ile protokol görüşmelerine ilişkin hazırlıklar hakkında da bilgi verdiği basın toplantısında, ileri sürecekleri talepleri de şöyle sıraladı:

Protokol ile hükme bağlanan majistral ilaç tarifesinde iyileştirmeye gidilmesini istiyoruz
Sahte rapor, sahte reçete gibi eczacının sorumluluğu dışında olan konularda yüksek orandaki para cezaları ve sözleşme fesihleri sebebiyle eczacılarımızın yaşadığı mağduriyetler devam ediyor, hatta bazı eczaneler bu sebeple kapanmakta. Eczacının dahli yoksa sorumluluğunun da olmayacağına dair düzenlemeler talep ediyoruz.
Geçici koruma altındaki yabancılara ilaç temininin Birliğimiz, SGK ve Göç İdaresi tarafından imzalanan protokol hükümleri çerçevesinde yürütüleceği hükme bağlandı. Ancak üçlü protokol imzalanmadığı için hayata geçirilmedi. Bu konunun ivedilikle çözülmesini umuyoruz.
SGK cirosu esas alınmalı ve en az enflasyon oranı kadar bir iyileştirme sağlanmalıdır

Katkı maddesi adı altında ilaç satışında ruhsat yetkisi Sağlık Bakanlığı’na geçmeli

TEB Başkanı Erdoğan Çolak, bitkisel ya da başka temelli her türlü farmasötik formlarda piyasada bulunan katkı maddesi, vitamin vb. adlarla satılan ilaçların ruhsat yetkisinin Sağlık Bakanlığı’na devredilmesini ve sadece eczanelerde satılmasını talep ettiklerini kaydetti. Reçetesiz satılabilen ilaçların sayısının bugünkü ortamda artırılmaması gerektiğini de söyleyen Çolak, “Konuyla ilgili Türk Eczacıları Birliği’nin bakış açısını özetlememiz gerekirse: Toplumun sağlık okuryazarlığının istenen seviyede olmadığı düşünülürse reçeteli ve reçetesiz ilaçların aynı anda kullanılması, ilaç kullanımına bağlı zehirlenme ve istenmeyen etkileri artıracaktır. Reçetesiz ilaç kategorisinin genişletilmesi, ilacın uygunsuz kullanımını artıracağından akılcı ilaç kullanımı ilkelerine aykırı bir durum ortaya çıkacaktır. Listenin genişlemesi, ilaçta reklamı ve ilacın eczane dışında satışını beraberinde getirmesi riskini taşımaktadır” diye konuştu.