Tatlı patates, son derece besleyici, yararlı ve lezzetli bir kök sebzedir. Turuncu, mor ya da beyaz, çok çeşitli tatlı patates türleri tüm dünyada yaygın olarak yetiştirilmektedir. Lif, C vitamini ve A vitamini açısından zengindir ve beta-karoten, klorojenik asit ve antosiyaninler dahil olmak üzere birçok antioksidan için iyi bir kaynaktır. Kan şekeri kontrolünü sağlayabilir, zengin A vitamini içeriği ile göz sağlığını korur ve kabızlığı önler. Tatlı patates fırında pişirilebilir, haşlanabilir, kavrulur veya garnitür olarak tüketilebilir. Ayrıca sandviçlere ve salatalara eklenebilir ya da lezzetli bir kahvaltı alternatifi olabilir. Bu yazımızda tatlı patatesin sağlığa faydaları hakkında detaylı bilgi yanında lezzetli tarifler de bulabilirsiniz.
İçindekiler
Tatlı patatesler harika bir lif, vitamin ve mineral kaynağıdır. Orta boy (yaklaşık 150 g) fırında pişmiş kabuklu tatlı patatesin besin ve kalori değerleri şöyledir:
Tatlı patatesin içerdiği besin ve vitaminler | |
Kalori: | 112 |
Karbonhidrat | 26 gr |
Protein: | 2 gr |
Potasyum | 438 mg |
Lif: | 4 gr |
Şeker | 5 gr |
Magnezyum | 32 mg |
Kalsiyum | 39 mg |
C vitamini | 3 mg |
Demir | 0.8 mg |
İçerdiği kalori miktarı patatesin büyüklüğüne göre değişir. 1 orta boy haşlanmış tatlı patates (yaklaşık 150 gr) 115 kaloridir. Büyük boy olursa (yaklaşık 200 gr) 170 kaloridir.
Tatlı patatesin içerdiği lif ve antioksidanlar sindirim sistemini destekler ve kabızlığı önler. Harika bir beta-karoten kaynağı olarak A vitamini eksikliğini önleyebilir, göz sağlığını korur ve prostat kanserine karşı koruyabilir. Ayrıca glisemik indeksi düşük olduğu için kan şekerini düzenler.
Tatlı patateste bulunan lif ve antioksidanlar bağırsak sağlığı için son derece faydalıdır. Tatlı patatesin içerdiği çözünür lifler suyu emerek dışkıyı yumuşatır. Çocuk ve yetişkinlerde kabızlığı önlemeye yardımcı olur. Ayrıca bağırsak astarınının sağlıklı kalmalarını sağlayarak kolon kanserine karşı koruyabilir. Bu da irritabl bağırsak sendromu (IBS) ve bulaşıcı ishal gibi bağırsak hastalıklarına karşı korunmamızı sağlar. (1)
Yapılan hayvan ve test tüpü araştırmalarında mor tatlı patateslerde bulunan bir grup antioksidan olan antosiyaninlerin, mesane, kolon, mide ve meme kanser hücresi türlerinin büyümesini yavaşlattığı bulunmuştur ama insan çalışmaları yetersizdir. Ayrıca tatlı patatesler, mükemmel bir beta-karoten kaynağıdır. Beta-karoten, vücutta güçlü bir antioksidan görevi gören bir bitki pigmentidir. Ayrıca bir provitamindir ve prostat kanserinden korunmak için gerekli olan bir karotenoiddir. (2)
A vitamini, göz sağlığı için son derece önemlidir; eksikliği, görme bozukluklarına ve hatta kseroftalmi olarak bilinen özel bir körlüğe yol açabilir. Araştırmalar kornea kuruluğu, kornea ülseri ve konjonktiva gibi diğer göz hastalıklarının da A vitamini eksikliği ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Turuncu tatlı patatesler, beta-karoten bakımından çok zengindir. Beta-karoten, vücudunuzda A vitaminine dönüştürülür. Yaklaşık 200 g’lık tatlı patates, yetişkin bir insanın beta-karoten ve dolayısıyla A vitamini ihtiyacını karşılayabilir. (3)
Tatlı patatesler yüksek karbonhidrat içeriği nedeniyle kan şekerini yükseltebilirler. Ancak ölçülü tüketildiğinde diyabet dostu, son derece sağlıklı bir besindir. Diyabet hastaları düzenli tüketmek istiyorlarsa orta boy tatlı patatesleri haşlanmış ya da buharda pişmiş şekilde tercih etmeliler.
Tatlı patatesin, diğer nişastalı gıdalara kıyasla glisemik indeksi düşüktür. Yani şekeri kan dolaşımına yavaşça salar. Böylece diyabet hastalarında kan şekerinin kontrol altında tutulmasına ve düzenlenmesine yardımcı olabilir. Tatlı patatesteki lifin de diyabet yönetimi için faydalı olduğu düşünülmektedir. Tatlı patateste ki liflerin yaklaşık %77’si çözünmezdir ve çözünmeyen lifler, insülin duyarlılığını teşvik ederek kandaki şeker miktarını düzenlemeye yardımcı olur. (4)
Çalışmalar, mor tatlı patateste bulunan antosiyaninin iltihabı azaltarak ve serbest radikal hasarını önleyerek beyni koruyabileceğini, öğrenme ve hafızayı geliştirebileceğini bulmuştur. Ancak bunun için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
Patatesleri yıkayın ve kabuklarıyla derin bir tencereye koyun. Üzerini geçecek kadar su ekleyin. Biraz tuz koyun ve suyu kaynatın. Ardından kısık ateşte patatesler istediğiniz yumuşaklığa gelene kadar haşlayın. Ara ara çatal batırarak patatesleri kontrol etmeyi unutmayın.
Tatlı patates, iyi bir lif, vitamin ve mineral kaynağı olduğu için dengeli ve sağlıklı beslenmek için faydalıdır. Kalori miktarı da nispeten düşüktür. Glisemik indeksi yüksek olan diğer nişastalı yiyeceklerin yerini alabilirler. Herhangi bir besinin tek başına kilo vermekte sihirli bir etkisi yoktur. Tek bir yiyeceğe bağlı kalarak beslenmek yerine diyetin dengeli ve besleyici olması daha önemlidir. Bununla birlikte tatlı patatesleri sağlıklı ve dengeli bir diyete şu şekilde dahil edebilirsiniz:
Tatlı patatesi hava akımı olan kuru bir yerde saklayın. Raf ömrü 1-2 haftadır. Eğer pişirmediyseniz buzdolabına koymayın. Soğuk ortam lezzetlerini kaybetmelerine neden olur. Hafif serin ortamlarda daha uzun dayanabilir.
Malzemeler: 2 orta boy patates, 1 çay kaşığı pul biber ya da acı sevmiyorsanız tatlı toz kırmızı biber, Zeytinyağı, ½ çay kaşığı tuz
Yapılışı: Patatesleri iri dilimler halinde doğrayın. Zeytinyağını tavaya koyun ve hafif kızınca patatesleri atın. Tuz ve pul biberi de ekleyerek istediğiniz yumuşaklığa gelinceye kadar karıştırarak kavurun. Dilerseniz karabiber, köri ya da kekik gibi farklı baharatlar da ekleyebilirsiniz.
Patatesin faydaları ve zararları nelerdir? Patates nasıl saklanır?
Malzemeler: 3 adet büyük boy tatlı patates, 2 adet dolmalık biber, 1 büyük soğan, 3 diş sarımsak, 3 yemek kaşığı zeytinyağı, Tuz, taze çekilmiş karabiber, 1 çay kaşığı pul biber
Yapılışı: Patatesleri yıkayıp soyun ve küp küp doğrayın. Biberleri jülyen, soğanları da piyazlık doğrayın. Sarımsakları soyun ve çok ince kıyın. Fırını 200 derecede önceden ısıtın. Tüm malzemeleri çukur bir kapta güzelce karıştırın. Fırın tepsisine yağlı kağıt serin ve bütün malzemeleri tepsiye yayın. Tatlı patateslerin dışı çıtır çıtır ve içi yumuşayana kadar yaklaşık 45 dakika boyunca pişirin.
Kaynaklar ve Referanslar:
1- Sweet potato,2- Sweet Potatoes and Health,3- Role of anthocyanin-enriched purple-fleshed sweet potato,4- Antidiabetic activity of white skinned sweet potato5- White sweet potato as meal replacement for overweight white-collar workers: a randomized controlled trial.YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?