Spinal stenoz nedir? Belirtileri, nedenleri ve tedavisi

6 Kasım 2017 | 14 Mayıs 2020 | Kategori: Ağrı, Ortopedi, Sağlık Sözlüğü Print

530 Paylaşım

Spinal stenoz, (dar kanal) omurganızdaki boşlukların daralmasıdır. Bu durum omurganın içinden geçen sinirlere baskı yapabilir. Sık görülen bir hastalık olan spinal stenoz çoğunlukla alt sırt ve boyunda görülür. Bazı hastalarda belirti görülmezken, bazılarında ayakta dururken ya da yürürken bel ve bacaklarda ağrı, karıncalanma, uyuşma ve kas güçsüzlüğü gözlemlenebilir. Belirtiler zamanla kötüleşebilir. Spinal stenoz genellikle osteoartrit ile ilişkili omurgadaki yıpranma ve değişikliklerden kaynaklanır. Şiddetli spinal stenoz vakalarında, doktorlar omurilik veya sinirler için ek alan yaratmak için ameliyat önerebilir.

İçindekiler

Spinal Stenoz nedir?

Spinal stenoz, omuriliğin geçtiği kanal ve omurilikten çıkan sinirlerin geçtiği deliklerin daralması ile gelişir. Omurilik daralması omurganızda daralmaya neden olur. Daralma sinir ve omurilik üzerine baskı yapar ve ağrıya neden olabilir. Genellikle ileri yaşlarda görülür ancak omurga hasarı veya dar omurilik kanalı olan gençler de risk altındadır. Artrit ve skolyoz gibi hastalıklar spinal stenoza da neden olabilir. Belirtiler yavaş yavaş görülür, bazen hiç belirtisi olmayabilir. Tedavisinde ilaçlar, fizik tedavi ve ameliyat kullanılır.

İki temel spinal stenoz vardır:

Servikal Stenoz: Daralma boyun omurganızda meydana gelir
Lomber stenoz: Daralma alt sırt omurganızda oluşur. Spinal stenozun en yaygın şeklidir.

Spinal Stenoz nedenleri

Spinal stenozun en yaygın nedeni yaşlanmadır. Yaşlandıkça vücudunuzda dejeneratif bir süreç oluşur. Omurganızdaki dokular kalınlaşmaya başlayabilir ve kemikler büyüyerek sinirleri sıkıştırabilir. Osteoartrit ve romatoid artrit gibi durumlar da spinal stenoza katkıda bulunabilir. Sebep oldukları iltihaplanma omuriliğinize baskı yapabilir. Stenoza neden olabilecek diğer durumlar şunlardır:

Doğumda oluşan omurga kusurları
Doğuştan dar bir omuriliğe sahip olmak
Fıtıklı diskler
Omurga eğriliği veya skolyoz
Anormal kemik yıkımına ve yeniden büyümesine neden olan Paget’in kemik hastalığı.
Kemik tümörleri
Bir tür cücelik hastalığı olan akondroplazi

Skolyoz nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Spinal Stenoz belirtileri

Birçok insanda MRG veya BT taramasında spinal stenoz olduğuna dair kanıtlar vardır, ancak belirtileri olmayabilir. Belirtiler görülmeye başladıktan sonra zamanla daha da kötüleşirler. Spinal stenoz belirtileri, daralmanın konumuna ve hangi sinirlerin etkilendiğine bağlı olarak değişir.

Boyunda (servikal stenoz)

Bir el, kol, ayak veya bacakta uyuşma veya karıncalanma ve güçsüzlük
Yürüme ve denge ile ilgili problemler
Boyun ağrısı
Şiddetli vakalarda, bağırsak veya mesane disfonksiyonu (idrar aciliyeti ve idrar kaçırma)

Alt sırtta (lomber stenoz)

Bir ayak veya bacakta uyuşma veya karıncalanma ve güçsüzlük
Uzun süre ayakta durduğunuzda veya yürürken bacaklarda ağrı veya kramplar
Sırt ağrısı

Bel fıtığı neden olur? Belirtileri, tedavi seçenekleri ve ameliyatı

Spinal Stenoz tanısı

Spinal stenozu teşhis etmek öncelikle doktorunuz belirtilerinizi ve tıbbi geçmişinizi sorar. Ardından fizik muayene yapılır. Belirtilerinizin nedenini saptamaya yardımcı olmak için aşağıdaki görüntüleme testi gerekebilir:

Omurganızın görüntüsünü alabilmek için X-ışını, MRG taraması veya BT taraması
Spinal sinirlerin sağlığını kontrol etmek için elektromyelogram
Omurganızda hasar veya büyüme olup olmadığını anlamak için kemik taraması

Spinal Stenoz tedavisi

Spinal stenoz tedavisi darlığın yerine ve belirtilerinizin şiddetine göre belirlenir. Semptomlarınız hafifse veya hiç yaşamıyorsanız, düzenli doktor takibi yeterli olabilir. Evde uygulayabileceğiniz bazı tedavi yöntemleri işinize yarayabilir. Bunlar yardımcı olmazsa, ilaç veya fizik tedavi başlanabilir. Hiçbir tedavi yönteminden fayda göremiyorsanız cerrahi müdahale de bir seçenek olabilir.

İlaçlar

Spinal stenoz ilaç tedavisinde temel amaç ağrıyı kesmek ya da azaltmaktır. Bunun için ağrı kesiciler (İbuprofen, naproksen ve asetaminofen içeren), antidepresanlar (Amitriptilin içeren), anti-nöbet ilaçları (Gabapentin ve pregabalin içeren) veya opioidler (oksikodon ve hidrokodon içeren) kullanılabilir.

Lyrica nedir? Niçin işe yarar? Kullanımı, dozu ve yan etkileri

Fizik Tedavi

Spinal stenoz hastası pek çok insan ağrıyı azaltmak için hareketsiz kalmayı tercih eder. Ancak bu, daha fazla ağrıya neden olabilecek kas zayıflığına yol açabilir. Bir fizik tedavi uzmanı size yardımcı olabilecek egzersizleri öğretebilir. Bu egzersizler ile:

Gücünüz ve dayanıklılığınız artar
Omurganızın esnekliğini ve stabilitesini koruyabilirsiniz
Dengeniz gelişir

Steroid enjeksiyonları

Sinir kökleri, sıkıştıkları noktalarda tahriş olabilir ve şişebilir. Bu bölgeye enjekte edilen steroid ilacı (kortikosteroid) şişliği ve iltihabı azaltır ve ağrının hafiflemesine yardımcı olabilir.

Steroid enjeksiyonları her spinal stenoz hastasını tedavi etmeyebilir. Ayrıca tekrarlanan steroid enjeksiyonları yakındaki kemikleri ve bağ dokusunu zayıflatabilir, bu yüzden bu tedaviyi ancak yılda birkaç kez alabilirsiniz.

Dekompresyon prosedürü

Bu prosedürle, iğne benzeri aletler spinal kanal boşluğunu arttırmak ve sinir kökü çarpmasını önlemek için spinal kolonun arkasındaki kalınlaşmış bağ dokusunun bir kısmını çıkarmak için kullanılır. Sadece lomber spinal stenozlu ve kalınlaşmış bağ dokusu olan hastalar bu tedaviden yararlanabilir.

Neurontin nedir? Ne işe yarar? Kullanımı ve yan etkileri

Bu prosedüre perkütan görüntü kılavuzluğunda lumbar dekompresyon (PILD) denir. PILD genel anestezi olmadan yapıldığı için, diğer tıbbi sorunlardan kaynaklanan yüksek cerrahi riskleri olan bazı kişiler için bir seçenek olabilir.

Spinal stenoz ameliyatı

Diğer tedaviler yardımcı olmadıysa veya belirtileriniz günlük hayatınıza engel oluyorsa, ameliyat düşünülebilir. Ameliyatın amacı, omurilik kanalında daha fazla yer yaratarak omuriliğinizdeki veya sinir köklerindeki basıncı hafifletmektir. Stenoz alanını açmak için cerrahi, spinal stenoz semptomlarını çözmeye çalışmak için en kesin yoldur.

Araştırmalar, omurga ameliyatlarının çok deneyimli cerrahlar tarafından yapıldığında daha az komplikasyonla sonuçlandığını göstermektedir. Cerrahınızın spinal stenoz cerrahisi ile ilgili deneyimlerini sormaktan çekinmeyin. Herhangi bir şüpheniz varsa, ikinci bir görüş alın.

Spinal stenozu tedavi etmek için cerrahi prosedür örnekleri şunlardır:

Laminektomi: Bu prosedürle etkilenen omurun arka kısmı (lamina) çıkartılır. Laminektomi sinirlerin etrafında daha fazla alan yaratarak basıncı azalttığı için bazen dekompresyon cerrahisi olarak da adlandırılır. Bazı durumlarda, omurganın, gücünü korumak için metal donanım ve bir kemik grefti (spinal füzyon) ile komşu vertebralara bağlanması gerekebilir.
Laminotomi: Bu prosedürle, laminanın sadece bir bölümü, tipik olarak belirli bir noktadaki basıncı hafifletecek kadar büyük bir delik açarak çıkarılır.
Laminoplasti: Bu prosedür sadece boyundaki omurga (servikal omurga) üzerinde gerçekleştirilir. Lamina üzerinde bir menteşe oluşturarak omurilik kanalındaki boşluğu açar. Metal donanım, omurganın açılmış bölümündeki boşluğu kapatır.
Minimal invaziv cerrahi: Bu ameliyat yöntemi, yakın sağlıklı dokuya verilen zararı azaltacak şekilde kemik veya laminayı çıkarır.

Çoğu durumda, bu boşluk yaratan operasyonlar spinal stenoz semptomlarını azaltmaya yardımcı olur. Ancak bazı kişilerin semptomları aynı kalır veya ameliyattan sonra daha da kötüleşir. Ayrıca enfeksiyon, omuriliği örten zardaki yırtık, bacak damarında kan pıhtılaşması ve nörolojik bozulma gibi komplikasyonlar oluşabilir.

Bel kayması nasıl oluşur? Nasıl tedavi edilir?

Bel hastalıkları içerisinde sık görüleni bel kaymalarıdır. Tıbbi ismi Spondilolistezis’dir. En sık bel bölgesinde görülür fakat boyun omurlarında da olabilir. Spondilolistezis muhtelif sebeplerle meydana gelir. En az beş nedeni vardır. En sık görüleni istmik olarak bilinir.

Omurgada çok zayıf bir nokta olan pars bölgesinde bir kırık oluşur ve bu kırık neticesinde iki omurun birbiri ile olan ilişkisi bozularak bir omur, bir alttaki omura göre öne doğru kayar. Bu sık bilinen ve sık görülen bir bel kayması sebebidir. Fakat bunun dışında direkt travmalar, enfeksiyonlar, tümörler, dejenatif sebepler ve doğuştan bel kaymaları da olmaktadır. Bel kaymaları dar kanal ile aynı şikayetleri verir ve tedavileri de birbirlerine oldukça benzemektedir. Bel kaymaları, omurganın %25-50’ye kadar kaydığı durumlarda ameliyatsız tedavi edilir. %50’den daha fazla olan kaymaları, doğuştan olan kaymaları ve cerrahi dışı tedaviler yapılmasına rağmen sonuç alınamayanlarda ameliyat gerekebilir.