Son 10 yılda yumurtalık kanseri tedavisinde önemli gelişmeler sağlandı

Kategori: Onkoloji Print

Yumurtalık kanserinin çoğunlukla geç evrelerde saptandığını oysa erken evrede tedavi başarısının %90’lara ulaştığını söyleyen Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Esin Oktay, over kanseri teşhisinin erken evrede yani vücuda yayılmadan yapıldığında 5 yıllık sağ kalım oranının %90’lara ulaştığını belirtti. Yumurtalık kanseri teşhisi için henüz pratik bir testi olmadığını dile getiren Dr. Esin Oktay, bu nedenle semptomların takibinin ve farkındalık yaratmanın çok büyük önem taşıdığını vurguladı. 2017 yılında Aydın’da yılın doktoru seçilen Dr. Esin Oktay, yumurtalık kanseri tanı ve tedavisindeki önemli konular ile ilgili sorularımızı yanıtladı.

  • Yumurtalık kanseri nasıl bir hastalıktır? Özellikleri ve ülkemizde görülme sıklığı ile ilgili bilgi verebilir misiniz?

Yumurtalıklar kadın üreme sisteminin bir parçasıdır. Vücudun iki tarafında da birer tane olmak üzere iki yumurtalık vardır. Yumurtalık kanseri, yumurtalık hücrelerinden ya da etrafındaki fallop tüplerinden kaynaklanabilir. Yumurtalık kanserinin yaklaşık %90’ınını epitelyal over kanserleri oluşturur. 45 yaşından sonra daha sık görülür, ülkemizde kadınlarda görülen kanserler içinde 7. sıradadır; % 4 oranında görülür.
Az görülmesine rağmen sağ kalım oranları geç teşhiş sebebi ile düşüktür.

2017 yılında Aydın’da yılın doktoru seçildiniz, tebrik ederiz. Sizi mesleğinizle ilgili motive eden ve yılın doktoru seçilecek başarıya taşıyan ögeler nedir?

Mesleğimi ve insanları çok seviyorum, her zaman dünyaya ve hastalara pozitif bakarım; hastalarım için daha fazla ne yapabilirim düşüncesi benim için bir başarı faktörü olmuştur. Hastalarım bana hekim olarak güveniyorlar, bunun sebebi ise açık iletişim ve karşılıklı birbirimizi anlamaya çalışmak olduğunu düşünüyorum. Hastalarımızın bize karşı güven duygusunun ve saygının artması biz hekimlere de ekstra motivasyon sağlıyor. Sevgili çalışma arkadaşlarım olan hemşirelerim, sekreterlerimiz ve personellerimiz hepsi bu başarıda benim yol arkadaşlarımdır.

  • Erken teşhisinin tedaviye etkisi nedir? Erken teşhis için neler yapılabilir?

Yumurtalık kanseri erken teşhis edildiğinde opere edilebilen ve kür sağlanabilen bir hastalıktır. O yüzden erken teşhis çok önemlidir. Hayat kurtarır. Erken teşhiş için 45 yaş üzeri kadınların ve sağlık çalışanlarının bu konuda bilinçlendirilmesi, ailede kanser öyküsü olan kadınların düzenli kontrollerini yaptırması ve şüpheli semptomların görülmesi durumunda hem hastaların hem de doktorların gerekli tetkikleri istemesi yoluyla konur. Genelde yumurtalık kanseri geç evrede tanı aldığı için, sağ kalım oranı diğer kanser türlerinden düşüktür.

  • Yumurtalık kanserinin belirtileri nelerdir? İhmal edilmemesi gereken bulgular nelerdir?

    • Şişkinlik, çabuk doyma,
    • Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik, özellikle kabızlığın ortaya çıkması,
    • Mesane alışkanlıklarında değişiklik, sık sık idrara çıkma ihtiyacı,
    • Vajinal kanama,
    • Kilo kaybı,
    • Karında basınç hissi ve şişkinlik,
    • Kasıkta dolgunluk veya ağrı gibi şikayetler görülür
  • Günümüzde yumurtalık kanserinin tanısı nasıl kullanılıyor? Teşhisi kolaylaştıran testler ve yöntem var mı?

Görüntüleme yöntemleri (ultrason, bilgisayarlı tomografi gibi) ile kitlenin görülmesi ve biyopsi veya operasyon materyalinin patolojik incelenmesi ile konur. Genellikle semptomları hastalığa spesifik olmadığı için hastalar ve hekimler tarafından göz ardı edilebilir. Teşhisi kolaylaştıran en büyük etmen hastanın ve hekimin over kanserinden şüphe duymasıdır. Over kanserinde genelde tümör belirteçlerinden CA125 yükselir. Ancak bu belirteç taramada kullanılmamalıdır.

  • Yumurtalık kanseri için en önemli risk faktörleri neler, korunmak için neler yapılabilir?

a. Kalıtımsal ve kalıtımsal olmayan nedenler vardır ;
b. Kalıtımsal olmayan yani çevresel faktörler:

  1. Yaş: Yaşlandıkça kanser olma riskiniz artar. Yumurtalık kanseri 45-79 yaş arasındaki kadınlarda daha yoğundur. Genç kadınlarda yakalanabilir tabii ki.
  2. Obezite: Vücut kitle endeksi 30 un üstünde olan kadınlarda over kanseri riski artar.
  3. Hormon tedavisi almak
  4.  Meme kanseri: Meme kanseri olan kadınların, yumurtalık kanserine yakalanma riski daha fazladır.
  5. Sigara ve alkol kullanımı

c. Genetik faktörler ve aile hikayesi %10 oranında görülür – bazı kanser türleri gibi yumurtalık kanserinde de genetik mutasyonlar risk faktörü olabilir mesela BRCA 1 ve 2. Ayrıca, ailesinde kolon, yumurtalık, göğüs kanseri olanların daha dikkatli olmasında fayda vardır.

6. Yumurtalık kanserinin tedavisi hakkında bilgi verebilir misiniz? Son 10 yılda tedavide ne gibi gelişmeler oldu?

Yumurtalık kanserleri için en uygun tedavi yöntemi; cerrahi müdahale ve kemoterapi kombinasyonları ve bazı vakalarda radyoterapi uygulamalarıdır. metastatik evrede ilk seçenek kemoterapilerdir. Kemoterapilerin yanında hedefe yönelik biyolojik ajanlar kullanılmaktadır. Son 10 yıla baktığımızda yeni seçenekler ve ajanlar ile hastaların yaşam süreleri ciddi anlamda uzamıştır.

  • Yumurtalık kanseri tedavisi alan hastalarınızı tedavi sürecinde motive eden şeyler nelerdir? Hasta motivasyonu için önerileriniz nelerdir?

    • Kanser kronik bir hastalık gibi düşünülmelidir, diyabet, kalp hastalıkları gibi. Günümüzde kemoterapi ajanlarının yan etkilerini azaltan yardımcı tedaviler de var; hastalar verilen yan etki azaltıcı ilaçlar ve tedaviler ile günlük rutin hayatlarına devam edebilirler. Doktorlarının önerilerine ve yasaklarına da dikkat etmeleri oldukça önemli. Stresten uzak durmalarını ve iyi beslenmelerini öneriyorum.
    • Motivasyon kanser ile yaşamada en önemli faktördür.
    • Bazı kemoterapi ajanlarında saç dökülmesi olmamakta ve kadınlar günlük işlerini daha rahat halledebilmektedirler. Bu gibi faktörler hem hayatın olağan akışında sürmesine fayda sağlar hem de hastanın moralini yerine getirir.
  • Yumurtalık kanseri hakkındaki en önemli gerçekler nelerdir, insanlar 3 şey hatırlamalı desek, ne dersiniz?

a. Teşhis içinde henüz bir testi olmadığından semptomları takip etmek ve farkındalık yaratmak erken teşhis için çok önemlidir.
b. Over kanseri teşhisi erken evrede yani vücuda yayılmadan yaptığınızda 5 yıllık sağ kalım % 90’lara varmakta iken geç teşhiste bu oran %17’lere düşmektedir.
c. Yumurtalık kanseri çoğunlukla geç evrelerde farkedilmektedir.

  • Tedavi gören hastalara için önerirsiniz ve uyarılarınız nelerdir?

Kemoterapi ile etkileşen gıdaları önermiyoruz greyfurt gibi, bitkisel ürün adı altında satılan bitkisel tedavileri kemoterapi tedavisi sırasında önermiyoruz. Çünkü ilaçlarla olan etkileşimini bilmiyoruz. Ancak, kullanmak isterlerse de fitoterapi eğitimi almış medikal onkologlara gitmelerini öneriyoruz.

  • Yumurtalık kanserine karşı toplumsal farkındalık oluşması için neler yapılabilir? Bu konuda insanların doğru bilgi alabileceği yerler var mı?

Yumurtalık kanserinde erken teşhiş olmazsa, bu kanser en ölümcül kanser türlerinden biri. Kadınlarda farkındalık artırılmalıdır, sosyal etkinlikler yapılmalıdır ve kadınları semptomlara duyarlılığı artırılmaldır. Bu konuda sağlık bakanlığı ve sivil toplum örgütlerine büyük işler düşmektedir. Çünkü yumurtalık kanserinde erken tanıda kür imkanı sağlanabilir.

  • 45 yaşından sonra artan hastalık sebebi ile her basamaktaki özellikle de aile hekimlerinin dikkatli olması ve semptomları gördüklerinde kadın doğum hastalıkları uzmanına hastayı yönlendirmelerini öneriyoruz.
  • Bu konularda en doğru ve kapsamlı bilgileri hekimlerinizden ve sağlık bakanlığının sitelerinden öğrenebilirsiniz.

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Araç çubuğuna atla