Smear testi nedir? Neden ve nasıl yapılır? HPV ve Pap simir

4 Eylül 2019 | 22 Ağustos 2020 | Kategori: Kadın Hastalıkları, Önemli Testler, Sağlık Sözlüğü Print

19 Paylaşım

Smear testi, kadınlarda rahim ağzı kanserini önlemeye yardımcı olmak için yapılan bir testtir. Pap smear testi veya Pap simir olarak da adlandırılan testin amacı, rahim ağzındaki HPV’nin neden olabileceği hücresel değişiklikleri tespit etmektir. HPV, genital siğillere neden olan ve rahim ağzı kanseri riskini artıran yaygın, bulaşıcı bir virüstür. 21 – 64 yaş arasındaki kadınların düzenli olarak yaptırmaları önerilir. Böylelikle hücresel bozukluklar rahim ve rahim ağzı kanserine dönüşmeden erken evrede tespit edilir. Düzenli Pap taramalarının kanser ve ölüm oranlarını %80 azalttığı kanıtlanmıştır.

İçindekiler

Smear (simir) testi nedir?

Smear testi (servikal tarama), rahim ağzı kanseri için tarama prosedürüdür. Tarama sırasında serviksinizden toplanan hücreler analiz edilir. Testin amacı, sağlıklı kadınlarda rahim ağzı kanseri oluşmadan önce serviks hücrelerindeki değişiklikleri yakalamaktır. Bu hücresel değişiklikler, kanser, prekanser veya cinsel yolla bulaşan insan papilloma virüsünden (HPV) kaynaklanabilir.

Testin pozitif olması yani anormal hücreler içermesi durumunda hekim HPV testi ve kolposkopi isteyebilir. Anormal değişikliklerin erken bulunması hücrelerin kansere dönüşmeden tedavi edilmelerini sağlar. Cinsel olarak aktif kadınlara yılda bir defa yapılması önerilmektedir.

HPV nedir? Nasıl bulaşır? Belirtileri, tedavisi ve aşıları

Smear testi neden yapılır?

Pap smear, anormal servikal hücreleri kanser olmadan önce tespit etmenin bir yoludur; prekanseröz ya da kanseröz lezyonları henüz tedavi edilebilecekleri aşamalarda yakalamayı sağlar. Rahim ağzındaki normal hücrelerin kanser öncüsü hücreler haline gelmesinde temel neden Human Papilloma Virüsü’dür (HPV). Bu nedenle bazen toplanan hücreler HPV için de kontrol edilir.

Pap smear, HPV testiyle birlikte, rahim ağzı kanserinin gelişmesini önlemenin en etkili yollarından biri olarak kabul edilir. Bu testlerin rahim ağzı kanseri sayısını ve hastalıktan ölümleri büyük ölçüde azalttığı gösterilmiştir.

Erken teşhisle anormal hücreler kanserleşmeden kolaylıkla tedavi edilebilir. Ancak smear testi tarama testidir; şüpheli durumlarda kesin tanı için servikal biyopsi işlemi yapılır.

Kimler smear testi yaptırmalı?

Yaşları 21 – 65 arasında değişen kadınların çoğu düzenli Pap smear yaptırmalıdır.

21 – 29 yaş arasındaki kadınlar her üç yılda bir test edilmelidir.
30 – 65 yaş arasındaki kadınlarda Pap testi bir HPV testi ile birleştirilirse 5 yılda bir; HPV yoksa Pap testi her üç yılda bir yapılmalıdır. Kanser öncesi veya kanserli lezyon öyküsü olan kadınlar için farklılık gösterebilir ve kişiselleştirilmelidir.

Aşağıdaki durumlarda bazı kadınlar yüksek kanser veya enfeksiyon riski altında olabilir ve daha sık test yaptırmaları gerekebilir:

Geçmişte anormal Pap smear sonucu olanlar
HIV enfeksiyonu olanlar
Organ nakli, kemoterapi veya kronik kortikosteroid kullanımı nedeniyle bağışıklık sistemi zayıflamış olanlar
Sigara içme öyküsü olanlar
Anne karnında sentetik bir östrojen şekli olan DES (Dietilstilbestrol) adlı bir ilaca maruz kalmış olanlar

Normal Pap smear sonucu olan veya uterusu ve rahim ağzını çıkarmak için ameliyat olmuş (total histerektomi) 65 yaş üstü kadınlar için ilerde taramaya gerek duyulmayabilir.

HPV virüsü nasıl bulaşır? Rahim ağzı kanserinin tanı ve tedavisi

Serviks (rahim ağzı) kanserleri ve smear testi

Serviks, rahmin alt kısmına verilen isimdir, rahim ve vajinayı birleştirir. Rahim ağzı hücrelerinde meydana gelen değişiklikler rahim ağzı kanserine neden olabilir. Serviks sonradan kansere dönüşen bazı kanser öncesi değişiklikleri takiben yıllar içinde oluşur.

Tedavi edilmezse rahim, yumurtalıklar, karaciğer ve akciğerler gibi diğer organlara da sıçrayarak metastaz yapabilir. Rahim ağzı kanseri, kadınlarda en sık görülen kanserler arasındadır. Erken yaşta cinsel ilişkiye başlamak, birden fazla seks partneri ve sigara kullanımı kanser riskini artırır.

Ancak rahim ağzı kanserlerinin nedeni çoğunlukla cinsel yolla bulaşan HPV virüsünün neden olduğu enfeksiyona bağlıdır. Cinsel olarak aktif olan kadınların tümü, HPV’ye yakalanma riski altındadır. HPV, çoğu insanda herhangi bir soruna neden olmayabilir ve zaman içerisinde vücudunuz tarafından yok edilebilir. Ancak 100’den fazla farklı tipi vardır ve bazı tipler genital siğile veya kansere neden olabilir.

Rahim ağzı kanseri (serviks) nedir? Belirtileri, nedenleri ve tedavisi

Birçok HPV tipi ağız, boğaz veya genital bölgeyi etkiler. Eğer serviks hücrelerinde değişikliklere neden olursa tedavi gereklidir. HPV virüsü yıllarca uykuda kalabilir ve yıllar sonra aniden aktif hale gelebilir. Bu nedenle, cinsel aktivite durumu ne olursa olsun tüm kadınların, servikal kanser taramasına 21 yaşından itibaren her üç yılda bir Pap smear ile başlamaları önerilir.

HPV testi servikal taramanın bir parçasıdır, bununla birlikte Pap smear örneğinden HPV’yi test etmek de mümkündür. Aynı zamanda HPV aşısı, servikal kanserlerin % 70’inden fazlasını önleyebilir.

HPV aşısı nedir? Ne zaman ve nasıl yapılır? Yan etkileri nelerdir?

Hamilelikte smear testi yapılır mı?

Çoğu durumda, gebeliğin ilk 24 haftasında Pap smear güvenlidir; düşük veya bebek ölümüne yol açmaz, ancak leke tarzı kanama olabilir. Bundan sonraki haftalarda, test acı verici olabilir. Sonuçlarınızın doğruluğunu artırmak için doğumdan sonra 12 haftaya kadar beklemelisiniz.

Genital siğil neden olur? Belirtileri, tedavisi ve HPV aşısı

Smear testi nasıl yapılır?

Pap smear genellikle pelvik muayeneyle birlikte yapılır. 30 yaşından büyük kadınlarda rahim ağzı kanserine neden olabilen yaygın bir enfeksiyon olan insan papilloma virüsü (HPV) testi ile birleştirilebilir. Bazı durumlarda, Pap smear yerine HPV testi yapılabilir.

İşlem sırasında vajinanıza spekulum adı verilen bir cihaz yerleştirilir ve vajinal duvarların açılmasıyla rahim ağzına (serviks) erişim sağlanır.
Daha sonra küçük yumuşak bir spatula veya fırça yardımıyla rahim ağzından bir hücre örneği kazınır.
Hücre numuneniz bir sıvı içine konulur ve rahim ağzı hücrelerindeki değişikliklerin analizi için laboratuvara gönderilir.
Test yaklaşık 3 dakika sürer ve sonuçlarınızı kliniğe veya laboratuvara bağlı olarak birkaç gün ila yaklaşık 2 hafta içinde alırsınız.

Biyopsi nedir, nasıl yapılır? Biyopsinin riski var mıdır?

Test hafif rahatsızlık verebilir, ancak uzun süreli ağrılara neden olmaz. Testten sonra çok hafif vajinal kanama (lekelenme) yaşayabilirsiniz.

Smear testinden önce dikkat edilmesi gerekenler

Sonuçları etkileyebilecekleri için smear testinden birkaç gün önce belirli etkinliklerden kaçınmalısınız:

Testten önceki 24 saat içinde tampon, vajinal kremler veya ilaçlar kullanılmamalı, cinsel ilişkiye girilmemeli ve vajina yıkanmamalıdır.
Genital enfeksiyon veya akıntı varsa tedavi edilmeli, daha sonra smear alınmalıdır.

Vajinal akıntı neden olur? Belirtileri, tedavisi ve korunma yöntemleri

Smear testinde nelere dikkat etmeli?

İşlem sırasında sakin kalmak ve derin nefes almak önemlidir. Sırt üstü yatmak rahatsızlık veriyorsa dizler bükülmüş durumdayken sol tarafınıza yatmanız istenebilir (sol yanal konum).
Vajinal kanamanın olmadığı bir dönemde smear testi yaptırmak gerekir, çünkü sonuçlarınızı etkileyebilir. Testi yaptırmak için en iyi zaman, adet sürenizin son gününden yaklaşık beş gün sonradır.
Eğer menopozdaysanız doktorunuza söyleyin. Yaşlandıkça vajina daralır ve vajinal duvarların açılması zorlaşır; bu da testi daha rahatsız edici hale getirebilir. Spekulumlar farklı boyutlardadır, bu nedenle standart boyutu rahatsız bulursanız daha küçük başka bir boyut denemek istediğinizi belirtebilirsiniz.

Smear testi sonucu

Pap smear’de iki olası sonuç vardır: Sonucun negatif çıkması servikal hücrelerin normal olduğunu; pozitif çıkması enfeksiyon veya hücre bozukluğu gibi anormal bir sorunun varlığına işaret eder.

Normal Pap smear: Rahim ağzındaki hücreler normalse yaşınıza ve tıbbi geçmişinize bağlı olarak üç ila beş yıl boyunca tarama gerekmeyebilir. Bununla birlikte, bazı araştırmalar, testin obez kadınlarda daha az etkili olduğunu göstermektedir. Bu durumlarda 1 – 2 yıl içinde takip önerilir.
Anormal Pap smear: Servikal hücrelerde anormal değişiklikler çoğu durumda kansere işaret etmez. Bazıları prekanseröz olabilen anormal hücreler olduğu anlamına gelebilir. Birkaç anormal hücre seviyesi vardır; atipi, hafif, ılımlı, şiddetli displazi ve in situ karsinom. Bu durumda doktorunuz, değişikliklerin nedenini belirlemek için ek testler önerebilir. Genelde birçok hücre kendi başına normale döner ancak diğer anormal hücreler tedavi edilmezse kansere dönüşebilir. Bu hücreleri erken bularak tedavi etmek, kanseri önlemeye yardımcı olur.
Belirsiz veya yanlış Pap smear: Böyle bir sonuç çıkması numunenizde yeterince hücre olmadığını, az sayıda anormal hücre olduğunu, anormal hücreleri tıkayan kan veya enflamatuar hücrelerin varlığını veya laboratuvarın doğru sonuç almasını zorlaştıran başka bir sorun olabileceğini gösterir. Muhtemelen doktorunuz testi tekrarlayacaktır.

Menopoz nedir? Ne zaman başlar? Belirtileri ve tedavisi

Smear testi sonuçları nasıl değerlendirilir?

Smear testi ile saptanan rahim ağzındaki kanser öncüsü değişiklikler derecesine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:

Belirsiz önemi olan atipik skuamöz hücreler (ASCUS): Bu sonuç hafif anormal skuamöz hücrelerin olduğunu belirtir, ancak değişiklikler prekanseröz hücreleri açıkça göstermez; bu durumda numune yeniden değerlendirilir.

Smear testi sonucu ASCUS çıkan hastalarda tedavi

Skuamöz intraepitelyal lezyon (LSIL): Smear testinden toplanan hücrelerin öncül olabileceğini belirtir; derecelerine bağlı olarak ek testler gerekebilir.
Atipik glandüler hücreler: Bu hücreler anormal görünebilir, ancak kanserli olup olmadıkları belli değildir; daha fazla test yapılması gerekir.

LSIL nedir, Smear sonucu LSIL çıkanlarda tedavi

Skuamöz hücre kanseri veya adenokarsinom hücreleri: Toplanan hücrelerin anormal olduğu ve kanser olabileceği anlamına gelir; doktorunuz derhal değerlendirme önerecektir. Kolposkopi adı verilen bir prosedürle rahim ağzı dokunuza daha yakından bakabilir ve ayrıca anormal görünen herhangi bir bölgeden bir doku örneği (biyopsi) alabilir. Doku örneği kesin bir teşhis için laboratuvara gönderilir. Sonuçlar kanser öncesi hücre büyümesi gösteriyorsa, tedavi önerilecektir.

Smear testi ne zaman yapılır?

Genellikle her üç yılda bir 21 – 65 yaş arasındaki kadınlar için Pap testinin tekrarı önerilmektedir. Ancak ne sıklıkta ihtiyaç duyduğunuz çeşitli faktörlerle belirlenir. Belirli risk faktörleriniz varsa, doktorunuz yaşınıza bakmaksızın daha sık Pap smear önerebilir.

Smear testini nerede yaptırabilirim?

Simir testi Aile Sağlığı Merkezleri’nde ücretsiz olarak yaptırılabilmektedir. Bunun dışında hastanelerin kadın hastalıkları ve doğum kliniklerinde bir jinekoloğa danışarak yaptırabilirsiniz. Ayrıca bknz:>>>Pap smear?