Siyatik tedavisinde hangi yöntem etkili? Fizik tedavi ve cerrahi

Siyatik tedavisi, hastanın durumuna göre, pek çok şekilde yapılabilir. Siyatik, vücuttaki en büyük sinirlerden birisi olan siyatik sinirinden kaynaklanan şiddetli ağrılar ile seyreden bir hastalıktır. Bel kemiğinin alt taraflarından bacakların arka yüzlerine doğru siyatik sinirleri bulunur ve siyatik ağrıları özellikle bu alanda oluşur. Siyatik ağrısı, genellikle yavaş başlar ama kısa süre içinde şiddetlenebilir. Siyatik, günümüzde başarıyla tedavi edilen bir hastalıktır. Siyatik tedavisi yöntemleri arasında, başta fizik tedavi olmak üzere, NSAID grubu ilaçlar, kas gevşeticileri, antidepresanlar gibi ilaçların yanı sıra; akupunktur, yoga, masaj ve cerrahi müdahale bulunmaktadır. Siyatik tedavisi hastanın durumu, hastalığın şiddeti ve hekimin kararı doğrultusunda seçilir.

Siyatik nasıl teşhis edilir?

Siyatik, çoğu zaman öykü alma ve fizik muayene ile teşhis edilir. Doktor hastadan hissettiği ağrıyı tarif etmesini ister. Hastanın ağrının dağılımını doğru tanımlayabilmesi için doktor çizimlerden faydalanabilir. Fiziksel muayene büyük ölçüde nörolojik testlere bağlıdır. En çok uygulanan yöntem düz bacak kaldırma testidir. Siyatik hastalarında bel ağrısı olabilir, ancak bu genellikle bacak ağrısından daha az şiddetlidir.

Siyatik nedir? Kimlerde görülür? Siyatiğin nedenleri ve belirtileri

Siyatik tedavi yöntemleri

Siyatik tedavisinde mevcut tıbbi yöntemler etkili ve başarılı şekilde uygulanabilmektedir. Hastaların yaklaşık %90’ı birinci basamak sağlık hizmeti kurumlarında medikal ve fizik tedavi yöntemleri ile şifa bulabilmektedir. Ancak bir grup hasta için daha sofistike tedavi yöntemleri gerekebilmektedir. Ağrı kesiciler ve kas gevşetici tedavilerin yanı sıra hastaların doğru bilgilendirilmesi çok önemlidir. Hastaların nasıl davranacağı, hangi egzersizleri yapacağı, hangi hareketlerden kaçınması gerektiği detaylı şekilde tarif edilmelidir.

Siyatik tedavi yöntemleri arasında

• Analjezikler veya non-steroid anti-inflamatuar ilaçlar,
• Akupunktur,
• Epidural steroid enjeksiyonu,
• Spinal manipülasyon,
• Traksiyon terapisi,
• Fizik tedavi,
• Davranışsal tedavi ve multidisipliner tedaviler bulunur.

Siyatik tedavisinde fizik tedavinin yeri

Fizik tedavi, siyatik tedavisinde en sık yapılan başlangıç tedavilerinden biridir. Her ne kadar çoğu hasta siyatik ağrısı olduğunda dinlenmeyi düşünse de, hareket etmek ağrının azalmasına yardımcı olabilir. Fiziksel tedavi özellikle yaralanma sonucu zayıflamış olan kasları güçlendirir. Hareket etmek genellikle siyatik ağrısı çeken kişilerin yapmak istedikleri son şeydir ancak fiziksel olarak aktif olmak tedavi için önemlidir. Yatakta yatmak ağrının daha uzun sürmesine neden olur.

Egzersiz, diskin ve sinirin kan akışını arttırarak, iltihaba neden olan kimyasallardan kurtulmayı kolaylaştırır. 15 ila 20 dakika yürüyüş yapmak, yüzmek veya su aerobiği tedavi sürecini çok hızlandırmaktadır. Sırt üstü esnekliği geri kazandırmak için çekme egzersizleri veya karın kaslarını güçlendiren hareketler, omurganın stabilize edilmesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca benzer bir rahatsızlığı yaşama olasılığını azaltmak için bir fizyoterapistten yardım almak da yararlı olabilir.

Fizik tedavi ve rehabilitasyon nedir? Fizyoterapist ne iş yapar?

Siyatik ağrısı nasıl geçer?

1. Yere sırt üstü uzanın. Dizlerinizi bükerek ayaklarınızı kalçaya yaklaştırın. Kollarınız ayaklara paralel olmalıdır. Karnınızı içeri doğru çekerek sırtınızı geriye getirin. Bu pozisyonda kalça ve bacakları kullanmayın. 5 saniye durun ve 10 kez tekrarlayın.
2. Sırt üstü uzanın. Ayaklarınızı bükün ve kollarınızı göğsünüz üzerinde bağlayın. Karın kaslarınızı kullanarak 15 derece kadar gövdenizi yukarı kaldırın.
3. Su altı egzersizi: Bu hareketi ancak bir yüzme havuzunda yapabilirsiniz. Sırtınızı duvara yaslayarak ayağınızı yukarı kaldırın ve 10 kez tekrarlayın.
4. Başınızın altına bir yastık ya da havlu alarak sırt üstü yatın ve dizlerinizi bükün. Ayaklarınız kalça genişliğinde düz tutulmalıdır. Vücudun üst kısmı çeneye hafif sıkılmış şekilde durulur. Dizlerinizden birini göğsünüze doğru çekin. İki eliniz ile derin nefes alarak dizinizi tutun. Aynı hareketi diğer dizinizle de yapın ve 5’er kez tekrarlayın. Bu hareket siyatik sinir egzersizleri içerisinde en faydalı olanıdır.
5. Başınızın altına bir yastık ya da havlu alarak sırt üstü yatın, bir önceki harekette olduğu gibi dizlerinizi bükün ve bir dizinizi göğsünüze çekin. Bu pozisyondayken yavaş yavaş bacağınızı düzleştirin. 30 saniye kadar durun ve bacağınızı ilk şekle getirin. Zorlandığınızı hissederseniz bırakın ve zorlamayın.Bu egzersizlerin etkili olabilmesi için haftada 4 kez tekrar edilmesi gerekmektedir.

Siyatik tedavisinde kullanılan ilaçlar

Siyatik tedavisinde Non-steroid anti-inflamatuvar ilaçlar

Nonsteroidal anti-inflamatuvar ilaçlar (NSAID’ler) siyatik tedavisinde en sık reçete edilen ilaçlardır. NSAID grubu ilaçları vücuttaki iltihaplanmayı azaltır. Bazı siyatik ağrıları, siyatik sinirinin iltihabından kaynaklanıyor, bu nedenle NSAID grubu ilaçları kısa süreli rahatlama sağlayabilir. NSAID grubu ilaçları yiyecekle birlikte almak mide rahatsızlığını azaltabilir, ancak ağrıyı hafifletici etkiyi yavaşlatabilir.

Siyatik ağrısı neden olur, nasıl geçer? Belirtileri, tedavisi ve egzersizler

Siyatik tedavisinde antidepresanlar ve kas gevşeticiler

Antidepresanlar ve kas gevşeticilerinin siyatik ağrısı için yararlı olduğu bilinmektedir. Çünkü kronik ağrı depresyona, uyku bozukluklarına ve kas sıkışmasına neden olabilir. Kronik ağrınız varsa endişe, sinirlilik ve depresyon sık görülür ve bu durum genel olarak iyileşme sürecinizi yavaşlatabilir. Bu tip durumlarda düşük doz antidepresanlar ve kas gevşeticiler ek yararlar sağlayabilir.

Yeni antidepresan sınıfının bazı eski ilaçlardan daha az yan etkisi olduğu bilinmektedir.  Ağrı çok yönlü bir durumdur, bu nedenle doktorunuz size faydalı olacağını düşünürse, antidepresan kullanmaktan çekinmenize gerek yok. Her zaman olduğu gibi, doktorunuzla açık bir iletişim gereklidir.

Siyatik tedavisinde Kayropraktik yöntem

Siyatiğin yaygın bir nedeni piriformis sendromudur. Piriformis sendromu piriformis kasının adını alır. Piriformis kası sırtın alt kısmında bulunur, karın halkasına bağlanır ve kalça rotasyonuna yardımcı olur. Siyatik sinir piriformis kasının altından geçer. Bu kas, bir kayma ve düşme, kalça artriti veya bacak uzunluğunda bir farklılığa karşı hassastır. Bu gibi durumlar, piriformis kasında kramp ve spazm gelişimine neden olabilir, bu nedenle siyatik siniri sıkıştırabilir ve iltihaplanma ve ağrıya neden olabilir.

Siyatik sinir sıkıştırması duygu kaybı (duyusal kayıp), tek bir ekstremite veya kas grubunun felci (monopleji) ve uykusuzluğa neden olabilir. Kayropraktik tedavi için doğru teşhis çok önemlidir. Hastanın tıbbi geçmişi incelenmeli, nörolojik ve fiziksel muayenesi için gerekli testler yapılmalıdır (Röntgen, Emar (MR), Tomografi (BT) taraması veya elektrodiyagnostik testler (sinir iletim hızı, elektromiyografi).

Bu muayene ve testler, kayropraktik tedavinin düzenlenmesine ve olası kontraendikasyonların önlenmesine yardımcı olur. Kayropraktik tedavinin amacı, vücudun kendisini iyileştirme potansiyeline yardımcı olmaktır. Omurga hareketini kısıtlayan ağrıyı azaltmayı amaçlar. Kayropraktik tedavi cerrahi bir tedavi değildir ve ilaç ullanılmaz.

Tedavi türü, hastanın siyatik nedenine göre planlanır. Buz / soğuk tedaviler, ultrason, TENS ve spinal ayarlamalar (bazen omurga manipülasyonu olarak adlandırılır) gibi birkaç farklı tedaviyi içerebilir. Aşağıda, bu Kayropraktik tedavi modaliteleri hakkında daha ayrıntılı bilgiler verilmektedir:

1. Buz / Soğuk terapi, inflamasyonu azaltır ve ağrıyı kontrol etmeye yardımcı olur
2. Ultrason, dokuların derinliklerine giren ses dalgaları tarafından oluşturulan yumuşak bir ısıdır. Ultrason dolaşımı arttırır ve kas spazmlarını, kramp, şişme, sertlik ve ağrı azaltmaya yardımcı olur.

Kramp (kas spazmı) nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

1. TENS birimi (transkütanöz elektriksel sinir stimülasyonu) küçük kutu benzeri, pille çalışan, taşınabilir bir kas uyarıcıdır. Elektrik akımının değişken yoğunlukları akut ağrıyı kontrol eder ve kas spazmlarını azaltır. Evde kullanılan TENS ünitelerinin daha büyük versiyonları, psikopatologlar, fizik tedavi uzmanları ve diğer rehabilitasyon uzmanları tarafından kullanılır.
2. Ayarlar (Spinal Manipülasyon): Kayropraktik bakımın özünde omurga ayarlamaları vardır. Manipülasyon, omurganın kısıtlanmış hareketini serbest bırakır ve yanlış hizalanan omurga cisimciklerini spinal kolondaki doğru konumuna geri getirmeye yardımcı olur. Spinal ayarlama, inflamasyona, kas spazmına, ağrıya ve siyatik ile ilgili diğer semptomlara neden olan sinir sıkışmasını azaltır. Ayarlamalar acı vermemelidir. Spinal manipülasyonun güvenli ve etkindir.

Kayropraktik tedavi her teknikte ustalık, büyük beceri ve hassaslık gerektiren bir sanattır. Spinal manipülasyon, kayropraktik bakımı diğer tıbbi disiplinlerden farklı kılar.

Siyatik tedavisinde yoga

Yoga fiziksel hareket, zihinsel odaklanma ve nefes alma üzerine yoğunlaşmaktadır. Siyatiğin kaynağı fıtıklaşmış bir disk ise yumuşak duruş ve basit hareketlerden oluşan bir yoga pratiği alt beli hizalayacak, uzatacak ve güçlendirecektir.

Yoga nedir? Nasıl yapılır? Sağlığa faydaları nelerdir?

Fıtıklaşmış bir disk problemi cerrahi müdahale dışında da tedavi edilebilir. Yoga bu tedavi yöntemlerinden biridir. Fıtığın sebep olduğu problemleri, hatta bazen yaptığı baskıyı azaltarak hastanın ağrısının azalmasına ve yaşam kalitesinin artmasına yardımcı olur.

Eğer siyatiğin kaynağı priformis sendromu yüzünden sinire gelen baskı ise, priformis kasının esnetilmesi önemlidir. Fakat bu çalışmalar spazm ve kalça ağrılarına sebep olabileceği için hareketler aşamalı ve  nazik bir şekilde yapılmalıdır.

Siyatik tedavisinde medikal masaj

Masaj tedavisi siyatik için önerilebilir fakat ağrının sebebinin bilinmesi önemlidir. Eğer sinir kökü iltihabı varsa medikal masaj yardımcı olmayacaktır ama sorun fıtığa bağlı sinir sıkışmasıysa masaj terapisi olumlu sonuç verecektir. Bu yüzden hasta kapsamlı bir değerlendirmeden sonra tedavi edilmelidir. 2003 yılında yapılan bir araştırmada masaj tedavisinin diğer bilinen tedavi yöntemlerine kıyasla ağrı kesici alımını üçte bir oranında azalttığı belirtildi. Bu bilgi siyatik ağrısını hafifletmek için medikal masaj terapisini yaygın bir yol haline getirmiştir. Siyatik ağrısı için masaj tedavisi birden fazla seans gerektirebilir.

Masaj terapisi, siyatik sinir ağrısını iki yönden hafifletmeye yardımcı olur:

1. Sıkı sırt kasları, sinir köklerinize baskı uygulayabilir. Masaj terapisi bu kasları gevşetir ve sıkışmayı veya tahrişi önlemeye yardımcı olur.
2. Bir masaj, ağrı kesici endorfinlerin salınmasını teşvik eder. Sizi rahatsız eden ve yaşamınızı kısıtlayan ağrıların azalmasını geçici olarak sağlayabilir.

Medikal masaj nasıl yapılır, faydaları nelerdir? Kimler yaptırmalı?

Doğru masaj terapistini nasıl bulabilirsiniz?

Eğer internette bir arama yaparsanız yaşadığınız yere yakın düzinelerce masaj terapisti olduğunu görürsünüz. Pek çok seçenek içerisinden doğru kişiyi bulmak çok önemlidir. Bir masaj terapisti aramaya başlamadan önce, doktorunuzun da yardımıyla neye ihtiyacınız olduğunu belirleyin. Örneğin, eğer bel ağrısı gerginliğini gidermek istiyorsanız, siyatik hastalarıyla deneyimli ve nöromüsküler terapi gibi spesifik kas gevşetme tekniklerinde eğitim almış birini arayın. En başta doktorunuza da danışabilirsiniz.

Siyatik tedavisinde akupunktur

Akupunktur ile ağrı tedavisi dünyada ve ülkemizde sıkça uygulanan bir tedavi yöntemidir. Siyatik ağrısı tedavisinde de önerilmektedir. Yaş ya da cinsiyet tedaviye başlamak için önemli değildir. Akupunktur’la siyatik tedavisinde;Genel enerjetik rahatsızlıkları ve lokal ağrı veren noktalar göz önüne alınır. Enerji dengesi sağlanır, bölgesel tedavi yapılır ve iğnelerle ağrılı noktalara lokal tedavi uygulanır. İlaç kullanılmayan bir tedavi yöntemidir.

Akupunktur nedir? Hangi hastalıklara iyi gelir? Tedavisi ve faydaları

Uzman kişinin önerisine göre klasik, modern lazerle akupunktur ve elektro akupunktur tedavilerinden biri tercih edilebilir. Haftada iki kez olmak özere 12-15 seans uygulanır. Hastanın seansları aksatmaması ve uzman hekimlerin tavsiyelerine uyması büyük önem taşımaktadır. Bu şekilde ağrıların önünde geçmek ve sağlıklı sonuçlar almak mümkündür.

Siyatik tedavisinde Epidural Steroid Enjeksiyonları

Epidural steroid enjeksiyonları birçok bel ağrısı ve bacak ağrısı için yaygın bir tedavi seçeneğidir. Ağrısı yaklaşık bir ay içinde azalmayan ve diğer tedavilerin yardım etmediği kişilerde, uzman kontrolünde siyatik siniri yakınına uygulanan steroid enjeksiyonu ağrıyı azaltabilir. Epidural steroid enjeksiyonları 1952’den beri bel çevresi sorunları için kullanılmaktadır. Hala siyatik cerrahisi ve bel ağrısının ayrılmaz bir parçasıdırlar.

Fakat epidural steroid enjeksiyonunun etkileri geçicidir, bir haftadan bir yıla kadar sürebilir. Enjeksiyonlarla sağlanan ağrı kesici ve kontrol, bir hastanın zihinsel sağlığını ve yaşam kalitesini artırabilir, ağrı kesici kullanımına olan ihtiyacı en aza indirebilir ve potansiyel olarak cerrahiyi erteleyebilir veya önleyebilir. Hastalar, epidural steroid enjeksiyonunun faydalarının öncelikle bacak ağrısında etkili olduğunu keşfedeceklerdir. Enjeksiyon bazen ağrıyı azaltmak kalıcı bir fayda sağlamak için kapsamlı bir rehabilitasyon programı ile birlikte kullanılmalıdır. Hastanın etkili bir egzersiz programıyla birlikte tedavi alması şifa sağlanması için çok daha etkili olacaktır. Kemik yoğunluğunun düşmesi gibi yan etkilerle ilgili endişeler yüzünden, epidural atışlar yılda üç ile sınırlıdır.

Siyatik tedavisinde cerrahi / Ameliyat

Siyatikli hastaların çoğu cerrahi olmayan tedavilere iyi yanıt verir, bu nedenle tedavide omurga ameliyatına nadiren ihtiyaç duyulur. Bununla birlikte, omurga ameliyatı ile devam etmek isteyebileceğiniz durumlar vardır:

• Bağırsak ya da mesane kontrolünde problem olabilir. Bu nadirdir, ancak omurilik kompresyonunda ortaya çıkabilir
• Spinal stenozunuz var ve doktorunuz cerrahinin bunu tedavi etmenin en iyi yol olduğuna inanıyorsa
• Şiddetli bacak zayıflığı gibi başka nörolojik bozukluklar yaşıyorsunuz
• Semptomlarınız şiddetlenir ve / veya cerrahi olmayan tedavi artık etkili değildir

Omurga cerrahisinde kullanılan birkaç cerrahi prosedür vardır ve omurga cerrahınız siyatik tedavisinde en iyi prosedürü önerir. Onun önerisi, siyatik sorununuza neden olan omurga durumuna dayanacak ve tüm prosedür açıkça size açıklanacaktır. Cerrahın tavsiyesini daha iyi anlamak için ihtiyacınız olan herhangi bir soru sormaktan korkmayın. Unutmayın, cerrahi tedavi en son seçenektir. Karar vermeden önce ameliyat hakkında ikinci bir görüş almak yararlı olabilir.

Siyatik için önerilen iki tür ameliyat vardır

Diskektomi veya Mikro disektomi: Her iki prosedürde cerrah, siyatik sinirinizi zorlayan ve siyatik semptomlarınıza neden olan fıtıklaşmış bir diskin tamamını veya bir kısmını çıkarır. Prosedürler arasındaki fark, bir mikrodisektominin minimal invaziv bir cerrahi olmasıdır. Cerrah çok küçük aletleri kullanarak çok küçük bir kesi ile mikroskopik büyütme kullanır. Ameliyat minimal invaziv olduğu için hasta daha çabuk iyileşir.

Bel fıtığı neden olur? Belirtileri, tedavi seçenekleri ve ameliyatı

Laminektomi veya Laminotomi: Dekompresyon da denilen laminektomi, laminanın (omurga kanalınızı kaplayan omurganın arka kısmı) alınması ameliyatıdır. Laminektomi tüm tabakanın çıkarılmasıdır. Laminotomi tabakanın yalnızca bir bölümünü çıkarır. Bu prosedürler, sinirlerin sıkışması veya sıkışması ihtimalini azaltmak için sinirler için daha fazla alan yaratabilir. Ameliyat sonrası ani bir iyileşme beklenmemelidir. Bir süre ağrı kesici kullanmak gerekebilir. Ameliyattan sonra hastanın omurgayı fazla hareket ettirecek hareketlerden ve ağır kaldırmaktan kaçınması gerekir. Vücudun iyileşmesi için zamana ihtiyacı olacaktır. Ameliyat sonrası ateş, artmış ağrı veya enfeksiyon gibi herhangi bir sorun durumunda derhal doktora başvurulmalıdır.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör