COVID-19 salgınında bireylerin bağışıklığını güçlendirmek için arayışa girmesinin fırsatçıların istismarına yol açtığı ileri sürüldü. Pharmetic Girişimci Eczacılar Derneği Başkan Yardımcısı Kazım Aykanat, bazı e-ticaret satış noktalarının vatandaşların, bireylerin gıda takviyesi ve vitaminlere yönelik ilgisini istismar ederek, etik olmayan yollarla satışları artırma gayreti içinde olduklarını söyledi.
“Pandeminin E Hali, Eczacılıkta Güncel Gelişmeler Sempozyumu” kapsamında Pharmetic Girişimci Eczacılar Derneği Başkanı Armağan Ener, Yardımcısı Kazım Aykanat, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Geriatri Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Cankurtaran, Dernek Kurumsal Koordinatörü Eczacı Neylan Zırhlıoğlu, Dernek Yönetim Kurulu Üyesi Eczacı Hayriye Başkan ve Genel Sekreteri Şule Dilek Yağcı Tüysüz online basın toplantısı düzenledi.
Basın toplantısında konuşan Kazım Aykanat, gıda takviyesi ve vitaminler konusunda etik dışı şekilde ticaret yapıldığını vurguladı. Takviye ürünlerin eczane dışında satışına izin verilmemesi gerektiğini savunan Aykanat, eczane dışındaki perakende noktaların bu tür ürünlerin saklama koşulları açısından denetim dışı olduğunun altını çizdi.
Aykanat, “Türkiye’de bazı e-ticaret siteleri ve marketler, vatandaşların vitamin ve gıda takviyesi talebini fırsatçılığa çevirerek, insan sağlığını adeta ticarete döker hale geldiler. Eczanelerde ısı, nem gibi tüm saklanma koşulları dahil kayıtları itinayla tutulan, yılda en az iki kez denetlenen, kontrollü bir şekilde gerektiğinde hastaya verilen bu ürünlerin marketlerde fast food gibi tüketime sunulması ve pazarlanması, insan sağlığını tehdit eder boyutlara ulaştı. İşleri sadece satış olan hangi market, hangi internet satış sitesi, hangi doğrudan satış kanalı yan etkiden bahsedecek ki…” dedi.
Kazım Aykanat, son dönemde kullanımı artan D vitaminine yönelik olarak da uzmanların gözetimi altında kullanımının önemine işaret ederek, bu vitaminin aşırı kullanımının böbrek fonksiyonunda bozulmaya yol açabildiğini belirtti. Her türlü takviye gıda ve vitamin benzeri ürünlerin bilinçsiz ve yetkin kişi kontrolü dışında kullanımının risk yarattığını vurgulayan Aykanat, bu tür ürünlerin en serbest şekilde satıldığı ABD’de karaciğer zehirlenmelerinin yüzde 65’inin takviye gıda kaynaklı olarak belirlendiğini bildirdi. Aykanat, “Birçok ülke de yeni yasal düzenlemeler peşinde. Sağlık Bakanlığımızın acil müdahale ederek, yasal düzenlemelerle halk sağlığını korumak, zehirlenmeleri, ölümleri azaltmak için bu ürünleri artık bu konuda yetkin olan sadece eczanelerde satılmasını sağlaması gerekiyor” dedi.
İnternetten ikinci el satış olarak nitelenen ve az kullanılmış vb. iddialarla ilaç satışını “felaket” olarak niteleyen Kazım Aykanat şunları kaydetti: “İkinci el felaket bir durum. Bu ilaçların çoğu zaten SGK tarafından karşılığı ödenmiş ürünler. Satışı her yönüyle yasak ve suç. İkinci el satış uygulaması olan bir internet alışveriş sitesi web sayfası üzerinden kullanıcılarına yasal olmayan şekilde ambalajı açılmış, az kullanılmış, hatta kırmızı reçeteli ilaçlara varıncaya kadar satış yapmalarına izin vermekte. ‘Evde duruyordu’, ‘Aldım çocuğuma içiremedim’, ‘Tedaviyi bitirdim elimde kaldı’, ‘Kremin yarısını kullandım yarısı duruyor,’ ‘Şuruptan bir kapak kullandım’ gibi şaşırtıcı açıklamalarda bulunarak satış yapmaya çalışıyorlar. Bu durum insan sağlığı açısından çok ciddi riskler taşımakta. İlacın ikinci eli olmaz, olamaz. İlaç hayati bir üründür. Bu şekilde ilaç satışları ölüm saçmaktadır. İlaç ve takviye edici gıdalarda internet satışına ‘Dur’ demenin zamanı geldi.”
Kazım Aykanat, BioNTech-Pfizer işbirliğiyle geliştirilen COVID-19’den koruyan aşının eksi 70-80 derecede saklanabilir olmasıyla ilgili eczane altyapısının sorulması üzerine, eczanelerde bu tür bir soğutucu altyapısının bulunmadığını, aşının kullanılması halinde eczanelerde değil, belirli merkezlerde yapılabileceği yönünde açıklamalar olduğunu hatırlattı.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Geriatri Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Cankurtaran, Türkiye’de ilk vakanın 2020 Mart ayında görüldüğünü hatırlatarak, ilk kez kış mevsiminde COVID-19 salgın deneyimi yaşanacağını vurguladı. Prof. Dr. Cankurtaran, kış mevsimine yönelik şu değerlendirmeyi yaptı: “Kışın üst solunum yolları, grip, nezle, faranjit çok artacak, bu belirtilerle Kovid belirtileri çok benzer olduğu için mutlaka karışıklıklar olacak ve hasta yükü artacak diye bekliyorduk. Yeni önlemler geldi.
Pandemi artarak devam ediyor ne yazık ki. Vaka sayısı artıyor, hasta sayısı artıyor. Yoğun bakım yataklarında sıkıntımız oluşmaya başladı büyük şehirlerde. Bununla ilgili de Sağlık Bakanlığı ilgili açıklamaları yapıyor. Daha da artacak. Muhtemelen aralık ayında şehirler arası ulaşım yasağı da dahil ileri düzeyde önlemlerin alınması bekleniyor. Bu, kamu otoritesinin alacağı bir karardır.”
Prof. Dr. Cankurtaran, geliştirilen aşıların geniş kitlelere erişmesinin zaman alacağını belirterek, “Pandemide durumumuz: Şu anda ilaçsız ve aşısız bir kış geçireceğiz gibi görünüyor. O yüzden ekstra dikkat etmemiz gerekiyor” diye konuştu.
COVID-19 enfeksiyonundan korunmaya yönelik vitamin, mineraller vb. takviyelerin kullanılmasına yönelik görüşlerinin sorulması üzerine ise Prof. Dr. Cankurtaran, “Hiçbir vitamin takviyesi, maske, mesafe ve hijyenden daha yararlı değil. Bu moleküller fazla alındığında ciddi problem yaratıyorlar. Eşlik eden hastalıkları, diğer ilaçlar ve raporların eczacı veya hekim denetiminde kontrol edilmesi lazım” uyarısında bulundu.
Dernek Kurumsal Koordinatörü Eczacı Neylan Zırhlıoğlu da internet üzerinden takviye edici ürünler satışına yönelik olarak uyarılarda bulundu. Ecz. Zırhlıoğlu, eczanelerin ilaçların saklama koşullarına uygun yerler olduğunu, bu koşullara uyulup-uyulmadığının denetlendiğini belirterek, e-ticaret kanallarından satılan ürünlerin hangi koşullarda depolandığı, sevk edildiğinin bilinmediğini, uygun olmayan sıcaklık koşulları, basınç farklılıkları gibi her türlü şartın ürünlerde bozulmaya yol açabileceğini belirtti.
Ecz. Zırhlıoğlu, televizyon ve sosyal medyada uzman olmayan ünlü kişilerin, sosyal medya ünlülerinin kullanılarak bu tür ürünlerin satışını artırma yoluna gidilmesini de eleştirdi, halk sağlığını ciddi düzeyde sekteye uğrattığı görüşünü savundu.
Dernek Yönetim Kurulu Üyesi Eczacı Hayriye Başkan ise salgının ilk döneminde yaşanan maske sorununda eczacıların haksız yere suçlandığını belirterek, “Sonradan olumlu çözümlenmiş olsa da bizler için oldukça onur kırıcı bir durumdu bu” dedi.
Pharmetic Girişimci Eczacılar Derneği Genel Sekreteri Şule Dilek Yağcı Tüysüz, 19-21 Kasım günleri arasındaki online sempozyumda 38 oturumda aşılar, hipertansiyon, diyabet, astım, KOAH gibi kronik hastalıklar ile vitamin ve gıda takviyeleri gibi güncel konuların gündeme alındığını bildirdi.
YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?