Önemli keşif: Sadece beynimiz değil hücrelerimizin de hafızası var ve hatırlıyor

Yazan Tuba Günvar

21 Kasım 2024 | 27 Kasım 2024 | Kategori: Güncel / Literatür Print

Paylaş

Tweetle

Paylaş

0 Paylaşım

Hafızanın yalnızca beyin hücrelerinde saklandığı düşüncesi uzun süredir kabul gören bir bilgi ancak New York Üniversitesi’nden bilim insanları, vücudun diğer bölgelerindeki hücrelerin de öğrenme ve hafıza işlevlerine sahip olabileceğini ortaya koyan bir araştırma yayınladı. Bu keşif, hafızanın nasıl çalıştığına dair anlayışımızı değiştirmekle kalmıyor, öğrenme süreçlerini geliştirme ve hafıza sorunlarıyla başa çıkmak için yollar olabileceğini gösteriyor.

Beyin dışındaki hücreler de öğrenebilir mi?

Nature Communications dergisinde yayınlanan çalışmada, araştırmacılar böbrek ve sinir dokusundan alınan insan hücrelerini inceledi. Bu hücreler, beyindeki öğrenme sürecine benzer şekilde kimyasal sinyallere maruz bırakıldı. Beyin hücreleri yeni bilgiler öğrendiğinde “hafıza geni” olarak bilinen bir gen etkinleşir. Bu hücrelerde de maruz kaldıkları sinyaller sonrası aynı genin etkinleştiği gözlemlendi.

Araştırmayı yürüten Dr. Nikolay V. Kukushkin, “Öğrenme ve hafıza genellikle yalnızca beyinle ilişkilendirilir, ancak çalışmamız diğer hücrelerin de öğrenme ve hafıza oluşturma yeteneğine sahip olduğunu gösteriyor,” dedi.

Bilim insanları beynin yaşlanmasını engelleyen yeni bir mekanizma keşfetti

Hafıza ve “Massed-Spaced” Etkisi

Araştırmacılar, öğrenme ve hafıza sürecini incelemek için “massed-spaced etkisi” olarak bilinen bir nörolojik özelliği kullandı. Bu etki, bilgiyi aralıklı olarak öğrenmenin yoğun bir şekilde çalışmaktan daha etkili olduğunu gösteriyor. Hücreler, kimyasal sinyalleri farklı aralıklarla aldıklarında, hafıza genini daha güçlü ve uzun süreli etkinleştirdi. Bu durum, beynimizdeki nöronların aralıklı öğrenmeye verdiği tepkiyle benzerlik taşıyor.

Hafıza Araştırmaları için Yeni Ufuklar

Bu çalışma, hafızayı yalnızca sinir devrelerine dayandıran geleneksel anlayışı sarsarak, hafıza oluşumunun tüm hücre tiplerinde evrensel bir özellik olabileceğini öne sürüyor. Ayrıca, bulguların öğrenme süreçlerini iyileştirme ve hafıza sorunlarını tedavi etme konusunda yeni kapılar açabileceği belirtiliyor.

Dr. Kukushkin, “Bu keşif, gelecekte vücudumuzu beynimiz gibi ele almamız gerektiğini gösteriyor. Örneğin, pankreasımızın geçmiş öğünlerin düzenini veya kanser hücrelerinin kemoterapi düzenlerini nasıl hatırladığına dikkat etmeliyiz,” dedi.

İnsan beyninin yarısıyla yaşayabilir mi?

Araştırmanın Geleceği

Araştırmacılar, bulguların yalnızca hafıza çalışmalarında değil, aynı zamanda çeşitli sağlık sorunları için daha iyi tedavi stratejileri geliştirmede kullanılabileceğini ifade ediyor. Çalışma, Ulusal Sağlık Enstitüleri’nden alınan bir hibe ile finanse edildi ve gelecekte bu alandaki daha geniş çaplı araştırmalara da ışık tutması bekleniyor.

Araştırmanın Özeti

Yeni bir araştırma, hafızanın yalnızca beyinde değil, vücudun diğer hücrelerinde de oluşabileceğini ortaya koydu. New York Üniversitesi’nden bilim insanları, böbrek ve sinir dokusu hücrelerinin kimyasal sinyallere tepki vererek beyin hücreleriyle aynı “hafıza genini” etkinleştirdiğini gözlemledi. Bu hücreler, tıpkı nöronlar gibi, bilgiyi aralıklı öğrenme yöntemiyle daha iyi işleyebiliyor. Araştırmacılar, bu bulguların öğrenme süreçlerini geliştirme ve hafıza problemlerini tedavi etme açısından büyük bir potansiyel taşıdığını belirtiyor. Çalışma, hafıza mekanizmasının sinir devreleriyle sınırlı olmadığını, diğer hücre türlerinde de yer aldığını öne sürüyor. Bu keşif, hafıza ve sağlık araştırmalarında yeni bir dönemin kapılarını aralıyor. Araştırma, vücudun hafızaya nasıl katkıda bulunduğunu anlamak için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.