Romatoid artrit nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri

Romatoid artrit, eklemler başta olmak üzere vücudun belirli bölgelerini tutan, kronik, inflamatuar (iltihaplı) bir hastalıktır. Erken dönemde teşhis ve tedavi edilmediği takdirde ciddi hastalıklara yol açabilir. Belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Genelde genç ve orta yaş döneminde görülür. Obezler, kadınlar, duygusal ve stresli kişiler risk altındadır. Tipik belirtileri; eklem şişmesi, eklemlerde ağrı, hassasiyet ve sertliktir. Nedeni, beyaz kan hücrelerinin kemikleri saran sinovyum zarına saldırması ve burada iltihaba neden olmasıdır. Kesin bir tedavisi yoktur. Tedavisinde genellikle ağrıyı ve inflamasyonu gidermeye yönelik pek çok ilaç reçete edilebilir.

Romatoid artrit nedir?

Yani sol elin parmaklarından biri şiştiğinde sağ elin aynı parmağı da şişer. Hastalık, yalnızca eklemleri tutmakla kalmaz, gözlere, kalp ve kan damarlarına hatta akciğerlere bile zarar verebilir. Bu yüzden hastalığın yol açabileceği ciddi hasarları önlemek adına erken teşhis ve tedavinin derhal başlanması son derece önemlidir.

İnflamasyon nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Kadınlar, hastalığa yakalanmaya daha yatkındır. Romatoid artrit, daha çok 30-60 yaş aralığındaki kadınlarda görülür. Genetik bir hastalık olmayan Romatoid artrite neyin sebep olduğu ise henüz bilinmemektedir.

Egzersiz, Akdeniz mutfağı ağırlıklı beslenme, sık sık dinlenme, zorlayıcı egzersiz ve hareketlerden kaçınma, sıcak ve soğuk kompres uygulamaları ile belirtiler hafifleyebilir. Ancak ilaç, dinlenme ve egzersiz bazı kişilerde yeterli olmayabilir. Bu durumda ameliyat zorunlu bir tedavi seçeneği haline gelebilir.

Romatoid artrit neden olur?

Tıpkı diğer otoimmün hastalıklarda olduğu gibi romatoid artritte de bağışıklık sistemi yanlışlıkla kendi sağlıklı vücut hücrelerine saldırır. Nedeni, enfeksiyon ve bakterilerle mücadele eden bağışıklık sisteminin eklemlerdeki hücrelere saldırmasıdır.

Romatoid artrit gelişim süreci uzun bir süreye yayılır

Bu saldırı eklemlerde ağrıyı, şişliği ve acıyı beraberinde getirir. Saldırı sonrası eklemlerde toplanan iltihap hücreleri çevre dokulara zarar verebilir. Zamanla tutulan eklem, kıkırdak hatta kemik bile zarar görebilir ve eklemlerde fonksiyon kaybı görülebilir.

Romatoloji nedir? Romatolog ne iş yapar? En önemli romatolojik hastalıklar

Romatoid artrit risk faktörleri

• Kadınlarda, romatoid artrit erkeklere oranla daha fazla görülür
• Romatoid artrit her yaşta ortaya çıkabilir, ama en sık 40 ve 60 yaşları arasında olur
• Ailenizin bir üyesi romatoid artrit hastasıysa, hastalık riskiniz artmış olabilir
• Sigara içmek, genetik yatkınlığınız da varsa, romatoid artrit gelişim riskini artırır
• Asbest veya silika gibi bazı zararlı maddeler romatoid artrit riskini artırır
• Aşırı kilolu ya da obez olan kişilerde, romatoid artrit gelişme riski daha yüksektir

İltihap neden olur? Belirtileri, tedavisi ve kurutan diyetler

Romataid artrit belirtileri

• Eklemlerde ağrı, şişlik, fonksiyon kaybı,
• Eklemlerde sertlik ve hassasiyet
• 30 dakika ya da daha uzun süren sabah tutukluğu
• Yorgunluk
• İştahsızlık
• Kilo kaybı
• Hafif ateş

Semptomlar, alevlenme dönemlerinde daha da belirgin bir hale gelir. Alevlenme yani parlama dönemi dışında hasta, belirtilerle karşılaşmayabilir. Alevlenmenin olmadığı diğer dönemler, remisyon dönemleri olarak isimlendirilir. Bu dönemlerde hastalık belirtileri kendi kendine dağılır. Ancak, bu durum hastalığın geçtiği anlamına gelmez.

Romatizma nedir? Neden olur? Romatizmanın belirtileri ve tedavisi

Romataid artrit hangi eklemleri tutar?

Romatoid artrit, kalça, diz, omurilik (vertebraların arası), başparmak hariç el bileği ve el eklemlerini (Daha çok tırnaklara yakın eklemler) tutar. Hangi eklemin tutulduğu, romatoid artrit teşhisini kolaylaştırır. Tutulan eklemler, romatoid artriti diğer artrit çeşitlerinden ayırmada belirleyicidir. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde ayak bilekleri ve omuzlara da semptomlar sıçrayabilir.

İnflamasyonun yayılması durumunda gözler, cilt, akciğerler, kalp, kemik iliği, böbrekler, kan damarları ve akciğerde komplikasyonlar görülebilir. Gözlerde kuruluk, ağrı, kızarıklık ve ışığa duyarlılık, ağız kuruluğu ve tahrişi, ciltte romataid nodül oluşumu, akciğerlerde nefes darlığına neden olabilecek iltihaplanma, sinirlerde ve diğer organlarda hasara yol açabilecek damar iltihaplanması, anemi; gelişebilecek diğer komplikasyonlardır. Bu yüzden belirtilerin erken dönemde teşhisi ve tedavisi oldukça önem arz eder.

Romatoid artrit tanı kriterleri ve teşhisi

Doktorunuz, hastalık belirtilerine ve sağlık geçmişinize dair size sorular sorar. Aynı zamanda eklemlerinizi fiziksel muayeneden geçirir. Fiziksel muayene ile kas gücünüzü, eklemlerde şişlik, ağrı ya da acı olup olmadığını ölçer.

İltihaba neden olan besinler! İltihap kurutan şifalı bitkiler ve kürler

Kan testleri, röntgen muayeneleri, MRG, ultrasonografi; hastalığın şiddeti hakkında bilgi vericidir. Teşhis sürecinde diğer organlar da değerlendirilip, izlenebilir.

Kan testleri

Kan testleri ile vücuttaki eritrosit sedimantasyon hızı(ERS) ya da C-reaktif protein(CRP) miktarı ölçülür. Değerlerin yüksek çıkması çoğu zaman Romatoid artrite işaret eder. Anti CCP antikorları, romataid faktörler; kan testleri ile tespit edilebilir.

Kan testleri Romatoid artrit teşhisinde faydalıdır

Romatoid faktör testi ile romataid faktörü olarak da isimlendirilen bir protein araştırılır. Anti nükleer antikor testi ile bağışıklık sisteminin antikor üretip üretmediği teşhis edilir.

Görüntüleme testleri

MRG, ultrason testleri, X ışınları romatoid artrit teşhisini kolaylaştırır. Aynı zamanda bu testler, hastalığın hangi evrede olduğu hakkında da bilgi verir.

Romatoid artrit tedavisi

Romatoid artrit ilaçları

Doktorunuz, hastalığın şiddetine göre farklı ilaçlar reçete edebilir. En çok reçete edilen ilaçlar ise aşağıdaki şekildedir:

NSAID’ler

Ağrıyı ve iltihabı gidermek amacıyla reçete edilen nonsteorid antiflamuar ilaçlar (NSAID’ler); ibuprofen, ketopropen, naproksen sodyum içerikli ilaçlardır.

Kortikosteroidler

Anti-enflamatuar özelliği bulunan bu ilaçlar, semptomları iyileştirmede hızlı ve etkilidir. İlaçlar, prednizolon ve methiprednizolon içerir. Ancak yan etkileri güçlü olduğundan düşük dozda ve kısa süreliğine kullanılmalıdır.

DMARDlar

Ağızdan alınabileceği gibi enjekte de edilebilen bu ilaçlar, hikdroksiklorpin, siklofosfamid, azatioprin ve sülfasalazin içeririr. Bu ilaçlar, hastalığın seyrini değiştirmeyi amaçlar ve hastalığı modifiye etmeye yardımcı olurlar.

Biyolojik ilaçlar

Geleneksel DMARD ilaçlardan daha hızlı bir şekilde etki gösteren bu ilaçlar, DMARD ilaçların bir alt grubudur. İnfuzyon ile enjekte edilebilir ya da ağızdan alınabilirler.

Dicloflam nedir? Ne işe yarar? Kullanımı, dozu ve yan etkileri

JAK İnhibitörleri

Bağışıklık sistemindeki JAK yollarını inhibite eden ilaçlardır, sadece ağızdan alınır.

Romatoid artrit iğne tedavisi

Hastalık belirtilerinin ilaç kullanımı ile hafiflemediği durumlarda iltihabı gidermek için iğne tedavisi uygulanabilir. Fiziksel aktivitelerini gerçekleştirmekte zorlanan, felç kalma riski bulunan ileri düzey artrit hastalarında iğne tedavisi zorunlu olabilir. İğne ile hastalığın yol açtığı ağrılar hafifletilir ve iltihabı azaltır.

Romatoid artrit ameliyatı

Hastalığın eklemlerde kalıcı hasara neden olduğu durumlarda cerrahi müdahale tek çare olabilir. Eklem replasman cerrahisi ile hasar gören eklem parçalarının yerine metal ve plastik parçalar konulur. Ayak bileklerinde, kalçada, dizde, omuzlarda, bileklerde replasman ile istenilen sonuç alınabilir.

Romatoid artrit, özellikle el parmak eklemlerini etkiler

Bu sayede eklemler, eskisi gibi fonksiyonlarını yerine getirebilir ve hasta hareket kısıtlılığından ve ağrılardan kurtulabilir. Tendon tamiri, eklem zarının çıkarılması, diğer cerrahi müdahale seçenekleridir.

Romatoid artrit hastaları için egzersiz

Fizik tedavi kapsamında doktorunuz size birtakım özel egzersiz hareketleri önerebilir. Hareketler eklemleri ve kasları güçlendirmeyi, ağrıyı azaltmayı, eklem oynaklığının korunmasını hedefler. Eklem oynaklığının korunması ise hareket kısıtlanması ve felç riskini en aza indirger. Esneme, güçlendirme ve koordinasyon egzersizleri hastalığın kontrol altında tutulmasına yardımcı olabilir.

Özellikle el ve bilek egzersizlerinin tekrarlanması, artritin karpal tünel sendromunu tetiklememesi adına son derece önemlidir. El ve parmaklarınızda uyuşma, karıncalanma ve yanma ile seyreden, median sinir sıkışması olarak isimlendirilen karpal tünel sendromu yüzünden elde fonksiyon kaybı ile karşılaşabilirsiniz.

Romataid artrit bitkisel tedavi

Birtakım bitkisel besinler belirtileri hafifletebilir. Ancak bu bitkileri tüketmeden önce mutlaka doktorunuza danışmanızı ve doktor kontrolünde hareket etmenizi öneriyoruz.

İltihaba neden olan besinler! İltihap kurutan şifalı bitkiler ve kürler

Romataid artrit bitkisel tedavisinde en çok yararlanılan bitkileri aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:

Yeşil çay özü

Yapılan bir çalışmada, yeşil çayın iltihap ve şişmeyi azaltan aktif bir bileşiği olabileceği bulunmuştur. Yeşil çay, antiromatizmal aktiviteye sahip bir bileşik olan kateşin açısından zengindir. Günde dört ila altı bardak yeşil çay içebilirsiniz. Ancak yeşil çay tüketmeden önce bir doktorunuza danışın. Yeşil çayın bazı ilaçlarla negatif etkileştiği bilinmektedir.

Zencefil

Zencefil, soğuk algınlığından sindirim sorunlarına, migrenden hipertansiyona kadar her şeyi tedavi etmek için kullanılan bir bitkidir. İbuprofen’e benzeyen anti-inflamatuar etkileri ile bilinir. Mevcut ilaca bağlı mide bulantısı veya kusma yaşarsanız, zencefil bu yan etkilerin azaltılmasına yardımcı olabilir. Taze kök zencefil, marketlerde bulunabilir ve çay olarak tüketilebilir. Günde dört bardak zencefil çayı içebilirsiniz. Kan inceltici veya safra taşı olan kişiler, istenmeyen yan etki riski nedeniyle zencefil kullanmamalıdırlar.

Zencefil neye iyi gelir? Nasıl tüketilmeli? Besin değeri ve faydaları

Zerdeçal

Zerdeçalın faydaları nelerdir? Zerdeçal çayı neye iyi gelir?

Balık Yağı

Balık yağında birincil bileşen olan Omega-3 yağ asitleri vücudunuzun ihtiyaç duyduğu sağlıklı yağlardır. Omega-3, kronik inflamasyonu önlemeye ve artrit ağrısı ile ilişkili semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir. Omega-3 açısından zengin balıklar arasında ringa balığı ve ton balığı bulunur. Günde iki kez 2.6 gram balık yağı öneriliyor.

Romatoid artrit hastaları nasıl beslenmeli?

Özellikle Akdeniz mutfağına ait enginar, sebze ve zeytinyağlı yemeklerin romatoid artrite iyi geldiği bazı çalışmalarda kanıtlanmıştır. Omega 3 yağ asitleri açısından zengin olan besinlerin tüketimi de hastalığa iyi gelebilir. Haftada en az 2 kez balık tüketmeniz, özellikle alevlenme dönemlerinde size yardımcı olabilir.

Protein ve kalsiyum açısından zengin besinler tüketmeniz de ağrı, şişlik ve yangıyı önleyebilir. Artrit ilaçlarıyla birlikte alkol tüketimi karaciğerde hasara yol açabileceğinden alkol tüketiminden kaçınmanız gerekir.

Romatoid artrit hastalarına öneriler

• Antioksidan açısından zengin besinler tüketin.
• İşlenmiş ve hazır gıda tüketiminden mümkün olduğunca kaçının.
• Hastalığın parlama dönemlerinde bol bol dinlenin.
• Kas güçlendirme hareketlerini düzenli bir şekilde yapın. Hangi hareketlerin size iyi gelebileceğine dair doktorunuza danışın.
• Sıcak ve soğuk kompres uygulamalarından ağrı ve acıyı dindirmek adına yararlanın. Bu amaçla sıcak banyo yapabilir, ısı yastıkları ve sıcak su torbaları kullanabilirsiniz.
• Ağrı azaltmaya yardımcı olan topikal kremlerden yararlanın. Doktorunuzun önerdiği ağrı kesici topikal kremleri düzenli olarak kullanmayı ihmal etmeyin.
• Stres, endişe ve depresyon hastalık semptomlarını arttırabilir. Bu yüzden stressiz bir yaşam sürmeye özen gösterin. Meditasyon ve yoga gibi aktivitelere başlayın.
• Ağrınızın şiddetli olduğu durumlarda akupuntur tedavisinden yararlanabilirsiniz.
• Sabah ağrılarınızı hafifletmek adına bol bol zerdeçal ve omega 3 içeren balık takviyeleri kullanın.
• Olumlu bir bakış açısı geliştirin. Sizin gibi pek çok romatoid artrit hastası olduğunu unutmayın. Pozitif düşünerek, stres ve endişe kaynaklı semptom tetiklenmelerini engelleyebilirsiniz.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör