Radyolojik görüntüleme yöntemleri Covid-19 tanısında başarıyı attırıyor

Koronavirüs (covid-19) teşhisinde görüntüleme yöntemlerinin hem tanı hem de teşhisin  doğrulanmasında başarılı sonuçlar verdiğini söyleyen Düzen Sağlık Grubu Radyoloji Uzmanı Dr. Afşin Ali, “Covid-19 semptomu olan olgularda (PCR sonucundan bağımsız) radyolojik veriler yol gösterici olmaktadır. PCR pozitif hastalarda da hastalığın seyri açısından yine yakın takip akciğer grafisi veya bilgisayarlı tomografi gerekebilmektedir” dedi. 

Medikal Akademi Ankara Temsilcisi Hatice PALA KAYA’ya açıklamalarda bulunan Uzm. Dr. Afşin Ali, şu bilgileri verdi; “Covid-19 şüphesi olan bir hastada bir yandan virüsün varlığı tespit için PCR, IgM, IgG gibi tetkikler, öte yandan hastanın durumunu tespit etmek için kan ve görüntüleme tetkikleri yapılmaktadır.

Koronavirüs REHBERİ: Nasıl bulaşır? Belirtileri, korunma yöntemleri ve tedavisi

Virüs genini saptayan SARS-CoV-2 RNA (PCR) testi, özellikle hastalığın erken dönemlerinde düşük hassasiyete sahip olması (en düşük bildirilen oran%60-70, en yüksek ise %95-97), uzun süren sonuç alma süresi, sınırlı sayıda yapılabilinmesi, önce negatif sonra pozitif veya tam tersi sonuçlar verebilmesi gibi olumsuz yönleri vardır.

Prognostik (hastalık ilerleyişi) belirteçler için virüsün bireyde oluşturduğu yankı düzeyini ölçmek ve gidişat hakkında tahmin yürütmek ve karşılaştırmak için tam kan sayımı, IL-6, LDH, Ferritin, CRP, vb. kan testler çalışılır.”

Bu testler sonucunda bazen önce negatif, sonra pozitif ya da tersi tanılar konulabildiğini, belirten Uzm. Dr. Afşin Ali, görüntüleme yöntemlerinin ise bu noktada devreye girdiğini vurgulayarak şu bilgileri verdi: “En önemlisi akciğerlerin durumu ne? Hastalığın şiddetini belirleyen en önemli etken, akciğer tutulumu ve derecesidir. Virüs varsa bile ancak akciğer bulguları çok ciddi değilse ve seri BT tetkiklerde ilerleme yok veya bulgularda gerileme var ise tehlike atlatılmak üzere demektir.

Akciğer bilgisayarlı tomografisi sonucu kısa sürede verir

Bulgular belirsiz, tipik ve şiddetli olmaması durumunda ya da hasta genç veya çocuk olması durumunda ilk tercihin akciğer grafisi olabileceğini söyleyen Uzm. Dr. Afşin Ali, akciğer grafisinin duyarlılığı düşük (%30-60) olduğundan ve grafinin normal olması, akciğerde pnömoni varlığını dışlamadığından hastada tipik ve şiddetli bulgular var ise BT tercih edilmesi gerektiğini kaydetti.

BT’nin hızlı sonuç vermesine vurgu yapan Uzm. Dr. Afşin Ali, sözlerini şöyle sürdürdü: “BT tetkiki, ince kesitler (0.625-1.25 mm kalınlıkta) ve tek nefes tutma süresinde yapılabilir. Düşük doz protokolünde yapılırsa hastanın maruz kaldığı radyasyon da akciğer grafisinin sadece birkaç misli olur. PCR testinin tersine akciğer BT sonucu çok kısa sürede elde edilir ve akciğerin durumu tespit edilebilir. Bu veri ile hastanın klinik bulgularını birleştirerek başvurudan sadece birkaç saat içinde takip ve/veya tedavi planlaması yapılabilir.

Tomografi nedir, nasıl çekilir? BT ne işe yarar, zararları nelerdir?

Bazı çalışmalar BT’nin duyarlılığı %98 (asemptomatik dönemde dahi bulgu görülebiliyor) olarak belirtmiş ve PCR pozitifliğinden 3 gün önceden BT pozitifliği ortaya çıktığını saptamışladır. BT bulguların hastalığın dönemine göre ((Erken(0-4.gün), ara (5-13.gün), geç (14 gün) dönem)) değişebilir. İlk veya seri BT tetkiklerinde bulguların hangi yönde (iyileşiyor mu?/ kötüleşiyor mu?) değiştiğini tespit ederek tedavinin etkinliği değerlendirilebilir. Covid-19 tanısına yönelik BT raporlarının, güvenilirlik düzeylerini, ‘Klasik COVID-19 (COVID için %100 güvenilir); Olası COVID-19 (COVID için %71-99 güvenilir); belirsiz (COVID için <%70 güvenilir) ve negativ yanı COVID dışı olabilir.”

Uzm. Dr. Ali, covid-19 teşhisi ve hasta izlenmesine yönelik olarak ultrason kullanımına ilişkin ise, “Ancak genel durumu iyi olmayan, monitorize hastalara ultrasonografi yapılabilir. Ultrason ile akciğer duvarına yakın bölgeler, akciğer veya kalp zarında sıvı toplanması gibi durumlar tespit edilebilir” bilgisini verdi.

“Önlem alınmaz veya önlemlere uyulmazsa ölüm oranları artacaktır”

Covid-19 virüsünün kısa sürede yüz binlerce insana bulaştığını, on binlerce ölüme neden olduğunu ve henüz ne zaman sonlanacağının belirsiz olduğunu hatırlatan Uzm. Dr. Afşin Ali, virüse maruz kalan bireylerin gidişatında, belirtisiz ilk beş gün (kuluçka dönemi) sonrasındaki olasılıklar hakkında şunları söyledi: “Birinci grup, farkında olmadan veya hafif belirtilerle hastalığı geçirir (%80-85), ancak ilk günden itibaren bulaştırıcıdır. Covid-19 tanısı almış veya şüphesi olan biriyle temas etmiş her birey bu grupta olabileceğini düşünmeli ve sorgulamalıdır. İkinci grup, şiddetli hastalık (%14) ve bulaştırıcıdır.

Koronavirüs hangi yüzeylerde ne kadar yaşar? COVID-19’a karşı korunma yöntemleri

Üçüncü grup, kritik hastalık (solunum yetmezliği ve çoklu organ yetmezliği) (%5) ve bulaştırıcıdır. İkinci ve üçüncü grup ağırlıklı olarak 60 yaş ve üzeri hastalar olup, yaş arttıkça ölüm oranları %20’lere ulaşmaktadır. Bilindiği gibi virüs yayılma hızı yüksek olup, önlem alınmaz ise veya önlemlere uyulmaz ise şiddetli/kritik hasta sayısı sağlık sisteminin kapasitesini aşarsa, hepsinin etkin ve özenle tedavi edilme olanağı olmaz ise, İtalya örneğinde olduğu gibi ölüm oranları artacaktır.

Birinci gruptaki hastalar ise virüsün yayılımını artırarak, olayın uzamasına, ölüm oranlarının artışına ve ekonomik boyutun kötüleşmesine doğrudan ve dolaylı olarak sebep olacaklardır. Bu sebeplerden dolayı yukarıdaki 3 grubun tümünün derhal durum tespiti yapılıp, nerede nasıl takip ve tedavi edileceğine karar verilmelidir.”

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör