Prof. Dr. Haluk Özsarı: Kanser hastaları güncel ve yenilikçi tedavilere erişmek istiyor

Yazan Hatice Pala Kaya

4 Şubat 2023 | 5 Şubat 2023 | Kategori: Güncel / Literatür, Sağlık Gündemi Print

Paylaş

Tweetle

Paylaş

0 Paylaşım

Kanserle Dans Derneği’nin, 1188 kanser hastası ve yakınıyla çevrimiçi anket doldurma modeliyle gerçekleştirdiği “Kanser Tedavisinde Hasta Beklentileri” araştırmasının sonuçları kitap haline getirildi. Kanser hastaları ve hasta yakınlarının beklentilerini ve ihtiyaçlarını anlamak, Türkiye’de bu konuyla ilgili güncel veriler oluşturulmasını sağlamak amacıyla geçtiğimiz yıl kanser hastaları ve yakınlarıyla bir anket düzenlenmişti. Araştırma sonuçlarına göre, hastaların ilk üç beklentisi “psikolojik yardım, diyetisyen desteği ve ulaşım ihtiyacı” oldu. Anket çalışmaları sonucunda hazırlanan kitap, kamu kurumları, hekimler, hasta dernekleri gibi tüm paydaşlara iletilecek.

Yeni tedaviler, ilaca erişim, psikolojik ve beslenme desteği sorgulandı

Türkiye’nin en geniş ölçekli çalışmalarından olan araştırmanın koordinatörlüğünü İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Sağlık Bilimleri Fakültesi Sağlık Yönetimi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Özsarı ve Üsküdar Üniversitesi İç Hastalıkları Tıbbi Onkoloji Öğretim Üyesi Prof. Dr. Umut Demirci yaptı. Kanser hastalarının beklenti ve taleplerine yönelik yapılan ankette; mevcut ve yeni tedaviler, hasta-hekim ilişkisi, ilaca erişim, sağlık hizmetleri, psikolojik ve beslenme desteği sorgulandı. Araştırmaya katılanların yüzde 36’sı halen kanser tedavisi gören, yüzde 32’si kanser tedavisini tamamlamış, yüzde 32’si ise hasta yakınlarından oluştu. Yapılan araştırma ile kanser hastaları ve yakınlarının sosyal özelliklerine, gelecek beklentilerine ve sağlık algısına ilişkin verilere ulaşıldı.

Kanserde doğru sanılan yanlış bilgiler teşhisi geciktiriyor!

Prof. Dr. Özsarı: KETEM’lerden yararlanma düzeyi düşük

Araştırmanın genel olarak kanser hastaları ve yakınlarının beklentilerine ışık tuttuğunu belirten Prof. Dr. Haluk Özsarı, araştırmaya yönelik sonuçlarla ilgili bir değerlendirme yaptı. Topluma ücretsiz hizmet veren Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezlerinin (KETEM) duyulmasına rağmen bu merkezler hakkında yeterince bilgi sahibi olunmadığı ve yararlanma düzeylerinin düşük olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Haluk Özsarı, “Bu noktada, ülkemizde yapılacak ulusal çapta bir çalışmayla, halkı KETEM konusunda bilgilendirmenin erken tanıya imkan tanıması yoluyla sürdürülebilir bir sağlık sistemi açısından son derece olumlu katkısı olacaktır. Araştırma sonuçlarında öne çıkan bir diğer husus da klinik çalışmalara yönelik, başta hastaneler olmak üzere tedavi merkezlerinde yapılacak bilgilendirme çalışmalarıdır” dedi.

Prof. Dr. Haluk Özsarı, çalışmanın aynı zamanda sağlık kurumları, onkoloji ve diğer ilgili branşlarla tüm paydaşların deneyimleri ve yaşadıkları sıkıntıları da ortaya çıkardığını vurgulayarak, “Araştırma, hastaların ve yakınlarının genel olarak ülkemizdeki sağlık hizmetlerinden memnun olduğunu gösteriyor. Ancak özellikle ilaca erişimde sorun yaşayan hastaların çözüm için yüzde 20 oranında eczaneye, yüzde 19 oranında ise sağlık kurumuna başvurduğu görülüyor. Bu oranlar aslında hastaya olduğu kadar zamanla yarışarak çalışan sağlık çalışanlarına da ek yük getiriyor. Araştırmada diğer önemli çıktı ise, hastaların ulaşım desteği ihtiyacı için de özellikle diyaliz hastalarına benzer bir düzenlemenin kanser hastaları için uygulanabileceği konusu” diye konuştu.

Prof. Dr. Demirci: Kanserde bütünsel yaklaşım ihtiyacı ele alınmalı

Üsküdar Üniversitesi İç Hastalıkları Tıbbi Onkoloji Öğretim Üyesi Prof. Dr. Umut Demirci ise kanser hastalarının tedavilerinde bütünsel yaklaşım ihtiyacına dikkat çekerek şunları kaydetti: “Araştırma sonuçlarında kanser tedavisinde hasta ve yakınlarının psikolojik destek ve beslenme desteğinin kritik öneme sahip olduğu görülüyor. Bu alanlarda desteğe ihtiyaçlarını yüzde 90’lar düzeyinde belirtmiş olmaları, bu konuda ülke çapında ciddi bir çalışma ihtiyacını ortaya çıkarıyor. Bu sonuç kanser tedavisinde sadece medikal tedaviye odaklanmamak, aynı zamanda multidisipliner bir yaklaşımla, ilgili bölümlerin beraber çalışmasıyla, bir bütün olarak değerlendirme yapma gereksinimini gösteriyor. Ek olarak kanser tedavilerinde önemli yeri olan klinik çalışmaların bilinirliğinin düşük olduğu ve hekimler tarafından yeterli düzeyde bilgilendirme yapılmadığı görülüyor.”

Prof. Dr. Saadettin Kılıçkap: İmmünoterapi ile tedavi edilen kanser sayısı artıyor

Sevil Gürkan: Hasta dernekleri yeterince bilinmiyor

Kanserle Dans Derneği Başkanı Sevil Gürkan da, kanser hastaları ve yakınlarının hasta dernekleri konusunda yeterli bilgiye sahip olmadıklarını kaydetti. Gürkan, “Bu araştırma, kanser hastaları ve yakınlarına gönülden destek veren, onlara psikolojik destek konusunda büyük rolü olan hasta derneklerinin önemini gösteriyor. Hekimlerimiz, tedavi merkezleri ve hastanelerimizin yanı sıra tüm sağlık paydaşlarıyla, hep beraber, kanser hastalarını ve yakınlarını hasta derneklerine yönlendirmeye davet ediyorum” dedi.

Araştırmanın sonuçları: Hastalar ve yakınları psikolojik destek bekliyor

Araştırmada hasta ve hasta yakınlarının psikolojik destek beklentisi dikkati çeken sonuçlar arasında yer aldı. Ücretsiz grup terapi ya da bireysel psikolojik destek almayı isteyenlerin oranı yüzde 89’u geçerken, kanser tedavisinde sadece medikal tedaviye odaklanmamak, fiziksel, ruhsal ve sosyal açıdan bir bütün olarak değerlendirme yapma ihtiyacı ortaya çıktı.

Araştırmaya katılanların üçte ikisine yakınında, tedavi sürecinde veya tedavi tamamlandıktan sonra psikolojik sorunlar yaşadığı belirlenirken, hastalar ve yakınları için onkoloji alanında çalışan kurum ve kuruluşlar tarafından psikolojik desteğe yönelik programların düzenlenmesi ihtiyacı belirlendi. Kanser hastalarında sık görülen beslenme problemleri de araştırmaya yansırken, uzman diyetisyenden ücretsiz beslenme desteği isteyenlerin oranı yüzde 94’ü, kanser hastası veya yakınının yüzde 91’inin tedavi süresince tedavi aldığı hastaneden ulaşım desteği istediği de belirlendi.

Tedavide en büyük sorun uzman destek ihtiyacı

Kanser hastaları ile yakınlarının yüzde 27’si tedavi süreçlerinde sorun yaşamadıklarını belirtirken, tedavileri boyunca sıklıkla diyetisyen, psikolog gibi uzman eksikliği problemi yaşandığı izlendi.

Psiko-onkoloji, kanser tedavisinin parçası haline gelmeli

Katılımcıların %87’si yeni kanser tedavileri hakkında bilgi istiyor

Kanser hastalarının yüksek oranda güncel ve yenilikçi tedavilere yöneldiğinin görüldüğü araştırmada, katılımcıların yüzde 87’si dünyada yeni onaylanmış tedaviler hakkında bilgi sahibi olmayı isterken, yüzde 77’si ise bu tedavileri Türkiye’de de istediğini belirtti.
Çalışma sonuçlarında Türkiye’deki kanser hastalarının ilaca erişim konusunda büyük oranda bir sorun yaşamadıkları görülürken, ilaca erişim sorunu yaşayan hastaların süreçlerin takibindeki sıkıntıları dikkat çekti.

KETEM’lerden yeterince faydalanılmıyor

Araştırma, Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezleri’nde (KETEM) yapılan ücretsiz kanser taramaları hakkında toplumun daha fazla bilgilendirilmesine ihtiyaç duyulduğunu da ortaya çıkardı. Genel olarak KETEM’lerdeki ücretsiz hizmetlerden yüzde 64 oranında haberdar olunsa da, hasta ve yakınlarının yüzde 82’sinin KETEM’lerdeki söz konusu ücretsiz hizmetlerden faydalanmadığı görüldü.

Sağlık okuryazarlığı düşük, bilgilendirme eksik

Araştırma, kanser tedavi sürecinde hastaların ve yakınlarının sağlık okuryazarlığı oranının düşük olduğunu da gösteriyor. Hasta ve yakınlarının yüzde 68’i tedavilerine dair klinik çalışmayla ilgili bilgi sahibi olmadığını söylerken, yüzde 75’i de tedavi gördüğü merkezde hastalıkla ilgili klinik çalışmalara dair bilgilendirilmediğini belirtiyor.

Hastalar ve yakınları derneklerle ilgili yeterli bilgiye sahip değil

Kanser hastalarına destek veren hasta dernekleri hakkında hastalara yeteri kadar bilgi verilmediğini gösteren araştırmada, hasta ve yakınlarının yüzde 82’si hasta dernekleriyle ilgili bilgilendirilmeyi istediğini belirtti.

Sağlık hizmetlerinden memnuniyet yüksek: Ankete katılanların büyük çoğunluğunun sağlık hizmetlerinden memnun olduğunu gösteren araştırmada, sağlık hizmetlerinin kalitesinden memnuniyet oranı yüzde 81 olarak değerlendirildi.