Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Benekli, koronavirüs (covid19) salgını sonrası hastaların tedavisinde, hipertansiyon ilaçlarının kullanımına yönelik yaşanan tartışmaları Medikal Akademi’ye değerlendirdi. Tartışmaların sonucunda hipertansiyon ilaçlarının kesilmemesi gerektiği yönünde saygın dergilerde yayınlar yapıldığını belirten Prof. Dr. Benekli, “Koronavirüs kendisi doğrudan myokardit denen kalp kası hasarı yapabilir. ACE inhibitörü tansiyon ilaçları kalp kası hasarını önler ve tedavi ederler. Bu nedenle bu ilaçların kullanımı aslında korona virüse bağlı akciğer ve kalp hasarını azaltabilir” bilgisini verdi. Prof. Dr. Benekli, Medikal Akademi Ankara Temsilcisi Hatice PALA KAYA’nın sorularını yanıtladı.
Prof. Dr. Benekli: Korona virüsü akciğerlerde ACE2 isimli bir alıcı proteine bağlanarak hücre içine alınır ve akciğer hasarına sebep olur. ACE2 proteini normalde insanlarda böbreklerde, kalpte, kan damarlarında ve daha az miktarda pek çok doku ve organda mevcut olan bir alıcıdır. Bu alıcının bloke edilmesi yoluyla susturulması anjiotensin 2 denen ve damar büzüşmesine sebep olan bir hormonun düzeyini düşürerek damarlarda genişlemeye sebep olur ve sonuçta tansiyonu düşürür.
Koronavirüs REHBERİ: Nasıl bulaşır? Belirtileri, korunma yöntemleri ve tedavisi
Anjiotensin 2 düzeyinin yüksek olmasının böbrekler ve kalp damar sistemi üzerine zararlı etkileri vardır. Yeni tip SARS-CoV-2 isimli koronavirüsün ACE2 ifadesini azalttığı ve anjiotensin 2 düzeylerini yükselttiği ve buna bağlı kalp-damar sistemi ve akciğer hasarı riskinin arttığı bilinmektedir.
Prof. Dr. Benekli: Sonu -pril ile biten ilaç grubu ACE inhibitörleri ve sonu –sartan ile biten anjiotensin reseptör blokerleri ülkemizde de çok sık kullanılan hipertansiyon ilaçlarıdır. Laboratuvar çalışmalarında bu ilaçların ACE2 reseptör miktarını artırdığının gösterilmesi, korona virüsün bağlanması için yeni alıcılar ortaya çıkaracağı ve COVİD-19 infeksiyonuna yakalanan hastalarda bu ilaçların güvenli olmayabileceği iddialarını gündeme getirmiştir.
Son 2-3 aydır bununla ilgili çok sayıda görüş ve çalışma yayınlanmış olup, konu hakkında tartışma devam etmektedir. Bu ilaçların insanlarda da laboratuvarda görülen aynı etkileri gösterip göstermediği net değildir. Bir kısım bilim insanları da ACE inhibitörlerinin korona virüs infeksiyonunda faydalı etkilerinin olduğunu öne sürmektedir.
Prof. Dr. Benekli: Dünyanın en prestijli tıp dergisi New England Journal of Medicine’de 30 Mart günü yayınlanan bir “özel rapor” bu tartışmalara son noktayı koymuştur. Önceki çalışmalarda korona virüs infeksiyonu sonrası ACE2 alıcılarının virüsle bloke edilmesi sonucunda ACE2 ifadesinin düştüğü (downregulation) ve anjiotensin 2 düzeylerinin arttığı gösterilmiştir.
Burada önemli olan ACE/ACE2 dengesinin bozularak anjiotensin 2 aktivitesinin artmasına bağlı akciğer damarlarında büzüşme ve oksidatif organ hasarı oluşmasıdır. Buna bağlı olarak akciğer hasarının daha ciddi olduğu gösterilmiştir. Bu nedenle ACE blokajı aslında COVID-19 infeksiyonu için teorik olarak faydalı olması beklenir.
Koronavirüs hangi yüzeylerde ne kadar yaşar? COVID-19’a karşı korunma yöntemleri
Ayrıca virüs infeksiyonu sonrası kalpte bulunan ACE2 alıcılarının düzeylerinin düşmesine bağlı kalp yetmezliği ve kalp kası hasarı gelişebilir. Korona virüs kendisi doğrudan myokardit denen kalp kası hasarı yapabilir. ACE inhibitörü tansiyon ilaçları kalp kası hasarını önler ve tedavi ederler.
Bu nedenle bu ilaçların kullanımı aslında korona virüse bağlı akciğer ve kalp hasarını azaltabilir. Nitekim korona virüs infeksiyonuna yakalanan hastaların tedavisinde losartan isimli bir anjiotensin reseptör blokeri ilacı deneme aşamasındadır.
Bu konuda JAMA Cardiology dergisinde 3 Nisan’da arka arkaya çıkan 2 makalede de bu konu ele alınmıştır. Yaşlı insanlarda, özellikle hipertansiyon ve şeker hastalığı olanlarda ACE2 düzeyinin azaldığı ve anjiotensin 2 düzeyinin arttığı göz önüne alındığında, bu hipertansiyon ilaçlarının kullanılması ile ACE2 düzeylerinde artış olması kalp ve damar sistemi hasarını azaltıcı etki yapmaktadır.
Korona virüs infeksiyonu sonucunda ACE2 alıcısının azalmasına bağlı inflamatuvar ve oksidatif etkilerle KOAH, tansiyon ve şeker hastaları ile yaşlılarda ölüme kadar varan akciğer hasarı oluşur. Sepsise bağlı akut akciğer hasarı durumunda anjiotensin 2 engelleyici ilaçların kullanılmasının faydalı olduğu zaten bilinmektedir. Aynı mekanizma düşünüldüğünde ACE inhibitörü tansiyon ilaçlarının kullanılmasının akciğer hasarını engelleyici olması beklenir.
Koronavirüs (covid19) tespit edilen hastalara yaklaşım ve tedavi nasıl olmalı?
Son olarak yüksek riskli kalp ve tansiyon hastalarında ACE inhibitörü tansiyon ilaçlarının birden kesilmesi kalp krizi ve kalp yetmezliği riskini artırarak bu kişilerin hayatını kaybetmesine sebep olabilir. Bunun sebebi ACE inhibitörü tansiyon ilaçlarının kalp-damar sistemi üzerindeki koruyucu etkilerinin aniden ortadan kaldırılmasıdır. O nedenle kardiyoloji uzmanlık dernekleri şu anki bilgilerimize dayanarak korona virüs endişesi ile bu ilaçların kesilmesini kesinlikle önermiyorlar. Lütfen tansiyon ilaçlarınızı doktorunuza danışmadan kulaktan dolma bilgilerle bırakmayınız.
YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?
ACE ( Anjiotensin converting enyzme ) ile tamamen bağışıklık sistemi arasındaki bağlantılı olan bir hastalığı nasıl ve hangi sebeple ilişkilendirdiniz çok şaşırdım.