Probiyotik Desteği Prematüre Bebeklerde Ölüm Riskini Önemli Oranda Azaltabilir

Yazan Hüseyin Kandemir
20 Şubat 2025   |    17 Mart 2025    |   Kategori: Bebek Sağlığı, Pediatri Print

Prematüre doğan bebeklerde ölüm riski oldukça yüksek seyreder. Academy of Pediatrics dergisinde yeni yayımlanan bir araştırma probiyotiklerin bu riski azaltmada çok etkili bir yöntem olabileceğini gösteriyor. Kanada’da yapılan geniş çaplı bir çalışma, probiyotik takviyesi alan prematüre ve düşük doğum ağırlıklı bebeklerin hayatta kalma şansının arttığını ortaya koydu. Araştırmacılar, 34. gebelik haftasından önce doğan 32.667 bebek üzerinde yapılan analizlerde, probiyotiklerin ölüm oranlarını %38 oranında düşürdüğünü belirtti. Çalışma, probiyotiklerin bebeklerde kullanımının faydalarına dair önemli veriler sunarken, uzmanlar, bu uygulamanın uzun vadeli etkilerinin ve doğru miktarın belirlenmesi için daha fazla araştırma yapılması gerektiğini vurguluyor.

Çalışmanın baş araştırmacısı, Calgary Üniversitesi’nden Dr. Belal Alshaikh, probiyotiklerin ölüm oranlarını azaltma konusunda çok önemli bir potansiyele sahip olduğunu belirterek bu alanda yapılacak yeni çalışmaların çok faydalı olacağını açıkladı. Ancak, bilim insanları bu tedavi yönteminin sepsis oranlarını düşürmediğini, ayrıca nadir de olsa probiyotik kaynaklı enfeksiyon riskinin bulunduğunu belirtti.

Ölüm Oranlarında Azalma, Enfeksiyon Riskinde Değişim Yok

Çalışma kapsamında, probiyotik takviyesi alan prematüre bebeklerin ölüm riskinin %38 oranında azaldığı tespit edildi. Buna karşın, nekrotizan enterokolit (NEC) ve geç başlangıçlı sepsis oranlarında anlamlı bir düşüş gözlemlenmedi.

Prematüre bebeklerin ayakta tedavisi, bakım takip ve beslenmesi…

Araştırmada ayrıca probiyotik kaynaklı enfeksiyon vakalarının çok nadir görüldüğü belirtildi. 27 bebekte probiyotik sepsis gelişirken, bu vakalardan üçü ölümle sonuçlandı. Ölüm nedeninin doğrudan probiyotik kaynaklı olup olmadığı net olarak belirlenemedi.

Probiyotiklerin Kullanımı ve Tartışmalar

Probiyotiklerin, yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde kullanımı konusunda hâlâ bazı tartışmalar bulunuyor. Bunun nedenleri arasında, ilaç kalitesinde üretilmiş probiyotik takviyelerinin çok fazla olmaması ve bazı güvenlik endişeleri bulunuyor. Çalışmanın yazarları, “Probiyotiklerin olumlu ve olumsuz etkilerinin detaylı bir şekilde raporlanması, bilinçli kararlar alınabilmesi için hayati önemde” olduğunu belirterek şu saptamayı yapıyor:

 “Probiyotiklerin 1000 gramdan düşük doğum ağırlığına sahip bebeklerde hayatta kalma oranlarını artırabilecek iyi bir seçenek olduğu ve sepsis vakalarının çok nadir görülmesi, bu tedaviyi kullanmayı düşünenler için güven vericidir. Ancak hangi probiyotik türünün en etkili olduğu ve anne sütü ile birlikte kullanımının nasıl düzenlenmesi gerektiği konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.”

Türkiye’de her yıl yaklaşık 150 bin prematüre bebek doğuyor

Nekrotizan Enterokolit ve Sepsis Nedir?

Nekrotizan enterokolit (NEC), özellikle prematüre bebeklerde görülen, bağırsaklarda ciddi hasara ve ölüme yol açabilen hayati tehlike arz eden bir hastalıktır. Bu hastalıkta bağırsaklarda iltihaplanma meydana gelir ve bakteri istilasıyla doku ölümü gelişebilir. NEC’in ölüm oranı %50’ye kadar çıkabilmektedir. Geç başlangıçlı sepsis ise prematüre bebeklerde görülen kan dolaşımı enfeksiyonlarıdır. Bağışıklık sistemleri tam gelişmemiş olan bu bebekler için ölümcül olabilmektedir.

Araştırmanın Özeti

Prematüre Bebeklerde Probiyotiklerin Etkinliği ve Riskleri
Amaç: 34. gebelik haftasından önce doğan ve doğum ağırlığı 1000 gramdan düşük olan bebeklerde probiyotiklerin etkinliğini ve risklerini değerlendirmek.
Yöntemler: Bu çalışma, Kanada Neonatal Ağı’na (CNN) bağlı 33 yenidoğan ünitesine 1 Ocak 2016 ile 31 Aralık 2022 tarihleri arasında kabul edilen 34. gebelik haftasından önce doğmuş bebekler üzerinde yapılan geriye dönük kohort çalışmasını kapsamaktadır. Çalışmaya kabul sırasında yaşam beklentisi düşük olan, ilk 2 gün içinde ölen, doğumdan 2 günden daha uzun süre sonra CNN merkezlerine kabul edilen, önemli doğumsal anomalileri olan veya hiç enteral beslenme almayan bebekler dahil edilmemiştir. Analizler için lojistik regresyon, eğilim skoru eşleştirme ve tedavi ağırlıklı ters olasılık analizi kullanılmıştır.

Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 32.667 bebekten 18.793’ü (%57,5) probiyotik alırken, 13.874’ü (%42,5) probiyotik almamıştır. Probiyotik alan bebeklerin ortalama gebelik haftası 29 hafta (27–31), probiyotik almayanların ise 31 hafta (29–33) olarak belirlenmiştir. Probiyotik alan bebeklerde ölüm oranı %38 oranında azalmıştır (düzeltilmiş olasılık oranı [aOR], 0.62; %98.3 GA, 0.53–0.73). Ancak, probiyotik kullanımı nekrotizan enterokolit (NEC) vakalarını azaltmamıştır (aOR, 0.92; %98.3 GA, 0.78–1.09) ve geç başlangıçlı sepsis oranlarında da belirgin bir azalma görülmemiştir.

Probiyotik nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları nelerdir?

Doğum ağırlığı 1000 gramdan düşük olan 7401 bebek incelendiğinde, probiyotiklerin ölüm oranlarını düşürdüğü (aOR, 0.58; %98.3 GA, 0.47–0.71), ancak NEC insidansında belirgin bir değişiklik yaratmadığı (aOR, 0.90; %98.3 GA, 0.71–1.13), geç başlangıçlı sepsis oranlarını azaltmadığı (aOR, 1.01; %98.3 GA, 0.86–1.18) görülmüştür. Probiyotik kaynaklı sepsis, 34. gebelik haftasından önce doğan 27 bebekte (1,4/1000) ve 1000 gramın altında doğan 20 bebekte (4/1000) görülmüştür. Bu vakaların üçünde bebekler hayatını kaybetmiş, iki vakada probiyotik kaynaklı sepsis muhtemel ölüm sebebi olarak değerlendirilmiştir.

Sonuç: Kanada’daki yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde kullanılan probiyotikler, prematüre ve düşük doğum ağırlıklı bebeklerde ölüm oranlarını düşürmüştür. Ancak, nekrotizan enterokolit ve geç başlangıçlı sepsis üzerindeki etkileri sınırlı kalmıştır. Probiyotik kaynaklı sepsis vakaları nadir görülmüştür.

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Araç çubuğuna atla