Polinöropati nedir? Neden olur? Belirtileri, türleri ve tedavisi

Polinöropati, kişideki periferik sinirlerin zarar görmesi nedeniyle normal sinyallerin beyne geri gönderilememesi ile oluşan bir hastalıktır. Ciltteki, kaslardaki, organlardaki kısacası vücudun farklı yerlerindeki birden çok sinir etkilenebilir. Sinir hasarı, duyusal ya da motor sinirlerde olabileceği gibi her ikisinde birden görülebilir. Bu durum, sensorimotor nöropati olarak adlandırılır. Belirtiler, hangi sinirlerin hasar gördüğüne göre değişiklik gösterir. Sinir hasarı sonucu kaslarda güçsüzlük, yürümede zorluk, koordinasyon bozukluğu, el, kol ve bacaklarda ağrı ve uyuşma gibi farklı belirtiler görülebilir. Tedavisinde ilaç, rehabilitasyon ya da alternatif yöntemler tercih edilebilir. Tedavide amaç öncelikle sinir hasarının altında yatan hastalığı tedavi etmek, ardından da semptomları gidermektir.

Polinöropati nedir?

Polinöropati, çoklu periferik (çevre) sinirlerin hasar görmesi durumudur, periferik nöropati olarak da bilinir. Bu sinirler, merkezi sinir sistemi ile vücudun diğer bölümleri arasında bilgi aktarırlar. Beyin ve omurilik dışındaki sinirler, periferik sinirler olarak sınıflandırılır. Polinöropatide birden fazla periferik sinir aynı anda etkilenir. Duygularımızdan ve hareket kabiliyetimizden sorumlu olan sinirlerin yanı sıra otonom sinirler de hasar görebilir. Polinöropati çoğunlukla diyabet, kanser ve otoimmün rahatsızlıklar sonucu gelişir.

Anevrizma nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Polinöropati Çeşitleri

Akut Polinöropati

Nadir görülen akut polinöropatinin belirtileri şiddetli ve hızlı bir şekilde gelişir. Daha çok otoimmün bir bozukluk ya da enfeksiyon kaynaklı sinir hasarı sonrasında ortaya çıkar. Akut polinöropati vakaları, genelde kısa bir süre içerisinde tedavi edilebilir. En çok, ölümcül bir otoimmün hastalık olan Gullian Barre sendromuna sahip kişilerde görülür.

Kronik Polinöropati

Genelde diyabet ya da böbrek rahatsızlığı gibi sinir hasarına neden olabilen bir rahatsızlıktan kaynaklanır. Semptomlar, zaman içerisinde ve yavaş yavaş gelişir. Kronik polinöropatinin birden fazla nedeni olabilir. Nedenlerin tespiti bazen zorlayıcıdır. Bazı vakaların ardında ise herhangi bir neden yer almayabilir.

Polinöropati sinir hasarı nedeniyle oluşur

Çoklu mononöropati

Bu durumda en az iki farklı periferik sinir bölgesi hasar görür. Kan damarlarının iltihaplanması (vaskülit), bazı kanserler ve sarkoidoz gibi farklı nedenlerden kaynaklanır.

Polinöropati belirtileri

• Karıncalanma ve iğnelenme hissi
• Uyuşma, acı hissedememe
• Kol, bacak, el ya da ayakları kullanırken zorlanma
• Gece ağrılarına bağlı olan uyku problemleri
• Dokunmaya karşı aşırı hassasiyet
• Yanma, bıçaklanma ve donma vb. ağrı hissetme
• Sıcaklık değişimlerini algılamada yetersizlik
• Cilt, saç ve tırnakta görülebilen değişiklikler
• Kas güçsüzlüğü ve kaslarda seyirme
• Düşme atakları ve  koordinasyon eksikliği
• Cilt ve tırnak enfeksiyonları
• Bacak ve ayak ülserleri
• Aşırı terleme, ısıyı tolere edememe
• Sindirim sistemi ve mesane sorunları,
• Kan basıncı ve nabızda anormallikler,
• Nefes almada zorluk çekme,
• Yemek yeme ve yutma güçlüğü,
• Baş dönmesi ve yürümede güçlük çekme,

Fibromiyoloji ve polinöropati belirtileri birbirine benzerlik gösterebilir. Aynı şekilde multipl skleroz ve polinöropati semptomları da birbirine benzer. Kesin teşhis, ancak alanında uzman bir doktor tarafından koyulabilir.

Vertigo nedir? Neden olur? Vertigonun belirtileri ve tedavisi

Polinöropati neden olur?

Polinöropatinin temel nedeni vücudumuzdaki bazı periferik sinirlerin hasar görmesidir. Bu hasara yol açan en önemli etkenleri ise aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:

• Diyabet: Kan glukoz seviyelerinin insülin hormonu tarafından kontrol edilememesi, polinöropatiye neden olabilir. Özellikle Tip2 diyabet hastalarında görülür. Yapılan bir araştırmada her beş tip2 diyabet hastasından birinde polinöropatiye rastlanmıştır.
• Aşırı alkol tüketimi: Aşırı alkol tüketiminin eşlik ettiği dengesiz ve düzensiz beslenme, periferik sinir dokusuna hasar verebilir.
• Otoimmün hastalıklar: Bağışıklık sisteminin yanlışlıkla kendi sağlıklı dokularına saldırdığı romatoid artrit, çölyak hastalığı, lupus, Guillain Bare sendromu, Sjogren sendromu vb. otoimmün rahatsızlıklar, sinirlere zarar verebilir.
• Birtakım bakteriyel ve viral enfeksiyonlar: Zona, hepatit B, hepatit C, HIV, Lyme hastalığı gibi birtakım viral ve bakteriyel enfeksiyonlar, nöropati ile yakından ilişkilidir.
• Kemik iliği bozuklukları: Lenfoma, birtakım kemik kanseri çeşitleri, kandaki anormal proteinler, nöropatiye neden olabilir.

Kemik kanseri neden olur? Belirtileri, evreleri ve tedavi yöntemleri

• Bazı kalıtsal bozukluklar: Charcot-Marie-Tooth hastalığı gibi birtakım kalıtsal bozukluğa sahip kişilerde nöropati gelişebilir.
• Böbrek ya da karaciğer hastalığı: Periferik Nöropati Merkezi’ne göre böbrek hastalarının %20-50 gibi büyük bir bölümünde nöropati görülür. Araştırmalara göre karaciğer sirozu olan hastalarda da nöropati yaygındır.
• Birtakım ilaçlar: HIV/AIDS ve kemoterapi tedavisinde kullanılan bazı ilaçların kullanımı nöropatiyi beraberinde getirir.
• Yetersiz beslenme: B1, B6, B12 ve E vitamini açısından yetersiz beslenen kişilerde sinir sağlığı ciddi anlamda hasar görebilir.
• Yaralanma ve fiziksel travmalar: Yazı yazma gibi sürekli tekrarlanan hareketler ve kaza sonrası yaralanmalar, preferik sinir hasarına yol açabilir.
• Toksinlere maruz kalma: İlaç ve kimyasal maddelerin kötüye kullanımı, arsenik, kurşun ve cıva gibi kimyasallara maruz kalma; zehirli nöropati gelişimine neden olabilir.
• Hipotriodizm: Tiroid bezlerinin az çalışması, nadir de olsa periferik sinir hasarına yol açabilen bir etkendir.

Polinöropati komplikasyonları

• Sinir hasarına bağlı kas zayıflığı, denge ve koordinasyon eksikliği, hastanın dengesini kaybetmesi sonucu düşme ve yaralanma oluşabilir
• Uyuşukluk, ağrı ve hasta tarafından sıcaklık değişimlerinin fark edilememesi, kesik ve yanık gibi pek çok cilt hasarını beraberinde getirebilir.
• Bacak ve ayaklardaki yaralanmalar, ciltteki yaralar nedeniyle kişi enfeksiyon kapabilir

Diyabete bağlı polinöropati

Tip2 diyabet, sinirleri tek tek tutabileceği gibi karnın içindeki ve koltuk altında bulunan sinir yumaklarını da tutabilir. Genelde gövdeye uzak sinirler tutulsa da bazen de gövdeye yakın sinirler de tutulabilir. Diyabete bağlı nöropatinin tedavisinde kan şekerini dengeleyen insülin ilaçları ve oral ilaçlar reçete edilir. Tip1 diyabetin neden olduğu durumlarda vücudun insülin hormonu salgılaması adına ameliyat zorunlu olabilir. Ameliyat, ilaçla tedavinin başarılı olmadığı durumlarda başvurulan bir çaredir.

Sarkopeni nedir? Kas erimesi neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Kanser hastalarında polinöropati

Kanserin tedavisi esnasında kullanılan kanser ilaçlarının polinöropati geliştirme riski bulunur. Bu durumda toksik özellik gösteren ilaçlar, duyusal lifleri tutarak, aksonal harabiyete neden olabilir. Yapılan birçok araştırmaya göre kemoterapinin polinöropatiye yol açma oranı %50-70 arasında değişiklik gösterir. Kemoterapi sonrasında hastada parastezi, ağrı, uyuşukluk gibi yakınmalar ortaya çıkabilir. Kanserin kendisinden çok tedavide kullanılan ilaçlar, polinöropatiye neden olmaktadır. Kanser hücrelerine bağlı polinöropatinin tedavisinde tümör ve kanser hücreleri ameliyat ile alınır.

Polinöropati teşhisi

Polinöropati teşhisi, sağlık geçmişinize yönelik sorular, fiziksel muayene ve nörolojik değerlendirmeden oluşur. Boyunuz, kilonuz, kan basıncınız, nabzınız ve sıcaklığınız kontrol edilir. Diyabet, tiroid fonksiyonu, yetersiz beslenme gibi olası polinöropati nedenlerini değerlendirmek için kan testi istenebilir. Reflekslerinizi, kas gücünüzü, postür ve koordinasyonunuzu kontrol etmek adına sizden bazı testler talep edilebilir.

Polinöropati testleri

• MRG ve BT Taraması: Bu görüntüleme teknikleri ile tümör, fıtık diskleri vb. sinir hasarına neden olabilecek etmenler tespit edilir.
• Elektro-tanısal testler: Kas ve sinirlerdeki elektriksel aktiviteler ölçülür. Elektromiyografi ile sinir iletim hızı ölçülür. Sinirdeki hasarın tespitine yardımcı olabilir.
• Biyopsiler: Sinir ve sinir uçlarındaki anormalliklerin tespiti amacıyla sinirin bir bölümü ya da deri örneği çıkarılır.

Emar (MR) nedir, nasıl çekilir? Manyetik rezonans ne işe yarar?

Polinöropati tedavisi

İlaçla tedavi

Nöropati tedavisinde kulllanılan ilaçlar hastalığın sebebine göre farklılık gösterebilir. Örneğin, nöropatiye diyabetin neden olması durumunda insülin içeren diyabet ilaçları kullanılması gerekir

Polinöropati ilaçları

• Hafif ve orta şiddetli ağrıların tedavisi amacıyla ağrı kesici ilaçlar reçete edilir.
• Hipotroidizm kaynaklı nöropati tedavisinde insülin içerikli ilaçlardan yararlanılır.
• TCA olarak isimlendirilen birtakım antidepresanlar, duloksetin vb. SNRI ilaçlar, tedavide kullanılan diğer ilaçlardır.
• Gabapentin ve pregabalin gibi bazı nöbet ilaçları kullanmanız da gerekebilir.

Neurontin nedir? Ne işe yarar? Kullanımı ve yan etkileri

Tıbbi tedaviler

Transkutanöz Elektriksel Sinir Uyarımı

Cildin içine yumuşak bir elektrik akımının gönderildiği bu yöntem, acı ve ağrının hafiflemesine yardımcı olur.

Plazma değişimi

Kanın vücuttan çıkarıldığı bu yöntemde kan tekrar vücuda döndürülmeden önce antikorlardan ve proteinlerden arındırılır. İnflamatuar ya da otoimmün rahatsızlıkların yol açtığı polinöropati tedavisinde genelde bu yöntemden yararlanılır.

İmmün globin tedavisi

İmmün ya da inflamatuar rahatsızlığı bulunan kişilerde kandaki antikor ve yüksek proteinlerin seviyesi kontrol altına alınarak, bağışıklık sistemi düzenlenir.

Polinöropati fizik tedavi

Kas zayıflığı ve koordinasyon bozukluğu bulunan hastalarda fizik tedavi ile semptomlar hafifletilebilir.

Fizik tedavi ve rehabilitasyon nedir? Fizyoterapist ne iş yapar?

Ortez ve cihazlarla tedavi

Diş telleri, el bilek atelleri, tekerlekli sandalyeler gibi birtakım cihazlar ile el, ayak, kol ve bacaklarda rahatlama sağlanabilir. Nöropatinin sinir baskısından kaynaklandığı durumlarda ise cerrahi müdahale gerekli olabilir.

Tamamlayıcı tedaviler

Akupunktur, meditasyon, masaj gibi tamamlayıcı tedaviler ile semptomların şiddeti hafifletilebilir.

Polinöropati egzersizleri

Kol, bacak, el hareketlerini içeren egzersizlerle de hastanın kol, el ve bacaklarını kullanırken çektiği zorluklar giderilebilir. Ağrı ve acının hafiflemesini sağlayan bu egzersizler, fizik tedavi uzmanları tarafından hastalara önerilir. Hareketlerin gün içerisinde düzenli bir şekilde tekrar edilmesi ile oluşabilecek komplikasyonlar da önlenebilir.

Polinöropati hastalarının rehabilitasyonu

Nörolojik rehabilitasyon kapsamında kas güçlendirme, eklem germe, felç geçiren hastalarda beyin iyileşmesini güçlendiren egzersizlerden yararlanılır. Aynı zamanda hastaya ortez ve yardımcı cihazları nasıl kullanacağı da fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı tarafından öğretilir. Ağrıyı ve kas sertliğini azaltan ilaçların hastaya enjekte edilmesi, rehabilitasyon tedavisinin bir diğer parçasıdır.

Polinöropati bitkisel tedavisi

Sarı kantaron yağı neye iyi gelir? Faydaları nelerdir? Nasıl kullanılır?

Polinöropati hastalarına öneriler

• Bazı hareketleri sürekli olarak tekrar etmeniz gereken bir meslekle ilgileniyorsanız, çalışma saatlerinizi azaltmayı deneyin!
• Çevrenizde polinöropatiye neden olabilecek herhangi bir toksin ya da kimyasal madde bulunuyorsa, bu maddelerden uzak durun.
• Doktorunuz sizin için fizik tedaviyi uygun gördüyse fizik tedavi seanslarına eksiksiz bir şekilde katılın. Egzersizleri her gün düzenli olarak evinizde tekrar edin.
• Alkol ve sigarayı bırakın.
• Bağışıklık sisteminizi güçlendirmek için düzenli ve dengeli beslenin.
• Vitamin ve mineraller açısından zengin besinler tüketin.
• Vegan ya da vejetaryen beslenme şeklini benimsediyseniz mutlaka B12 vitamin takviyeleri kullanın.
• Bol miktarda magnezyum, folik asit, kalsiyum, demir gibi kemik ve kaslarınızı güçlendiren gıdalar tüketin.
• Depresyon ya da anksiyete gibi sorununuz varsa ilaçlarınızı düzenli olarak kullanın
• Stresli bir yaşam sürmekten kaçının. Bu noktada günde 30 dakikalık yürüyüşlere çıkmak, egzersiz yapmak, yoga ve meditasyon gibi aktivitelere katılmak iyi olabilir.
• Kafein alımını mümkün olduğunca sınırlandırın.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

4 Yorum

En Yeniler

Eskiler Beğenilenler

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör

Mustafa Demirci

3 yıl önce

Nuropati hastalığının gülanbare hastalık sonucu noropati görülüyorki kesin tedavisi sadece ağrı kesici lerle tedavi ediliyor ancak kesin çözüm ne yazıkki bulunamadığını 3 yıldır sormadığım hastane prof denemediğim alternatif tıp bitki yardıcı ilaç vs kalmadı kesin çözüm sizce nedir mümkünse bilen varsa ağrıyı dindiren yan etkisiz ilaç varsa 05325897075 tel bidirebilirmi

0

Yanıtla

MUAMMER BAŞOĞLU

2 yıl önce

Cevaben  Mustafa Demirci

Ağrı kesici derken Lyrica mı kullanıyorsunuz. Ayrıca hastalığa yol açan nednleriniz nedir?

0

Yanıtla

Süleyman ferah

2 yıl önce

Cevaben  Mustafa Demirci

Ağrı olduğu zaman voltaren iğneve muscoril kas gevzeticiyi kariştirip kalcadan yaptiriyorum iyi geliyor sizde yaptirabilirsiniz geçmiş olsun

0

Yanıtla

Mustafa Demirci

3 yıl önce

Fevkaleda nüropati hastalığını ve tedavisini gülanbare geçiren daha sonra hastalık komtikasyon oluşan nüropati hastaları ağrı kesici 300 lük perge alışkanlık yapıp ağrıyı kesmiyor ne yapmak gerek

0

Yanıtla