Pırasa, soğan ve sarımsakla aynı aileye aittir; tıpkı onlar gibi çok faydalı bir bitkidir. Sindirim ve bağışıklık sistemi için harika bir sebze olan pırasa, hem çiğ hem de pişmiş olarak tüketilebilen bir kış sebzesidir. Vitamin ve mineral içeriği çok zengindir, ayrıca çok iyi bir antioksidan kaynağıdır. Kalbi korur, kan şekerini düzenler ve kötü kolesterol seviyesini azaltır. Başta kanser ve diyabet olmak üzere pek çok hastalığın gelişmesini engeller. Vücuttaki iltihabı ve ödemi azaltır, bağışıklığı güçlendirir. Zayıflamaya yardımcı olan pırsa harika bir diyet sebzesidir.
İçindekiler
Pırasanın lif değeri yüksek ancak protein oranı düşüktür. Yağsız bir besindir. Sağlıklı bir karbonhidrat kaynağıdır ve kalorisi oldukça azdır. 100 gram pırasa yaklaşık 61 kaloridir. Bu nedenle kilo vermek için çok iyi bir diyet bitkisidir.
Soğanın faydaları nelerdir? Soğan hangi hastalıklara iyi gelir?
Polifenoller ve kükürt bileşiklerine sahip olan pırasa, güçlü bir antioksidan deposudur. Vitamin ve mineral bakımından oldukça zengindir. Yüksek miktarda A vitamini, C, E, B6, K vitamini yanı sıra potasyum, kalsiyum, çinko, bakır magnezyum ve demir gibi değerli mineraller içerir.(1)
Kan basıncını düşürme özelliği olan pırasa, kalp sağlığını korur. Bağışıklık sistemini destekleyerek viral ve bakterial enfeksiyonları engeller. Sindirimi düzenler ve kilo vermeye yardımcı olur. Katarakt ve kanser riskini azaltır. Tip 2 diyabet hastalığı olanların mutlaka tüketmesi gereken bir besindir. Ayrıca, kemikleri, saçları ve cildi güçlendirir.
Lif oranı oldukça yüksek olan pırasa, sindirimi için çok faydalıdır. İçerisindeki prebiyotik bakteriler iltihabı azaltarak mide ve bağırsak sağlığını destekler. Probiyotik açısından zengin besinler tüketmek, vücudun genel sağlığı için de çok önemlidir.
Lifli besinlerin sağlığa faydaları ve en çok lif içeren gıdalar
Pırasa, çok değerli bir lif kaynağıdır. Lif, sindirim sisteminde uzun süre kalır, bağırsakları temizler ve bağırsak hareketlerini teşvik eder. Bu nedenle pırasa sindirim sürecinde çok etkilidir ve kabızlığı giderir.
Şeker hastaları pırasa yemeği yiyebilir mi? Şeker hastaları bol bol pırasa yiyebilirler. Glisemik indeksi ve kalorisi oldukça düşük olan pırasa, Tip 2 diyabet hastaları için ideal bir besindir. Ayrıca, diyabetik nöropatiye karşı etkili olduğu kanıtlanmış allicin bileşiği içerir. Diyabet hastaları, K vitamini ve lif oranı bakımından da zengin bir sebze olan pırasayı güvenle diyetlerine dahil edebilir.
Kanser hastaları pırasa yiyebilir mi? Kanser hastaları keyifle pırsa yiyebilir. Pırasanın içerisinde bulunan bazı bileşikler kanserle savaşma etkisine sahiptir. Özellikle kaempferol bileşiği, kanser dahil olmak üzere birçok kronik hastalık riskini önleyebilir. Pırasa aynı zamanda, antikanser özelliği bulunan bir bileşik olan allicin maddesi içerir.(3)
Pırasa, folat miktarı nedeniyle kalp dostu besinler arasındadır. Folat, kan damarlarını hasardan korumaya yardımcı olur. Yanı sıra pırasanın içeriğinde bulunan antioksidanlar kalp krizi ve kalp hastalıkları riskini önemli ölçüde azaltabilir.
Folik asit nedir? Folat vitaminin faydaları ve gebelikte kullanımı
Yüksek oranda K vitamini ve kalsiyum içeren pırasa, kemik gelişimi ve güçlenmesi için oldukça faydalıdır. K vitamini kemik yoğunluğunu artırır, kemik kırılmasına karşı koruma sağlar. Beslenme rutinine pırasa eklemek, osteoporoz ve diğer kemik rahatsızlıkları riskini de önemli ölçüde azaltır.
Pırasa suyu, sivilce belirtilerini ve yara izlerini azaltmaya yardımcı olabilir. Pırasa suyunu cilde uygulamak, çok faydalıdır. Cilt sağlığını destekler ve daha genç bir cilt dokusu oluşur.
Cilt, bu suyun içindeki magnezyum, demir ve antioksidanları emer. Böylece hasarlı hücreler onarılır ve aknenin neden olduğu iltihap büyük ölçüde giderilir.
Katarakt, özellikle 40 yaş üzeri yetişkinleri etkileyen ve tedavi edilmediği takdirde körlüğe neden olan bir göz hastalığıdır. Pırasanın içerisindeki zeaksantin ve lutenin gibi bileşikler katarakta karşı koruyuculuk sağlar. Ayrıca bu bileşikler, göz hücrelerini oksidatif strese karşı da korur.
Pırasa, iltihap kurutucu özelliğe sahiptir ve inflamasyonu baskılar. Ayrıca antiseptik özellikleriyle enfeksiyonlar için doğal bir tedavidir. (4)
İltihaba neden olan besinler! İltihap kurutan şifalı bitkiler ve kürler
Pırasa suyu iki şekilde yapılabilir. Pırsa, su içinde haşlanarak veya taze pırasa meyve sıkacağından geçirilerek yapılabilir. İlk yöntem için; küçük bir tencereye su doldurup doğranmış pırasaları içine ekleyin. 10 dakika kadar kaynattıktan sonra soğuması için dinlenmeye bırakın. 10 dakika dinlenen pırasa suyunu süzdükten sonra içebilirsiniz. İkinci yöntem için, taze pırasayı doğrayarak meyve sıkacağından geçirerek pırasa suyu yapabilirsiniz. Bu çok daha faydalıdır ve smoothie hazırlanıp olarak içilebilir.
Düşük kalorili bir sebze olan pırasa zayıflamak isteyenler için çok faydalı bir diyet sebzesidir. Bolca lif ve su içerdiği tokluk hissinin uzun sürmesini sağlar. Sindirim sisteminin daha iyi çalışmasını sağlayarak metabolizmayı hızlandırarak kilo vermeyi kolaylaştırır.
Pazı neye iyi gelir, nasıl yenmeli? Pazının faydaları ve zararları nelerdir?
Lezzetli ve besleyici bir sebze olan pırasa, diyet için ideal bir besindir. Hem çiğ hem de pişmiş olarak tüketmek mümkündür. Çorbalara, dip soslara, yahnilere, salatalara ve patates yemeklerine dahil edilebilir. Pırasayı istisnasız hemen hemen tüp diyet listelerine ekleyebilirsiniz. Çiğ veya pişmiş olarak yiyebilir ve suyunu keyifle içebilirsiniz.
Pırasa nasıl yenirse daha faydalı olur?
Pırasa, tercihen hem çiğ hem de pişmiş olarak tüketilebilebilir. Salatası, yemeği, böreği ve kavurması yapılabilir. Ayrıca suyu içilebilir hem de cilt bakımı için kullanılabilir. En sağlıklı tüketme yöntemleri; pırasaları az yağda sotelemek ya da ince ince kıyarak salatalara çiğ şekilde eklemektir. Çiğ pırasaları yaklaşık bir hafta, pişmiş pırasaları ise yaklaşık iki gün buzdolabında saklamak mümkündür.
Soğan ve sarımsak familyasından olan pırasayı rahatlıkla çiğ olarak tüketilebilirsiniz. Zengin lif içeriği nedeniyle çiğ tüketilmesi halinde tokluk hissi yaratır. Çiğ hali kabızlık sorunları için de oldukça fayda sağlar.
Öncelikle pırasalar ayıklanarak bol suyla yıkanmalıdır. Yüksek ateş besin değerini azaltabileceğinden dolayı kısık ateşte pişirmek idealdir. Yemeği ve kavurması için yaklaşık 20-25 dakika pişirmek yeterli olacaktır.
Sarımsak neye iyi gelir, nasıl tüketilmeli? Faydaları ve zararları
Pırasa, içeriği oldukça zengin olmasına rağmen protein bakımından zayıftır. Yoğurt ise protein değeri yüksek bir besindir. Pırasayı yoğurtla birlikte tüketmek protein dengesini sağlamaya yardımcı olabilir.
Malzemeler: 4 dal pırasa / 250 gram kıyma / 2 adet havuç / 1 tatlı kaşığı domates salçası / 4 yemek kaşığı zeytinyağı / 1 yemek kaşığı pirinç / 1 tutam tuz.
Yapılışı: Pırasaları yıkayıp iri iri doğrayın. Havuçları halka halka dilimleyin. Tencereye yağı alın ve kıymayı yaklaşık 7-8 dakika boyunca kavurun. Üstüne salçayı ekleyip 1-2 dakika daha kavurun. Ardından doğradığınız havuçları ekleyip birkaç kez karıştırın ve pırasaları ilave edin. Pirinçleri ve tuzunu da dahil ettikten sonra malzemelerin üzerini kapatacak kadar sıcak su ekleyin ve kısık ateşte yaklaşık 20 dakika pişmeye bırakın.
Malzemeler: 3 yemek kaşığı sıvı yağ / 2 adet soğan / 1 yemek kaşığı domates salçası / 600 gram pırasa / 1 çay kaşığı tuz / 1 çay kaşığı karabiber / 1,5 – 2 su bardağı su
Yapılışı: Soğan, sıvı yağ ve salçayı tavaya alın ve birkaç dakika kavurun. Ardından doğranmış pırasaları ilave edin ve kavurun. Tuz ve karabiber de ilave ederek kavurmaya devam edin. Suyunu da ilave ederek pişmeye bırakın. Pırasalar suyunu çekip yumuşayınca ocaktan alın.
Pırasanın şekeri düşürme özelliği olduğu için şeker seviyesi düşük kişiler dikkat etmelidir. Nikel alerjisi olan kişiler için de pırasa tüketmek riskli olabilir. Yanı sıra midedeki asidi artırabileceğinden mide sorunu olanların kontrollü tüketmesi önerilir.
Zeytinyağı neye iyi gelir? Nasıl kullanılır? Faydaları ve zararları
Hamileler için pırasa oldukça ideal bir besindir. Gebelik sürecinde gaz problemi yaşayan kadınlara fayda sağlayabilir. Pırasayı haşlayarak tüketmek gaz problemeni en aza indirecektir. Ancak sütün tadını bozabileceğinden dolayı emziren kadınların pırasayı dikkatli tüketmesi önerilir.
Çoğu uzmana göre pırasa, bebeklerin ek gıdaya başlama döneminde verilecek bir sebzedir. 6. aydan itibaren bebeklerin pırasa tüketmesinde bir sakınca yoktur. 6 aydan küçük bebeklere ise şişkinlik yaratmaması için kaynatılmış pırasa suyu verilebilir.
Pırasanın bilinen bir zararı yoktur. Ancak idrar söktürücü özelliğinden dolayı fazla tüketilirse sıvı kaybına neden olabilir. Yanı sıra sindirim sistemini hızlandırarak ishale yol açabilir. İçeriğindeki oksalat nedeniyle böbrek taşı geçmişi olanlar dikkatli etmelidir.
Pırasanın ilaç etkileşimi: Kan şekerini düşürme özelliği bulunan pırasa, insülin kullanan hastaları etkileyebilir. (6)
Kaynaklar ve Referanslar:
1- Allium cepa: A Treasure of Bioactive Phytochemicals with Prospective Health Benefits,2- The flavonoids of leek, Allium porrum,3- Dehydrated at Different Conditions and Powdered Leek as a Concentrate of Biologically Active Substances4- Traditional and modern uses of onion bulb ( Allium cepa L.): a systematic review5- Allium vegetable consumption and health: An umbrella review of meta‐analyses of multiple health outcomesYAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?