Pazı, besin değeri en yüksek kış sebzelerinden biridir. Yeşil yapraklı sebzelerin kraliçesi olarak kabul edilir. En iyi K vitamini kaynağı olan pazı, bolca A, B ve C vitaminleri içerir. Ayrıca magnezyum, kalsiyum, potasyum ve çinko gibi insan sağlığı için faydalı olan zengin bir mineral deposudur. Çok iyi bir lif kaynağı olan pazı, sindirim sistemini destekler ve kabızlığı önler. İçerdiği antioksidanlar sayesinde bağışıklık sistemini destekleyen pazı kalp damar hastalıkları, diyabet ve kansere karşı koruyucu bir besindir.
İçindekiler
Koyu yeşil yapraklı bir bitki olan pazı, pancar familyasına aittir. Çiğ veya pişmiş olarak tüketilebilir. Dünya genelinde yaygın tüketilen bir kış sebzesi olan pazının besleyiciliği çok yüksektir. Düşük kalorili bir bitki olduğu için diyet yapan ve zayıflamak isteyen kişiler için harika bir besindir. Bir fincan pazı yaklaşık 35 kaloridir.
Bir fincan pazı bir kişinin günlük ihtiyaç duyduğu K vitaminin 3 katını, A vitaminin yarısını tek başına karşılayabilir. Ayrıca B6, C ve E vitaminleri içerir. Çok iyi bir antioksidan kaynağı olan bazı, ayrıca magnezyum, fosfor, potasyum, çinko, kalsiyum, selenyum, beta-karoten, tiamin, riboflavin ve sodyum gibi insan sağlığı için faydalı bileşikler içerir.(1)
K vitamini neye yarar? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
Pazı pek çok sağlık sorununa iyi gelen bir sebzedir. Kronik hastalıkların oluşmasını engeller. Şeker hastalığına karşı etkilidir, kan dolaşımını iyileştirebilir ve kan basıncını düşürerek kalp sağlığını destekler. Kemik sağlığını için önemli bir besindir, beyin güçlendirir ve anti-kanser özellikleri vardır. Göz, saç ve cilt için oldukça faydalıdır.
Çok lifli bir sebze olan pazı, bağırsak hareketlerini destekler ve kabızlığı önler. Sindirim sistemindeki iltihabı azaltarak, hazımsızlık ve gastrit gibi sorunları gidermeye yardımcı olur. Haftada birkaç kez pazı yemek mide ve bağırsak hastalıklarına karşı korur.
Amerikan Diyabet Derneği, iyi bir lif kaynağı olan pazının insülin direncini gerilettiğini ve kan şekerini dengelediği için diyabet hastaları için çok iyi bir besin olduğunu açıklamıştır. Düzenli pazı tüketen kişilerde kan değerlerinin düzeldiği ve şeker hastalığının gerilediği saptanmıştır. Diyabet riski olan kötü kolesterol seviyesi yüksek kişilerin, pazı tüketip egzersiz yapmaları diyabet riskini %50 azaldığı görülmüştür.(2)
Bilimsel çalışmalar, bol lifli besleyici sebzeler tüketmenin kansere karşı koruduğunu göstermiştir. Pazı gibi, antioksidan, kalsiyum, selenyum gibi mineral ve vitamin bakımından zengin besinler tüketilmek kanser oluşma riskini azaltmaktadır. Pazı ayrıca kanser tedavisi görmekte olan hastalar için de ideal bir sebzedir. (3)
Kolesterol nedir? Neden yükselir? Tedavisi ve iyi gelen yiyecekler
Bazı gibi yeşil yapraklı besleyici sebzelerin kalp ve damar hastalıkları riskini azalttığı pek çok bilimsel araştırma ile kanıtlanmıştır. Potasyum ve antioksidan açısından zengin bir besin olan pazı, kalp sağlığını korumak için harika bir sebzedir. Yüksek tansiyonu engelleyen pazı kalp hastalıklarından korunmak için ideal bir besindir. (4)
Pazı, kaempferol ve flavonoid gibi bir çok antioksidan bileşik içerir. Kaempferol bileşiği, güçlü bir iltihap önleyicidir. Pazının içerdiği yüksek lif oranı da iltihap gelişmesini engeller. Pazının bir faydası ise idrar söktürücü etkisidir; idrar yolu iltihabına çok iyi gelmektedir.
Zayıflamak isteyenler için ideal bir sebze olan pazı aşırı yeme isteğini önler. Ayrıca çok düşük kalorili bir besindir. Bilimsel çalışmalar, yüksek lifli ve düşük kalorili pazı gibi sebzelerin kilo vermek isteyenler için en iyi seçenek olduğunu göstermektedir. İçerdiği zengin vitamin ve mineraller sağlıklı kilo vermeye yardımcı olur.
Pazı harika bir diyet yapma sebzesidir. Günlük diyet planınıza kolayca ekleyebilirsiniz. Salatalara, çorbalara, güveçlere, omlet ve sandviçlere çiğ veya pişirerek konabilir. Bir avuç pazı yaprağını saplarıyla birlikte pek çok yemeğe katılabilir veya smoothie yapabilir. Pazı yapraklarını zeytinyağında soteleyerek ve üzerine susam tohumları serperek yiyebilirsiniz.
İltihaba neden olan besinler! İltihap kurutan şifalı bitkiler ve kürler
Pazı suyu 2 şekilde yapılabilir, ilk yöntem haşlanan ve ardından süzülen suyuyla elde edilebilir. İkinci yöntem taze pazı yapraklarının blendırdan geçirilerek süzülmesi ile yapılabilir. Her 2 yöntemin kendine avantajları vardır. Haşlanmış bazı suyunun sindirimi ve lezzeti daha iyidir. Ancak çiğ pazı suyu daha faydalıdır.
Pazı, içerdiği zengin vitamin ve mineraller nedeniyle bebek ve küçük çocuklar için çok iyi bir besindir. Kas, kan ve kemik gelişimine yardımcı olur. Göz sağlığı ve bağışıklık sistemi için güçlendirir. 6 aylıktan itibaren bebeklere verilmesinde sakınca yoktur.
Bağışıklık sistemini güçlendirmek için ne yapmalı, nasıl beslenmeli?
Pazı pek çok şekilde yenebilir. Ispanak gibi öncelikle yıkanıp temizlenmelidir. Çiğ olarak salatalara katılabilir, haşlanabilir. Yemeği yapılabilir ya da kavurduktan sonra yumurta kırılarak yenebilir. Meyve suyuna ya da smoothie’lere eklenebilir. Sarma yapılabilir.
Gerekli olan malzemeler: 1 kg pazı /3 adet domates / 2 adet orta boy soğan /1 diş sarımsak / 1 çay bardağı bulgur / Yarım çay bardağı zeytinyağı / Bir tutam tuz
Yapılışı: Soğanı küp küp doğrayın. Düdüklü tencerenin içerisine zeytinyağını dökün. İlk olarak soğanları, sonrasında domatesin rendesini ekleyin ve iyice harmanladıktan sonra üzerine diğer malzemeleri dahil edin. En son 2 çay bardağı su ekleyerek 10 dakika pişirin.
Gerekli olan malzemeler: 1 demet pazı /3 adet soğan /1 yemek kaşığı zeytinyağı /1 çay kaşığı tuz /1 çay kaşığı karabiber /1 çay kaşığı pul biber
Yapılışı: Soğanları küp küp kesip zeytinyağı ile kavurun. Pazıları orta büyüklükte doğrayın. Kavrulan soğanların içine pazıyı ekleyin ve suyunu çekene kadar pişirin. Kavrulduktan sonra tuzunu, karabiberini ve pul biberi ekleyin.
Sarımsak neye iyi gelir, nasıl tüketilmeli? Faydaları ve zararları
Pazı, çok sağlıklı bir sebzedir. Ancak toprakta yetişen tüm yeşil yapraklı bitkiler gibi zararlı bakteri, kir veya yüksek metallere maruz kalabilir. Bu nedenle toksik etki oluşturabilir. Oksalat içerdiği için böbrek taşına neden olabilir. Bunu engellemek için susuz kalmamaya çalışın, sodyum alımını sınırlayın ve yeterli kalsiyum alın. Bunlara ek olarak nadiren de olsa alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Pazı yedikten sonra ürtiker, kaşıntı veya şişme gibi reaksiyon belirtileri yaşarsanız, pazı yemeyi bırakın ve doktorunuza danışın.(5)
Kan sulandırıcı ilaç kullanan kişiler aşırı pazı tüketmekten kaçınmalı, tüketmeden önce doktorlarına danışmalıdır. Bolca oksalat içerdiği ve bu nedenle böbrek taşlarına neden olabildiği için böbrek sorunu yaşayan kişiler doktora danışarak tüketmelidir.
Oldukça nadir da olsa pazı, bazı kişilerde alerjiye neden olabilir. Özellikle çimen ve polen alerjisi bulunanlar pazıya karşı duyarlı olabilir. Ağızda kısa süreli kaşıntı veya yanma ile sonuçlanan pazı alerjisi tehlikeli değildir.
Kaynaklar ve Referanslar:
1- Bioactive compounds and nutritional composition of Swiss chard ( Beta vulgaris L. var. cicla and flavescens),2- Wild edible Swiss chard leaves: Nutritional, phytochemical composition and biological activities3- Nutritional and functional potential of Beta vulgaris cicla and rubra,4- The Health Benefits of Dietary Fibre, 5- Dietary fibre and cardiovascular health: a review of current evidence and policyYAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?