Patoloji nedir? Patolog ne iş yapar? Patoloji testleri ve raporu

Patoloji, hastalık bilimi anlamına gelen bir tıp dalıdır. Doku ve hücrelerde oluşan hastalıkları özel testler kullanılarak teşhis eder. Patolog; tanı koyulması için alınan numuneleri değerlendirir, tanıyı belirten raporları düzenler. Patoloji testleri, genellikle kanser tanısı ve evresini belirlemek için yapılır. Ancak vücuttaki tüm dokulardan örnek alınarak patoloji testleri ile incelenebilir ve pek çok hastalığa teşhis konabilir. Patoloji raporu, patoloğun yaptığı inceleme sonucunda ulaştığı tanıyı belirtir. Hastalığın hangi aşamada olduğu yazılır. Bazı nedenlerden dolayı tanı koyulamamış ise raporda ek tetkikler, tekrar örnek alınması istenebilir.

Patoloji nedir?

Hastalık durumunda hücre, doku ve organlarda hastalığın tipine göre birçok değişiklikler olmaktadır. Patoloji uzmanları hastalık nedeniyle oluşan değişiklikleri özel bazı teknik ve araçlarla inceleyerek hastalıklara tanı koyarlar.

Patoloji branşları

• Genel patoloji: Normal işleyişin, normal hücre yapısının bozulması nedeniyle tüm hücre ve dokularda meydana gelen değişiklikleri inceler. İltihap, tümör, kanserin bulunduğu organ dışına yayılması (metastaz) gibi konular ile ilgilenir.
• Özel patoloji (sistem patolojisi): Sistemleri ve o sistemleri oluşturan organların hastalıklarını inceler. Akciğer patolojisi, nöropatoloji (beyin ve sinir hastalıklarını inceler), jinekopatoloji (rahim ağzı, rahim ve yumurtalık hastalıklarını inceler), dermatopatoloji (deri hastalıklarını inceler) gibi alt başlıklara ayrılabilir.

Nöroloji nedir? Nörolog hangi hastalıklara bakar?

Patolog kime denir?

Bu incelemeyi çıplak gözle ve mikroskop altında yapar, gerektiğinde özel teknikler kullanır. İncelemelerin sonucunda patoloji raporu hazırlar.

Patologlar organlardan alınan örnekleri analiz ederler

Patolojinin çalışma alanları

Patolojinin başlıca çalışma alanı her türlü hastalığa kesin tanı koyulması için gerekli incelemeleri yapmaktır. Ancak bunun dışında çalışma alanları da mevcuttur:

• Hastalıkların hayvanlarda araştırılması ve tedavi usullerinin denenmesi
• Otopsi incelemesi
• Hastadan alınan biyokimyasal, mikrobiyolojik örneklerle klinik ve patolojik araştırmaların birlikte yapılması
• Genetik incelemelerin yapılması

Patoloji laboratuvarında yapılan testler

Biyopsi nedir?

Patolojik inceleme için doku ve organlardan parça alınması işlemine biyopsi denir. Beyin de dahil olmak üzere vücuttaki her organdan biyopsi alınabilir. Lokal anestezi ile uyuşturularak veya ameliyat esnasında biyopsi alınabilir.

Biyopsi nedir, nasıl yapılır? Biyopsinin riski var mıdır?

İğne aracılığıyla direkt organdan, endoskopi ile mide ve yemek borusundan, kolonoskopi ile bağırsaklardan veya bronkoskopi ile akciğerlerden biyopsi alınabilir. 2 tür biyopsi vardır:

• Eksizyonel biyopsi: İncelenecek hastalıklı alanın tamamının alınmasına denir.
• İnsizyonel biyopsi: İncelenecek alanın belirli bir parçasının alınmasına denir.

Bazı kanser tiplerinde organın ve etrafındaki lenf bezlerinin hepsi çıkarılarak patoloji laboratuvarına gönderilebilir.

Anestezi nedir? Nasıl uygulanır? Anestezist ne iş yapar?

Frozen nedir?

Otopsi nedir?

Şüpheli ölümlerde gerçek ölüm sebebini saptamak için ölen kişiden alınan doku veya organlar patoloji laboratuvarına gönderilir.

Patoloji ve sitoloji

Sitoloji, ‘cyto’ ve ‘logos’ kelimelerinin birleşimiyle oluşmuştur ve hücre bilimi anlamına gelir. Hastalıkların temelinde hücresel düzeydeki bozuklukların olması nedeniyle sitoloji; hücrenin normal görünüşü dışındaki sapmaları inceler. Beden boşlukları ve salgılarından, organlardan örnekler alınarak lam denilen ince bir cama yayılır.

Endoskopi nedir? Neden ve nasıl yapılır? Riskleri nelerdir?

Hazırlanan preparatlar sitolojik boyalarla boyanır. Hücreler yapı, şekil ve boyanma özelliklerine göre mikroskopta incelenir. Normal görünüş dışındaki durumlar değerlendirilerek tanı koyulur.

• Eksfolyatif sitoloji: Dokuların yenilenmesi sonucu hücreler bulunduğu yüzeyden dökülür. Dökülen bu hücrelerin toplanarak incelendiği yöntem eksfolyatif sitoloji olarak adlandırılır. Bu yöntemle kadın üreme sistemine ait rahim, rahim ağzı gibi organlara ait hücreler, öksürtülerek alınan balgamda alt solunum yollarına ait hücreler veya kalp, akciğer, eklem, beyin-omurilik gibi organların etrafını saran zarların içindeki sıvılarda bulunan hücreler incelenir.
• İnce iğne aspirasyon sitolojisi: Herhangi bir kitleye girilerek enjeksiyon iğnesiyle o kitleden sıvı çekilmesi olayına aspirasyon denir. İnce iğne aspirasyon sitolojisi yöntemiyle dışarıdan görülen veya iç organlarda meydana gelen bir kitleden alınan örneklerdeki hücreler incelenebilir.

Kolonoskopi nedir? Nasıl yapılır? Kolonoskopinin riskleri nelerdir?

Patoloji laboratuvarında ne yapılır?

• Patoloji incelemesi için alınan parçalar bozulmaması, özelliğini kaybetmemesi için kimyasal koruyucu sıvı içine konulduktan sonra patoloji laboratuvarına gönderilir.
• Laboratuvara ulaşan örnekler kaydedilir, önce dış görünümleri (makroskopi) değerlendirilir ve mikroskop ile incelenmesi gerekli görülen kısımlar seçilerek ayrılır.
• Bu kısımlar örneklenip, çok ince kesitlerin alınabilmesine olanak verecek işlemlerden (doku takibi) geçirilir.
• Hazırlanan kesitler özel bir boya ile boyanır.
• Boyanmış kesitler ışık mikroskobunda incelenir.
• Işık mikroskobu ile yeterli büyütme sağlanamazsa elektron mikroskobu kullanılabilir. Bu şekilde hücre ve dokular incelenmiş olur.
• Ayrıca patoloji laboratuvarında alınan örnekler tanı koymanın kolaylaşması açısından özel boyalarla boyanabilir, genetik inceleme yapılabilir.

Patoloji testleri hangi hastalıklar için yapılabilir?

Kanser dışı hastalıkların tanısı için de patolojik inceleme gerekebilir. Bunlar;

• Akciğerin parankim hastalıkları
• Ülseratif kolit, Crohn hastalığı gibi bazı bağırsak hastalıkları
• Sedef hastalığı gibi bazı deri hastalıkları
• Tiroid hastalıkları
• Gastrit ve ülser gibi mide hastalıkları
• Hepatit gibi karaciğer hastalıkları
• Virüs, bakteri, parazit, mantarların sebep olduğu enfeksiyöz hastalıklar

Rahim ağzı kanseri (serviks) nedir? Belirtileri, nedenleri ve tedavisi

Patoloji raporu nedir?

Patoloji raporu ne işe yarar?

Patolog tarafından incelenmesi için laboratuvara gönderilen doku/organ/hücre topluluğu/sıvılar “örnek” olarak adlandırılır. Bu örneklerin incelenmesi sonucunda ortaya çıkan sonucu bildirmek için patoloji raporu düzenlenir. Bir patoloji raporunda:

• Hastanın adı soyadı, yaşı,
• Örneğin alındığı tarih
• Raporun numarası, rapor tarihi,
• Raporu yazan patoloğun ismi gibi bilgiler bulunur.
• İncelenen örneğin adı
• Vücudun hangi bölümünden hangi yöntemle alındığı,
• Örnek incelenirken kullanılan boya,
• Uygulanan metot,
• Ön tanı: Örneği gönderen doktor tarafından yazılan ve hangi hastalıktan şüphelenildiğinin yazıldığı bilgiler bulunur.

Patoloji raporunda karşınıza çıkabilecek başlıklar:

• Makroskopi: Bu başlık altına, incelenen örneğin gözle görülen özellikleri yazılır. Kaç adet örnek incelendiği, örneğin rengi, boyutları raporun bu kısmında yazılıdır.
• Mikroskopi: Mikroskopi başlığı altında incelenen dokunun mikroskop altında görülen özellikleri tarif edilir. Bu kısımdaki bilgiler sadece doktorun anlayabileceği şekildedir.
• Tanı: Bu başlık altında patoloğun yaptığı incelemeler sonucunda düşündüğü tanı yazılır. Tanı konulan hastalığa ait bulguların şiddeti, derecesi, yaygın olup olmadığı belirtilir. Eğer incelenen örnekte hastalık bulguları yoksa “normal bulgular” şeklinde bir açıklama olabilir. Gerektiğinde “biyopsinin tekrarlanması önerilir” gibi bir ifade de raporda yer alabilir. Patoloji raporundaki tanı kısmı; incelemeyi isteyen doktor tarafından değerlendirildiğinde düşünülen hastalık hakkında aydınlatıcı bilgiler edinilmiş olur. Ön tanı olarak düşünülen hastalığın olup olmadığı netlik kazanır. Hastalığın derecesine göre tedavi yöntemi belirlenir.

Mide kanseri (gastrik kanser) neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Patoloji sonuçları kesin tanı mıdır?

Tüm koşullar uygun olduğunda hastalığa ait kesin tanı koyulması mümkündür. Bu koşullar:

• Örneğin doğru yerden uygun yöntemle alınması,
• Alınan materyalin inceleme için yeterli olması,
• Materyalin doğru yöntemle incelenmesi
• Düşünülen hastalığın patolojik özelliklerinin o hastalığa özel olmasıdır.

Patolojik bulguya rastlanmadı ne demek?

Patoloji bölümüne gönderilen örneklerde herhangi bir hastalıklı doku veya bozukluk olmaması durumunda patolojik bulguya rastlanmadı ifadesi kullanılır. Patolojik bulguya rastlanmaması her zaman kişinin sağlıklı olduğunu göstermez. Alınan örnek için kullanılan bir ifadedir. Alınan örnekler sağlam doku ve hücrelerden alınmış olabilir. Bu tür durumlarda tanıdan hala şüpheleniliyorsa örnek alma işlemi tekrarlanır.

Patoloji sonucunun gecikmesi ne anlama gelir?

Patolojik olarak incelenecek materyal patoloji laboratuvarına ulaştıktan sonra rapor yazılması aşamasına kadar geçen süre sabit değildir. Materyalin zor incelenecek bir dokudan alınmış olması, araştırılan hastalığın tanısı için özel bir işlem gerekmesi ve incelemeyi yapan laboratuvarda yoğunluk olması gibi durumlar gecikmeye neden olabilir.

Akciğer kanseri belirtileri nelerdir? Nedenleri, tanısı ve evreleri

Bu yüzden raporun geç çıkmasının ihmalden kaynaklandığı düşünülmemelidir. Sitolojik inceleme raporları diğer incelemelere göre daha kısa sürede hazırlanır. Bazı durumlarda patoloji sonucunun çıkması 1 ay sürebilir.

Patoloji laboratuvarında örnekler karışabilir mi?

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

2 Yorum

En Yeniler

Eskiler Beğenilenler

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör

Sümeyye Görür

3 yıl önce

Selamün aleyküm. Ben patoloji raporun sonuçlarını nasıl nereden öğrenebilirim? Teşekkürler.

0

Yanıtla

Semiha

3 yıl önce

Mrb patoloji tahlil sonucunumu ogrenmek istiyorum tsk

0

Yanıtla