Osteoporoza neden olan hastalıklar ve ilaçlar nelerdir? Korunma yöntemleri

4 Ağustos 2011 | 12 Aralık 2022 | Kategori: Osteoporoz Print

277 Paylaşım

Günümüzde pek çok hastalığın ve sık kullanılan bazı ilaçların kemik yapımını engelleyip kemik yıkımını artırarak osteoporoza neden olduğunu söyleyen Türk Geriatri Derneği Başkanı ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yeşim Gökçe Kutsal: “Aralarında hipertiroidi, diyabet, hematolojik hastalıklar, genetik hastalıklar, böbrek hastalıkları, karaciğer hastalıkları ve inflamatuar romatizmal hastalıklar ile fazla alkol kullanımı gibi pek çok faktör osteoporoza neden olabilmektedir. Öte yandan kortizon, antikoagülanlar, antikonvülzanlar, kemoterapi / immünosüpresifler, tiroid ekstreleri, proton pompa inhibitörleri, aliminyum içeren antasitler, lityum, selektif serotonin geri alım inhibitörleri gibi ilaçlar da osteoporozu hızlandırabilir” dedi.

Osteoporoz nedir?

Osteoporozun kemik kitlesindeki azalmaya bağlı olarak ortaya çıkan bir hastalık olduğunu belirten Prof. Dr. Kutsal, şu bilgileri verdi: “Osteoporoz kırıklara neden olan sistemik bir iskelet hastalığıdır. Yetişkin insanlarda kemik kitlesi; iskelet gelişimi sırasında varılan en yüksek, en fazla kemik miktarına, yani kişinin ‘doruk kemik kitlesi’ne ve yaşamın daha sonraki dönemlerinde meydana gelen ‘kemik kaybı’nın ya da ‘kemik yıkımı’nın derecesine bağlıdır. Osteoporozun en önemli komplikasyonları kemik kırıkları, ağrı ve kişinin yaşam kalitesinin bozulmasıdır”

Osteoporoza neden olan hastalıklar nelerdir?

Seks hormanlarının az salgılanması ile ilgili sorunlar: Hipogonadal hastalıklar: Turner sendromu, Anoreksia nervosa, Panhipopituitarizm
Endokrin ve metabolik hastalıklar: Hipertiroidi, Primer hiperparatiroidi, Diyabet,
Hematolojik hastalıkları: Multipl miyelom, Lenfoproliferatif hastalıklar, Sistemik mastositoz.
Genetik hastalıklar: Marfan sendromu, Homosistinüri, Ehler-Danlos Sendromu, Glikojen Depo hastalığı, Hipofosfatemi, Osteogenezis imperfekta

Ayrıca fazla alkol kullanımı, uzun süre hareketsiz kalmak, inflamatuvar (iltihabi) barsak hastalıkları, barsaklarda emilim bozukluklarına neden olan hastalıklar, böbrek hastalıkları, karaciğer hastalıkları, romatizmal hastalıklar, mide ameliyatı geçirmiş olmak, organ nakli geçirmiş olmak, akciğerlerde kronik tıkayıcı hava yolu hastalığı, beslenme bozuklukları ve yetersiz beslenme, radyasyon tedavisi almış olmak da osteoporoza neden olabilir.

Kalsiyum nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları nelerdir?

Osteoporoza neden olan ilaçlar nelerdir?

Günümüzde sık kullanılan bazı temel ilaç gruplarının da osteoporoza neden olabildiğini belirten Prof. Dr. Kutsal, şu bilgileri verdi: “Kortizon (Glukokortikoidler), kan sulandıran ilaçlar (Antikoagülanlar), sara (epilepsi) ilaçları (antikonvülzanlar), progestinler, bazı kanser ilaçları (kemoterapi / immünosüpresifler), guatr ilaçları (tiroid ekstreleri), mide ilaçları (proton pompa inhibitörleri ve aliminyum içeren antasitler), bazı psikiyatri ilaçları (lityum, antidepresan olarak kullanılan selektif serotonin geri alım inhibitörleri)”

Toplum osteoporoza neden olabilecek hastalıklar ve ilaçlar konusunda bilgilendirilmelidir.

Osteoporozdan nasıl korunulur?

Osteoporoza neden faktörler ve osteoporoz gelişimi ile ilgili farkındalık yaratılmasının gerektiğini dile getiren Prof. Dr. Kutsal, “Toplum osteoporoza neden olabilecek hastalıklar ve ilaçlar konusunda bilgilendirilmelidir. Osteoporoz hastalarında muayenelerde, klinik ve laboratuar incelemelerde kemik kaybına ve kırığa yol açabilecek hastalık ve ilaçlar gibi tüm faktörlerin ortaya çıkarılmasına önem verilmelidir.

Osteoporoz (kemik erimesi) nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Çünkü; osteoporoza başka bir hastalık ya da uzun sure kullanılan bir ilaç neden olabilir. Bu durum belirlenmeli ve tedavi edilmelidir. İlaç tedavisine başlamadan önce; yeterli kalsiyum ve D vitamini alımı sağlanmalıdır. Yaşam boyu düzenli egzersiz, hormon eksikliği varsa bunun tanısı ve etkin tedavisi, alkol alımının azaltılması, sigara tüketiminin önlenmesi dikkat edilmesi gereken başlıca hususlardır. Günümüzde osteoporozun tedavisine yönelik olarak geliştirilmiş ilaçlardan hastaya en uygun olanı seçilmeli ve düzenli olarak kontrolleri yapılarak tedavisi takip edilmelidir” dedi.

Kemik yoğunluğu nasıl arttırılır?

Osteoporoz gelişiminin engellenmesi için alınabilecek önlemler şunlardır: Kemik yoğunluğunun artırılması ve sağlıklı kemikler için, puberte öncesi dönemde egzersiz, kalsiyumdan ve D vitamininden zengin diyet, ideal vücut ağırlığının sağlanması, sigara kullanımından kaçınılması gerekir. Yetişkin dönemde bilinçli egzersiz kemik kaybını yavaşlatabilmektedir. İleri yaşlarda düşmelerin şiddeti ve sıklığı kişinin hareketliliğinin, esnekliğinin ve hareket hızının korunması ile azaltılabilmektedir.

Osteoporoz tedavisinde öncelikli gruplar

Osteoporoz tedavisinde öncelikli grupların belirlenmesinin önemli olduğunu dile getiren Prof. Dr. Kutsal, şu bilgileri verdi: “Tedavi açısından öncelikli gruplar saptanmalıdır. İleri yaştaki kişiler, kemik mineral yoğunluğu düşük olanlar, ailesinde osteoporotik kırık olanlar, daha önce basit düşmeler ile kırık geçirmiş olanlar, vücut ağırlığı normalin altında olanlar, 3 aydan uzun süreden beri kortizon ilacı kullananlar ve ayrıca yoğun sigara ve alkol tüketenlerin mutlaka tedavi edilmeleri gerekmektedir.

Yetersiz D vitamini, kemik erimesi (osteoporoz) riskini artırıyor

Gelişebilecek sakatlıkların önlenmesine önem verilmelidir. Bunun için hastanın ve ailesinin bilgilendirilmesi, eğitimi, düşmelerin önlenmesi açısından evinin uyarlanması, düşme için risk faktörlerinin azaltılması, yardımcı cihaz ve günlük yaşam aktivitelerini kolaylaştıracak araçların temini ve bilinçli beslenme olarak özetlenebilir. Osteoporoz geliştikten sonra tedavisi oldukça zahmetli ve pahalı bir hastalıktır; dolayısı ile koruyucu önlemler açısından toplumun ve kişilerin bilinçlendirilmesi en akılcı yaklaşım olacaktır.”