Osteoartrit (OA) belirtileri tanısı ve tedavisi

Kıkırdak; kan damarı ve sinirden yoksundur. Kondrosit ve matriksden meydana gelir.

Matriks: 1-Kollajen lifler; tip II (makroçatkıyı oluşturur), tip IX (mikroçatkıyı oluşturur). 2-Proteoglikanlar.

Eklem kıkırdağında ve kemikte, yapım ve yıkım süreçlerindeki bozulmayla ortaya çıkan, ortak patolojik ve radyolojik özelliklere sahip, hetorojen hastalık grubudur. Klinik olarak; eklem ağrısı, sertliği ve hareket kısıtlılığı ile karakterizedir. Nonenflamatuvar, kronik bir hastalıktır. Eş adları; osteoartrit, osteoartroz, dejeneratif eklem hastalığı.

Sınıflama:
1-Primer (idiyopatik): lokalize, jeneralize (nodal, nonnodal).
2-Sekonder: travma, mekanik bozukluklar, eklem hastalıkları, konjenital ve gelişimsel bozukluklar, endokrin ve metabolik bozukluklar, nörolojik bozukluklar (charcot eklemi).

Patojenez: Etyolojik faktörler > kondrosit hasarı > IL 1 (metalloproteaz) > kollajen ve proteoglikan yıkımı > mikroçatkının (tip ıx kollajen) parçalanması > makroçatkının (tip ıı kollajen) parçalanması > kopan parçaların sinovyum tarafından fagositozu > enflamatuvar reaksiyon ve osteoartritik semptomlar.

Patoloji:
Kıkırdak: fokal şişme ve yumuşama, yüzey parlaklığının kaybolması, fibrilasyon, kıkırdak örtünün kaybolması.
Subkondral kemik: eburnasyon, subkondral kemik kisti, yassılaşma ve kollaps, osteofit.
Sinovyal membran: konjesyon ve villöz hipertrofi.
Eklem kapsülü: kalınlaşma, gevşeme ve kontraktür.

Klinik özellikleri:
Belirtiler: ağrı, tutukluk, krepitasyon, hareket kısıtlılığı, emniyetsizlik hissi.
Bulgular: eklem genişlemesi, deformite ve subluksasyonlar, lokal hassasiyet, pasif harekette ağrı, krepitasyon ve krakman, hareket kısıtlılığı, instabilite.

Radyolojik bulgular: Eklem aralığında daralma, subkondral kemik sklerozu, osteofit, subkondral kemik kistleri, kemik kollapsı, eklem içi ossöz cisimler (eklem faresi), deformite ve subluksasyon.

Radyoloji/Klinik ilişkisi: Patolojik ve radyolojik değişiklikler ile semptomlar arasında çok az ya da hiç korelasyon yoktur.

Laboratuvar bulguları: OA’ya özgü bir laboratuvar bulgusu yoktur.

Risk faktörleri: Yaşlanma, şişmanlık, heredite, iklim, cins ve yaş, mekanik faktörler, ırk, diyabet, hiperürisemi, hipertansiyon, ateroskleroz.

Ayırıcı tanı: Romatoid artrit, seronegatif spondiloartropatiler.

Tedavi

Rehabilitasyon: İstirahat verilir. Eklem üzerine binen yükün azaltılması ve dengelenmesi gerekir. Sıcak ve soğuk uygulama yapılabilir. Alçak frekanslı akımlar (TENS gibi) verilir. Egzersiz verilir; germe egzersizleri, kuvvetlendirme egzersizleri. Traksiyon, masaj ve lavaj uygulanabilir.

İlaç:
Oral: parasetamol, COX-2 spesifik inhibitörleri, NSAİİ’ler + misoprostol veya PPİ’leri, Diğer analjezikler. Tramadol, opioidler de verilebilir.
İntraartiküler: glukokortikoidler, hiyaluronan.
Topikal: kapsaisin, metil salisilat. Deneysel ilaçlar; diaserin, glukosamin, kondrotin sulfat.

Cerrahi: Osteotomi, artroplasti, artroskopik irrigasyon, debridman, artrodez.

Özetle: En sık görülen eklem hastalığıdır. Çoğu primer OA’dır. Belirgin klinik özellikleri ağrı, tutukluk ve hareket kısıtlılığıdır. Tanı klinik olarak konur. Laboratuvar bulgusu yoktur. Öldürücü değil fakat yaşam kalitesini bozucu bir hastalıktır. Tedavi büyük oranda konservatiftir. Nekrotik kondrosit, proteazlar açığa çıkar. GAG’lar çekirdek proteininden ayrılır. Çekirdek ve bağlayıcı proteinler tahrip olur. Hiyaluronik asit molekülleri parçalanır. Kollajenazlar, kollajen lifleri parçalar. Sonunda, artrozik kıkırdağın zayıflamış iskeleti çöker.

Enes Başak

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör