Ofis ergonomisi: Ofis ortamında sırt ve boyun rahatsızlıklarını azaltıcı öneriler

Yazan Öğr. Gör. Dr. F. Tuğçe ŞENBERBER

13 Temmuz 2017 | 11 Mart 2023 | Kategori: Ortopedi, Sağlık Gündemi, Sağlıklı Yaşam, Üye Yazıları Print

62 Paylaşım

Ergonomi; insanın fizyolojik ve psikolojik özellikleri göz önüne alınarak iş ile işçi arasındaki uyumun sağlanması olarak tanımlanmaktadır. Ofis ortamında çalışanın daha sağlıklı koşullarda daha yüksek performansla çalışabilmesi amacıyla ilgili iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin belirlenmesi ofis ergonomisi alt başlığında incelenmektedir. Ofis ortamında ergonomi tavsiyelerine uyulmasıyla iş kazalarının önüne geçilmesi ve çalışanlardaki sağlık sorunlarının azaltılması mümkündür. Gelişen teknolojiyle birlikte makineleşme her geçen gün hayatımıza daha çok girmekte ve bilgisayarlar gerek günlük gerekse de çalışma ortamımızda vazgeçilmez unsurlar haline gelmektedir.

Sekreterler, çağrı merkezi çalışanları, öğrenciler, memurlar vb. çalışanlar uzun süre sabit pozisyonlarda çalışmak durumunda kalan başlıca çalışma gruplarıdır. Genellikle bir ofis çalışanının mesaisinin büyük çoğunluğu masasında bilgisayarı başında geçmektedir. Bu ofis çalışanın mesai bitiminde evine gittiğinde vaktinin büyük bir kısmını televizyon izleyerek veya bilgisayar başında geçirdiğini varsayarsak; uzun süre sabit pozisyonda durmaktan kaynaklı statik iş yükü sebebiyle boyun, sırt ve bel ağrıları yaşaması olasılığı çok yüksektir.

Ofis ortamında sırt ve boyun ağrısı nasıl engellenir?

Ufak tefek önlemlerle bu ağrıları azaltmak mümkündür

Vücudun uygun duruş şeklinin (postür) sağlanması

Masa ve sandalyelerin kişiye özel ayarlarının yapılması, çalışma masasında sık kullanılan masaüstü araçların uzanma mesafesinde yerleştirilmesi gibi basit önlemler rahatlatıcı olabilir. Klavye, fare, yazı ve okuma alanı, dirsekler vücuda bitişik, eller açılmış durumda iken, dirseği masadan kaldırmadan çizilen yayın içinde olmalıdır.

Sandalyeniz ileri geri gidebilmeli, 360 derece dönebilmeli, yüksekliği ayarlanabilmeli, bel eğimini desteklemeli, sırt desteği ayarlanabilmeli, oturma yüzeyi yandan kalçalara baskı yapmamalıdır. Sandalyenizde oturma şeklinizi dikleştirmeniz, otururken sandalye yüksekliğini ayağınızın yere tam basacağı şekilde ayarlamanız sırtınız ve beliniz kasılmadan çalışabilmeniz anlamına gelmektedir.

Bilgisayar kullanımı

Bilgisayarla çalışma sırasında ekranın yüksekliği ve uzaklığı boyun ve göz sağlığı açısından önem taşımaktadır. Monitörün tepe noktası göz seviyenizden daha aşağıda olmalıdır. Ekran kalitesinde düşüklük, bozuk renkler, titreme ve yansıma göz sağlığı açısından risk oluşturmaktadır. Monitöre uzaklık, görüntüye, ekran çözünürlüğüne, yazıların okunabilirliğine ve monitörün büyüklüğüne bağlıdır. Ortalama olarak göz-ekran uzaklığı en az kol mesafesi kadar uzaklıkta 60-70 cm olması tavsiye edilmektedir. Klavye mümkünse ekrandan ayrı ve hareketli olmalıdır. Klavye kullanımı sırasında bilekler düz ve birbirine paralel olmalıdır.

Ofis egzersizleri ve dinlenme aralıkları

Ofis egzersizleri sabit pozisyonda uzun süre kalan vücudun ara dinlenmesini sağlamak için yapılmalıdır. Kısa süreli esneme hareketleri olarak da düşünülebilir. 20 dk’lık aralarla 10–15 sn gözler ekrandan ayrılıp uzakta bir noktaya odaklanmalı veya gözler kapatılıp dinlendirilmelidir.

Ofis çalışanlarının bu ağrı türlerine dikkat etmesi gerekiyor!

Sık sık göz kırpma işlemi yapılmalıdır. Boynun öne, arkaya, sağa ve sola döndürülmesi; el, kol ve dirsekler kullanılarak esneme hareketlerinin yapılması; çalışma sürelerinde yaklaşık saatte bir oturulan yerden kalkılarak kısa süreli yürüyüşler yapılması hem vücuttaki ağrı oluşumlarının önüne geçilmesine yardım edecek hem de uzun süreli odaklanmadan kaynaklı mayışma ve uyuşuklukları önleyecektir.

Sıcaklık, havalandırma ve iklimlendirme

Çalışma ortamının sıcaklığı, havalandırmanın sağlanması çalışan sağlığı açısından önem taşımaktadır. Özellikle doğru havalandırmanın sağlanamadığı çalışma ortamlarında klima altında kalan çalışanların bel sırt boyun bölgelerinde ağrıları artarken, ofisin farklı bölgelerinin farklı sıcaklıklarda olduğu dikkat çekmektedir. Bunun önüne geçmek için havalandırmanın sağlıklı yayılabilmesi amacıyla sabit üfleyen havalandırma sistemleri yerine hareketli veya döner başlıklı havalandırma sistemleri tercih edilmeli; sıcaklığın 18-23˚C aralığında ve nem oranının %55 olması gerekmektedir.