Mürver, pek çok sağlık sorununa iyi gelen şifalı bir bitkidir. Mürverin tatlısı, şurubu ve reçeli çok lezzetlidir. Ancak toksik etkileri olabildiği için dikkatli tüketilmeli ve pişirilmesi önerilir. Geniş bir kullanım alanı olan mürver, alerji ataklarını hafifletir, bağışıklık sistemini güçlendirir, grip ve nezle gibi hastalıkların tedavisinde çok etkilidir. Bakteri ve enfeksiyonlara karşı korur, kan şekerini düşürür ve kilo vermeye yardımcı olur. Ayrıca kabızlık ve sindirim sistemini sorunlarına iyi gelir. Ancak doktorunuza danışmadan kullanmayınız.
İçindekiler
Mürver, meyveli çalı cinsi şifalı bir bitkidir, halk arasında terleme çayı ve patlangıç olarak da bilinir. Çiçeği, meyvesi, sürgünleri gibi odunu da çok değerlidir. Meyvelerinin yüksek antioksidan özelliği vardır ve lezzetidir. Porto şarabı gibi tatlı şarapların yapımında kullanılır. Tek bir porsiyon mürver, bir kişinin günlük lifve A vitamini ihtiyacının %40’nı karşılar.
Ayrıca enfeksiyonla savaşmakta çok etkili olan C vitamini ihtiyacının %87’sini karşılar. Mürverdeki diğer önemli bileşenler arasında demir (günlük değerin %13’ü), potasyum, B6 vitamini ve çok sayıda betakaroten bulunur.
Mürver, yaban mersini veya ahududu gibi çiğ olarak yenemez, çünkü içeriğinde tehlikeli olabilecek bileşimler vardır. Tüketilmesi için ısıl işlemden geçmesi (kaynatılması, çayının yapılması yada şurubunun hazırlanması) gerekir.
Bu nedenle mürveri daha çok çay yada şurup olarak soğuk algınlığı ve grip için bitkisel çay olarak servis edilirken görebilirsiniz. Genellikle zerdeçal, zencefil ve bal ile birlikte şurup olarak tüketilmektedir.
Genel olarak tüm meyve ve sebzelerin kalp sağlığı için faydalı oldukları bilinmektedir ancak mürverdeki yüksek lif seviyesi, vücuttaki fazla kötü kolesterolü azaltır ve vücudun ihtiyacı olan HDL (iyi) kolesterol için yer açar. Bu, ateroskleroz nedeniyle oluşan kalp damar hasatlıklarının ortaya çıkma riskini önemli oranda azaltır. (1)
Mürverdeki yüksek potasyum seviyesi de kan damarlarının ve arterlerin gerginliğini gevşeterek kalbi korur. Potasyum tansiyonu önemli ölçüde azaltabilir ve kalbinizi sağlıklı tutabilir! Tüm bu etkileri nedeniyle mürverin kalp sağlığı için çok önemli bir yeri vardır.
Boğaz ağrısı, öksürük, soğuk algınlığı, grip, bronşit veya solunum sistemini sorunları olduğunda, mürver suyu en iyi koruyucu ve şifa verici bitkidir. Birçok öksürük şurubu, (antosiyaninler gibi biyoflavonoidler) iltihap ve tahrişleri yatıştırır ve aynı zamanda salgı bezleri içinde yabancı ajanları tutabilen balgam söktürücü özelliğe sahiptir.
Mürver suyunu, astımlı hastalar için de tavsiye edilmektedir, ancak doktorunuza danışöadan tüketmeyiniz. (2)
Mürverin insan bağışıklık sistemine olumlu etkileriyle ilgili çok sayıda bilimsel araştırma yapılmıştır. Vücudun direncini arttırdığı ve hastalıklardan koruduğu kanıtlanmıştır.
Balgam nedir, neden olur? Balgamın belirtileri, türleri ve tedavisi
Mürverin içeriğinde bulunan bazı antibakteriyel ve anti-enfeksiyöz maddelerin grip ve soğuk algınlığından koruduğu saptanmıştır. Mürverler ayrıca otoimmün sorunların giderilmesinde ve AIDS gibi hastalıkların etkilerini azaltmakta bile kullanılmaktadır. (3)
Mürverde bulunan antioksidan ve anti-enflamatuar bileşikler eklem ağrılarını ve iltihaplardaki ağrıyı hafifletmeye yardımcı olur. Yüksek orandaki temel mineraller kemiklerin gücünü arttırır ve kemik dokusunun gelişimini destekler.
Günümüzde, osteoporoz, milyonlarca insanın hayatını olumsuz etkilemektedir ve en iyi çözümü genç yaşta kemiklerin güçlendirilmesidir. Genç yaştan itibaren aralıklarla mürver tüketilmesi kemikleri güçlendireceği için kemik erimesine karşı koruyacaktır.
Çok geniş bir kullanım alanı olan mürver, kozmetik alanında ve cilt bakımında da kullanılmaktadır, çünkü içeriğindeki biyoflavonoidler cildin sağlıklı kalmasını desteklemektedir. Antioksidan maddeler, A vitamini ile birleştiğinde, kırışıklıkları önler, yaşlılık lekelerini azaltır ve oluşumunu önler. Bu nedenle içeriğinde mürver bileşikleri olan bakım kremleri cilt sağlığına önemli faydalar sağlayacaktır.
Kuşburnu faydaları nelerdir? Çayı hangi hastalıklara iyi gelir?
Metabolizma hızını artırma özelliği bulunan mürver, içerdiği yüksek orandaki diyet lifi, bol miktardaki vitamin ve mineral sayesinde zayıflamak isteyenler için çok iyi bir yardımcıdır. Ancak bu şifalı bitkiyi nasıl ve ne oranda kullanacağınız konusunda mutlaka bir doktor yada diyetisyene başvurmanız gerekir.
Çünkü genel sağlığınız ve özellikleriniz dikkate alınmadan tüketeceğiniz çok miktardaki mürver sağlığınızı olumsuz etkileyebilir.
Mürver çayını özellikle kışın tüketmek grip ve nezle gibi hastalıklarından korunmak için çok iyi bir yöntemdir. Bu şifalı bitki vücudun direncini artırıp, özellikle kış hastalıklarına karşı çok iyi korur. Mürver bitkisini taze ya da kurutulmuş olarak aktarlarda bulabilirsiniz. Mürver bitkisini aşırı kaynatmak tehlikeli olabilir ancak çiğ tüketilmesi de sakıncalıdır. Bu yüzden bitkiyi yaklaşık 10 dk. kaynamış bir fincan suyun içinde tutarak demleyin.
A Vitamini nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
Mürverin en yaygın kullanılan tüketim yöntemi şuruptur. Çünkü bu bitki belli bir ısıya maruz bırakılarak içindeki tehlikeli bazı bileşikler azaltılabilmektedir. Eğer herhangi bir sağlık sorununuz yoksa Mürver şurubunu rahatlıkla kullanabilirsiniz.
Orta büyüklükte bir tencerenin içine su, mürver, karanfil ve tarçını ekleyin. Karışım biraz kaynadıktan sonra ocağın altını kısın ve tencerenin kapağını açın. Suyun buharlaşarak yarıya kadar azalmasını bekleyin. Kaynama işlemi devam ederken tencerenizin kapağını kapatmamaya özen göstermelisiniz. Ardından ateşten alın ve soğumaya bırakın.
Tohumlarında bulunan siyanür benzeri toksinlerinden arınması için bu işlemin gerçekleşmesi gerekmektedir. Karışım 45 dakika kaynadıktan sonra altını kapatın ve soğumaya bırakın. Ilıdıktan sonra karışımı süzün ve balı da ekleyerek iyice karıştırın.
Şuruptan birer kaşık aldıktan sonra bir bardak ılık su içmek iyi gelecektir. Mürver şurubunu yetişkinlerin bir çorba kaşığı, çocukların ise bir tatlı kaşığı olarak haftada 2-3 kaşık tüketmeleri yeterlidir. Fakat eğer önemli bir rahatsızlığınız veya hastalığınız varsa kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız. Çünkü yoğun bir bileşim olduğu için sağlığınızı ve mevcut tedavinizi olumsuz etkileyebilir.
Doğru kullanıldığında mürverin yan etkisi yoktur. Ama yanlış tüketildiğinde bulantı ve kusmaya neden olabilir. Mürverin meyveleri olgunlaşmış ise fazla kaynatılmamalıdır. Ancak kuru mürverin içinde ısı ile deaktive olması gereken Siyanojenik GS bulunur. (bu siyanür grubu bileşiktir)
Ayrıca kusmaya neden olan bir alkaloid sambucine içerir ve diüretik etkilere de sahiptir. Bu yüzden kullandığınız ilaçlar var ise, mürver, diüretik etkiyi artırabilir. (5)
Mürverin insan sağlığına zarar veren bileşenleri alkaloidler veya glikozidlerin tehlikeli yönleri ısı ile devre dışı bırakılabilmektedir. Bu nedenle bir süre ağzı açık bir kapta kaynatıldıktan sonra ağzı açık olarak bekletilmesi gerekir.
Bir çok mürver türünün olgun ve pişirilmiş meyveleri yenebilir, ancak çiğ meyveler, yapraklar, dallar, kök ve tohumları zehirli etkiye sahiptir. Mavi ve siyah mürver yenilebilir fakat kırmızı mürver özellikle karaciğer ve böbrek problemleri olanlar için toksik olabilir.
Mürverin hamilelikte kullanımına ilişkin herhangi bir bilgi bulunmamasına rağmen, kullanmadan önce mutlaka hekiminize danışmanızı tavsiye ederiz. Güçlü bir bitki olduğu için hamile kadınların çok dikkatle kullanması gerekir. Çünkü bu tür bitkiler genellikle hamilelik döneminde önerilmez. Bu nedenle uzak durmakta fayda vardır.
Isırgan otu neye iyi gelir? Faydaları ve zararları nelerdir?
Gerekli durumlarda ise mutlaka doktor onayı ile mürver çayı tüketilmelidir. Emzirme döneminde kullanılmasında bir sakınca olmadığı belirtilmektedir, mürverin anne sütünü artırıcı etkisi bulunmaktadır.
Mide rahatsızlığı olan ve düzenli ilaç kullanan kişilerin mürveri temkinli kullanması ve tüketmeden önce mutlaka doktora danışması önerilmektedir. İdrar söktürücü özelliği olan bu bitkiyi idrar söktürücü bir ilaç ile birlikte kullanırsanız sakıncalı sonuçlar oluşabilir.
Böbrek rahatsızlığı olan hastalar için Mürver kullanımı tavsiye edilmemektedir. Tansiyon ve şeker hastalarının kullanmaları konusunda herhangi bir uyarı yoktur ama yine de doktorunuza danışmadan kullanmayınız. Herhangi bir hastalığınız için ilaç kullanıyorsanız, mürver ilacın etkisini arttırabilir yada azaltabilir bu iste tedavinizi olumsuz etkileyebilir, bu nedenle mutlaka doktorunuza danışarak kullanın. Aşırı kullanımından kaçınılmalıdır.
Kaynaklar ve Referanslar:
1- Elderberry Supplementation Reduces Cold,2- Black elderberry supplementation,3- European ElderberryYAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?