Migren nedir? Neden olur? Migrenin belirtileri ve tedavisi

Migren, nörolojik bir hastalıktır ve genellikle başın bir tarafında zonklama ya da nabız atması şeklinde şiddetli ağrılara neden olur. Ağrıya genellikle bulantı, kusma, ışığa ve sese aşırı hassasiyet eşlik eder. Ataklar saatlerce, hatta günlerce sürebilir ve ağrılar günlük hayatınıza engel olacak kadar şiddetli olabilir. Bazen baş ağrısından önce ya da ağrı ile birlikte aura olarak bilinen bir uyarı semptomu ortaya çıkabilir. Aura, ışık çakmaları ya da kör noktalar gibi görsel rahatsızlıklarla kendini gösterebilir. Bazen de yüzün bir tarafında, tek bir kol ya da bacakta karıncalanma ve konuşma zorluğu yaşanabilir. İlaç tedavisi bazı durumlarda migren ağrılarını önleyebilir ya da azaltabilir. Ayrıca yaşam tarzı değişiklikleri de ilaç tedavisine destek olması açısından son derece önemlidir.

Migren nedir?

Migren, Dünya Sağlık Örgütü tarafından günlük hayatı en fazla etkileyen hastalıklardan biri olarak tanımlanmıştır. Ağrı genellikle başın tek tarafında hissedilir. Ataklar mide bulantısı, kusma, ışık ve sese karşı hassasiyete neden olabilir.

Ancak migrenin yarattığı tek sorun şiddetli baş ağrısı değildir. Bu nörolojik problem, okul ve iş performansında düşüşe, aile ilişkileri ve sosyal hayatta ciddi sorunlara neden olabilir. Hastalık kadınlarda erkeklerden 3 kat fazla görülmektedir. (1)

Migren belirtileri

• Ağrı, ataklar halinde gelir
• 4-72 saat arasında sürer
• Orta veya ağır şiddettedir
• Genellikle tek taraflıdır (Hastaların %20’sinde çift taraflı)
• Zonklayıcı özelliktedir (Nabız atışı gibi)
• Işık ve sese karşı hassasiyet olur
• Bulantı ve kusma eşlik edebilir
• Merdiven çıkma, yürüme gibi fiziksel aktivitelerle artar

Migren öncesi (prodrom) belirtileri

Migrenden bir veya iki gün önce, yaklaşmakta olan bir atağı haber veren küçük değişiklikler yaşanabilir. Örneğin:

• Kabızlık
• Aşırı mutluluk halinden depresyona doğru değişkenlik gösteren ruh hali,
• Dikkat dağınıklığı, konuşma ve okuma zorluğu
• Yemek isteği
• Boyun tutulması
• Su ihtiyacında ve idrara çıkmada artış
• Sık sık esneme veya uyku sorunları
• Mide bulantısı
• Kas sertliği

Migren ağrısı genellikle çok şiddetli olur

Migren aura dönemi belirtileri

• Çeşitli şekiller, dalgalı çizgileri, siyah noktalar veya ışık parlamaları gibi görsel halüsinasyonlar
• Geçici görme kaybı
• Koku veya tat değişiklikleri
• Kol veya bacakta iğne batma hissi
• Yüzün veya vücudun bir tarafında karıncalanma veya uyuşukluk
• Konuşma değişiklikleri,
• Gürültü veya müzik duymak
• Kontrol edilemeyen, ani hareketler görülebilir.

Dolorex nedir? Neye iyi gelir? Kullanımı, dozu ve yan etkileri

Migren atağı

Atak, müdahale edilmediği zaman dört ila 72 saat arası sürebilir ve sıklığı kişiden kişiye değişir. Atak sırasında şunlar yaşanabilir:

• Genellikle başın bir tarafında, nadir olarak her iki tarafta da zonklama şeklinde ağrı
• Işığa, sese, bazen kokuya ve dokunmaya karşı duyarlılık
• Mide bulantısı ve kusma

Migren atağı sonrası (postdrom) belirtileri

Migren türleri

• Auralı migren

Auralı migrende baş ağrılarından önce aura olarak adlandırılan yakınmalar gözlenir. Aura dönemi sonrasında ağrı başlar.

• Aurasız migren

Bu türde aura dönemi yaşanmadan ağrılara geçiş olur.

• Menstrual migren

Adet dönemlerinde görülen migrendir. Ağrılar normalden daha şiddetli ve tedaviye daha dirençlidir. Adetten 2 gün önce başlayıp genellikle adetin ilk 3 günü boyunca devam eder. Eğer atakların %90’ı adet döneminde görülüyorsa menstrual migrenden şüphelenebilirsiniz.

Metpamid nedir? Ne işe yarar? Kullanımı, dozu ve yan etkileri

• Hemiplejik migren

Hemiplejik migrende, aura döneminde vücudun bir tarafında ortaya çıkan kuvvetsizlik sonrasında baş ağrıları başlar.

• Migrenöz vertigo

Hastaların %10’unda görülür. Baş dönmeleri ya da boşlukta hissetme gibi nonspesifik şikayetler görülebilir. Şikayetler saatlerce ya da günlerce sürebilir ve sonrasında baş ağrısı görülmeyebilir. Baş dönmesi yanında bulantı, kusma, araç tutması gibi semptomlar da olabilir.

• Ağrısız aura

Aura döneminde izlenen şikayetler gözlenir. Ancak sonrasında ağrı oluşmaz.

• Kronik migren

Kronik migrende 3 aydan daha fazla ayda en az 8 gün baş ağrısı yaşanır.

• Migren statusu

Ağrı ataklarının 72 saatten uzun sürdüğü şiddetli kusmaların da eşlik edebileceği uzamış migren ağrılarıdır.

Migren nedenleri

Migrenin tam olarak neden kaynaklandığı anlaşılamamıştır ancak genetik ve çevresel faktörlerin etkisi olduğu bilinmektedir. Genetik yatkınlığı olan kişilerde özellikle omurilik soğanındaki değişikliklere bağlı olarak ataklar tetiklenebilir.

Omurilik soğanı ve baş bölgesinde bulunan sinirlerin aşırı uyarılmasına bağlı olarak beyinde bulunan damarlarda genişlemeler olur. Serotonin, kalsitonin gen-ilişkili peptid (CGRP), substance P, nörokinin A gibi bazı kimyasal maddelerdeki değişiklikler ağrıların artmasına neden olmaktadır. (4)

Serotonin nedir? Ne işe yarar? Serotonin eksikliği ve arttıran gıdalar

Migreni ne tetikler?

Migreni tetikleyen şeyler nelerdir?

• Uykusuzluk, yorgunluk,
• Bazı yiyecekler (peynir, şarap, çikolata, tuzlu gıdalar, işlenmiş gıdalar)
• Yorucu egzersiz
• Öğün atlamak ya da açlık
• Bilgisayar ve televizyon önünde uzun süre oturmak
• Parlak ışıklar
• Aşırı gürültü,
• Yetersiz sıvı alımı
• Tiner, parfüm gibi keskin kokular
• Hormonal değişiklikler, özellikle östrojenin ani olarak düşmesi
• Alkol
• Stres, endişe
• Hava değişiklikleri
• Doğum kontrol hapları ya da hormon replasman tedavisi ilaçları

Migren hastaları nelere dikkat etmeli? Migren ve beslenme ilişkisi

Migreni tetikleyen yiyecekler

Her hasta için farklılık gösterse de aşağıdaki gıdalar migreni tetikleyebilir:

• Alkol
• Çikolata, kakao gibi içerisinde kafein bulunan yiyecekler
• İki fincandan fazla kahve tüketimi
• Konserveler, turşular ve tuzlu yiyecekler
• Aşırı baharatlı yiyecekler
• Aspartam içeren diyet kola, meyve suları gibi içecekler
• Monosodyum glutamat – MSG (bir tür gıda katkı maddesi)
• İçerisinde tiramin bulunan mayalı ürünler, soya sosu, peynir, lahana turşusu, karaciğer, sosis, salam, salamura ringa balığı, bakla gibi yiyecekler

Aspartam nedir? Zararlı mıdır, hangi gıdalarda bulunur?

Baş ağrısı ve migren arasındaki farklar

Gerilim tipi baş ağrısı olarak adlandırılan ağrılar toplum içerisinde daha sık görülmektedir. Bu ağrılar yorgunluk, sıkıntı, stres ile ortaya çıkabilmektedir. Bu ağrıları migrenden ayırmak için aşağıdaki tablodan yararlanabilirsiniz:

Migren teşhisi

Migrenin tanısı öykü ve fizik muayene sonrasında konur. Diğer testler migren türü ağrılara neden olabilecek durumları dışlamak için istenir. Teşhis için kullanılan yöntemler: (5)

• Öykü: Hekim sorduğu sorular ile ağrı özelliklerini ve tetikleyici faktörleri tespit etmeye çalışır. Ağrının özelliği tanı için en önemli kriterdir.
• Fizik muayene: Fizik muayene sırasında herhangi bir bulguya rastlanıyorsa, bunun sebebi migren değil daha farklı bir hastalıktır. Migrende herhangi bir fiziksel bulguya rastlanmaz.
• Görüntüleme yöntemleri: Beyin tomografisi ve beyin MRG ağrılara neden olabilecek tümör ya da damarsal hastalıkların tespiti için istenir. Migren hastalarında görüntüleme bulguları normal olmalıdır.

Migren testi

Migren bazen başka hastalıklarla karıştırılarak yanlış teşhis edilebilir. Ancak yapılan bir araştırmada migren hastalarının %93’üne kesin tanı koymaya yardımcı olan 3 soru bulunmuştur. Bu sorular:

• Baş ağrısı, son üç ayda günlük aktivitelerinizi bir gün veya daha fazla bir süre için sınırladı mı?
• Baş ağrısı sırasında mide bulantısı da yaşıyor musunuz?
• Baş ağrısı sırasında ışık sizi rahatsız ediyor mu?

Migren tedavisi

Migren için en iyi ağrı kesici hangisi?

Migren tedavisi atak tedavisi ve ağrı sıklığını azaltmayı amaçlayan koruyucu tedavi olarak iki kısıma ayrılabilir. (6)

Migren tedavisi: Migrene iyi gelen öneriler ve doğal yöntemler

Atak tedavisi

• Parasetamol (Parol), ibuprofen, naproksen sodyum, aspirin, flurbiprufen gibi ağrı kesiciler inatçı olmayan ağrılarda tercih edilebilir.
• Daha şiddetli ağrılarda serotonin üzerinden etki eden migren ağrılarına özgü ilaç grubu olan triptanlar tercih edilebilir. Bu ilaçlar ağızdan alınan tablet formunda olabileceği gibi enjeksiyon veya burun spreyi tarzında da olabilir. Frovatriptan (Migrex) ,Eletriptan (Relpax), Sumatriptan (Imigran ), Zolmitriptan ( Zomig ), Rizatriptan ( Maxalt )  triptan grubunda olan ilaçlardır.

Apranax nedir? Ne için kullanılır? Dozu ve yan etkileri

• Daha eski yıllarda Avmigran, Cafergot gibi ergotamin içeren ilaçlar daha fazla kullanılmaktaydı. Yan etkilerinin fazla olması nedeniyle günümüzde daha az kullanılmaktadır. (7)

Ağrı kesici ilaçlar nasıl kullanılmalıdır? Türleri ve yan etkileri

Koruyucu tedaviler

Atakları çok şiddetli yaşayan, günlük yaşamını sürdürmekte zorlanan, ayda üçten fazla atağı olan hastalarda koruyucu ilaç tedavisi tercih edilebilir. Koruyucu ilaçlar kalp hastaları, epilepsi hastaları, psikiyatrik rahatsızlıkları olan hastalarda kullanılan ilaçlardır. Düzenli kullanıldığında migren ataklarını azaltmaktadır.

Propranolol (dideral), valproik asit (depakin), topiramat (topamax), amitiriptilin (laroxyl), venlafaksin (efexor), fluoksetin (prozac), essitalopram (cipralex), sentralin (lustral), flunarezin (sibelium) ve verapamil (isoptin) koruyucu olarak alınan ilaçlardandır.

Dideral (propranolol) nedir? Nasıl ve niçin kullanılır? Yan etkileri

Botoks, kronik migren tedavisinde çok etkili bir seçenek olabilir!

Migren aşısı

CGRP proteinin etkinliğini azaltan Erenumab (Aimovig) maddesi antikor özelliğinde enjeksiyon formda bir ilaç olduğundan migren aşısı olarak adlandırılmış. Ancak aşılardan farklı olarak etkinliği 2-4 hafta arasında sürer ve tekrarlanması gerekir. Çalışmalar aşının ağrılı gün sayısını oldukça azalttığını göstermektedir ancak migreni tamamen ortadan kaldırmayabilir. (8)

Efexor XR (venlafaksin) nedir? Ne için ve nasıl kullanılır? Yan etkileri

Migren ameliyatı

Migren ameliyatı son yıllarda yapılmaya başlayan alternatif bir tedavi seçeneğidir. Ameliyat ile ilgili geniş çalışmalar yoktur. Bu yöntem 2000’li yılların başlarında yüz germe ameliyatları sırasında migren özelliğinde baş ağrılarının azaldığının fark edilmesi sonrasında geliştirilmiştir. Alın boyun ve ense kısmının duyusunu alan ve migrende önemli olduğu düşünülen trigeminal sinirin etrafındaki baskıyı azaltmayı amaçlayan bir yöntemdir.

Migren nasıl geçer?

Migren krizine ne iyi gelir?

• Ağrı gelmeden saatler önce şiddetli ağrınız olacağını fark ederseniz, gevşeme egzersizleri, baş boyun bölgesine yapılan masajlar rahatlama sağlayabilir.
• Aç kalmamaya çalışın.
• Ağrı öncesi ağrı kesici ilaçlarınızı alın.
• Migrende kullanılan triptan içeren ilaçlar veya sıradan bir ağrı kesici bu dönemde ağrının gelmesini engelleyebilir.
• Ağrı başladığı dönemde soğuk uygulama, başı sıkma ağrıyı azaltabilir.
• Ağrı artmaya devam ediyorsa triptan grubu ağrı kesicilerden bir tane daha alabilirsiniz. Ancak 24 saat içerisinde ikiden fazla almayın.
• Her şeye rağmen ağrı devam ediyorsa karanlık sessiz bir ortamda uzanın ya da uyumaya çalışın.

Migren atakları nasıl azaltılır?

• Migreni tetikleme olasılığı olan yiyeceklerden kaçının.
• Bol sıvı tüketin.
• Düzenli spor yapın.
• Düzenli bir yaşam ve uyku alışkanlığı edinin.
• Televizyon ve bilgisayar başında uzun süre kalmayın.
• Gerektiğinde koruyucu tedaviler alın.
• Adet dönemi gibi tetikleyici faktörlerden önce ağrı olmasa da atak tedavisi ilaçları kullanın.
• Ağrıyı tetikleyici faktörleri not alarak bu davranışlardan kaçının.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

1 Yorum

En Yeniler

Eskiler Beğenilenler

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör

Atageldi

2 yıl önce

Teşekkür ederim çok iyi anlatmak bu migren hastalığı olduğunu anladım kendimde

1

Yanıtla