Mesane Kanseri nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Mesane kanseri sık rastlanan kanser türlerinden biridir ve mesanedeki hücrelerin anormal şekilde büyümesiyle başlar. Başlıca tetikleyicisi sigaradır. Ayrıca kronik enfeksiyonlar ve mesane taşları da zamanla kanserli hücre oluşumuna neden olabilir. Özellikle yaşlı erkeklerde çok görülür. En yaygın belirtisi kanlı idrardır. Mesane kanseri genelde erken teşhis edilebilir. Tedavisi de türüne, evresine ve derecesine bağlı olarak mümkündür. Uygulanan tedavilerden başarılı sonuçlar alınmaktadır. Ancak tekrarlanma olasılığı yüksek olduğundan hastaların devamlı takip altında tutulması gerekir.
İçindekiler
Mesane Kanseri nedir?
Mesane kanseri, genellikle mesanenin iç tabakasındaki ürotelyal hücrelerin mutasyona uğramasıyla gelişen bir kanser türüdür. ir. Bazen de idrar yolu boşaltım sisteminin diğer bölümlerinde ortaya çıkabilir. Mesane kanseri erkeklerde kadınlardan daha sık görülür ve her yaştaki insanları etkilese de yaşlı yetişkinlerde daha yaygındır. (1)
Mesane nedir?
Mesane (idrar torbası) idrarın birikmesi ve boşaltılmasını sağlayan bir organdır. Kanın böbreklerde süzülmesi ile oluşan idrar, mesaneye üreter adı verilen iki tüple geçer ve belli bir hacme ulaşınca dışarıya üretra adı verilen başka bir tüp aracılığıyla atılır. Mesanenin dolup boşaldıkça hacmini değiştirmesine yardım eden bir kas tabakası vardır.
Mesane kanseri türleri
Mesanede farklı tipte hücreler bulunur ve kanserin başladığı hücrenin tipi, mesane kanserinin türünü belirler. Mesane kanserinin türü, uygun tedaviyi belirlemeye yarar.
- Ürotelyal karsinom: Mesanenin iç tabakasındaki ürotelyal hücreler doku gerildiğinde hasar görmeden şekil değiştirebilir. Bu hücreler, üreterlerin ve üretranın iç kısmını oluşturur ve tümörler de buralarda oluşur, en sık görülen mesane kanseri türüdür.
- Skuamöz hücre karsinoması: Örneğin bir enfeksiyondan veya uzun süreli idrar sondası kullanımından dolayı mesanenin kronik tahrişiyle ilişkilidir. Kanser ince, düz skuamöz hücrelerin mesanede oluşmasıyla başlar. Nadiren görülür.
- Adenokarsinom: Mesane kanserinin bu türü de nadir görülür ve mesanede mukus salgılayan bezleri oluşturan hücrelerde başlar.
Bazı mesane kanserleri birden fazla hücre tipini içerebilir. Karsinom veya karsinoma, epitel ya da bezsel dokularda oluşan kanserli hücrelere verilen isimdir. Etraftaki doku ve organları işgal eder ve lenf düğümlerine ve merkezden uzak noktalara yayılabilirler (metastaz). (2)
Metastaz nedir, neden olur? Metastatik kanser belirtileri ve tedavisi
Mesane kanseri nedenleri
Mesane kanserine neyin neden olduğu her zaman açık değildir. Başlıca riskler şunlardır:
- Sigara ve diğer tütün ürünlerini kullanmak
- Kimyasal maddelere maruz kalınan bir işte çalışmak
- Geçmişte bağırsak kanseri gibi mesane yakın bir kanserle ilgili radyoterapi almak
- Kronik mesane enfeksiyonları
- Düşük sıvı tüketimi
- Aile öyküsünde mesane kanseri olması
- Daha önce Cytoxan gibi bazı kemoterapi ilaçlarıyla tedavi görmüş olmak
- Yüksek yağlı beslenmek
- Uzun süreli mesane taşları
- Erken menopoza girmek (45 yaş öncesi)
- Paraziter enfeksiyonlar
Mesane kanseri belirtileri
- İdrardan parlak kırmızı ya da kahverengi kan gelmesi
- İşeme esnasında ağrı
- Sık idrara çıkma
- Pelvik (leğen kemiği) ağrısı
- Sırt ağrısı
- Bacakların şişmesi
- Nedensiz kilo kaybı
Bu belirtiler idrar yolu enfeksiyonu, mesane taşı gibi başka rahatsızlıklarla da ilgili olabilir. Ancak yine de mesane kanserinin en yaygın belirtisi olan idrardan kan gelme söz konusu olduğunda hiç vakit geçirmeden doktora gitmelidir. (3)
Mesane kanseri teşhisi
Fiziksel muayene
Hastanın tıbbi öyküsü Üroloji Uzmanı tarafından alındıktan sonra fiziksel muayene yapılır. Bu muayene, makattan parmakla ve kadınlarda vajinal muayeneyi de kapsar.
İdrar sitolojisi ve kan tahlili
Kanserli hücreleri laboratuarda araştırmak amacıyla kan ve idrar örnekleri alınır.
Sistoskopi
Bu işlemde mesanenin içini incelemek için idrar yolundan bir sistoskopi (bir ucunda kamera olan çok ince bir tüp) geçirilir. Öncesinde idrar yoluna lokal anestezi uygulanır. Ayrıca bu alet aracılığıyla biyopsi işlemi de gerçekleştirilebilir.
Mesane kanseri erken evrede teşhis edilirse şifa şansı çok artar
Görüntüleme testleri
- Bilgisayarlı tomografi: Eldeki damardan enjekte edilen boya kana karışarak mesaneye, üreterlere ve böbreklere akar. Test esnasında çekilen röntgenler idrar yolunun ayrıntılı görüntüsünü vererek kanserli alanların saptanmasına yardımcı olur.
- Retrograd pyelografi: Üretere boya enjekte etmek için idrar yolundan mesaneye ince bir tüp geçirilir ve röntgen görüntüleri çekilirken boya böbreklere akar.
Bu testler mevcut mesane kanserinin evresi ve türü hakkında bilgi verir. Ayrıca kanserin metastaz yapıp yapmadığını görmek için BT, Manyetik rezonans görüntüleme (MRG), kemik taraması ve göğüs röntgeni testleri yapılabilir.
Mesane kanseri evreleri
- Evre 0: Kanser mesanenin iç tabakasına henüz yayılmamıştır.
- Evre I: Kanser mesanenin iç tabakasına yayılmış ama mesane duvarına ulaşmamıştır
- Evre II: Kanser mesane duvarına yayılmıştır.
- Evre III: Kanser mesaneyi çevreleyen dokulara yayılmıştır.
- Evre IV: Kanser mesaneye komşu bölgelere yayılmıştır.
Mesane kanseri lenf bezlerine, üreme organlarına, akciğer, karaciğer ve pelvise sıçrayabilir. Mesane kanseri ayrıca kanserli hücrelerin oluşturduğu kitlenin (tümörün) derecesine göre de sınıflandırılır:
- Düşük dereceli mesane tümörü: Bu tümörün hücreleri, normal hücrelere çok benzerler. Genellikle daha yavaş büyürler ve mesane duvarına yayılma oranları yüksek dereceli mesane tümörüne göre daha düşüktür.
- Yüksek dereceli mesane tümörü: Bu tip tümörler anormal görünen ve normal dokulara benzemeyen hücrelere sahiptir. Daha hızlı büyüyüp mesanenin diğer dokuların ve organların kas duvarlarına sıçrama olasılıkları yüksektir.
Böbrek kanseri neden olur? Belirtileri ve en etkili tedavi yöntemleri
Mesane kanseri tedavisi
Mesane kanserinin tedavisi tümörün evresine, derecesine, hastanın genel durumuna ve diğer faktörlere göre değişir. (4) Mesane kanseri tedavisi şunları içerebilir:
Mesane kanseri ameliyatı
Transüretral prostat rezeksiyonu (TURP)
Erken mesane kanseri, TURP yöntemiyle teşhis edilirken tedavi de edilebilir. Bu yöntemde üretradan (penisin içindeki idrar kanalından) mesaneye sistoskop sokulup içinden mesaneye küçük bir tel döngü yerleştirilir. Tel döngü bir elektrik akımını kullanarak kanserli hücreleri yakar. Alternatif olarak kanser hücrelerini yok etmek için yüksek enerjili lazer de kullanılabilir. Ameliyat, lokal ya da genel anestezi altında gerçekleştirilir.
Sistektomi
- Kısmi sistektomi: Tümör bir alanda sınırlıysa mesanenin o bölümünün çıkarıldığı kısmi sistektomi uygulanır. Mesanenin çoğu sağlam kalacağından hasta idrarını normal yoldan yapmaya devam eder.
- Radikal sistektomi: Bu işlem tümör kas tabakasına ilerlemişse uygulanır. Mesanenin tamamı, üreterlerin bir kısmı ve etrafındaki lenf düğümleri alınır. Ayrıca erkeklerin prostat ve sperm kesecikleri, kadınların ise rahim ve yumurtalıkları ile vajinanın bir kısmı alınır.
Sistektominin yan etkileri enfeksiyon ve kanama riski, erkeklerde sertleşme sorunu, kadınlardaysa kısırlık ve erken menopozdur.
Yapay mesane ameliyatı
Radikal sistektomiden sonra idrar akışının çeşitli cerrahi yöntemler kullanılarak yeni bir yoldan sağlanması gerekir. Üriner diversiyon için seçeneklerden biri yapay mesane ameliyatıdır. Cerrah bağırsakların bir parçasından küre şeklinde bir rezervuar oluşturur.
Kemoterapi nedir? Kanser tedavisinde nasıl uygulanır, yan etkileri nelerdir?
Sıklıkla yapay mesane olarak adlandırılan bu rezervuar, vücudun içindedir ve idrar yoluna bağlıdır. Genelde normal şekilde idrar yapılabilir. Tüm idrarı yapay mesaneden boşaltmak için düzenli olarak bir kateterin (bir vücut boşluğuna, damara veya kanala sokulabilen bir tüp) kullanılması gerekebilir. Hastalar bu işlemi kolayca öğrenip uygulayabilmektedir.
Kemoterapi
Kemoterapide kanserli hücreleri öldürmek için ilaçlar kullanır. Genellikle iki veya daha fazla ilaç damardan ya da idrar yolundan direkt mesaneye giden bir tüp aracılığıyla verilebilir. Kanser ilk evredeyse, ilaçlar bir kateter yardımıyla üretradan mesaneye verilir. (İntravezikal kemoterapi). Mesanede kalan ilaçlar mesanedeki kanser hücrelerini etkiler. Kanser yayıldıysa Sistemik kemoterapi uygulanır. (5)
Kemoterapi, kanseri tedavi etme şansını artırmak için radikal sistektomiden önce veya TURP işlemi sonrasında kalan hücreleri öldürmek için de kullanılabilir. Duruma göre diğer tedavi yöntemleriyle kombine edilebilir. Yan etkileri mide bulantısı, kusma, saç kaybı, iştahsızlık ve yorgunluktur.
Radyasyon tedavisi
Radyasyon tedavisinde kanserli hücreleri yok etmeyi hedefleyen yüksek enerjili ışınlar kullanır. Bazı durumlarda kemoterapi ile cerrahiye alternatif olarak uygulanabilir. Ayrıca diğer tedavilerle kombine edilebilir. Cerrahi gibi radyoterapi de lokal bir tedavidir, sadece tedavi uygulanan alandaki tümörü etkiler. Radyoterapi mesane kanseri yayıldığında rahatsızlıkların giderilmesinde de kullanılır.
Radyoterapi nedir? Kanser tedavisinde nasıl uygulanır? Yan etkileri
Radyasyon tedavisi 2 şekilde uygulanır:
- Eksternal radyasyon: Radyasyon vücut dışındaki makineden verilir. Hasta ayakta tedavi görür. Haftada 5 gün, 5-7 hafta boyunca verilebilir. Yan etkileri cilt kızarıklığı, tahriş ve kaşıntı, saç dökülmesi ve yorgunluktur.
- İnternal radyasyon: Radyoaktif madde, mesaneye üretra içinden veya ameliyat sırasında yerleştirilir ve belli bir süre sonra idrar yoluyla atılır. Ancak bu süre boyunca hastaya hamile kadınlar ve çocuklarla temastan kaçınmak gibi birtakım talimatlar verilir. Yan etkileri genelde kusma, bulantı ve ishaldir. İdrarla ilgili şikâyetler veya makatta ağrı veya kanama olabilir. Bazen idrardan kan gelmesi, idrarda yanma ve sık idrara çıkma gibi sorunlar da yaşanabilir.
Radyoterapi vücut savunmasında görev alan beyaz kan hücrelerinin sayısını azaltabilir ama bu genellikle çeşitli diyetler ve ilaç tedavileriyle çözülebilir. Ayrıca kadınlarda vajinal kuruluk, erkeklerde iktidarsızlık görülebilir ve bu durum seksüel aktiviteyi etkileyebilir.
İmmünoterapi
Bu tedavi genellikle ileri ya da metastatik mesane kanseri olan yetişkinlerde kullanılır. Vücudun bağışıklık sisteminin kanserli hücrelere karşı savaşmasına yardımcı olur. Mesane kanserinde kullanılan başlıca immünoterapi, intravezikal immünoterapidir. Çoğunlukla üretra yoluyla doğrudan mesaneye uygulanır. Mesane kanserini tedavide kullanılan bu tür bir immünoterapi, verem aşısıdır (BCG).
İmmünoterapi nedir, nasıl uygulanır? Kanser tedavisindeki faydaları
Bir diğeri bağışıklık sisteminin enfeksiyonlara karşı savaşmasına yardımcı bir protein olan interferonun sentetik bir türüdür. Bu ilaç bazen BCG ile kombine edilerek verilebilir. Atezolizumab, kemoterapi sonrası yanıt vermeyen veya daha da kötüye giden lokal ileri veya metastatik mesane kanserinde tercih edilir. Yan etkileri en güçlü olan BCG’dir. Genellikle idrar yaparken ağrı, idrar yapma hissi, ateş, yorgunluk yaşanır.
Mesane kanseri rehabilitasyonu
Kanser tedavisi sonrası rehabilitasyon tedavinin kendisi kadar önemlidir. Amacı, tedavi sonrası hastanın hayat kalitesini yükseltmektir. Doktor ve terapistlerden oluşan bir ekip, hastanın duygusal ve fiziksel ihtiyaçlarına göre bir rehabilitasyon planı hazırlar. Torbalı hastalar bunun bakımı konusunda terapistlerinden eğitim alırlar. Terapistler hastaya malzemeye ulaşmasında da yardımcı olurlar.
Mesane kanserinin kesin tedavisi var mı?
Mesane kanseri tekrar edebilir. Bu nedenle, mesane kanseri olan kişiler başarılı bir tedaviden sonra bile yıllarca takip testine ihtiyaç duyarlar. Hangi testlerin hangi sıklıkla uygulanacağı mesane kanserinin türüne ve diğer faktörlerin yanı sıra nasıl tedavi edildiğine bağlıdır.
Mesane kanseri yaşam süresi
Mesane kanseri çoğunlukla tedavi edilebilir ancak tekrarlanma olasılığı yüksektir. Özellikle yaş ilerledikçe hayati tehlike hastanın genel sağlık durumuyla bağlantılı olarak artabilir. Metastaz olasılığı yükselip ikincil kanserler gelişebilir. Pek çok değişken faktörden dolayı ortalama bir yaşam süresi vermek güçtür.
Mide kanseri (gastrik kanser) neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Mesane kanserine iyi gelen şifalı bitkiler
- Gingko biloba: Kanser merkezi araştırmalarına göre günde 2-4 kez 40-60 mg ginkgo biloba özü almek mesane kanserinin büyümesini engelleyebilir.
- Keten tohumu ve çörek otu: Her ikisini de taze öğütülmüş olarak her gün bir yemek kaşığı tüketin.
- Ökseotu: Mesane kanserinin tekrarlamasını engelleyebilir. Ayrıca kansere karşı koruma sağlar. Çay olarak doktor onayıyla düzenli kullanılabilir.
Ayrıca mercanköşk, adaçayı, kuşburnu, rezene, zencefil ve papatya gibi çayları demleyip günde 2-3 fincan rahatlıkla içebilirsiniz. Çayları tatlandırmak için kabuk tarçın, limon kabuğu ve 1 çay kaşığı bal ilave edebilirsiniz.
Mesane kanseri hastaları nasıl beslenmeli?
- Kabak çekirdeği hem daha çok idrara çıkmayı sağlar hem de idrardaki yanmayı ortadan kaldırır. Her gün bir orta boy kâse yiyin. (6)
- Mesane kanserine en iyi gelen E vitamini’dir. Bol bol badem, fındık, brokoli, ıspanak, mango, kivi ve kuru kayısı gibi E vitamini içeren yiyeceklerle beslenin.
- Bağışıklık sistemini güçlendirmek için her gün 2-3 bardak ayran ya da kefir için.
- Bal kabağını fırında sade olarak pişirip içine bal ve ceviz ilave ederek tüketin.
- Maydanozu ister çiğ yiyin ister çay gibi kaynatarak içine limon ekleyip günde 2-3 bardak için. Maydanoz hem idrara daha sık çıkmayı sağlar hem de vücuttaki zararlı toksinleri atmaya yardımcı olur. Ayrıca vücuttaki ödemi de sökmeye yardımcı olur.
- Dereotu da en az maydanoz kadar faydalıdır. Her gün bir tutam çiğ tüketip üzerine bir bardak su için.
- Lif bakımından zengin meyve ve sebzelerle beslenin ve protein içeren gıdalar almayı ihmal etmeyin.
Mesane kanseri hastalarına öneriler
- Bir test takip planı yapın ve randevularınızı ertelemeyin: Mesane kanseri tedavisi bittiğinde doktorunuzdan kişiselleştirilmiş bir takip testi programı oluşturmasını isteyin. Bazı testler rahatsız edicidir ancak bunun randevularınızı aksatmanıza izin vermemelisiniz. Bunun yerine endişelerinizle başa çıkma yollarını araştırıp öğrenin. Meditasyon gibi rahatlama tekniklerini kullanabilirsiniz.
- Kanserin tekrarlama ihtimaline karşı kendinize iyi bakın: Sağlıklı ve dengeli beslenin. Uyku düzeninizi oluşturun. Haftada 3-4 kez en az 30 dk. egzersize zaman ayırın.
- Diğer mesane kanseri hastalarıyla görüşün: Dayanışma gruplarıyla bağlantıya geçin ve tecrübelere dair paylaşımda, görüş alışverişinde bulunun.
- Yakınlarınızın desteğini alın: Sosyal olun ve yakınlarınızın size yardımcı olmalarına izin verin.
- Kimyasallar konusunda dikkatli olun: Kimyasallarla çalışıyorsanız, maruziyetten kaçınmak için tüm güvenlik talimatlarına uyun.
- Sigara ve diğer tütün ürünlerini kesinlikle kullanmayın: İçilen ortamlarda bulunmayın.
YAZIYI PAYLAŞ
Kadınlarda ve erkeklerde en sık görülen kanser türleri ve tedavileri
Kadınlarda idrar kaçırma neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Benign Prostat Hiperplazisi
Sistit nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri
İdrar kaçırmanın nedenleri ve tedavisi
YORUMUNUZ VAR MI?