Menopozla birlikte sık görülen 7 rahatsızlık ve pratik çözüm önerileri

Kadınların hayatında doğal süreci olan menopozun neden olduğu bazı rahatsızlıklarla ilgili önceden bilgi edinmenin önemli faydalar sağlar. Kadınların bir kısmı ateş basması, gece terlemesi gibi belirtiler yaşarken bir kısmı daha ciddi sağlık problemleri ile karşılaşırlar. Genelde menopoz 45-55 yaş aralığında görülüyor. Östrojen, FSH, LH, AMH gibi hormon testleri ile menopoz süreci hakkında bilgi sahibi olmak mümkündür. Menopoz; vitaminler, hormonlar ve çeşitli kremlerle hafif geçebilir. Hormon destek tedavisi ile belirtilerin önüne geçebilirsiniz. Yaşınız ve menopoza giriş zamanınız hormon destek tedavisi ve risk artışınızda önemli role sahiptir. Doktorunuzla konuşup kişisel riskinizi hesaplamalı ve mutlaka önerilerini dikkate almalısınız.

Menopoza Bağlı 7 Sürpriz Sağlık Problemi Nelerdir?

Kadınların bir kısmı ateş basması, gece terlemesi gibi belirtiler yaşarken bir kısmı daha ciddi sağlık problemleri ile karşılaşıyor. Bu problemler arasında Osteoporoz, Pelvik organ sarkması, Karaciğer rahatsızlıkları, Otoimmün hastalıklar, gözde kuruma, görme kaybı, uyku apnesi yer alıyor.

Osteoporoz: Kemik erimesi sonucu oluşan kırık menopoz döneminde sıklıkla görülüyor. Menopozda olan kadınlar, osteoporoza bağlı kemik kırığı riskinde %50 artış gösteriyor.

Menopozla birlikte kadın kalbi zayıflıyor

Pelvik organ sarkması: Pelvis tabanını oluşturan kasların zayıflaması sonucu görülüyor. Bu durum idrar kaçırma, tutuk idrar yapma, pelvik bölgede rahatsızlık ve sarkma hissi, yürürken zorlanma, sık idrar yolu iltihapları ve cinsel işlev bozukluğuna yol açıyor. % 41-50 kadında farklı seviyelerde sarkma görülüyor.

Karaciğer hastalıkları: Genç yaşlarda karaciğer; alkol, enfeksiyon ve fazla yağ tüketimiyle oluşan hasarı kolaylıkla yeni ve sağlıklı hücre oluşturarak onarabiliyor. Menopozda östrojen hormonundaki azalma sağlıklı hücre oluşumuna engel olarak hasarı yara izi dokusu ile onarmaya çalışıyor. Östrojen ayrıca mitokondri ve karaciğer hücrelerini de koruyor. Azalan östrojen karaciğer de yaşlanmayı artırıyor. Rutin kan tahlilleri ile karaciğer harabiyetini kontrol altında tutmak gerekiyor.

Otoimmün hastalıklar: Mutsuz ve yorgun hissetme, ateş basmaları normal menopoz belirtileri arasında yer alıyor. Ancak aynı zamanda Multipl Skleroz, Lupus, Romatoid Artrit gibi otoimmün hastalıklar içinde sinyal olabiliyor. Östrojen hormon düşüklüğü vücutta iflamasyon artışına neden oluyor.

Gözde kuruma: Sadece östrojen değil menopoz sırasında azalan testosteron seviyesi de sıkıntılara yol açıyor.

Duyma kaybı: Yaşla beraber duyma kaybı görülüyor ancak menopoza giren kadınlarda bu problem çok daha hızlı oluşuyor. Çünkü östrojen koklea (iç kulağın işitsel kısmı) da önemli rol oynuyor. Yüksek sesten uzak durulması gerekiyor. Yapılan çalışmalarda, duyma kaybı riskinde; düzenli egzersiz ile %17, beta-karoten tüketimi ile %12 azalma saptanmıştır.

Uyku apnesi: Menopoza giren kadında uyku apnesi riskinde 3 buçuk kat artış gözlenmiştir. Diyabet ve felç için de risk menopozda artıyor.

Hormon desteği ne kadar güvenli?

Şu anda Amerika ve İngiltere’de 6 milyon kişi hormon desteği kullanıyor. Hormon tedavisinin riski östrojenin tek başına ya da progestinle birlikte verilmesine, kadının menopoz yaşına, östrojenin dozuna ve kişinin kardiyovasküler, kanser ve aile hikayesine bağlı olarak değişiklik gösteriyor. Hormon destek tedavisi öncesi kadın üreme organları ve meme muayenesi yapılması gerekir.

Menopoz nedir? Ne zaman başlar? Belirtileri ve tedavisi

Hastada yapılması gereken biyokimyasal testler arasında Tam kan sayımı, Tam idrar tetkiki, Sedimentasyon, Lipid profili, Glukoz, Karaciğer fonksiyon testleri, Böbrek fonksiyon testleri, Kemik markerları ve Gaitada gizli kan yer alıyor. Hormon destek tedavisinin uygun olmadığı durumlar ise Karaciğer ve böbrek hastalığı, Akut derin ven trombozu, damar tıkanıklığı hastalıkları, kalp hastalığı, meme kanseri ve rahim kanseri olanlar olarak sıralanıyor.

Hormon destek tedaviler riskinizi nasıl etkiler?

Hormon desteğinizi; tablet, yapıştırmalı flaster, jel, vajinal krem ya da rahim içi spiraller şeklinde kullanabilirsiniz. Kullandığınız tedavi dozunu mümkün olan en düşük seviyede tutun. 45 yaş üstü iseniz kullandığınız tedaviyi etkin en düşük dozda ve sürede sınırlamalısınız. Kan tahlilleri, mamografi gibi testlerle riskinizi kontrol altında tutmalısınız. Günlük rutininize de fiziksel aktivite ve egzersizi, sağlıklı gıdayı eklemeniz gerekiyor.

Mamografi nedir? Ne için, nasıl çekilir? Sonucu nasıl değerlendirilir?

Kimlere hormon tedavisi uygulanmalı?

Risklerine rağmen menopoz belirtileri için en uygun tedavi sistemik östrojendir. Sağlıklıysanız ve;

• Şiddetli ateş basmaları ve diğer menopoz belirtileri varsa,
• Kemik yıkımınız fazla ve diğer tedaviler fayda sağlamadıysa,
• 40 yaşından önce menopoza girdiyseniz hormon tedavisinin faydaları riskinden ağır basar.

Erken menopoza girdiyseniz veya overleriniz alındı ve 45 yaşına kadar hormon desteği kullanmadıysanız;

• Osteoporoz
• Koroner kalp hastalığı
• Erken ölüm
• Parkinson benzeri belirtiler
• Anksiyete veya depresyon riskiniz artmaktadır.

Yaşınız ve menopoza giriş zamanınız hormon destek tedavisi ve risk artışınızda önemli role sahiptir. Doktorunuzla konuşup kişisel riskinizi hesaplatmalısınız.

Menopoz döneminde hayatı kolaylaştıran öneriler

Menopoz bir hastalık değil ancak artık östrojenin koruyucu etkisi olmadığı için kalp hastalıkları, kemik erimesi ve diğer sağlık problemleri ile karşı karşıya kalma riski daha yüksek. Dolayısıyla bu döneme hazırlıklı olmak ve yaratacağı zorlu etkileri azaltmak önemlidir. Menopoz döneminde tıbbi desteğin yanı sıra kadınların bu doğal sürece bilinçli bir şekilde hazırlanması için hazırladığımız bazı önerileri aşağıda bulacaksınız:

Menopoz döneminde tıbbi destek gerekir mi? 

Bu dönemde eksilen hormon düzeyleri nedeniyle ateş basması, huzursuzluk, uykusuzluk, ellerde ve ayaklarda karıncalanma gibi yaşam kalitesini düşüren etkiler, daha ileri dönemde kemik erimesi (osteoporoz), kalp ve damar hastalıkları riskinde, meme ve jinekolojik kanser riskinde artış, idrar yolları ile ilgili problemler, ciltte görülen kırışıklık ve sarkma gibi problemleri beraberinde getiriyor. Bu noktada alınacak tıbbi destek kadının yaşam kalitesini olumlu yönde etkiler. Ayrıca adet düzensizlikleri veya kanamalar normal karşılanmamalı, gerekli durumlarda hekime başvurulmalıdır.

Menopozun olumsuz etkileri için ne yapmak gerekir?

Her kadının farklı ihtiyaçları olduğundan standart bir menopoz tedavisi yoktur. Kişiye özel olarak düzenlenmesi gereken tedavide örneğin; kadın aktif olarak çalışıyorsa ve gece ateş basması nedeniyle uykusunu iyi alamıyorsa bu durum iş hayatını olumsuz etkiler. Bir başka kadının ailesinde erken dönem kemik kırıkları sıksa menopozu bu yönde ele almak gerekir. Meme dokusu yoğun, fibrokistik olan veya ailede meme kanseri görülenler varsa tedavide bu göz önüne alınmalı. Tüm bu noktalar dikkate alınarak tüm riskler değerlendirilmeli ve gerekli kontroller mutlaka yapılmalıdır.

Menopozla birlikte cinsellik sona mı eriyor?

Menopoz sonrasındaki kadınlarda cinselliğe ait üç önemli değişiklik meydana gelir. Bunlardan birincisi, vajende salgılanan sıvının miktarında görülen azalma, ikincisi, vajenin yüzeyini oluşturan mukoza adı verilen dokunun incelmesi, diğeri de vajeni saran kaslarda görülen elastikiyet kaybıdır. Bütün bunlar tıpta disparoni denilen ağrılı cinsel birleşmenin bu yaş grubunda en sık görülen nedenini teşkil ediyor.

Erken menopoz nedir, belirtileri ve risk faktörleri nelerdir?

Tedavi edilmeyen kadınlarda cinsel birleşme sırasında bir kuruluk ve vajende darlık hissi oluşur, yanma ve tahriş görülebilir. Vajinal yolla kullanılacak ilaçlar sayesinde kadınlar yeniden sağlıklı bir vajene kavuşabilir ve cinsel olarak aktif kalabilirler. Bu amaçla kullanılan ilaçların aynı zamanda idrar yolları enfeksiyonlarını önleyebilmektedir.

Menopoz döneminde kanser riski artar mı?

Menopoz döneminde belirli tip kanserlerde yaşla birlikte artış görülüyor. Menopoz döneminde progesteron hormonunun az salgılanması ve östrojen düzeyinin rölatif olarak artması nedeniyle rahim içinde değişimler olmaya başlar. Bu dönemde ya progesteron salgısındaki azalma ya da dışarıdan östrojen hormonu verilmesi sonucu rahim kanseri oluşuyor. Bu nedenle menopoz sürecinde hastaya hormon replasmanı verilen ilaçlarda hem östrojen hem de progesteron dengede tutulur. Böylece rahim kanseri oluşması ihtimali azaltılmış oluyor. Rahim ağzı kanseri smear testleri ile vaktinde yakalanabilirse tedavileri ve ameliyatları kolay olup hastaların yaşam kalitelerini düşürmüyor.

Hormon replasman tedavisi (HRT) nedir, risk yaratır mı?

Menopoz dönemindeki sıkıntıların giderilmesi için eksilen hormonların yerine konması amacıyla yapılan HRT’de geçmişte olduğu kadar özgür davranılmıyor. Özellikle meme kanseri riskini artırması ve kardiyovasküler sistem üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle bu tedavi yöntemine biraz daha şüpheyle bakıldığını söylenebilir. Ancak bu risk artık hiçbir kadına hormon tedavisi verilmemeli denecek kadar yüksek değil. Bu noktada fayda/zarar denkleminin iyi yapılarak kadınlara HRT uygulanmasına karar verilebiliyor.

Erken menopoz durumunda ne yapmak gerekir?

Erken menopozda uygulanacak en etkili tedavi östrojen tedavisidir. Herhangi bir nedenle hastanın rahmi alınmış ise tek başına, diğer durumda ise progesteron eklenerek uygulanıyor. Tedavi ardışık ya da devamlı uygulanabiliyor ağızdan ya da cilde yapıştırma şeklinde olabiliyor. Östrojen ile menopoz tedavisi yapılan kadınlarda; Alzheimer hastalığının, kolon kanserinin, karpal-tünel sendromunun, romatoit artiritin ve fibromyaljilerin daha az görüldüğüne dair bilimsel yayınlar mevcuttur.

Hormon tedavisi dışında doğal takviyeler kullanılabilir mi?

Fitoöstrojen denilen doğal, bitkisel östrojenlere olan eğilim gittikçe yaygınlaşıyor. Bitkisel östrojenlerin molekül yapılarının vücutta bulunan östrojen molekülüne çok benzemesi, insan vücudunun bu molekülü kendi östrojen molekülü olarak algılamasını sağlıyor.

K2 vitamini menopoz sonrası kemikleri güçlendirir ve osteoporozu önler

Doğal fitoöstrojenlerin içinde en önde gelen isoflavanlar kimyasal olarak östrojenlere benzer özellikler gösterirler ancak daha hafif etkilidirler. En önemli fitoöstrojen kaynaklarından biri ise soyadır. Bir diğer ürün de black cohosh isimli bitki extresidir. Yılan otu denilen bu bitki ekstresi hafif östrojen etkilidir. Menopozal şikayetlerin azalması için önerilen diğer bitkiler: Ginseng, yeşil çay, valerian (kedi otu) gibi bitkilerdir.

Kedi otunun faydaları nelerdir? Uykusuzluğa iyi gelen çayı nasıl hazırlanır?

Menopoz döneminde kadınlara özel öneriler:

• Bol bol spor yapın. Haftada en az 3 gün spor yapmaya gayret edin. Gün içinde asansör kullanmak yerine merdiven kullanmayı tercih edin
• Vücut kitle indeksinizi hesaplayın. Ne çok zayıf ne de kilolu olun.
• Zararlı kimyasal maddelerden uzak durun.
• Stresten kaçının, Sigara kullanmayın, Pasif içicilikten uzak durun
• Balık, ceviz, fındık, brokoli, domates, biber, havuç, üzüm, çilek gibi yüksek antioksidan besinler tüketin
•  Kalsiyumu yüksek gıdalar tüketin. Günde 200 ml. süt, yoğurt ve dondurma yiyin
• Bol bol güneşlenin ve D vitaminini eksik etmeyin.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör