Menopoz nedir? Ne zaman başlar? Belirtileri ve tedavisi

Menopoz, adet kanamalarının sonlanması sürecidir ve adet kanaması ile adet sikluslarının bir yıl süresince olmaması menopoz olarak değerlendirilir. Menopoz teknik olarak kadının en son adet kanaması anlamına da gelir. Menopoz, kadın hayatında çok önemli bir evredir, hem ruhsal hem de sağlık açısından pek çok değişimi beraberinde getirir. Menopoz bütünüyle doğal bir geçiş sürecidir. Her kadın kendine en uygun tedavi desteği ile menopoz dönemini sağlıklı ve oldukça rahat geçirebilir. Menopozda genetik geçmiş ve kadının anne menopoz hikayesi son derece önemlidir.

Menopoz nedir? 

Türkiye’de ortalama menopoz yaşı 47’dir. 30’lu yaşların ortalarında “erken”, 50’lili yaşların ortalarında ise “geç” olarak da kabul edilebilir. Bir kadının ne zaman menopoz yaşayacağını tahmin etmek için güvenilir bir laboratuvar testi bulunmamaktadır.

Adet döneminin başlama yaşının menopoz başlangıç yaşıyla bir ilgisi yoktur. Menopoz doğal bir biyolojik süreçtir. Doğurganlığınız sona ermesine rağmen hayatınızı sağlıklı, hayat dolu ve cinsel açıdan aktif bir şekilde sürdürebilirsiniz. Hatta bazı kadınlar menopoz sürecine girdiklerinde gebelik endişesi kalmadığı için daha rahat cinsellik yaşar.

Menopoz dönemleri

Menopoz süreci genelde 3 dönemde incelenir:

1. Perimenopoz (menopoz başlangıç dönemi)
2. Menopoz
3. Postmenopoz (menopoz sonrası dönem)

Menopozun doğal sürecine hazırlık için yapılması gerekenler

Perimenopoz (menopoz öncesi) dönemi

Menopoza yaklaştığınızı bazı belirtilerle size hissettiren döneme perimenopoz denir. Değişiklikler ve belirtiler genellikle perimenopoz ile başlar. Bu dönemin belirtileri son adet döneminizden birkaç yıl önce başlayabilir. Farklılık göstermekle birlikte ortalama perimenopoz süresi 4 yıldır. Eğer 12 ay boyunca adet görmezseniz perimenopoz dönemi sonlanmış ve menopoz dönemi başlamış demektir.

Yumurtalıklarınız bu süre boyunca çalışmaya devam eder ancak işlevleri azalmaya başlar.  Perimenopoz belirtileri yaşıyor olsanız bile yumurtalıklarınız hala yavaş da olsa çalışabildiği için hamile kalmanız mümkündür. İstenmeyen bir gebelik yaşamamanız için doğum kontrol yöntemlerine devam etmenizi öneririz.

Menopoz dönemi

Son adetin üzerinden 12 ay geçmişse artık menopoz dönemindesiniz demektir. Menopoz kadın vücudunun bir döneminin bitip yeni bir döneminin başladığı son derece doğal bir süreçtir. Bu dönemde yumurtalıklar işlevlerini yitirir ve doğurganlık kaybolur.

Postmenopoz dönemi

Postmenopoz terimi menopozdan sonraki yılları anlatmak için kullanılır. Bu aşamada pek çok kadında sıcak basması gibi belirtiler azalabilir. Ancak düşük östrojen seviyesinin bir sonucu olarak menopoz sonrası dönemde kadınlar, osteoporoz ve kalp rahatsızlığı gibi bir dizi sağlık sorunu açısından yüksek risk altındadır.

Osteoporoz (kemik erimesi) nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Hormon tedavisi ve sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri bu riski azaltabilir. Her kadın hormonal değişikliklerden farklı şekilde etkileneceğinden izlenecek yol için doktorunuzun tavsiyesini almak daha doğru olacaktır.

Menopoz Belirtileri

• Adet düzensizlikleri
• Sık sık ateş basması
• Gece terlemesi
• Ani kilo değişiklikleri
• Yorgunluk ve halsizlik
• Sık idrara çıkma
• Vajinal kuruluk
• Göğüslerde hassasiyet
• Cinsel isteksizlik
• Öksürürken veya hapşırırken idrar kaçırma
• Ani ruh hali değişimleri
• Uyku bozukluğu

Aşağıda yaygın olarak gözlemlenen belirtileri görebilirsiniz:

Kadınlarda idrar kaçırma neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Bazı farklı hastalık belirtileri menopoz belirtileriyle benzerlik gösterebilir. Aşağıdaki semptomlardan herhangi birini yaşıyorsanız, daha ciddi bir rahatsızlığa işaret edebileceği için doktorunuza danışmanızı öneririz:

• Adet dönemleriniz çok ağır geçiyorsa veya kan pıhtıları gözlemliyorsanız
• Adet dönemleriniz her zamankinden birkaç gün daha uzun sürüyorsa
• Dönemler arası iç çamaşırınızda lekeler oluyorsa
• Cinsel ilişki sonrası lekelenme oluyorsa
• İki adet döneminiz arasındaki süre kısaldıysa

Erken menopoz nedir?

Ayrıca, erken menopoza giren kadınlar zamanında menopoz dönemine giren kadınlara göre kemik hastalıklarına daha açık hale gelirler. Bu durum osteoporoz riskini arttırır. Bu yüzden erken menopozda tedavi çok önemlidir. Bu yaşlarda adet kanamalarının kesilmesi (amenore) ani kilo kaybı, aşırı egzersiz, stres, kürtaj veya diğer cerrahi girişimler sonrasında rahim içinde oluşan yapışıklıklara bağlı olarak da görülebilir. Amenore vakalarında östrojen hormonunun azalmasına bağlı kemik kayıpları görülebileceğinden mutlaka hekime başvurulması gerekir.

Erken menopoz nedenleri

• Turner Sendromu gibi kromozom defektleri
• Aile geçmişinde erken menopoz olması gibi genetik faktörler
• Tiroid hastalığı ve romatoid artrit gibi otoimmün hastalıklar
• Cerrahi müdahale ile yumurtalıkların alınması
• Kemoterapi veya Pelvik radyasyon tedavisi görmüş olmak

Geç menopoz nedir?

Bir kadının menopoz dönemine girmemiş olmasının çeşitli nedenleri olabilir, ancak hemen bir doktora görünmelidir. Doktor öncelikle aile geçmişini inceler, fizik muayene yapar ve bazı testler isteyebilir.

Erken menopoz nedir, belirtileri ve risk faktörleri nelerdir?

Geç menopoz nedenleri

• Tiroid
• Obezite
• Yüksek östrojen seviyesi
• Aile geçmişinde geç menopoz olması gibi genetik faktörler
• 50’li yaşlarda olan gebelik

Menopoz tedavisi

Hormon Replasman Tedavisi (HRT)

Hormon replasman tedavisi (HRT) veya postmenopozal hormon tedavisi (PHT) olarak da adlandırılan hormon tedavisi (HT) östrojen veya östrojen ve progesteron (progestin) kombinasyonundan oluşur. Hormon tedavisi, sıcak basması ve vajinal kuruluk gibi düşen östrojen seviyeleri ile ilişkili menopoz semptomlarını kontrol etmek için kullanılmaktadır ve halen HT bu semptomları tedavi etmenin en etkili yoludur.

Biyolojik tanımlı hormon tedavisi

Son yıllarda, perimenopozal kadınlar için “biyo-tanımlayıcı” hormon terapisinin kullanımı konusunda artan bir ilgi söz konusudur. Biyolojik olarak bulunan hormon preparatları, vücutta doğal olarak üretilen hormonlarla aynı kimyasal formüle sahip hormonlar içeren ilaçlardır. Hormonlar, doğal olarak oluşan bitkilerden üretilen bileşikler laboratuvarda değiştirilerek oluşturulur. Bu biyo-tanımlı hormon preparatlarının bazıları ABD’de FDA tarafından onaylanmış ve ilaç firmaları tarafından imal ediliyorken, bazıları eczanelerde her hastaya özel olarak hazırlanır.

Oral kontraseptifler (Doğum kontrol hapları)

Menapoz geçişindeki kadınlar, östrojen tedavisi verildiğinde önemli miktarda kanama eğilimi gösterirler. Oral kontraseptif haplar, düzensiz vajinal kanamayı tedavi etmek için genellikle perimenopozda kadınlar için reçete edilen bir başka hormon tedavisidir.

Lokal (vajinal) hormon ve hormonsuz tedaviler

Vajinal östrojen eksikliğinin belirtileri için lokal yani doğrudan vajinaya uygulanan hormonal tedaviler vardır. Lokal tedavilere vajinal östrojen halkası (Estring), vajinal östrojen kremi veya vajinal östrojen tabletleri dahildir. Bazı durumlarda lokal ve oral östrojen tedavileri birleştirilir. Cinsel ilişki sırasında kremler veya losyonlar gibi vajinal nemlendirme maddeleri ve yağlayıcı maddelerin kullanımı, vajinal kuruluğun rahatsızlığını önlemek için önerilebilecek hormonal olmayan seçeneklerdir.

Yumurtalık (over) kanseri neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Antidepresan ilaçlar

Yaşam tarzı değişiklikleri

Sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersiz programı, menopoz semptomlarını azaltmanızda çok yardımcı olabilir. Ayrıca sigara içmek ya da fazla miktarda alkol kullanmak gibi eski, sağlıksız alışkanlıklarınızı tek tek bırakmak iyi bir fikir olabilir. Hafif ve katmanlı giyinmek ve kafein, baharatlı gıdalar gibi potansiyel tetikleyicileri bırakmak sizin için yararlı olabilecek diğer değişikliklerdir.

Bitki östrojenleri (fitoöstrojenler, izoflavonlar)

İzoflavonlar, soya ve bitki kökenli östrojenlerde bulunan kimyasal bileşiklerdir. Vücut tarafından doğal olarak üretilen östrojenlere benzer kimyasal bir yapıya sahiptirler, ancak bir östrojen olarak etkinlikleri, gerçek östrojenlere kıyasla çok daha düşük olduğu tahmin edilmektedir. İki tip izoflavon olan genistein ve daidzein soya fasulyesinde, nohutta ve mercimekte bulunur ve fitoöstrojenlerin en güçlü östrojenleri olarak kabul edilir.

Doğal menopoz tedavisi için doğru besinleri tercih etmek fayda sağlıyor!

Çalışmalar, bu bileşiklerin sıcak basmaları ve menopozun diğer semptomlarını hafifletmekte yardımcı olabileceğini göstermiştir. Özellikle, meme kanseri geçirmiş ve östrojenle hormon tedavisi (HT) almak istemeyen kadınlar bazen menopoz semptomlarının hafifletilmesi için soya ürünleri kullanmaktadırlar.

Birçok kadın arasında bitki östrojenleri “doğal” ve dolayısıyla HT’den daha güvenli olduğu konusunda bir algı vardır, ancak bu bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Fito östrojenlerinin güvenlik ve potansiyel risklerini tam olarak belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

E vitamini

Bazı kadınlar, sıcak basması sıkıntısını hafifletmek için E vitamini takviyeleri kullanıyır. Ancak fazla dozun kardiyovasküler hastalık riskinde artış yaratabileceği düşünülmektedir.

E vitamini, hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği

Karayılan otu (Siyah cohosh)

Menopoz tedavisinde bitkisel çözümlerin etkinliğini ölçmek adına yapılan araştırmalarda çoğunlukla anlamlı bir fark bulunamamıştır.

Menopoza giren kadın ne yapmalı? / Öneriler

• Sıcak basması yaşadığınızda soğuk bir bardak su için veya serin bir yere gidin. Katmanlar halinde giyinin. Sıcak basmalarınızı neyin tetiklediğini belirlemeye çalışın. Sıcak içecekler, kafein, baharatlı yiyecekler, alkol, stres, sıcak hava tetikleyici olabilir.
• Vajinal kuruluk için reçetesiz, su bazlı vajinal yağlayıcılar (Astroglide, K-Y jöle, diğerleri), silikon bazlı kayganlaştırıcılar veya nemlendiriciler (Replenler, diğerleri) kullanın. Gliserin içermeyen ürünleri seçin. Gliserin, kimyasallara karşı hassas olan kadınlarda yanma veya tahrişe neden olabilir. Cinsel olarak aktif kalmak, vajinaya kan akışını arttırdığı için yardımcı olur.
• Yeterli uyuyun. Uyumaya zor hale getirebilecek kafein ve alkolden kaçının. Gece terlemeleri yaşıyorsanız pamuklu nevresim takımları kullanın, yatak odasında fan kullanın, ince, pamuklu pijama veya gecelik giyin, yüzünüzü serinletmek için nemli bir bez kullanın ve başınızı yatağın kenarında tutun.
• Derin nefes alma, tempolu solunum, masaj ve progresif kas gevşetme gibi teknikler menopoz semptomlarına yardımcı olabilir.
• Kegel egzersizleri yaparak pelvik kaslarınızı güçlendirin. Böylece idrar kaçırma sorununuzla başa çıkabilirsiniz.
• Çeşitli meyveler, sebzeler ve kepekli tahılların dahil olduğu bir beslenme düzeni oluşturun. Doymuş yağları ve şekeri sınırlayın. Günlük olarak kalsiyum veya D vitamini takviyesine ihtiyacınız varsa doktorunuza danışın.
• Düzenli egzersiz yapın. Kalp hastalığı, diyabet, osteoporoz ve yaşlanma ile ilişkili diğer hastalıklara karşı korunmaya yardımcı olmak için düzenli olarak egzersiz yapın.
• Sigarayı bırakın. Sigara içmek kalp hastalığı, inme, osteoporoz, kanser ve diğer bir dizi sağlık sorununuzu artırır. Ayrıca sıcak basmaları artırabilir ve erken menopoza neden olabilir. Bknz:>>> Menopause

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör