Melanom nedir? Cilt kanseri melanomun nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Melanom, tehlikeli cilt kanseri türlerinden biridir. Erken tedavi edilmediğinde ölümcül olabilir. Melanomlar genelde benlere benzer, hatta bazen de benlerden kaynaklanır. Çoğunlukla siyah ve kahverengi olsa da bazen pembe, kırmızı, mor, mavi hatta beyaz renkli bile olabilirler. Erkeklerde göğüs ve sırtta, kadınlarda ise bacaklarda yoğun şekilde görülür. Ayrıca, boyun, yüz, göz, ağız, genital bölge ve anal bölgede gelişebilirler. Yetişkinlerde daha sık görülse de çocuklarda da rastlanabilir. Nedeni çoğunlukla genetiktir. Ancak güneşin zararlı ışınları, solaryum, açık ten rengi gibi faktörler de melanomu tetikleyebilir. En önemli belirtileri; asimetrik, sınırları belirsiz, değişik renklerde benler ya da lezyonlardır.

Melanom nedir?

Malign melanom ya da kutanöz melanom olarak da adlandırılan melanom, melonisitlerde başlar. Melonisitler, cilde rengini veren melanin isimli kahverengi pigmentleri yapan hücrelerdir. İlerleyen süreçte melonoma dönüşebilirler.

Cilt kanseri neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Melanom nedenleri

Melanomun asıl nedeni anormal bir şekilde gelişen melonisit cilt hücreleridir. Malign melonom, daha çok benlerden (nevüsler) gelişir. En yaygın melonom nedenlerini ise aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:

• Güneşlenerek ya da solaryumda uzun süre UVA ve UVB ışınlarına maruz kalma
• Ciltte bulunan normal olmayan (atipik) benler
• Açık göz ve ten rengine ve ince bir cilt tipine sahip olma
• Daha önce melonom geçirmiş olma
• Organ nakli, kemoterapi, AIDS, lenfoma gibi hastalıklar sebebiyle bağışıklık sisteminin zayıflaması
• Aile öyküsünde melanom olması

Tümör nedir? Benign ve malign tümörlerin özellikleri ve belirtileri

Melanom belirtileri

• Asimetri: Ciltteki benler asimetriktir ortadan ikiye ayırdığınızda birbirine benzemez.
• Sınır: Benlerin sınırları belirsiz, kenarları taraklı ve çentiklidir.
• Renk: Melanom, kırmızı, beyaz, pembe, siyah, ten rengi ya da kahverengi olabilir.
• Çap: Benlerin boyutu, çapı büyüktür. Genelde 6 mm daha fazladır (nohut kadar).
• Genişleme: Kanserli benler genişler ve büyür

Melanom belirtileri ABCDE kuralı ile ayırt edilir

Derideki benler genellikle zararsızdırlar. Belirtiler, ilk evrelerde daha çok bir ya da iki bende görülür, diğer benlerden oldukça farklıdır. Bu belirtileri ayırt etmek için ABCDE (Asymmetry, Border, Color, Renk, Diameter ve Evolving) kuralı kullanılır.

Metastaz nedir, neden olur? Metastatik kanser belirtileri ve tedavisi

Melanom türleri

Melanom kendi içerisinde benlerin şekline ve özelliklerine göre farklı gruplara ayrılır.

Yüzeye yayılan melanom

Çilli ve soluk tenli insanlarda daha yaygın bir şekilde görülür. Benler genelde dışa doğru büyürler ve sınırları düzensizdir. Vücudun derin katmanlarına doğru indiklerinde ise diğer organlara da yayılma (metastaz) riskleri vardır.

Nodüler melanom

Oldukça hızlı bir şekilde gelişirler ve derinin en alt katmanlarına bile inebilirler. Kırmızı renkli olabilen melanomlar, normal cilt üzerinde büyürler. Daha çok baş, boyun, sırt ve göğüste görülürler. Kanama ve sızıntı ile belirgindirler.

Lentigo malign melanomu

Her 10 melanom vakasından biridir. Daha çok güneşe çok maruz kalan yaşlılarda görülür. Çile benzeseler de çilden daha büyük ve daha koyu renklidirler. Başlangıçta düz olan benler, zaman içerisinde yavaş yavaş büyüyebilir ve şekil değiştirebilirler. Yıllar içerisinde derinin alt katmanına inerek, burada nodüller oluşturabilirler.

Melanom görülme oranı %237 arttı! Korunma ve tedavi nasıl olmalı?

Akral lentigöz melanom

El, ayak tabanlarında görülen, nadir bir melanom çeşididir. Bazen tırnak çevresinde de gelişebilirler. Koyu tenli insanlarda daha çok görülse de açık ya da kumral kişilerde de görülebilir.

Amelanotik melanom

Nadir görülen bu melanomda benler genelde renksiz olsa da, bazen pembe, kırmızı, gri, kahverengi olabilir.

Melanom kanseri evreleri

Bir kanserin evresi, kanserin ne kadar yayıldığını ifade eder. Kanser evresine göre doktorlar, tedavi sürecini planlarlar. Melanomda evreler 0-4’ arasındadır.

• Evre 0: Kanser yalnızca cildin en dış tabakasındadır ve genelde tehlikesizdir.
• Evre 1: Tümör, 2 mm’den daha incedir, ülserli ya da ülsersiz olabilir.
• Evre 2: Tümör 4 mm’den daha kalın olabilse de çevredeki dokulara henüz yayılmamıştır. Ülserli ya da ülsersiz olabilir
• Evre 3: Yakın çevre dokulara yayılan kanser, uzak dokulara ve organlara yayılmaz.
• Evre 4: En tehlikeli evredir. Kanser, yakınındaki lenf düğümlerine yayılmanın yanı sıra akciğer, karaciğer ve beyin gibi oldukça önemli uzak organlara bile yayılmıştır.

Hangi benler cilt kanser olma riski taşıyor! Tehlikeli benlerin özellikleri

Melanom kanseri teşhisi

Melanom teşhisi için öncelikle tıbbi sağlık geçmişiniz ile ilgili sorular sorulur ve cildinizdeki benler incelenir. Eğer şüpheli bir durum varsa biyopsi yapılır. Ben, cerrahi bir müdahale ile çıkarılır ve melanom olup olmadığı yakından incelenir. Ayrıca, Sentinal düğüm biyopsisi ile melanomun yakın dokulara yayılıp yayılmadığı da kontrol edilebilir. Tıraş biyopsisi, reflectance konfokal mikroskopi, sentinel lenf bezi biyopsisi melanom teşhisinde sıklıkla yararlanılan biyopsi çeşitleri arasında yer alırlar.

Dermatoloji uzmanları melanomu hızlıca teşhis edebilir

Malign melanom kanseri tedavisi

Evre 1 ve evre 2 melanom tedavisi

Melanom ameliyatı

Evre 1 melanom tedavisi, cerrahi yöntemle yapılır. Melanom ve etrafındaki cildin küçük bir bölümü temizlenir. Bu işleme cerrahi eksizyon denir.

Cerrahi eksizyon genellikle lokal anestezi ile yapılır. Sadece melanomun etrafındaki alan uyuşturulur, hasta ağrı hissetmez. Ancak bazı durumlarda genel anesteziye ihtiyaç duyulabilir.

Lenf bezi şişmesi neden olur? Nasıl geçer? Belirtileri ve tedavisi

Cerrahi işlem sonrası iz kalmaması için plastik cerrahiyle birlikte çalışmak gerekebilir.

Çoğu durumda, cerrahi işlem sonrası melanom tekrarlamaz. Hasta başka tedaviye ihtiyaç duymaz. Hastaların % 80-90’ı 5 yıl kadar düzenli izlenir ve ardından normal hayatına devam eder.

Sentinel lenf nodu biyopsisi

Bu işlem, evre 2 melanom hastalarına uygulanan bir prosedürdür. Sentinel lenf bezi biyopsisi ile kanserin yayılımı test edilir. İşlem cerrahi eksizyon sırasında yapılır. Eğer metastaz yoksa bu iyi haberdir. Ancak lenf düğümlerine metastaz (yayılım) tespit edilirse ek cerrahi prosedürler uygulamak gerekebilir.

Biyopsi nedir, nasıl yapılır? Biyopsinin riski var mıdır?

Evre 3 melanom tedavisi

Evre 3 melanom sentinel lenf nodu biyopsisi ile ya da doktorun lenf nodlarında bir yumru hissetmesiyle teşhis edilebilir. Tanıyı doğrulamak için genellikle iğne biyopsisi (ince iğne aspirasyonu) kullanılır.

Lenf nodu diseksiyonu, lenfatik sistemi bozabilir ve bu da uzuvlarınızda sıvı birikmesine (lenfödem) neden olabilir.ü

Evre 4 melanom tedavisi

Eğer melanom tekrarladıysa veya uzak lenf bezlerine ve diğer organlara da yayıldıysa hasta artık 4. evrededir.

Semptomlara yol açan deri tümörleri veya lenf bezleri çoğunlukla ameliyatla temizlenebilir veya radyasyon tedavisi ile tedavi edilebilir.

İç organlardaki metastazlar yerleri, büyüklükleri ve neden oldukları semptomlara göre cerrahiyle temizlenmeye çalışılabilir. Ancak alınamayan tümörler radyasyon, immünoterapi, hedefe yönelik tedavi veya kemoterapi ile tedavi edilebilir.

Evre 4 melanomda tedavinin amacı, kanserin ilerlemesini yavaşlatmak, semptomları azaltmak ve hastanın yaşam ömrünü uzatmaktır.

Melanom tedavisinde kanserli hücrelerin derinliği belirleyicidir

İmmünoterapi

İmmünoterapide amaç, vücudun kanserle savaşmasına yardımcı olmak için bağışıklık sistemini güçlendirmektir. Bunun için canlı organizmalardan üretilen maddeler kullanılır.

Melanom tedavisinde kullanılan immünoterapi ilaçları arasında interferon ve interlökin-2, ipilimumab, nivolumab ve pembrolizumab bulunur.

İmmünoterapi nedir, nasıl uygulanır? Kanser tedavisindeki faydaları

Hedefe yönelik tedaviler

Melanom hastalarının yaklaşık %50’sinde, bazı genlerde hücrelerin çok hızlı büyümesine ve bölünmesine neden olan değişiklikler (mutasyonlar) oluşur. Eğer bu mutasyonlar teşhis edildiyse kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlatmak veya durdurmak için bu gen mutasyonlarını spesifik olarak hedefleyen ilaçlar kullanılır.

Kullanılan ilaçlar; vemurafenib, dabrafenib ve trametinib’tir.

Kemoterapi

Günümüzde melanomun tedavisinde daha çok hedefli tedavi ve immünoterapiden yararlanılsa da bu tedavilere ek olarak 3. ve 4. evre melanomun tedavisinde kemoterapiden de faydalanılabilir.

Kemoterapi nedir? Kanser tedavisinde nasıl uygulanır, yan etkileri nelerdir?

Radyasyon terapisi

Diğer cilt kanseri türlerinde olduğu gibi ileri melanom tedavisinde kemoterapi ilaçlarına ek olarak radyasyon terapisi gerekli olabilir. Harici ışın radyasyon tedavisi ile yüksek enerjili X ışınları vücudun epidermis tabakasındaki tümörlere odaklanır. 3. ve 4. evre melanom tedavisinde yararlanılan radyasyon terapisi ile melanomun beyne yayılması, tümörün büyümesi durdurulabilir.

Radyoterapi nedir? Kanser tedavisinde nasıl uygulanır? Yan etkileri

Melanom öldürür mü? Malign melanom yaşam süresi

3. ve 4. evreye kadar ulaşmamış olan erken evre melanom çoğunlukla tedavi edilebilir. Ancak 3. ve 4. ileri evre melanom hastalarında ölüm riski son derece yüksektir. 4. evredeki hastaların yaşam süresi ameliyat dışı yöntemler ile birkaç ay bazen de birkaç yıl kadar uzatılsa da hastalıktan tamamen kurtulmaları maalesef ki pek mümkün değildir. Bu yüzden hastalığın erken teşhisi son derece önemlidir.

Melanom kanserinin bitkisel tedavisi

Zerdeçal

Zerdeçal, Kanser hücrelerinin daha geniş alanlara yayılmasını önleyebilir. Gün içerisinde bir çay kaşığı zerdeçalı yoğurtla karıştırarak tüketebilir ya da bir fincan zerdeçal çayı içebilirsiniz.

Zerdeçalın faydaları nelerdir? Zerdeçal çayı neye iyi gelir?

Yeşil çay

Yeşil çay, güçlü bir antioksidan ve antibakteriyeldir. Her gün düzenli 2-3 bardak yeşil çay tüketimi yalnızca cilt kanserine değil pek çok kansere karşı da koruyucudur.

Sarımsak

Mükemmel bir doğal antibiyotik olarak bağışıklık sistemini güçlendiren sarımsak, bir yandan da kanser oluşumunu önler. Günde birkaç diş sarımsağı çiğ olarak tüketerek, melanomdan korunabilirsiniz.

Sarımsak neye iyi gelir, nasıl tüketilmeli? Faydaları ve zararları

Kırmızı pancar

Bileşenlerinde kanserin yayılmasını önleyen maddeler içeren kırmızı pancarı beslenme programınıza ekleyerek, melanomla savaşabilirsiniz. Kırmızı pancarı çiğ olarak ya da suyunu sıkarak tüketebilirsiniz.

Yeşil yapraklı sebzeler

Vücudun beta-karoten ihtiyacını önemli ölçüde karşılayan, bağışıklığı güçlendirerek, vücudun kanser hücreleriyle savaşmasına yardımcı olan ıspanak, pırasa gibi yeşil yapraklı sebzelerin yanı sıra domates gibi likopen içerikli besinleri sık sık tüketerek, doğal yollarla melonoma yakalanma riskinizi azaltabilirsiniz.

Dermatoloji (cildiye) nedir? Dermatolog ne iş yapar? Önemli cilt hastalıkları

Cilt kanseri ve melanomdan korunma yöntemleri

• Cildinizdeki benleri periyodik aralıklarla kontrol edin.
• Özellikle yaz aylarında UV ışınlarının en zararlı olduğu 10.00-16.00 saatleri arasında dışarı çıkmamaya özen gösterin.
• Kullandığınız güneş kremlerinin hem UVB hem de UVA ışınlarına karşı koruma sağladığından emin olun.
• Evinizde, arabanızda ya da gölgedeyken bile koruma faktörü en az %30 olan güneş koruyucu kremler kullanın ve kremi dışarı çıkmadan en az yarım saat önce sürün.
• Özellikle solgun, ince ve çok fazla bene sahip bir cildiniz varsa şezlonglarda güneşlenmekten kaçının.

Çocukluk çağında melanom

Çocuklarda melanom görülme olasılığı son derece düşük olmakla birlikte imkansız değildir. Çocuklarda görülen cilt kanserinin en yaygın nedenleri arasında melanomun 2. sırada yer aldığı unutulmamalıdır. Özellikle cildinde güneş yanığı bulunan çocuklar, risk altındadırlar. Çocukları korumak için alabileceğimiz önlemler:

• Güneşe çıkmadan önce çocuklara +15 güneş koruma faktörü içeren kremler sürün.
• 0-6 ay aralığındaki bebekleri doğrudan güneşe maruz bırakmayın.
• Araba camlarını UV filmlerle kapatın
• Bebekleri güneşe karşı koruması bulunan pusetlerle dolaştırın.
• Saat sabah 10 ve öğleden sonra 4 arasında bebeğinizi dışarı çıkarmayın.

Melanom kanseri hastalarına öneriler

• Dengeli beslenin.
• Tedaviye başlamadan önce kullandığınız tüm reçeteli ilaçlarla ilgili olarak doktorunuzu bilgilendirin.
• Tedavi boyunca mutlaka bol bol dinlenin.
• Kendinizi mutsuz, depresif ve hassas hissediyorsanız, psikolojik destek alın.
• Kemoterapi ve radyoterapi seanslarına zamanında gidin.
• Doktorunuzla ve hemşirenizle daima iyi bir iletişim içerisinde olun.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

1 Yorum

En Yeniler

Eskiler Beğenilenler

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör

Ekmel Bizden

3 yıl önce

Şayet bir melanom öykünüz varsa takibinizi kesinlikle Ege Üniversitesi Hastanesi Dermato-onkoloji kliniğinde yaptırmamanızı öneririm. Biz bunun bedelini çok ağır ödedik. Benlerin takibini gerçekleştiren doktorların tümü eğitimini yeni tamamlamış, maalesef hiçbir deneyimi bulunmayan doktorlar. Fakat daha vahimi her gittiğiniz kontrolde farklı bir doktor ile karşılaşıyorsunuz. Kliniğin yöneticisi konumunda olan birkaç profesör… Devamını oku »

8

Yanıtla