Makat çatlağı neden olur? Nasıl tedavi edilir?

16 Ocak 2015   |    18 Mayıs 2022    |   Kategori: Diğer Hastalıklar Print

Kabızlık, zor ve sert dışkılama nedenleriyle çok sık karşılaşılan ‘Makat Çatlağı’, bilimsel adıyla ‘Anal Fissür’ makatta şiddetli ağrı ve kanamalara neden oluyor, fiziksel ve ruhsal açıdan hastaların yaşam kalitesini ciddi anlamda düşürüyor. Doç. Dr. Sezai Leventoğlu, çoğu zaman basurla karıştırılan, halk tarafından utanılacak bir hastalık olarak nitelendirilip kişisel çabalarla iyileştirmeye çalışılan makat çatlağının oluşum nedenlerini, tedavi yöntemlerini ve bölgedeki kaslara müdahale etmeden uygulanan ve de %70-80 oranında başarı sağlanabilen Makat Çatlağında Botoks uygulamasını anlatıyor ve önerilerde bulunuyor.

Neden makatta çatlak oluşur?

  • Kabızlık,
  • İshal,
  • Sürekli dışkı yumuşatıcı kullanımı
  • Crohn hastalığı
  • Hamilelik dönemindeki hormonal değişimler,
  • Makat yoluyla cinsel temas,
  • Lösemi
  • Bağışıklık sisteminin zayıflaması.

Makat Çatlağının Belirtileri nelerdir?

Makatta ağrı: Hastalar genellikle dışkılama sırasında makatlarında meydana gelen yanma ya da yırtılma şeklinde keskin bir acı ya da ağrı olduğunu söylerler. Ağrının nedeni makattaki kasların kasılmasıdır ve şiddeti kişiden kişiye değişir.

Makattan kanama: Kanama çok şiddetli olmaz ve genellikle az miktardadır. Oluş şekli dışkılamadan sonra damla damla akıntı şeklinde ya da tuvalet kağıdına kan bulaşması şeklindedir.

Makatta şişlik: Çatlağın dış kenarı bazı hastalarda şişer ve bir çıkıntı halini alır.

Makat çatlağı (anal fissür) nedir? Tedavisinde en etkili yöntemler

Kaşıntı: Genellikle süreğen çatlaklarda oluşur. Bir iyileşip bir tekrar oluşan çatlak, makatta kaşıntıya yol açabilir.

Makat çatlağı, tıbbi adıyla anal fissür makattaki küçük yırtıklar demek. Makat aşırı gerilmeye ve zorlanmaya bağlı olarak esneyip gevşemeyince bölgedeki doku yırtılıyor, kanıyor ve bir kısır döngü halinde ağrı kasılmaya, kasılma daralmaya, dışkının dar alandan zor geçmesi de yırtığa yol açıyor.

Makat çatlağı başlangıç döneminde görülen taze parlak renkli kanama nedeni ile sıklıkla hekimler ve de hastalar tarafından hemoroid yani basur ile karıştırılarak yanlış adlandırılıyor. Hastalar ağrıları nedeniyle tuvalete çıkmayı erteliyorlar, daha az yemek yemeye dolayısıyla kilo vermeye başlıyorlar, sosyal yaşantıları zedeleniyor hatta işlerini bile kaybedebiliyorlar, sürekli ızdırap yaşıyorlar.

Cam kırığı dışkılar tarzda ağrı, yanma tanımlıyorlar. Utanmaları sebebiyle konuşmak veya doktora gitmek istemeyen hastaların bilmeleri gereken şey anal ağrının er geç tedavi edilmesi gerektiği ve tanı ne kadar erken konulursa tedavinin o kadar başarılı olacağı.

Makat çatlağının altında yatan temel nedenler kabızlık ya da sert ve zor dışkılama. Bu nedenlere gebelik, şehir değişikliği, ortam değişikliği (askerlik, evlenme), bağışıklık sisteminin zayıflaması da eklenebiliyor. Hastalar makat çatlağını cam kırığı tarzında dışkılama hissi, dışkı üzerinde ince şerit halinde kan, makatta yanma-acı hissi, özellikle dışkılama sonrası makatta zonklama olarak tanımlıyorlar.

Makat çatlağı erken dönemde ise (akut anal fissür) dışkılama sonrası ağrı şikayeti ve kanama oluyor ancak bu şikayetler uzun süreli olmuyor, 2-4 hafta içinde beslenme ve tuvalet alışkanlıklarını disiplinize etmekle kolayca kaybolabiliyor. Şikayetlerin 4 haftadan uzun sürmesi, dışkılama sonrası temizlenmede ele şişlik, meme gelmesi, ağrılı dışkılama, yanma hissinin varlığı ise makat çatlağının kronikleştiğini gösteriyor.

Makat çatlağı neden kendi kendine iyileşmez?

Makat içinde oluşan çatlak aslında bir yaradır. Bu yara her tuvalet sırasında dışkı ile temas eder. Bu durum kendiliğinden iyileşmeyi geciktirir.

Kabızlık nasıl geçer? Kabızlığa iyi gelen doğal tedaviler

Makat çatlağı kansere dönüşür mü?

Makatta çatlak iyi huylu denilen hastalıklardandır; kansere dönüşmez. Ancak, bu hastalıkta ortaya çıkan makattan kanama gibi yakınmalar, kalın barsak ve makat kanserlerinde de görülebildiğinden doğru tanı ancak, bir hekim tarafından konulabilir. Bu nedenle yakınması olan her hasta öncelikle bir hekim tarafından değerlendirilmelidir.

Makat çatlağından korunmak için ise;

  • Sebze ve meyve ağırlıklı beslenmek,
  • Mutlaka kahvaltı yapmak,
  • Sabah uyandıktan sonraki ilk iki saat, mümkünse kahvaltıdan yarım saat sonra günde bir kez tam boşaltma tarzında dışkılama yapmak,
  • Dışkılama sonrası makat bölgesine sıcak duş uygulamak gerekiyor.

Makat Çatlağı Tedavisinde Temel Amaç Kas Dokusuna Zarar Vermemek

Anal fissür, halk arasındaki ismiyle makat çatlağında tedavi stratejileri ameliyat dışı ve ameliyat yöntemleri olarak iki gurupta irdeleniyor. Tedavide anal kaslara geri dönüşümsüz zarar vermeden kas spazmını-kasılmasını ortadan kaldırmak hedefleniyor.

Bu amaçla nitratlı kremler makat bölgesine uygulanabiliyor, kremlerin başarı olasılığı %50-60 arasında bulunuyor, iyi yanıt alınırsa tedavi 6-8 haftada tamamlanıyor. Bu kremlerin en büyük handikapı baş ağrısı olarak biliniyor.

Makat Çatlağı nasıl tedavi edilir?

Bazı çatlaklar tedavi gerektirmeden kendiliğinden iyileşir. Ama bu sorun genel olarak bir hekime başvurmanızı gerektiren bir durumdur. Hekim, ilk olarak rahatsızlığa neden olan faktörleri ortadan kaldırarak tedavi uygular. Ameliyatsız tedavi, genellikle 6 hafta sürer.

Çıban neden olur? Ne iyi gelir? Türleri ve tedavi yöntemleri

İlk 1–2 haftada etkisini göstermeye başlar. İlaç ve önlemlerle ani gelişen yüzeysel çatlakların %70-80’inin iyileşir. Genellikle bu yaklaşımla düzelmeyen ya da tekrarlayan makat çatlaklarında cerrahi tedavi gerekebilir. Tedavide ilk olarak uygulanabilecekler;

  • Kabızlık veya ishalin düzeltilmesi veya altta yatan daha ciddi bir hastalık varsa onun tedavi edilmesi
  • Dışkının yumuşak hale getirilmesi ve dışkılamanın aşırı ıkınmadan yapılması
  • Posalı/lifli yiyeceklerle beraber bol miktarda su içilmesi
  • Dışkılamadan önce ve sonra sıcak suya oturarak bir süre (10 dakika) banyo yapılması
  • Dışkılama dışında da düzenli olarak günde birkaç kez sıcak suya oturma şeklinde banyo uygulaması
  • Ağrıyı gidermek için basit ağrı kesici ilaçlar alınması
  • Makat cildine sürülecek ağrı giderici (anestezik) ve kas gevşetici merhemler

Ameliyatsız tedavi esnasında dikkat edilmesi gereken durumlar;

Tedavi esnasında;

  • Yüksek ateş (derece ile ölçtüğünüzde 38.5‟in üzerinde),
  • Makattan aşırı kanama,
  • Makattan akıntı ya da makatta sıcak bir gerginlik, zonklayıcı ağrı olursa yeni bir sorun eklenmiş olma olasılığı yüzünden tekrar hekiminize görünmeniz gerekir.

Makat Çatlağında ameliyat tedavi nasıl yapılır?

Cerrahi tedavi tıp dilin de “sfinkterotomi” (makat kasının BİR KISMININ kesilmesi anlamına gelir) adı verilen küçük bir ameliyattır. İçteki makat kasının bir kenarından kesilmesi makat kasındaki aşırı ve sürekli kasılma sorununu çözer ve çatlağın iyileşmesini sağlar. Kasılma ortadan kalkınca ağrı da yok olur.

Ameliyat, yalnızca makat bölgesini uyuşturarak (lokal anestezi) ya da belden aşağısı uyuşturularak (spinal anestezi) bazen de hasta uyutularak (genel anestezi) yapılabilir.

Hastanın hangi yöntemle ameliyat edileceğine hasta, hastanın cerrahı ve anestezi hekimi birlikte karar verir. Genellikle 15–20 dakika süren operasyon sonrasında hastalar genellikle bir gün hastanede yatar. Bazen aynı gün de taburcu edilebilirler.

Botoks ile Öğle Arasında Bile Makat Çatlağından Kurtulabilirsiniz

Nitratlı kremlerden fayda görülmemesi durumunda ikinci seçenek Botolinium toksini yani BOTOKS enjeksiyonu. Uygulamanın uygulayıcıya ve ilacın dozuna göre başarı şansı %70-80. Etkinliği altı ay süren bu ilaç ofis koşullarında, anestezi gerektirmeksizin, minik iki adet iğne ile çok kısa sürede uygulanıyor, hastanın işe ya da okula gitmesini engellemiyor.

Apse mi, fistül mü, hastaların kafasını karıştıran soruya yanıt

Hastanın ağrı şikayetleri Botoks uygulaması sonrası 2-3 gün içinde geriliyor ve 10 gün içinde ise tamamen kayboluyor. Yöntemin güzel tarafı ise kas koruyucu olması, kalıcı gaz-gaita kaçırma sorunlarına neden olmaması.

Makat Çatlağında Son Çare Ameliyat

Nitratlı kremler ya da Botoks gibi ameliyat dışı seçeneklerden fayda görülmemesi ya da bunlara uygun görülmeyen vakalarda Sfinkterotomi denilen kas kesilmesi durumu kaçınılmaz oluyor. Amaç sağlıklı bireylerde olduğu gibi makat çapının 3 santimetreye getirilmesinin hedeflenmesi. Makat çatlağı olan bireylerde bu çap yarı yarıya azalmakta, gerilemekte, daralmakta. Burada önemli olan kasın ne kadar kesileceği.

Kadınlarda ve erkeklerde kasın uzunluğu farklı. Kasın gereğinden az kesilmesi durumunda ameliyat hiçbir işe yaramazken, gereğinden fazla kas kesilmesi durumunda da gaz kaçırma-tutamama, gaita tutamama sorunları ortaya çıkabiliyor. Dr. Leventoğlu, özellikle ameliyatın gerekmesi durumunda kendilerinin dünya literatürüne katkı olarak sağladıkları rafine teknikle yani spazm kontrollü ve de basınç kontrollü olarak kasın kesilmesinin sorunu tamamen ortadan kaldırabildiğini ifade ediyor.

Ameliyat sonrası iyileşme ne kadar süre alır?

Tam iyileşme birkaç hafta alsa da ağrı genellikle birkaç gün içinde yok olur. Hastalar çoğu kez ameliyattan bir hafta sonra yeniden iş ve güçlerine geri dönebilirler.

Ameliyattan sonra çatlak tekrarlar mı?

Cerrahi tedavi yapılan hastaların yüzde 90’ından fazlasında çatlak tam olar iyileşir ve bir daha tekrarlamaz. Belirgin bir neden olmamasına rağmen çatlak tekrarlarsa hastanın yeniden değerlendirilmesi gerekir.

Makat Çatlağının En önemli Sebebi Olan Kabızlıkla Baş Edebilirsiniz

Genellikle kabızlık çeken kişiler bu rahatsızlığı yaşamlarının bir parçası olarak kabul eder ve kendi yöntemleri ile bu durumdan kurtulmaya çalışırlar. Sürekli kabızlık sorunu yaşamanız yeteri kadar sıvı ve posalı gıda tüketmediğinize işaret eder. Ancak aldığınız tüm önlemlere karşı ani gelişen ve giderek artan kabızlık şikayetleriniz varsa mutlaka bir uzmandan destek almalısınız.

Kabızlık, en sık karşılaşılan sindirim sistemi problemidir. Bağırsak tembelliği, nedeni bilinmeyen, bireysel yatkınlıkla ilişkili bir durum olabileceği gibi; diyabet, hipotiroidi gibi metabolik olayların bir belirtisi veya kolon kanserinin sonucu olarak da ortaya çıkabilir. Ayrıca bazı ilaçlar ve nörolojik hastalıklar da kabızlığa neden olabilir.

Kolon kanseri neden olur? Belirtileri, tedavi yöntemleri ve ameliyatı

Gün içinde tuvalete gitme sayısı kişiden kişiye değişebilen bir durumdur

Bazı kişiler için günde iki defa tuvalete gitmek normal olabilirken; haftada 3-4 defa giden bir kişinin de bağırsakları gayet sağlıklı olabilir. Haftada 3’ten daha az veya zorlanarak bağırsakları boşaltmak, çıkımda tıkanıklık ve tam boşalamama hissi oluyorsa kabızlıktan bahsedilebilir.

Sağlıklı beslenme ve yürüyüş kabızlığın en önemli çaresidir

Kabızlık sorunu çeken kişilerde beslenme ve tuvalet alışkanlıklarının düzenlenmesi oldukça önemlidir. Yeterli sıvı tüketiminin sağlanması, sulu-yumuşak ve lifli gıdaların tüketiminin artırılması, düzenli ve ara öğünleri de içeren bir beslenme ve özellikle yürüyüş gibi sağlıklı bir fiziksel aktivitenin yapılması çoğu vakada yararlıdır.

Genellikle aynı saatlerde ve ertelenmeden tuvalete gidilmesi, stresin yönetimi de olumlu katkı sağlar. Unutulmamalıdır ki; beynimizle sindirim sistemimiz arasında çok sıkı bir ilişki vardır ve duygusal durumumuz mide ve bağırsakları etkileyebilir. Dönem dönem tuvalet alışkanlıklarını düzenleyici tedavilere gerek duyulabilir. Ancak bu tedaviler mutlaka doktor önerisi ile alınmalıdır.

Ani gelişen ve artan kabızlık tehlikeli

Uzun süredir kabızlık sorunu yaşanmasından çok, ani gelişen veya gittikçe artan kabızlık daha kaygı verici bir durumdur. Beraberinde “alarm belirtileri” denilen, kilo kaybı, halsizlik karın ağrısı, kansızlık, makattan kanama gibi bulguların da eşlik etmesi halinde mutlaka doktora başvurulması gerekir.

50 yaşın üzerindeyseniz düzenli kolonoskopi yaptırın

Kabızlık şikayetleri yaşayan kişiler için en kötü senaryo olan kolon kanserinin değerlendirilmesinde kolonoskopi altın standarttır ve erken tedavi şansı sağlayarak hayat kurtarıcı olabilir. Kolon kanserleri genellikle bağırsakta “polip” dediğimiz ve bu aşamada iken çoğunlukla iyi huylu olan küçük et beni gibi kabarıklıklar şeklinde başlar ve yıllar içinde büyüyüp kanserleşirler.

Bu nedenle hiçbir yakınması olmasa dahi 50 yaşına gelmiş herkese tarama amaçlı kolonoskopi yapılması, polip tespit edilirse kolonoskopi işlemi sırasında çıkarılarak (polipektomi) kanser gelişiminin önlenmesi ve bulgulara göre belli aralıklarla işlemin tekrarı tüm dünyada kabul edilmiş bir yaklaşımdır. Ailesinde kolon kanseri olan kişilerde daha erken yaşlarda taramaya başlamak gerekir.

Bağırsak tembelliği ve kabızlığı önlemek için ideal beslenme önerileri:

  • Öğün saatlerine dikkat edilmelidir. Özellikle sabah kahvaltısını geç yapan ve öğünleri aksayan kişilerde bağırsak tembelliği daha sık gözlenmektedir. Bu açıdan sabah 07-09 arası kahvaltı, 12.00-14.00 arası öğle öğünü yapılmalı, en geç saat 20.00’de de akşam yemeği yenmelidir.
  • Her öğünde salata almak gerekir. Bu kahvaltı; çiğ domates, salatalık ve özellikle biber söğüş şeklinde olabilir. Yemeklerde de en az 1 çorba kasesi kadar 1 yemek kaşığı zeytinyağı eklenmiş salata hem tokluk hem de lif alımının artmasını sağlar.
  • Gün içinde en az 10 bardak su içilmelidir. Az su içen kişilerde bağırsak şikayetleri daha fazla olmaktadır.
  • Sabah uyanır uyanmaz aç karnına ılık bir bardak su bağırsakları hızlandırır, su içme alışkanlığı sağlar.
  • Şeker hastası olmayan kişiler uyandıkları zaman ılık suyun içerisine 1 tatlı kaşığı kayısı veya erik marmelatı koyarak bu karışımı alabilirler.
  • Lokmalar iyice çiğnenerek tüketilmelidir. Yavaş ve iyi çiğneme de sindirim sisteminin düzenli çalışmasında iyi bir etki sağlar.
  • Haftada 1-2 gün kuru baklagillerden oluşan yemekleri tüketmek posadan zengin beslenmeye birebir etki gösterir. Kuru fasulye, nohut, yeşil mercimek, barbunya ve börülce bu grubun en lifli besinleridir.
  • Meyve tüketimi önemlidir. Günde en az 2 porsiyon meyve tüketilmelidir. Şeftali ve muz dışında diğer tüm meyveler içeriğindeki şeker ve posa içeriği sayesinde bağırsak tembelliğinde faydalıdır. Kabukları ile tüketmeye özen gösterilmelidir. Sadece meyve suyu içmek taze de olsa bağırsakları çalıştırmayacaktır.

Börülce neye iyi gelir? Nasıl yenmeli? Faydaları ve zararları

  • Koyu çay ve kahve tüketimi özellikle kabızlık şikayeti olan kişilerde sınırlandırılmalıdır.
  • Günlük yürüyüş yapmak, asansör kullanmamak, adım sayısını artırmak kabızlık tedavisinde her zaman olumlu sonuç vermektedir. Haftada 4 gün spor yapan kişilerde bağırsak tembelliği daha az sıklıkta gözlenmektedir.

Makat çatlağına iyi gelen besinler ve makat çatlağı tedavisinde diğer secenekler hakkında bilgi almak için tıklayınız

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

1 Yorum
En Yeniler
Eskiler Beğenilenler
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
tyana
tyana
9 yıl önce

Merhabalar, Anal Fissür – Makat çatlağı tedavisinde güvenle kullanılan yeni bir ürün Drwheatgrass Antioxidant Rich Superbalm.

Araç çubuğuna atla