Lösemi (kan kanseri) belirtileri ve yeni tedavi seçenekleri

28 Mayıs 2015 | 17 Şubat 2020 | Kategori: Kanser Print

246 Paylaşım

Lösemi (kan kanseri) eskisi kadar korkulacak bir hastalık olmaktan çıkıyor. Tanı ve tedavi yöntemlerindeki yeni gelişmeler, lösemi ile mücadeleyi her geçen gün daha başarılı bir noktaya taşıyor. Bugünkü tıbbi bilgiler dahilinde löseminin tam olarak kesin sebebi bilinmiyor. Ancak ailesel yatkınlık, bazı virüsler, her türlü kimyasal çözücü madde ve radyasyon gibi birtakım risk faktörlerinin etki ettiği düşünülüyor. Birçok farklı tip lösemi hastalığının bulunduğunu söyleyen Hematolojik Onkoloji ve Kemik İliği uzmanı Prof. Dr. Zafer Gülbaş, “Akut lösemi tipleri aniden ortaya çıkıp hastalık belirtileri verirken, kronik lösemi tipleri sıklıkla hastalık belirtisi vermeden tesadüfen saptanıyor” diyor.

Halk arasında kan kanseri olarak bilinen lösemi hastalığı ile gelişmiş tedavi yöntemleri uygulanarak başa çıkılabiliyor. Lösemi Haftası’nda akut ve kronik olmak üzere farklı tiplerde lösemi hastalıklarının bulunduğunu söyleyen Prof. Dr. Zafer Gülbaş, başarılı bir akut lösemi tedavisinde iki kritik aşama olduğuna dikkat çekiyor.

Prof. Dr. Gülbaş, akut lösemide teşhisinin ardından risk düzeyinin belirlenmesinin birinci kritik nokta olduğunu, donör araştırmasının başlatılmasının ise ikinci kritik nokta olduğunu söylüyor.

Lösemi (kan kanseri) belirtileri

Aslında akut lösemide belirli bir yaş aralığı yok, her yaşta karşımıza çıkabilen bir hastalık. Ancak yaş arttıkça löseminin olasılığı artıyor ve kötü seyretme riski de yükseliyor.

Lösemi nedir, neden olur? Belirtileri, türleri ve tedavi yöntemleri

En çok ateş şikayeti ile doktora gidildiğini belirten Prof. Dr. Zafer Gülbaş, “Akut lösemide hastalar en çok ateş, kol ve bacaklarda geçmeyen morluklar, artan halsizlikle doktora başvuruyor. Bunların yanı sıra; ağrı kesicilerle geçmeyip gece dahi uykudan uyandıran kemik ağrıları, yorgunluk, boğaz ağrısı, öksürük, zatürre ya da vücudun herhangi bir yerinde enfeksiyon görülüyorsa mutlaka doktora başvurulmalıdır” diyor.

Lösemi (kan kanseri) teşhisinden sonraki kritik süreç

Prof. Dr. Gülbaş, teşhis konduktan sonraki sürecin önemine vurgu yaparak birkaç noktanın altını çiziyor: “Akut lösemi teşhisi konduğu zaman remisyona sokmak için kemoterapi uygulanmalıdır. Hastaların yüzde 70 ile 80’i bu aşamaya olumlu yanıt verir.

Yeni nesil lösemi tedavileriyle hastaların sağ kalım süresi hızla artıyor

Hasta kendini iyi hisseder, şikayetleri gider ancak tedaviyi kesmemek ve pekiştirme tedavisine (ek tedavi) başlamak gerekir. Bu süreç devam ederken mutlaka, hastada tespit edilen akut löseminin iyi riskli mi yoksa kötü riskli mi olduğuna bakılmalıdır”

Lösemi’de (kan kanseri) testler hayati önem taşıyor

Akut lösemide hayati bir noktanın daha olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Gülbaş, “Hastadaki akut lösemi iyi ya da kötü riskli mi olduğu tespit edilmeden tedavi edilirse, hasta iyileştiğinde artık geriye dönük olarak o riski belirleme şansı olmuyor. Teşhisin ardından ilgili tüm testlerin yapılması ve riskin belirlenmesi kritik bir öneme sahip. Bazı akut lösemili hastalarda ise hastalık myelodisplazi denilen hastalık sonrası ortaya çıkıyor ya da başka bir hastalık nedeniyle önceden alınan kemoterapi sonrası ortaya çıkıyor” diyor.

Yeni ilaçlar Kronik Miyeloid Lösemi tedavisinde başarıyı çok arttırdı

Lösemi (kan kanseri) tedavisi

Donör arayışında vakit kaybetmemek gerekiyor

“Her lösemi hastası aynı zamanda bir nakil adayıdır, zaman kaybetmemek adına tedavi planındaki ilk aksiyonlardan biri de donör arayışı olmalıdır” diyen Gülbaş, ilk olarak hastanın kardeşleri varsa, onların doku grubuna bakılması, uymazsa hasta için akraba ve akraba dışından donör arayışının başlatılması gerektiğini söylüyor.

Lösemi’de Yeni Tedaviler

Hedefe Yönelik Tedavi ve Hücrelerin Savaşı

Yeni tedaviler hakkında da bilgi veren Prof. Dr. Gülbaş, hedefe yönelik tedavilerin yeni ve klinik çalışmaları süren tedaviler olduğunu söylüyor. Gülbaş, “Normal hücrelere zarar vermeden sadece lösemi hücrelerini öldüren ilaçlar geliştirildi. Bu konuda en iyi bilinen ve philadelphia pozitif akut lenfoblastik lösemili hastalarda kemoterapiye ek olarak standart kullanılan imatinib etken maddeli ilaç. Yeni olarak flt 3 pozitif hastalarda denenen flt 3 inhibitörü ilaçlar ve monoklonal antikorlar da mevcut.

Üzerinde çok tartışılan bir diğer önemli yenilik ise hücre tedavisi ve aşılar. Hücre tedavisi olarak donörlerden elde edilen lenfositler kullanılıyor. Lösemideki ana kanser hücrelerini hedef alan aşılar için de geliştirme çalışmaları tüm hızıyla devam ediyor. Ancak bunun için de en az beş yıl daha bekleyeceğiz” diyor.

Lösemi’de (kan kanseri) hastalardan yüzde 90’ı iyileşiyor

Akut lösemide her yıl yeni hasta sayısının yüz binde 4 ile 6 olarak arttığını dile getiren Gülbaş, akut löseminin iyi riskli tiplerinde iyileşmenin yüzde 75’lere, akut promyelositik lösemide ise yüzde 90’lara kadar çıkabildiğini söylüyor.

Akut lösemi tedavisinde başarısı oranları yüzde 90’lara ulaştı

Löseminin Dünü Bugünü

Daha önce doku grubu araştırmaları iki basamaklı olarak yapılırken, şimdi doku grubu araştırmaları artık çok detaylı biçimde dört basamaklı olarak yapılıyor ve doğru donör bulunuyor.
Risk belirlemesi çoğu merkezde yapılamazken, günümüzde iyi, orta ve kötü riskli hastalar belirlenebiliyor. İyi riskli hastalar kemoterapi, orta ve kötü riskli hastalar kemik iliği nakliyle tedavi ediliyor.
Akrabalardan uygun donör bulunamadığı zaman çare tükeniyor gibi düşünülüyordu. Artık ayrıntılı doku grubu araştırmaları sayesinde akraba dışından da çok uygun donör bulunabiliyor.