Lejyoner hastalığı nedir, nasıl bulaşır? Belirtileri ve tedavisi

Lejyoner hastalığı, bir çeşit zatürredir ve legionella pneumophila bakterisinin neden olduğu bir enfeksiyon hastalığıdır. Bu bakteri genellikle klimalardan bulaştığı için klima hastalığı olarak da bilinir. Zamanında teşhis edildiğinde antibiyotik tedavisiyle kolayca tedavi edilir fakat risk grubundaki kişiler için ölümcül olabilir. Zatürrenin tedavisinde kullanılan ilaçlar legionella bakterisinde etkili olmadığından kan veya idrar tahlili yapılmalı, zatürrenin nedeni tam olarak anlaşılmalıdır. Klimalar yoluyla insanlara bulaştığı için özellikle klimaların yoğun kullanıldığı yaz aylarında lejyoner hastalığı için önlem almak gerekir. En etkili yöntem klimaların düzenli bakımının yapılması, temizliğinin sağlanması ve periyodik olarak filtrelerinin değişmesidir.

Lejyoner hastalığı nedir?

Zatürre (pnömoni) nedir? Kimlerde görülür? Belirtileri ve tedavisi

Hastalık ilk olarak 1976 yılında keşfedilmiştir. Philedelphia’da Amerikan Lejyonerleri toplantısına katılanlarda görülen bir salgın üzerine araştırılmış ve klimadan yayılan yeni bir bakteri olduğu tespit edilmiş, bu yüzden adına Lejyoner hastalığı denilmiştir.(1)

Lejyoner hastalığı neden olur?

Havadaki su moleküllerinin içinde bulunan bakteriler bu hava solunduğunda insana geçer. Genellikle iyi temizlenmemiş klimalardan havaya yayılır. Karmaşık havalandırma ve su sistemleri olan oteller, hastaneler, büyük ofis binaları veya uzun yolculuk gemilerinde bu bakteri bir sağlık sorunu olabilir ve salgına dönüşebilir. (2)

Suda yaşayan ve üreyen lejyonella bakterisinin nasıl insan vücuduna girerek Lejyoner hastalığına sebep olduğunu açıklayan iki yaklaşım vardır:

• 1. yaklaşım: Bakteri önce solunum yoluyla vücuda girerek üst solunum sistemine yerleşir, sonra akciğere bulaşır. Aspirasyon denilen bu olay, istemsiz olarak ağızdaki maddelerin alt solunum yoluna kaçması ve öksürükle çıkarılamamasıdır.

• 2. yaklaşım: Su küçük su damlacıkları haline gelir (aerosol). Havada asılı kalan ve bakteriyi taşıyan bu küçük damlacıklar da nefes alırken akciğere çekilir.

Lejyoner bakterisi nedir?

Lejyoner hastalığına lejyonella bakterisi olarak bilinen bakteri sebep olur. Pnömoni adı verilen akciğer enfeksiyonu bakterisi ile benzer semptomlar gösterir. Bu bakteriye maruz kalan insanlarda enfeksiyon oluşabilmesi için bağışıklık sisteminin zayıf olması gerekir.

Klimalar nedeniyle Zatürre ve Lejyoner hastalığı yazın da görülmeye başlandı

Bakteriye maruz kalan bireylerin hastalığa yakalanma oranı %1-5 arasındadır. Bağışıklık sistemi normal işleyen bireylerde bakteri vücuda alınsa bile hastalık gelişmez. Hastalığın gelişmesi için bireyin aşağıdaki risklerden bir ya da birkaçına sahip olması gerekir.(3)

Lejyoner hastalığı risk faktörleri

• 50 yaş üzeri olmak
• Sigara içmek ya da hayatının bir döneminde içmiş olmak
• Kronik bir akciğer hastalığı taşımak
• Bağışıklık sisteminin zayıf olması veya kanser tedavisi (kemoterapi), organ nakli, kortizon tedavisi gibi bağışıklık sistemini baskılayan etkenlere maruz kalmış olmak
• Şeker hastalığı, akciğer veya böbrek yetmezliği gibi hastalıklara sahip olmak lejyoner hastalığına yakalanma riskini arttırmaktadır.(4)

Lejyoner hastalığı belirtileri

• Baş ağrısı,
• Kas ağrısı,
• Yüksek ateş,
• Titreme,
• Öksürük,
• Nefes alırken zorlanma,
• Göğüs ağrısı
• Mide bulantısı
• İshal
• Oryantasyon bozukluğu ve zihinsel dengesizlik gibi sinir sistemi bulguları

Hastalık, genellikle lejyoner bakterisine maruz kaldıktan 2-10 gün sonrasında ortaya çıkar. Öncelikle baş ağrısı, kaslarda ağrı ve genel bir halsizlik durumu oluşur. Bu semptomları yüksek ateş (40 dereceye kadar) ve titreme takip eder. Bulantı kusma ve ishal ortaya çıkabilir. İkinci veya üçüncü gün kuru öksürük başlar ve göğüs ağrısı görülebilir. Nefes almakta zorluk da sık gözlenmiştir. (5)

Lejyoner hastalığı teşhisi

Zatürre belirtileri genellikle birbirine benzer. Enfeksiyonun legionella bakterisinden ya da diğer bakterilerden kaynaklandığını anlamak, doğru tedavi için son derece önemlidir. Teşhis için aşağıdaki laboratuvar testleri gereklidir: (6)

• İdrar testi: İdrarda lejyonella antijenlerine bakılır.
• Kan testi
• Göğüs röntgeni: Lejyoner hastalığı için kesin teşhiste faydası yoktur ancak akciğerlerdeki enfeksiyonun derecesini belirlemeye yarar.
• Balgam veya akciğer dokusundan alınan örnek üzerine yapılan testler
• Kafa karışıklığı veya konsantrasyon bozukluğu gibi nörolojik semptomlar varsa BT taraması gerekebilir.

Lejyoner hastalığı tedavisi

Lejyoner hastalığı antibiyotiklerle tedavi edilir. Genellikle hastalığın tedavisi için hastaneye yatış gerekir. Erken tedavi edilerek sonrasında oluşabilecek ciddi komplikasyonların önüne geçilebilir. Risk grubundaki hastalar için acil tedavi önemlidir.

Birçok hastalığın ve özellikle zatürrenin tedavisinde kullanılan penisilin sınıfı antibiyotikler legionella bakterilerinde işe yaramazlar. Bu yüzden zatürre tedavisi için penisilin verilen hasta eğer tedaviye cevap vermiyorsa lejyoner hastalığı düşünülmelidir. (7)

Penisilin nedir? Ne için kullanılır? Yan etkileri ve alerjisi

Lejyoner hastalığının tedavisi nasıldır?

Lejyoner hastalığı tedavisinde kullanılan antibiyotikler

Lejyoner bakterisine antibiyotiklerin çoğu oldukça etkilidir. En etkili iki antibiyotik sınıfı macrolides (azithromycin) ve quinolones (ciprofloxacin, levofloxacin, moxifloxacin, gemifloxacin, trovofloxacin) dır. Teracycline, doxycycline, minocycline ve trimethoprim/sulfamethoxazole içeren diğer antibiyotiklerin de etkili olduğu görülmüştür. (8)

Lejyoner hastalığı bitkisel tedavisi

Lejyoner hastalığı zatürreye yol açtığı için, zatürrenin tedavisinde de kullanılan civanperçeminden fayda görülebilir. Civanperçemi çay şeklinde demlenip sürekli tüketilmelidir. Ayrıca ıhlamur ve papatya çayı da önerilebilir.

Lejyoner hastalığı ve klima ilişkisi

Lejyoner hastalığı en çok klima yoluyla bulaştığı için klima hastalığı olarak da bilinir. Klimaların temizliği iyi yapılmazsa ve iyi dezenfekte edilmezse lejyoner hastalığına sebep olan legionella bakterisi için uygun ortam oluşur.

Bakteri klimalardaki nemli ortamda ürer. Klimanın dışarıya gönderdiği serin hava içindeki küçük su damlacıklarıyla da insana bulaşır. Bu yüzden klimaların periyodik bakımının yapılması, temizlenmesi ve filtrelerinin değişmesi çok önemlidir.

Klimalardan bulaşan hastalıklar

• Soğuk algınlığı ve solunum yolu hastalıkları: Kışın yakalanılan hastalıklar klimaların yoğun kullanımı yüzünden yazın da görülmeye başlanmıştır. Klimanın ortamda oluşturduğu serinlik, dışarıdan gelen ve sıcağa maruz kalmış kişilerde ısı dengesizliği yaratır. Bu da kış hastalıklarından soğuk algınlığı gibi solunum yolu hastalıklarına yol açar.
• Lejyoner hastalığı: Klima iyi temizlenmemiş ve rutin bakımı yapılmamışsa içerisindeki nemli ortam bazı bakterilerin üremesi için elverişli hale gelir. Lejyoner hastalığı klimanın içinde üreyen bakterilerin yol açtığı ciddi bir hastalık olan zatürreye yol açar.
• Eklem ağrıları: Klima soğuğunun direkt vurduğu boyun ve sırt bölgesinde eklem ağrıları oluşabilir.
• Yüz felci: Klima soğuğundan dolayı nadir de olsa yüz felci geçirmek mümkündür. Genellikle geçici olan bu durum, sık tekrarlanırsa yüzde kas kaybına yol açabilir.

Klimalardan bulaşan hastalıklar; Lejyoner hastalığı ve zatürre

Klima nasıl temizlenir?

Legionella bakterisi klimaların içindeki nemli ortamda üreyebildiğinden, klimaların düzenli temizliği ve dezenfekte edilmesi çok önemlidir. Klimanızın temizliği için üretici firmanın servisini çağırabilirsiniz. Ancak bu işlemi evde kendiniz de kolaylıkla yapabilirsiniz. Klimanızı temizlerken iki ayrı yöntem kullanabilirsiniz. Birincisi:

• Klimanızın ön filtresine ulaşmak için kapağını açın.
• Filtreyi dikkatlice sökün ve duru ve soğuk su ile nazik bir şekilde yıkayın. Herhangi bir temizlik maddesi kullanmayın.
• Eğer uygun ortamınız varsa filtreyi güneşte kurutun. Yoksa uygun bir ortamda kurumaya bırakın.
• Filtre kururken klimanın içini elektrik süpürgesine fırça aparatını takarak orta şiddette ayarla nazikçe süpürün.
• Kuruyan filtreyi kullanma talimatına uyarak yerine takın.

İkinci yöntem:

• Bir klima temizleme spreyi alın.
• Duvarınızı ve klimanın motor kısmını korumak için kaplayın.
• Klimanın kapağını kaldırın ve radyatör peteklerinin tozunu elektrikli süpürge ile hafifçe süpürün.
• Ardından klima temizleme spreyini klima peteklerine sıkın. Daha sonra küçük bir fırça yardımıyla (eski bir diş fırçası da olur) peteklerin tamamını fırçalayın.
• Klimanız köpürecektir, endişelenmeyin.
• Başka bir spreyli şişeye su doldurup petekleri durulayın. Klimadaki drenaj kanalları nedeniyle su sıkmak klimanıza zarar vermez.

Lejyoner hastalığı ve zatürre ilişkisi

Lejyoner hastalığı önemli bir zatürre çeşididir. Bu bakteri bir çeşit zatürreye sebep olur. Lejyoner hastalığının kendine özgü belirtileri vardır ve doktor kontrolünde bazı testlerle kesin teşhis konulabilir.

Lejyoner hastalığı ölümcül müdür?

Bağışıklık sistemi baskılanmış olan hastalarda, mesela kanser tedavisi görmüş, organ nakli yapılmış, uzun süre kortizon kullanmış kişilerde, hastalık tam olarak teşhis edilemez ve yanlış antibiyotik kullanılırsa hastanede kalma süresi uzayabilir, komplikasyonlar görülebilir ve hastalık ölümle sonuçlanabilir.

Lejyoner hastalığından korunmak

Oteller, hastaneler, büyük ofis binaları gibi merkezi havalandırma ve sulama sistemleri olan ve klima bulunan bölgelerde üreme ve yayılma riski daha fazladır. Sıcaklık ve nem gibi uygun koşullarda üreyebilir. Bu bakteriyi su içinde araştırmanın maliyeti çok yüksek ve kesin sonuç verme olasılığı az olmaktadır.

Lejyoner hastalığının yayılması bakterinin insana bulaşması için uygun koşulların oluşmasına bağlıdır. Havalandırma sistemleri, jakuzi ve klima gibi, suyu aerosol denilen küçük damlalar halinde saçan sistemlerin, yılda en az 1 kere bakımları yapılmalı, iyi dezenfekte edilmelidir. Özellikle klimaların, üretici tarafından tavsiye edilen periyotlarda bakımının yapılması ve filtrelerinin değişmesi çok önemlidir. (9)

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör