Laparoskopi, karın içerisinde gelişen çeşitli durumların teşhis ya da tedavisi için kullanılan yarı cerrahi bir yöntemdir. Karın ön duvarından yapılan küçük bir delikten özel cihazla karın içine girilmesi ve buradaki organların görüntülenmesi yoluyla yapılır. Karın ağrısı veya kısırlık gibi belirli sorunlara neyin neden olduğunu görmek için araştırma amacıyla yapılabilir ve buna tanısal laparoskopi denir. Laparoskopik cerrahi ise hasar görmüş veya hastalıklı bir organın çıkarılması veya daha ileri testler için bir doku numunesi (biyopsi) alınması gibi cerrahi uygulamaları gerçekleştirmek için kullanılır.
İçindekiler
Laparoskopi, karın boşluğunda bulunan organ ve dokuları incelemek veya ameliyat etmek için kullanılan, yarı girişimsel bir cerrahi tekniktir. Adını, işlem sırasında kullanılan, ucunda ışıklı kamera olan laparoskoptan alır. Anahtar deliği cerrahisi ya da minimal invaziv cerrahi olarak da isimlendirilir. Genel anestezi altında ve özel eğitim almış operatör doktorlar tarafından yapılır. Laparaskopik cerrahi ilk olarak safra kesesi ve jinekoloji ameliyatlarında uygulandı. Son 10 yılda bu tekniğin kullanım alanı çok genişlemiştir.
Geleneksel “açık” ameliyatta cerrah, karnına girmek için tek ve büyük bir kesi kullanır. Laparoskopik cerrahide ise birden fazla ve küçük çapta (0.5 – 1 cm) birkaç kesi kullanılır. Her kesiye “port” denir. Her porta trokar olarak bilinen tüp şeklinde bir alet yerleştirilir.
İşlem sırasında trokarların içinden özel aletler ve laparoskop adı verilen özel bir kamera geçmektedir. İşlem başlangıcında, cerrahın çalışma ve görüntüleme alanını sağlamak için karın, karbondioksit gazı ile şişirilir. Laparoskopi, karın boşluğundan görüntüleri ameliyat odasındaki yüksek çözünürlüklü video monitörlerine iletir. Operasyon sırasında, cerrah monitörden karna ait ayrıntılı görüntülerini izler. Bu sistem, cerrahın daha az kesiyle geleneksel açık ameliyat ile aynı işlemleri yapmasına izin verir.
Bazı durumlarda cerrah, elle işlem yapmaya yetecek büyüklükte özel bir port tipi kullanmayı seçebilir. Bir el portu kullanıldığında cerrahi teknik “el yardımlı” laparoskopi olarak adlandırılır. El portu için gereken kesi diğer laparoskopik kesilerden daha büyüktür, ancak geleneksel cerrahi için gereken kesiden daha küçüktür.
Laparoskopik işlemler, tanısal laparoskopi ve laparoskopik cerrahi olrak ikiye ayrılır:
Jinekolojide kadın üreme organlarını (yumurtalıklar, fallop tüpleri, uterus) incelemek için laparoskopi kullanılır. Sıklıkla sebebi belirsiz karın veya pelvik şikayetler veya kısırlık durumunda tanısal amaçla yapılır.
En sık yapılan laparoskopik cerrahi uygulamalardan bazıları;
Laparoskopi sıklıkla karın ağrısı gibi bir şikâyetin başka tanısal testler ve yöntemlerle teşhis edilemediği durumlarda kullanılır. Tanısal amaçla kullanım dışında, cerrahi tedavi gereksinimi olan kanser hastaları ya da safra kesesi taşı gibi karın içi organlarla ilişkili hastalıklarda da tedavi için kullanılır. Laparoskopinin en sık kullandığı branşlar;
Kolonoskopi nedir? Nasıl yapılır? Kolonoskopinin riskleri nelerdir?
Tanısal laparoskopi ve laparoskopik cerrahi aşağıdakiler dahil birçok farklı durumun tanı ve tedaviside kullanılabilir:
Endometriozis (çikolata kisti) nedir? Belirtileri, nedenleri ve tedavisi
Laparoskopi ayrıca belirli kanser türlerini teşhis etmek için de kullanılabilir. Bu, karın içindeki kanser şüphesi olan organ ya da dokulardan teşhisi için doku örneği (biyopsi) alınması ve laboratuvarda incelenmesi ile yapılır. Laparoskopi kullanılarak teşhis edilebilen kanser türleri şunlardır:
Tanısal laparoskopi, genellikle kısa sürer. Ortalama yarım saatte sonuç alınabilir. Tedavi amaçlı laparoskopide ise ek cihazlar devreye girer. Bu nedenle işlemin süresi yapılan ameliyata göre değişiklik gösterecektir. Fakat genellikle laparoskopiden sonra aynı gün taburcu olmak mümkündür.
Tanısal bir prosedür olarak laparoskopi yaptırdıysanız (ameliyat yapılmadıysa), genellikle yaklaşık 5 gün içinde normal faaliyetlerinize geri dönebilirsiniz. Laparoskopik cerrahi geçirmiş kişilerde iyileşme daha uzun sürer ve süre gerçekleştirilen işleme bağlı olarak değişir. Ancak, iyileşme süresi açık bir ameliyat için gerekenden çok daha kısadır.
Klasik ameliyatlara göre hasta çok daha çabuk iyileşir. Çünkü yapılan kesiler çok küçüktür. Aynı sebepten dolayı kanama ve ağrı da çok daha az olur. Ameliyat sonrası yara izleri de daha küçüktür. Travmatik bir işlem olmadığı için hasta aynı gün taburcu olabilir.
Laparoskopi sık yapılan bir işlemdir ve ciddi komplikasyonlar nadirdir. Fakat her türlü cerrahi işlemde olduğu gibi laparoskopik cerrahide de hafif ya da ciddi bazı komplikasyonlar görülebilir
Laparoskopi sonrası her 100 olgunun 1 veya 2’sinde hafif komplikasyonların meydana geldiği tahmin edilmektedir. Bunlardan bazıları;
Apandisit nedir? Apandis hangi taraftadır? Belirtileri ve tedavisi
Laparoskopi sonrası ciddi komplikasyonların her 1000 vakanın 1’inde meydana geldiği tahmin edilmektedir.
Bu ciddi komplikasyonların çoğunu tedavi etmek için sıklıkla ilave cerrahi müdahaleler gerekir.
Aspirin nedir, neye iyi gelir? Kullanımı, faydaları ve zararları
Laparoskopi yapıldıktan sonra, cihazın yerleştirildiği yerde genellikle bir miktar rahatsızlık hissi vardır. İşlemden sonraki birkaç gün yorgunluk ve ağrı hissedebilirsiniz. Bazen laparoskopi sırasında karna verilen karbondioksit gazının baskısı nedeniyle omuzlarda ağrı ve karında şişlik hissi de oluşabilir.
Laparoskopi genel anestezi ile yapılan bir işlem olduğu için sonrasında size eşlik etmek ve sizi eve götürmek için aile üyelerinden birinin veya bir arkadaşınızın yanınızda bulunması gerekir. Kendinizi uykulu hissedebilirsiniz ve muhtemelen araç kullanamazsınız. Ayrıca olası bilinç kaybı ya da ani bir kanama gibi acil durumlarda yalnız olmamanız gerekir.
Taburcu olduktan sonra kanama, ağrı gibi bazı komplikasyonlar ve şikâyetler yaşayabilirsiniz. Aşağıdaki durumlarda, derhal hastaneye gitmeniz gerekir:
Laparoskopi, hastaya göre farklı amaçlarla yapıldığından fiyatlar yapılan işleme göre değişiklik gösterecektir. Tabiki hastaneler arasında da fiyatlar arasında farklılık bulunacağı için fiyat konusunu işlemin yapılacağı hastaneyle görüşmek daha doğru olacaktır.
Kaynaklar ve Referanslar:
1- Laparoscopy (keyhole surgery),2- Diagnostic laparoscopy,3- What is laparoscopy?YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?