Kulak zarı delinmesi neden olur? Zar yırtılmasının belirtileri ve tedavisi

310 Paylaşım

Kulak zarı, kulak kanalının içinde bulunan dış kulak yolu ile orta kulağı ayıran ince bir zardır. Kulak zarı delinmesi bu ince zarın yırtılması ya da delinmesi sonucunda oluşur. Kulak zarında delinme olduğunda işitme yetisi azalır ve bazen kulaktan dışarıya doğru akıntı olur. Yırtılma ile birlikte kulaklarda uğultu ve çınlama sesi hissedilebilir ancak genellikle ağrı oluşmaz. Yaygın bir sorun olan kulak zarı delinmesi, gök gürültüsüne benzer bir duyumun ardından aniden gerçekleşebilir. Bazı durumlarda kulaklarda keskin ve aniden kaybolan bir ağrı olabilir. Genellikle yırtık ya da delik kendiliğinden kapansa da şiddetli vakalarda ameliyat gerekebilir.

İçindekiler

Kulak zarı delinmesi

Kulak zarı, orta ve dış kulağı birbirinden ayıran ince bir dokudur. Kulak zarının yırtılması veya delinmesi pek çok nedenle olabilir. Zarda oluşan hasar, işitme duyusuna zarar verebilir. Kulak enfeksiyonları ve basınç değişiklikleri, kulak zarının delinmesinin başlıca nedenleridir.

Timpan nembran deliği olarak da bilinen bu sorun, işitme kaybı ve orta kulak enfeksiyonuna yol açabilmektedir. Kulak zarı delinmelerinin çoğu tedavi gerektirmeden iyileşirken bazılarında işitme kaybı kalıcı sorunlara neden olabilir.

Kulak zarı delinmesinin nedenleri

Günlük yaşamdaki çeşitli faaliyetler, kulakta basınç değişikliğine ve zar delinmesine neden olabilmektedir. Barotravma olarak bilinen bu durum, kulak içerisindeki basıncın dışarıdaki ile farklı olmasından kaynaklanmaktadır.

Kulak çınlaması (tinnitus) nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Kulak zarı delinmesine neden olabilecek durumlar;

Tüplü dalış yapmak
Uçak yolculuğu
Şok dalgalarına maruz kalmak
Yüksek rakımlarda sürüş
Yaralanma ve travma
Ani basınç değişiklikleri
Kulak içerisine yabancı cisimlerin sokulması
Orta kulak iltihabı
Kulak kanallarına sıcak veya asidik sıvıların kaçması
Araba kazaları
Spor yaralanmaları
Kulağın üzerine düşülmesi
Kulağın sert bir darbe alması
Kulak yakınında patlama olması

Kulak zarı yırtılması belirtileri

Kulakta ani ve keskin kulak ağrısı,
Kulaktan gelen kanlı, berrak veya pus benzeri akıntı,
Kulakta çınlama veya uğultu,
İşitme kaybı başlangıcı,
Baş dönmesi

Eğer belirtiler çok belirgin ve rahatsız edici değilse kulak zarının yırtıldığı kolayca fark edilmeyebilir. Ancak enfeksiyon riski yüksektir. Yukarıdaki belirtilerden herhangi birini kendinizde gözlemlerseniz hemen uzman bir doktora danışın.

Orta kulak iltihabının nedenleri ve tedavisi

Kulak zarı yırtılması teşhisi

Eğer kulakta çok fazla akıntı varsa, doktor öncelikle kulak kanalını temizler. Ardından:

Otoskopik muayene: Otoskop denilen ışıklı aletle kulağın içine bakılır. Kulakta bir delik veya yırtık varsa, bu muayene sırasında görülebilir.
Odyometri testi: İşitmeyi ölçmek için odyometri testi istenebilir. Bu testte hasta kulaklık yardımıyla farklı frekanslarda sesler dinler ve sesleri her duyduğunda elindeki butona basar.

Kulak zarı delinmesi tedavisi

Kulak zarının zedelenmesine bağlı olan işitme kayıplarının çoğu geçicidir ve işitme, hasarın iyileşmesinden sonra normale döner. İşitme kaybı geçici olmayan kişiler için bir tedavi yoktur. Tedavinin amacı kulağın daha fazla zarar görmesini önlemektir.

Kulak enfeksiyonunun tedavisi ya da önlenmesi için antibiyotik kullanmak gerekebilir. Eğer delinme ağrıya neden oluyorsa ayrıca ağrı kesici de kullanılabilir.

Antibiyotik nedir, nasıl kullanılır? Faydaları, direnci ve zararları

Kulak zarı delinmesi ameliyatı

Kulak zarı delinmelerinde uygulanan “Timpanoplasti” ameliyatı teknik olarak kulak zarı ve orta kulaktaki işitme sisteminin onarılması işlemidir. Ameliyatta aynı zamanda mastoid kemik içindeki iltihap da temizlenmektedir. Ameliyat, mevcut hastalığın boyutlarına göre sadece kulak zarındaki deliğin onarılması, mastoid kemik içine ilerlemiş iltihabın temizlenmesi, zar onarımı ile birlikte orta kulaktaki ses iletimini sağlayan kemikçik sisteminin onarılması, ya da bu ameliyatların kombinasyonu şeklinde yapılabilmektedir.

Ameliyat, kulak zarında delik olan ancak önemli bir işitme kaybı olmayan hastalara uygulanır. Ameliyatın amacı varolan deliği kapatarak hastanın işitme kaybında oluşabilecek ilerlemeyi önlemek ve hayat kalitesini arttırmaktır.

Kulak zarı ameliyatı sonrasında hasta ne yapmalıdır?

Genellikle ameliyattan sonraki gün pansumanınız yapılır ve taburcu edilirsiniz.
Ameliyat sonrası kulağınızı enfeksiyondan korumak için bir süre sudan uzak durun.
Antibiyotik ve kortizon içeren damlalarınızı düzenli kullanın.
İlk bir ay içerisinde uçak yolculuğu yapmayın, kulağınızı darbelerden koruyun.
Operasyondan sonraki ilk bir hafta yastığınızı yükselterek yatın. (Orta kulak ve kulak arkasındaki kan basıncını ve ödemi azaltmak için).
Hapşırırken ağzınızı kapatmayın.
Kabızlık, ıkınmadan dolayı kulakları olumsuz etkileyebileceği için kabız olmamaya çalışın. Bunun için lifli besinler tüketin ve bol su için.
Ameliyattan sonraki 8 hafta süresince dalış, yüzme ve su kayağı gibi sporlar yapmayın. Ağır egzersizlerden kaçının.
Dış kulak yolunda bulunan tamponlar, doktor tarafından değiştirilmelidir. Doktora danışmadan tamponları çıkartmayın.

Çocuklarda orta kulak iltihabı neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Kulak zarı delinmesi şifalı bitkiler ile tedavi

Kulak zarının delinmesinin bitkisel bir tedavisi yoktur. Ancak günlük düzenli uygulayacağınız ılık ve kuru kompres, rahatlatıcı olabilir.

Bunun dışında kulak ağrısı ya da enfeksiyonu için uygulayabileceğiniz pek çok kür mevcut. Zencefil, sarımsak ya da elma sirkesi ile hazırlayabileceğiniz kulak damlaları rahatlatıcı olsa da, kulak zarı delinmesi sonucu oluşan ağrı ya da enfeksiyon için uygulanamayabilir. Doktorunuza danışmadan hiçbir bitkisel tedaviyi denemeyin. Tehlikeli olabilir.

Kulak zarı delik olanlar damla kullanabilir mi?

Zar delinmesinde veya ameliyat sonrası enfeksiyonu önlemek amacıyla doktorunuz antibiyotik ya da kortizon içerikli kulak damlası reçete edebilir.

Ancak doktor önermediği sürece, asla reçetesiz satılan kulak damlalarını kullanmayın. Kulak zarında bir delik varsa, bazı kulak damlaları orta kulağa veya kokleaya girebilir ve sorunlara neden olabilir.

Kulak zarının delik olmasının sakıncaları

Kulak zarı iki ana role sahiptir:

İşitme: Ses dalgaları çarptığında kulak zarını titreştirir. Orta ve iç kulaklar ses dalgalarını sinyallere dönüştürür. İşitme sinirleri bu sinyalleri beyne iletir ve işitme gerçekleşir.
Koruma: Kulak zarı ayrıca orta kulağı su, bakteri ve diğer yabancı maddelerden koruyan bir bariyerdir.

Kötü kokulu kulak akıntıları neden olur? Tedavisi ve ameliyatı

Kulak zarındaki yırtık özellikle üç ila altı ay içinde kendi kendine iyileşmediyse bazı problemler ortaya çıkabilir. Örneğin:

İşitme kaybı: Genellikle geçicidir, ancak kulak zarındaki yırtık veya delik iyileşene kadar sürer. Yırtığın boyutu ve yeri işitme kaybının derecesini etkileyebilir.
Orta kulak enfeksiyonu: Kulak zarındaki iyileşmemiş yırtık (tekrarlayan veya kronik) enfeksiyonlara neden olabilir. Bunun sonucunda da akıntı ve işitme kaybı oluşabilir.
Orta kulak kisti (kolesteatom): Deri hücreleri ve diğer döküntülerden oluşan bu kist çok nadir görülür. Normalde kulak kanalı döküntüsü kulak kiri ile birlikte dış kulağa gider. Ancak kulak zarının delinmesinde deri döküntüsü orta kulağa kaçabilir ve kist oluşmasına neden olabilir.

Orta kulak iltihabı nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Kulak zarı deliği kaç günde kapanır?

Hastalar, kulak zarının ameliyatından sonra bir veya iki gün içerisinde hastaneden taburcu edilmektedir. Tam iyileşme ise özellikle tedavi ve cerrahi müdahaleden sonra genellikle sekiz hafta içerisinde gerçekleşmektedir.

Cerrahi müdahale bulunmayan ve ciddi olmayan yırtıklarda, kulak zarlarının kapanması da aynı süreci bulmaktadır. Hastanın, kulağını ses, basınç değişikliği ve sudan koruması, iyileşme süresini etkilemektedir.

Kulak zarı deliği tedavi edilmezse ne olur?

Kulak zarında bulunan deliğin kapanması, birçok kişide kendiliğinden olmaktadır. Ciddi bir enfeksiyon veya işitme kaybı yoksa, zar ameliyat gerektirmeden kapanabilmektedir. Ancak belirtilerin ortaya çıkmasından itibaren doktora başvurmayan kişilerde enfeksiyon riski artar ve en önemlisi kalıcı işitme kaybı yaşanabilir.

Bu nedenle kulak zarında yırtılma olduğunu gösteren belirtiler varsa mutlaka doktora gidilmelidir. Doktor, duruma göre ağrı kesici, antibiyotik damla veya ameliyat önerecektir.

Kulak zarı yırtılmalarını önlemek için ne yapılmalıdır?

Kulak enfeksiyonunuz varsa mutlaka tedavi olun.
Kulağınızın içine yabancı maddeler sokmayın. Sertleşmiş kulak kirini asla pamuklu çubuk, ataş veya saç tokası gibi nesnelerle temizlemeye çalışmayın.
Kulak temizleme pamuklarını dikkatli kullanın.
Uçak yolculuğu sırasında kulaklarınızı koruyun. Mümkünse, burun veya kulak tıkanıklığına neden olan soğuk algınlığı veya aktif bir alerjiniz varsa iyileşene kadar uçmayın. Kalkış ve inişlerde, basınç eşitleyici kulaklıklar, esneme veya sakızla kulaklarınızı açık tutun.
Çok yüksek sese maruz kalmayın.
Ağır spor egzersizlerinden kaçının veya kontrollü olarak yapın.
Sıcak su ve asidik suların kulağınızın içine girmesini engelleyin.
Kulağınız bir darbe aldığında veya ağrıdında bir doktora danışın.