Koroner bypass ameliyatı sonrası ne tür sporlar yapabilirsiniz?

12 Ekim 2016 | 11 Aralık 2022 | Kategori: Kalp Hastalıkları Print

15 Paylaşım

Kalp ve damar hastalıkları tüm dünyada olduğu gibi, Türkiye’de de önemli bir sağlık sorunu. Yüksek tansiyon, yüksek kan yağları, sigara, obezite kadar, hareketsiz (sedanter) yaşam da kalp ve damar hastalıkları riskinde artışa neden oluyor. Sporu günlük yaşamın bir parçası haline getirmek; koroner arter hastalığından korumakla kalmıyor, koroner bypass ameliyatı olanların tekrar aynı hastalıkla karşılaşmasını da önlüyor. “Spor ve egzersiz programınızı mutlaka hekiminizle birlikte belirleyin ve düzenli olarak programınıza uyun” diyen Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Yaman Zorlutuna, egzersiz ve sporun bypass ameliyatı olan hastaların yaşamlarının bir parçası olması gerektiğini belirtiyor.

Sporun kalp sağlığına etkisi

Araştırmalar hareketsiz (sedanter) bir yaşam tarzının kardiyovasküler hastalıklar için yüksek tansiyon, yüksek lipit, sigara ve obezite yanında ana risk faktörlerinden biri olduğunu gösteriyor. Düzenli egzersiz, kardiyovasküler hastalık için belirlenmiş bu risk faktörlerinin çoğu üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Bu etki başlangıçta küçük olsa da diğer yaşam tarzı değişiklikleriyle (uygun beslenme, sigarayı bırakma ve ilaç kullanımı gibi) birlikte katlanarak artar. Düzenli egzersiz:

Kilo vermeyi destekler.
Kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir.
Kandaki “kötü” kolesterol (LDL) seviyelerini ve ayrıca toplam kolesterolü azaltabilir ve “iyi” kolesterolü (HDL) yükseltebilir.
Diyabetik hastalarda insülin kullanma yeteneğini olumlu yönde etkiler.

Yüksek tansiyon neden olur, nasıl düşürülür? Belirtileri nedir?

Kalp hastalıklarına göre spor türleri

Koroner arter hastalıklarında, üç farklı tedavi seçeneği söz konusu. Bunlar; ilaç tedavisi, koroner balon ve/veya stent uygulaması ile koroner bypass ameliyatıdır. Hastanın ve hastalığın durumuna göre tedavi seçeneğinde nasıl farklılık söz konusuysa, uygulanan tedavinin şekli, etkinliği ve sonuçlarına göre de egzersiz programları farklılıklar gösterebiliyor.
Koroner kalp hastalarının, tedavi sonrasında, mutlaka doktorunun önereceği sürede ve ağırlıkta bir hastane dışı egzersiz programı uygulaması gerekiyor. Doktor, yapacağı detaylı değerlendirme sonrası, hasta için uygun olan bir egzersiz programı öneriyor. Hastanın, doktorunun önerdiği bu programın dışına çıkılmaması hayati önem taşıyor.

Hangi kalp hastaları spor yapamaz?

İskemik (koroner) kalp hastalığı bulguları devam edenler ve buna bağlı olarak istirahat sırasında göğüs ağrısı (anstabil anjina pektoris) bulunanlar,
Kalp yetmezliği tablosu içinde olanlar,
Atrial fibrilasyon gibi kronik ritim sorunu olanlar,
Özellikle aort darlığı gibi kalp kapak hastalığı bulunanlar,
Kalp pili (pace maker) takılmış ve bu pilin uyarılarına bağımlı olanlar,
Kalp ve damarları ilgilendiren ve ‘endokardit’ olarak tanımlanan ciddi enfeksiyonu olanlar.

Koroner bypass ameliyatı sonrası yürüyüş yapmak tekrar hastalanma riskinizi azaltır.

Koroner bypass ameliyatı sonrası egzersiz

Koroner bypass ameliyatı sonrasında, doktorun belirleyeceği egzersiz programı, büyük kas gruplarını hareketlendiren ve devamlılık arz eden bir sportif aktivite olabilir. Örneğin; yürüyüş, hızlı yürüyüş, bisiklete binme, yüzme, grup aerobik gibi.

Alt ekstremiteleriyle ilgili engeli olanlar (eklem ve iskelet sistemi hastalıkları veya bacak damarlarında tıkanıklık gibi), kol ve omuzlara odaklanan ergonomik hareketlerle egzersiz programını oluşturabilirler.

Bypass ameliyatı öncesi ve sonrasında yapılması gerekenler

Egzersiz veya spor yaparken nelere dikkat edilmeli?

Egzersiz öncesi mutlaka 10 dakikayı ısınma ve gerilme için ayırın
Planlanan egzersiz programını her gün uygulayın. Doktorunuz programı kişisel faktörlere göre, günler içinde, kolaydan zora doğru artıracağınız şekilde ayarlayacaktır.
Temel egzersiz aktivitesi 20-40 dakika sürmeli.
Egzersiz sonunda, daha yavaş ve daha az efor gerektiren, 5-10 dakikalık bir soğuma periyodu bulunmalı.
Baş dönmesi, ritim bozukluğu, fiziksel aktiviteyle ilgili olmayan nefes darlığı, göğüs ağrısı veya baskı hissi olduğunda sporu hemen kesin.
Ateşli bir hastalık geçiriyorsanız spora ara verin.
Çok sıcak ve soğuk havalar, koroner bypass ameliyatı olanların egzersiz programını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle seçilen spor zamanı ve giysiler önemlidir. Hava çok sıcak ise sabahın erken veya günün geç saatlerini, hava çok soğuk ise günün daha sıcak olan öğle saatlerini tercih edin.
Soğuk havalarda akciğerlere çekilen soğuk havanın olumsuz etkilerinden korunmak için ağız ve burnunuzu bir atkı ile kapatın. Olumsuz hava şartlarında, iyi havalandırılmış kapalı spor salonlarında veya büyük alışveriş merkezlerinin koridorlarında, sakin zamanlarda ve vitrin seyretmemek şartıyla yürüyüş yapabilirsiniz.

Koroner arter hastalığı nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Koroner bypass olanlar nasıl spor yapmalı?

Ara sıra yürümek yetmez: Günlük işleriniz için yaptığınız ve süreklilik arz etmeyen, ev içinde veya bahçedeki aralıklı yürüyüşleri spor programınızın bir parçası olarak görmeyin.
Asla koşmayın: Egzersiz amacıyla asla koşmayın. Koşma fizyolojisi ile yürüyüş arasında önemli farklılıklar vardır; kemik ve iskelet sisteminiz zarar görebilir.
İlk altı hafta yokuş yasak: Koroner bypass ameliyatından sonraki ilk altı hafta düz yolda yürümeyi tercih edin. Bu dönem sonunda, bireysel kapasitenize göre, hafif yokuşları da çıkmayı deneyebilirsiniz.
İlk üç ay golf ve tenis yok: Koroner bypass ameliyatından sonraki ilk üç ay içinde golf ve tenis oynamayın veya yüzmeyin. Bu sporlar sırasında, henüz tam olarak kaynamamış olan göğüs kemiğinizle ilgili sorunlarla karşılaşabilirsiniz.
5 kilodan ağır kaldırmayın: Göğüs kemiğinin tam olarak kaynaması 8-12 haftalık bir zaman alır. Bu süre içinde 5 kilogramdan daha ağır cisimleri kaldırmayın, itmeyin ve çekmeyin.
Kumsalda yürümeyin: Ameliyattan sonraki ilk 4-6 hafta dengenizi sağlamakta güçlük çekebilirsiniz. Bu nedenle engebeli arazi ve kumsalda yürüyüşlerden kaçının.
Boş mideyle spor yapmayın: Spordan 1-2 saat öncesi yemek yemeyin. Egzersize başlamadan önce, size kalori sağlaması için, midenize yük olmayacak, küçük atıştırmalıklar yiyebilirsiniz.
Spor öncesi kahve ve alkol yok: Kafeinin uyarıcı etkisi nedeniyle egzersiz becerileriniz olumsuz etkilenebilir. Alkol alımı ise koroner arterlerdeki kan akımını yavaşlatarak zararlı olabilir.
Su içmeyi unutmayın: Egzersiz sırasında yeterli sıvı, tercihen su almaya özen gösterin.
Duşu 15 dakika sonra yapın: Ritim sorununa neden olabileceğinden, saunada bulunmaktan, aşırı soğuk ve sıcak duş almaktan kaçının. Fiziksel aktiviteden 15 dakika sonra duş almanızın daha uygun olacaktır.