Koronavirüse karşı bağışıklık sistemini güçlendiren öneriler ve besinler

28 Mart 2020 | 27 Mart 2023 | Kategori: Beslenme ve Diyet Print

428 Paylaşım

Koronavirüse karşı henüz etkili bir tedavi bulunamadı. Bu nedenle hastalıktan korunmak için bağışıklık sistemini güçlendirmek son derece önemli. Koronavirüs salgını dünya genelinde devam ediyor; aşısı bulunmadığı için korunma tedbirlerini dikkate almak gerekiyor. Bunun için kişisel hijyen ve temel önleyici tedbirler son derece önemli. Ancak yapılan araştırmalar bağışıklık sistemini desteklemenin de önemli olduğunu gösteriyor. Peki Koronavirüse (Covid-19) karşı bağışıklık sistemi nasıl güçlendirilebilir? Bunun için doğru beslenme kadar sağlıklı yaşamak da önemli. Bu yazımızda koronavirüsten korunmak için bağışıklık sistemini güçlendirmek için bilimsel olarak kanıtlanmış yöntemler hakkında bilgi vermeye çalışacağız.

İçindekiler

Bağışıklık sistemi nasıl güçlendirilebilir?

Bağışıklık sistemi, vücudumuzu virüs, bakteri ve hastalık yapan patojenlere karşı koruyan ve hayatta kalmamızı sağlayan temel korunma sistemidir. Hücre ve doku ağlarından oluşur ve bir düşman tespit ettiğinde karşı saldırıya geçerek yok eder. Buna bağışıklık tepkisi denir.

Sağlıklı yaşam için bağışıklık sistemimizin güçlü olması son derece önemlidir. Ancak bunu çok yönlü düşünmek gerekir. Örneğin sadece sigarayı bırakmak ya da sağlıklı beslenmek tek başına yeterli değildir, bütüncül yaklaşmak gerekir. Bu açıdan bazı temel yaşam tarzı değişiklikleri sağlıklı yaşam ve koronavirüsten korunmak için çok önemlidir.

Koronavirüs REHBERİ: Nasıl bulaşır? Belirtileri, korunma yöntemleri ve tedavisi

Koronavirüse karşı bağışıklık sistemi güçlendirmek

Koronavirüse karşı sigarayı bırakın

Sigara içmek bağışıklık sistemini ciddi oranda zayıflatır. Eğer sigara içiyorsanız enfeksiyona yakalanma ve ciddi komplikasyonlar yaşama ihtimaliniz de artar. Ayrıca sigara içen kişiler genellikle akciğer ve göğüs enfeksiyonları gibi solunum yolu enfeksiyonları açısından da daha yüksek risk altındadır. (1)

Şu anda yeterli kanıt olmasa da sigara içen ve sigarayla bağlantılı hastalıkları (akciğer kanseri, kalp hastalıkları vb.) olan koronavirüs hastalarının diğerlerine oranla daha ağır komplikasyonlar yaşadığı düşünülmektedir.

Yeterli miktarda uyuyun

Uyku sadece bağışıklık sisteminizi desteklemek için değil, genel sağlığınız için de çok önemlidir. Yapılan bir çalışmada uykusuzluk (insomnia) sorunu yaşayan hastaların grip aşısına karşı daha az bağışıklık geliştirdikleri görülmüştür. İkizlerde yapılan başka bir çalışmada ise kötü uyuyan kardeşin diğer kardeşe göre bağışıklık fonksiyonuyla ilgili genlerinde değişiklik gözlenmiştir. (2,3)

Spirulina koronavirüsten korur mu? Covid-19 tedavisinde faydaları

Koronavirüse karşı egzersiz yapın

Çalışmalar, egzersiz yapmanın enfeksiyona yakalanma riskini düşürdüğünü göstermektedir. Ancak aşırı yorucu egzersizler bağışıklık sistemini zayıflatabilir. Koronavirüs nedeniyle evde kalmak zorunda olduğumuz bu günlerde her gün düzenli egzersiz yapmaya çalışın. Ancak pilates, yoga ya da kondisyon bisikleti gibi hafif egzersizler tercih edin. (4)

Koronavirüse karşı stresten kaçının

Akut stres geçici olarak bağışıklık fonksiyonlarını artırabiliyorken, kronik stresin tam tersi bir etkisi vardır. Sürekli yaşanan stres sonucu, vücudumuzda bağışıklık sistemimizi olumsuz etkileyen kortizol seviyeleri artabilir. Öncelikle sizi endişelendirdiğini düşündüğünüz aktivitelerden uzak durun. Bu, sosyal medya ya da borsa takibi olabilir. Koronavirüs salgınının artan hızı hepimizi endişelendirse de bunun sürekliliği bağışıklık sistemimizi ciddi oranda zayıflatabilir.

Stres seviyenizi düşürmek için meditasyon ya da farkındalık egzersizleri gibi evde yapabileceğiniz aktiviteler tercih edebilirsiniz. Ayrıca yapmaktan keyif aldığınız farklı aktivitelerle de (yemek yapmak, kitap okumak, müzik dinlemek vb.) zaman geçirebilirsiniz.

Stres nedir? Stresle nasıl başa çıkılır? Neden olduğu hastalıklar…

Fazla alkol almayın

Stres zamanlarında, bazı insanlarda alkol tüketimi artabilir. Ancak araştırmalara göre fazla miktarda ve sürekli alkol tüketimi enfeksiyon riskini arttırmaktadır. Ayrıca fazla alkol tüketen koronavirüs hastalarında akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS) riskinde artış gözlenmiştir. ARDS, koronavirüs ile ilişkili ölümlerin çoğundan sorumlu akciğer komplikasyonudur. (5)

Koronavirüse karşı beslenme önerileri

A Vitamini

A vitamini, vücudunuzun virüslere, bakterilere ve diğer patojenlere karşı ilk savunma hattı olan cilt, solunum yolu ve bağırsak hücrelerini korur. Enfeksiyona neden olan patojenleri etkisiz hale getirecek antikorlar üretmek için A vitaminine ihtiyacımız var.

A Vitamini nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği

A vitamini takviye olarak alınabilir. Ancak yağlı balıklar, yumurta sarısı, peynir, soya peyniri, fındık, kepekli tahıl ve baklagiller de doğal A vitamini kaynaklarıdır. Ayrıca vücudunuz beta-karoteni A vitaminine dönüştürebilir. Bunun için yeşil yapraklı sebzeler, havuç ya da kabak gibi beta-karoten içeren sebzeler tüketebilirsiniz. (6)

B vitaminleri

B vitaminleri (özellikle B6, B9 ve B12), vücudunuz bir patojenle karşılaştığında bağışıklık tepkisine katkıda bulunurlar. Bunu enfekte olmuş hücrelere engel olan “doğal öldürücü” hücrelerin üretimini ve aktivitesini etkileyerek yaparlar. Kompleks B vitaminleri takviye olarak kullanılabilir.

B Vitamini nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği

Doğal B vitamini kaynakları:

B6 vitamini: Tahıllar, baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler, meyve, fındık, ton balığı, somon, patates, tavuk, sığır karaciğeri ve et
B9 vitamini (folik asit): Et, balık, karaciğer, böbrek, kepekli tahıl, turunçgiller, yeşil yapraklı sebzeler, baklagiller ve fındık
B12 vitamini: Yumurta, et, somon, süt, peynir, kabuklu deniz hayvanları, karaciğer, böbrek gibi besinlerde bulunur

C vitamini

Vücudunuz bir enfeksiyonla savaşırken, oksidatif stres denilen bir durum oluşur. Oksidatif stres sonucunda hücre duvarlarını delebilen ve enfeksiyonun dokulara sızmasına ve iltihabın şiddetlenmesine neden olan serbest radikallerin üretimi artar. C vitamini işte bu oksidatif strese karşı koruma sağlar.

C Vitamini hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği

Doğal yollardan ya da takviye olarak C vitamini almanın koronavirüs için faydalı olup olmadığı belirsiz olsa da, günde 2.000 mg’ı aşmayan miktarda alınmasının zararı yoktur.

Portakal, greyfurt, limon, çilek, kivi, brokoli, domates ve kırmızı biber doğal C vitamini kaynaklarıdır.

D Vitamini

Bazı bağışıklık hücrelerinin enfeksiyona neden olan patojenleri yok etmek için için D vitaminine ihtiyacı vardır. D vitamini eksikliği olan kişilerin takviye kullanmaya ihtiyacı olabilir. Ancak çok fazla takviye kullanmak özel bir fayda sağlamaz.

Eğer D vitamini eksikliğiniz varsa ve koronavirüs açısından riskli gruptaysanız, günde 2000 IU oranında D vitamini kullanmanız akıllıca olabilir.

D vitamini neye yarar, hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği

Ayrıca evden çıkamadığımız bu günlerde eğer varsa evinizin balkonunda 15 dk. kadar güneşlenmek de vücudunuzun ihtiyacı olan D vitaminini almanızı sağlayabilir. Bunun dışında marketlerde bulabileceğiniz D vitamini açısından zenginleştirilmiş ürünleri de tercih edebilirsiniz.

Çinko

Çinko, beyaz kan hücrelerinin enfeksiyona tepkisini güçlendiren bir mineraldir. Eğer çinko eksikliğiniz varsa soğuk algınlığı, grip ve diğer virüslere yakalanma riskiniz daha yüksektir. Çinkonun koronavirüs (COVID-19 ) için koruyuculuğu henüz tam olarak bilinmese de takviye kullanmak yüksek risk altındaki kişiler ve yaşlılar için gerekli olabilir. Ancak önerilen doz günde en fazla 40 mg’dır.

Çinkonun faydaları nelerdir? Eksikliği ve çinko içeren besinler

Doğal çinko kaynakları:

Kırmızı et çeşitleri, deniz ürünleri, tavuk, yumurta, ıspanak, mantar, bamya, bezelye, yeşil mercimek, kuşkonmaz, badem, yerfıstığı, ay çekirdeği, antep fıstığı ve kaju doğal çinko kaynaklarıdır.

Spirulina

Spirulina, besin takviyesi olarak kullanılan bir tür deniz yosundur. Mavi-yeşil bir alg türüdür. Dünyadaki en zengin besin kaynaklarından biri olduğu düşünülen spirulina NASA tarafından, uzay görevine çıkan astronotların beslenme takviyesi olarak başarıyla kullanılmıştır.

Spirulina neye iyi gelir? Nasıl tüketilir? Faydaları ve yan etkileri

Pek çok faydasının yanında Kardiyovasküler Hastalıklarda İlerleme (Progress in Cardiovascular Diseases) Bilimsel dergisinde yayınlanan son araştırmaya göre, SARS, nezle, grip, hepatit C, ebola, çocuk felci ya da kızamık gibi ciddi hastalıklara neden olan RNA virüs grubuna karşı son derece etkili olduğu bulunmuştur. Koronavirüs de RNA grubundandır ancak COVID-19’a olan etkisi için daha çok araştırmaya ihtiyaç vardır.

Koronavirüse karşı bağışıklığınızı zayıflatan yiyecekler

Bağışıklığımızı güçlendiren önerileri dikkate alırken bir yandan da bağışıklık sisteminizi zayıflatan zararlı yiyeceklere karşı dikkatli olmalıyız.

Zararlı yiyecekler nelerdir? Sağlıksız besinler sigaradan tehlikeli!

Aşağıdakiler, özellikle koronavirüse karşı vücudumuzu güçlü tutmamız gereken bu günlerde uzak durmamız gereken yiyecekler:

Fast food
Alkol
Kafein
Pestisit yüklü meyve ve sebzeler
Diyet içecekler (aspartam, sakarin ve sukraloz içerirler)
MSG (M glutamad): Hazır yiyeceklere lezzet katmak için eklenen bir tür katkı
Şekerli atıştırmalıklar
Gluten içeren ürünler
Rafine yağlar

Kaynaklar ve Referanslar:

1- Immune response2- Exercise and immunity

YAZIYI PAYLAŞ

Paylaş

Tweetle