Kolesterolüm yüksek mi, değil mi? Risk altında olup olmadığımı nasıl anlarım?

Kategori: Kardiyoloji, Kolesterol İlaçları Print

64 Paylaşım

‘Kolesterolüm yüksek mi, değil mi? Risk altında olup olmadığımı nasıl anlarım? Kolesterol yüksekliği vücudumda ne gibi belirtilere yol açabilir? Tek bir kan ölçümü ile yüksek koleasterol teşhisi konulur mu? Kan verirken açı veya tok olmam sonuçları etkiler mi? Bir akşam öncesinde yediğim pasta yüksek kolesterol teşhisine neden olabilir mi?’ sorularının yanıtları ile ilgili bilgi veren Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Dr. Rıdvan Ege Araştırma Ve Uygulama Hastanesi Kardiyoloji Kliniği’nden Uzm. Dr. Sezen Bağlan Uzunget, halen çalışmaları süren Kolesterol aşıları ile ilgili mevcut bilimsel veriler ile ile ilgili bilgi verdi.

İnanılanın aksine; tek başına Kolesterol yüksekliği, baş ağrısı, baş dönmesi veya uyuşma gibi belirtilere neden olmamakta ve günlük yaşantıyı etkilememektedir. Yüksek kolesterol belirtisi yok denebilecek kadar az ve genellikle diğer nedenlerle yapılan kan testleri sırasında belirlenebilmektedir. Nadir olmakla birlikte yüksek kolesterolü bulunan bazı kişilerde, cilt tabakasında biriken kolesterol göz çevresiyle el ve ayaklarda kabarıklıklara yol açabilir. Bu kabarıklıklar yağ bezesine benzer şekillerde görülebilir. Kolesterol ve atık ürünleri yağlı tortular gibi atardamar içinde birikir.

Prof. Dr. Mehdi Zoghi: Kolesterol ile ilgili kafanızda soru işaret(ler)i kalmasın

Bu birikime plak adı verilir ve plak çapına bağlı olarak kanın atar damar içinde akışını engeller. Neden olduğu tıkanıklıklar sonucu atardamarın beslediği organa ait hastalık belirtilerine yol açabilir. Örneğin kalbi besleyen atardamarlardaki tıkanıklar kan akışını azaltacak boyuta ulaştığında göğüs ağrısı, bacaklara kan taşıyan damarların daralması ile bacak ağrısı gibi belirtiler gözlenebilir.

Yaş arttıkça kolesterol seviyesi de artmaya başlar. Bu nedenle, 20 yaşından sonra her 5 senede bir, erkeklerde 40 yaşından sonra ve kadınlarda 50 yaşından veya menapozdan sonra her 1-2 senede bir kolesterol ölçümü yaptırılması önerilmektedir. Bununla birlikte; mevcut ek hastalığı varlığında doktorunuz daha sık takip önerilebilir.

Yapılan son çalışmalarda tok karna alınan kanda ölçülen kolesterol seviyesi açlık kan ölçümü ile benzerlik gösterse de, kan kolesterolünün 12 saatlik açlık sonrası alınan kanda ölçülmesi önerilmektedir. Yağlı bir diyet sonrası serum lipid profili değişiklik gösterebilir. Yemeklerden sonra kanda artan şilomikronlar serum veya plazmada bulanıklık yaparak ölçüm metodlarının yanlış sonuçlar vermesine neden olabilmektedir.

Önceki akşam yediğiniz pasta ya da yağlı bir yemek, sabah ölçülen kanda trigliserid değerinin yüksek çıkmasına ve dolayısıyla diğer değerlerin hatalı tespit edilmesine neden olabilir. Diyabet, koroner kalp hastalığı gibi damar yatağını ilgilendiren herhangi başka bir hastalığın olmadığı koşullarda, yüksek kolesterol varlığının tespiti için en az 2 hafta arayla 2 ölçümde kolesterol değerinin yüksek olması gerekmektedir.

Bitkisel ilaçların kolesterol düşürme etkisi var mı? Kullanabilir miyim?

Yapılan her iki ölçümde de kan kolesterolü yüksek tespit edildiği taktirde, doktorunuz sizin kardiyovasküler hastalık riskinize göre (yaş, yüksek tansiyon, diyabet, daha önce kalp damar hastalığınızın ve sigara içip içmediğiniz gibi bir dizi kalp damar hastalığı risk faktörlerine göre) diyet , egzersiz , ilaç tedavisi gibi seçeneklerden birini veya bazılarını önerebilir.

Referanslar:

Alberico L. Catapano ,Ian Graham, Guy De Backer , et all. 2016 ESC/EAS 
Guidelines for the Management of Dyslipidaemias, European Heart Journal 
Advance Access published August 27, 2016 doi:10.1093/eurheartj/ehw272

Goff DC Jr, Lloyd-Jones DM, Bennett G, Coady S,  et all. 2013 ACC/AHA 
guideline on the assess¬ment of cardiovascular risk: a report of the 
American College of Cardiology/American Heart Association Task Force 
on Practice Guidelines. Circulation 2014;129(25 Suppl 2):S49–S73

Kolovou GD, Mikhailidis DP, Kovar J, Lairon D, et all.  Assess¬ment 
and clinical relevance of non-fasting and postprandial triglycerides: 
an expert panel statement. Curr Vasc Pharmacol 2011;9:258–270.

Mihas C, Kolovou GD, Mikhailidis DP, Kovar J, et all. Diagnostic 
value of postprandial triglyceride testing in healthy subjects: 
a meta-analysis. Curr Vasc Pharmacol 2011;9:271–280.

Nordestgaard BG, Varbo A. Triglycerides and cardiovascular disease.
Lancet 2014;384:626–635.

Jorgensen AB, Frikke-Schmidt R, West AS, Grande P, Nordestgaard BG, 
Tyb¬ jaerg-Hansen A. Genetically elevated non-fasting triglycerides 
and calculated remnant cholesterol as causal risk factors for 
myocardial infarction. Eur Heart J 2013;34:1826–1833.