Kolesterol ilaçlarından fayda sağladıktan sonra diyetle devam etsem olmaz mı?

‘Kolesterol düşürücü ilaçlar ile yüksek kolesterolümü düşürdükten sonra sadece diyet ve egzersizle devam etsem olmaz mı?’  sorusunun olası yanıtları ile ilgili bilgi veren Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kardiyoloji Kliniği’nden Uzm. Dr. Gülsüm Meral Yılmaz, tedavi sürecinde ve sonrasında hastanın taşıdığı riskler ve ilaç kullanımı konusunda mevcut bilimsel verileri değerlendirdi.

Klinik uygulamada kalp damar hastalıklarından korunmayla ilgili mevcut kılavuzların tamamı bu hastalıklar açısından bireyin sahip olduğu riskin değerlendirilmesini önermektedir. Çünkü kalp ve damar hastalıkları genellikle çok sayıda risk faktörünün ürünüdür. Uygulanacak olan tedavi, kişinin toplam kalp ve damar hastalığı riskine göre uyarlanmalı; risk ne kadar yüksekse, korunma yaklaşımı da o kadar yoğun olmalıdır.

Prof. Dr. Mehdi Zoghi: Kolesterol ile ilgili kafanızda soru işaret(ler)i kalmasın

Bireylerin yaşamları boyunca bu hastalıklarla karşılaşma olasılığını çeşitli risk faktörleri üzerinden hesaplanan skorlama sistemleri ile % olarak belirlenmektedir. Sistematik Koroner Risk Hesaplaması (SCORE) bu açıdan kabul gören ve yaygın olarak kullanılan skorlama sistemlerinden biridir. Yaş, cinsiyet sigara içme durumu, sistolik kan basıncı ve total kolesterol değerlendirilerek SCORE sistemi ile toplam 10 yıllık, ölümcül kalp ve damar hastalığı gelişme riski tahmin edilmektedir (http://www.HeartScore.org). Buna göre bireyler şu risk gruplarına ayrılmaktadır;

Çok yüksek riskli bireyler: Daha önceden bilinen kalp ve damar hastalığı olanlar, organ hasarı olan şeker hastaları, şiddetli kronik böbrek hastalığı olanlar, SCORE ölçeğine göre hesaplanmış 10 yıllık ölümcül kalp damar hastalığı riski ≥%10 olanlar

Yüksek riskli bireyler: Belirgin şekilde yüksek tekli risk faktörü olanlar (özellikle kolesterol >310 mg/dL-ailesel kolesterol yüksekliği olanlar veya kan basıncı  ≥180/110 mmHg), şeker hastaları, orta dereceli böbrek yetmezliği olanlar, SCORE ölçeğine göre hesaplanmış 10 yıllık ölümcül kalp damar hastalığı riski %5-10 olanlar

Orta riskli bireyler: SCORE ölçeğine göre 10 yıllık ölümcül kalp damar hastalığı riski %1 -5 olanlar

Düşük riskli bireyler: SCORE ölçeğine göre 10 yıllık ölümcül kalp damar hastalığı riski <%1 olanlar

Riskin değerlendirilmesi ile birlikte bireyler yaşam tarzı değişiklikleri ya da ilaç tedavi gereksinimi açısından gruplara ayrışmış olur. Eğer hasta düşük riskli ise LDL kolesterol >190 mg/dl’yi geçmedikçe herhangi bir tedavi yaklaşımına gerek yoktur, ancak >190mg/dl ise o zaman yaşam tarzı değişiklikleri ile kontrol altına alınamazsa birlikte ilaç tedavisi önerilmektedir. Orta riskli hastalarda LDL kolesterol >100mg/dl ise yaşam tarzı değişiklikleri ile kontrol altına alınamazsa birlikte ilaç tedavisi önerilmektedir.

Yüksek riskli bireylerde LDL kolesterol 70-100mg/dl ise yaşam tarzı değişiklikleri ile kontrol altına alınamazsa birlikte ilaç tedavisi önerilirken, >100mg/dl ise yaşam tarzı değişiklikleri ile eş zamanlı ilaç tedavisi önerilmektedir. Çok yüksek riskli bireylerde LDL kolesterol >70 mg/dl ise yaşam tarzı değişiklikleri ile eş zamanlı ilaç tedavisi öneriliyor.

Kolesterol ilacı kullananlar, yumurta, tereyağı ve kırmızı et yiyebilir mi?

Kolesterol ilaçları bilindiği üzere kolesterolü düşürücü etkileri dışında özellik kalp damar hastalıklarında yararlı başka etkileri de mevcuttur. Bu açıdan hastanın kolesterol düşürücü ilaçlarla kolesterolü düşürülmüş olsa bile mevcut tedavinin devamı bu faydalı etkilerinin devam etmesini sağlayacaktır. Kolesterol düştükten sonra ciddi yan etkileri de yoksa ilaçların tamamen kesilmesi önerilmemektedir.

Özellikle yüksek riskli ve çok yüksek riskli bireylerde ilaç tedavisine kolesterol değerleri normale dönse bile diyet ve egzersiz de yapmak koşuluyla devam edilmesi ek etkileri de olduğundan mantıklı gözükmektedir. Örneğin çok yeni yayınlanan bir klinik araştırmanın soncuna göre inme geçiren hastalarda kolesterol düşürücü ilacının (statin) kolesterol değerleri yeterince düşün hastalarda kesildikten sonraki ilk yılda tekrarlayan inmenin %42 oranında arttığı bildirilmiştir. Aynı zamanda ailesel kolesterol yüksekliği gibi altta yatan genetik bir bozukluk varlığında sadece diyet ve egzersiz ile istenilen değerlerin sağlanması ya da istenilen değerlerin ilaç bırakıldıktan sonra kalması mümkün değildir.

Referanslar:

1. Catapano AL, Graham I, De Backer G et al. 2016 ESC/EAS Guidelines for 
   the Management of Dyslipidaemias.Eur Heart J. 2016;37(39):2999-3058.

2. Lee M, Saver JL, Wu YL, et al. Utilization of Statins Beyond the 
   Initial Period After Stroke and 1-Year Risk of Recurrent Stroke. J Am 
   Heart Assoc. 2017 Aug 2;6(8). pii:e005658. doi:10.1161/JAHA.117.005658.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör